Polityka bezpieczeństwa Niemiec po
zjednoczeniu



I. Zarys ewolucji strategii bezpieczeństwa
po zjednoczeniu.



II. Biała Księga z 2006 r. jako podstawa
polityki bezpieczeństwa.



III. Reorientacja w polityce bezpieczeństwa:



Wytyczne polityczno-obronne Ministerstwa Obrony z 2012

r.



48 Konferencja bezpieczeństwa w Monachium luty 2012



Aspekty polityki bezpieczeństwa w koncepcji rządu
federalnego „ Kształtowanie globalizacji – rozbudowa
partnerstwa – dzielenie się odpowiedzialnością” z lutego
2012

Polityka bezpieczeństwa Niemiec po
zjednoczeniu



Najważniejsze etapy kształtowania polityki
bezpieczeństwa zjednoczonych Niemiec:



rozstrzygnięcie Federalnego Trybunału Konstytucyjnego
z 12.07.1994 r.



Biała Księga 1994 r.



2001 rok nowa polityka bezpieczeństwa oraz pakiet
antyterrorystyczny



zgoda Bundestagu na wykorzystanie niemieckich
samolotów Tornado w operacji NATO „Allied Force”
przeciwko Serbii w 1999 r.

Polityka bezpieczeństwa Niemiec po
zjednoczeniu



Jednym z najistotniejszych kroków na drodze do nowej
armii było opracowanie przez Federalne Ministerstwo
Obrony

wytycznych

polityczno-obronnych

(Verteidigungspolitische

Richtlinien)

zawierających

główne

cele

funkcjonowania

Bundeswehry

i

opracowanie Białej Księgi.



W przedmowie do Białej Księgi kanclerz federalny-
Helmut Kohl, stwierdził, iż :



,,Zaufanie i obliczalność niemieckiej polityki obronnej i
sojuszniczej są istotnymi warunkami funkcjonowania
Niemiec na arenie polityki zagranicznej”

Polityka bezpieczeństwa Niemiec po
zjednoczeniu



Głównymi celami tej polityki były:



Ochrona obywateli niemieckich przed próbami szantażu

politycznego i niebezpieczeństwami płynącymi z

zewnątrz



dążenie do stabilizacji militarnej i integracji w Europie



Obrona Niemiec i ich sojuszników,



służenie sprawie pokoju na świecie i międzynarodowego

bezpieczeństwa zgodnie z postanowieniami Karty ONZ



pomaganie w wypadku katastrof i klęsk żywiołowych

oraz wspieranie akcji o charakterze humanitarnym

Polityka bezpieczeństwa Niemiec po
zjednoczeniu



w połowie lat 90., zapisano konieczność redukcji sił
zbrojnych do 370 tys., w tym 155 tys. poborowych i 4
tys.

etatów

dla

ćwiczących

żołnierzy

rezerwy.

Osiągnięcie takiego stanu pokojowego było możliwe
dzięki

dużej

redukcji

liczby

poborowych

oraz

zmniejszeniu korpusu podoficerskiego o 17% i
oficerskiego o 9%.



Na wypadek konieczności użycia sił do obrony
terytorium

Niemiec

przewidywano

zwiększenie

liczebności armii do 650-700 tys. żołnierzy.

Polityka bezpieczeństwa Niemiec po
zjednoczeniu



Jednocześnie stworzono podział sił na trzy kategorie

zależne od przydzielonych im zadań (czyli także od

stopnia rozwinięcia jednostek):



siły reagowania kryzysowego (Krisenreaktionskräfte

- KRK) to ta część niemieckich sił zbrojnych, która w

razie konieczności, przygotowana jest do wypełniania

swoich zadań w całym spektrum - do obrony terytorium

sojuszu,

także

poza

obszarem

Niemiec,

do

przezwycieżania

sytuacji

kryzysowych

oraz

do

przeprowadzenia operacji wsparcia działań pokojowych

przy jednoczesnym poszanowaniu przepisów Ustawy

Zasadniczej. Misja sił reagowania kryzysowego miała

być wykonywana na polecenie ONZ lub KBWE oraz w

ramach NATO i UZE

Polityka bezpieczeństwa Niemiec po
zjednoczeniu



GŁÓWNE SIŁY OBRONY (Hauptverteidigungskräfte -

HVK) stanowią większość niemieckich sił zbrojnych i są

jako siły przeznaczone do obrony terytorium w ramach

sojuszu - zależne od mobilizacji.



Ich zdolność do przeprowadzenia mobilizacji i

rozwinięcia mobilizacyjnego nie jest równomiernie

rozłożona. Dopiero po okresie przygotowawczym

trwającym 3 do 6 miesięcy oraz powołaniu i

przeszkoleniu rezerwy przeobrażają się w związki

taktyczne gotowe do użycia.



Także w lotnictwie liczne elementy głównych sił obrony

są jednostkami zdolnymi do mobilizacyjnego rozrastania

się, czyli częściowo skadrowanymi. Dotyczy to

szczególnie nie przydzielonych do sił reagowania

kryzysowego pododdziałów obrony przeciwlotniczej;

Polityka bezpieczeństwa Niemiec po
zjednoczeniu



podstawowa organizacja wojskowa (Militärische

Grundorganisation – MGO) tworzy we wszystkich

rodzajach sił zbrojnych bazę dla szkolenia i tworzenia

gotowości

osobowej

i

materiałowej.

Wymagana jest zdolność dowodzenia podległymi

jednostkami, zdobywania informacji i prowadzenia

rozpoznania oraz dalszego rozwijania sił, szkolenia i

wsparcia

logistycznego,

jak

również

zadań

nakierowanych

na

zachowanie

suwerenności

i

integralności

terytorium

Niemiec

i

niemieckiej

przestrzeni powietrznej.



Jako jedyny członek NATO Niemcy były reprezentowane

we wszystkich związkach operacyjnych wojsk lądowych

Sojuszu w Europie, miały więc także wpływ na ich

organizację i przydzielane zadania.

Polityka bezpieczeństwa Niemiec po
zjednoczeniu



Przedstawiono

tam

też

dwufazowy

plan

unowocześnienia armii:



Faza pierwsza miała obejmować budowę sił zbrojnych w

nowych landach po rozwiązaniu Niemieckiej Armii

Ludowej, redukcję sił o 1/3 ogólnej liczby żołnierzy w

całych Niemczech, dyslokację i przygotowanie do

nowych zadań. Faza ta miała zakończyć się

osiągnięciem poziomu 370 000 żołnierzy w służbie

czynnej w początku 1994.



Faza druga została zdefiniowana jako przygotowanie do

przyszłych zadań: zdefiniowanie zdolności i organizacji

poszczególnych elementów struktury obronnej oraz

funkcjonowanie w sytuacji, gdy ograniczana jest część

budżetu federalnego przeznaczana na obronność.

Polityka bezpieczeństwa Niemiec po
zjednoczeniu



Misja afgańska rozpoczęta w 2001 r. zadziałała w

Niemczech jak katalizator dyskusji o roli armii w

polityce bezpieczeństwa i obronności.



Minister obrony zu Guttenberg doszedł do wniosku, że

stanowi ona dobry pretekst do zerwania z historycznym

dziedzictwem Bundeswehry jako „armii ograniczonej” i

rozpoczęcie realizowania politycznych ambicji Niemiec

w Unii Europejskiej i na świecie za pomocą zbrojnego

ramienia polityki zagranicznej. Niemcy, dowodząc swojej

lojalności w Afganistanie, chcą zasłużyć na stałe miejsce

w Radzie Bezpieczeństwa ONZ. Kampania na rzecz

osiągnięcia tego celu rozpoczęła się na nowo w

październiku 2010, kiedy RFN została wybrana

przeważającą większością głosów na niestałego członka

RB Narodów Zjednoczonych.

Polityka bezpieczeństwa Niemiec po
zjednoczeniu

Biała Księga 2006r.



(Das Weißbuch 2006 zur Sicherheitspolitik und zur Zukunft der
Bundeswehr):



jednoznaczne opowiedzenie się za priorytetowa rolą NATO w
niemieckiej doktrynie bezpieczeństwa



sformułowanie celu polityki bezpieczeństwa – ochrona interesów
narodowych



instrumenty polityki bezpieczeństwa - obok środków
wojskowych, polityki zagranicznej i rozwojowej, polityka
gospodarcza, ochrona środowiska, społeczna, finansowa i
edukacyjna.



globalna koncepcja bezpieczeństwa – zagrożenia „zakłócenia w
przepływie towarów i surowców, systemów komunikacji i dróg
transportowych”, zagrożenie bezpieczeństwa energetycznego,
międzynarodowy terroryzm i proliferację broni masowego rażenia

Polityka bezpieczeństwa Niemiec po
zjednoczeniu



Nowa rola Bundeswehry w ramach wielonarodowych
działań (vernetzte Sicherheit) proces jej transformacji
winien być podporządkowany przede wszystkim
przyczynianiu

się

do

zapobiegania

konfliktom

międzynarodowym i rozwiązywaniu kryzysów.



zintegrowanie wszystkich instrumentów, służących
bezpieczeństwu (politycznych, militarnych, polityki
rozwojowej, gospodarczych, humanitarnych, policyjnych
i wywiadowczych).



Od opublikowania ostatniej Białej Księgi minęło 12 lat –
w tym czasie w zmieniło się otoczenie międzynarodowe
Niemiec i sama polityka rządu chadecko –liberalnego.

Polityka bezpieczeństwa Niemiec po
zjednoczeniu



Wytyczne polityczno-obronne„ Dbanie o narodowe

interesy – przejmowanie międzynarodowej

odpowiedzialności – wspólne kształtowanie
bezpieczeństwa

”

z 27 maja 2011r.:



profesjonalizacja Bundeswehry i zwiększenie jej możliwości

ekspedycyjnych

przy

jednoczesnym

zmniejszeniu

liczebności sił zbrojnych i wprowadzeniu oszczędności.



Niemcy powinny bardziej angażować się w zagraniczne

operacje wojskowe w celu m.in. wzmocnienia pozycji RFN na

świecie, wobec sojuszników z NATO i UE.



rosnąca asertywność Niemiec wobec sojuszników. Po raz

pierwszy w dokumencie tego typu znalazł się zapis o tym, że

podejmowanie decyzji o udziale lub nie uczestniczeniu RFN

w zagranicznych (sojuszniczych) operacjach wojskowych

powinno być w przyszłości rozpatrywane pod kątem

interesów niemieckich.

Polityka bezpieczeństwa Niemiec po
zjednoczeniu

Nowa Bundeswehra



Reforma ma poprawić przygotowanie niemieckiej armii
do

zwalczania

asymetrycznych

zagrożeń

i

do

prowadzenia działań o różnej intensywności.



Mimo zmniejszenia liczebności armii z 250 tys. do 170–
185 tys. żołnierzy, resort chce zwiększyć możliwości
wysyłania Bundeswehry poza granice kraju z obecnych
7 tys. do ok. 10 tys. żołnierzy.



W skład sił zbrojnych wejść ma ok. 170 tys. żołnierzy
kontraktowych i zawodowych oraz nieokreślona liczba
(od 5 do 15 tys.) żołnierzy pełniących ochotniczą służbę
wojskową trwającą od 12 do 23 miesięcy.

Polityka bezpieczeństwa Niemiec po zjednoczeniu

aktualnie 6 536 żołnierzy Bundeswehry bierze udział w

misjach zagranicznych

źródło: http://www.bmvg.de/portal/a/bmvg/!ut/p/c4/NYtBCsMwDATf0g9Y997yi7YXIyebWMRRgqwk4NfXUMoeBmZY-lCf8iULu

zKhV70HuWZ7pC2awlVxgzLEK_HXsRlDRCt7C3OJyxO0DiboPMX4A3dWkynTqg3sv0fjXOB0rEOjy8t14uI/
(stan: 11.04.2012)

INTERNATIONALE EINSÄTZE

Misja

Nazwa

Obszar

Pierwsza zgoda

Bundestagu

Aktualna zgoda

Bundestagu

Koniec misji za

zgodą
Bundestagu

Maksymalna

liczba żołnierzy
za zgodą

Bundestagu

ISAF

International

Security
Assistance

Force

Afganistan

Uzbekistan

22.12.01

26.01.12

31.01.13

4.900

KFOR

Kosovo Force

Kosowo

12.06.99

09.06.11

11.06.12

1.850

EUFOR

European
Union Force

Bośnia i
Hercegowina

02.12.04

01.12.11

21.11.12

800

UNMISS

United Nations

Mission in
South Sudan

Południowy

Sudan

08.07.11

29.09.11

15.11.12

50

UNAMID

United

Nations /
African Union

Mission in
Darfur

Sudan

15.11.07

08.07.11

15.11.12

50

OAE

Operation
ACTIVE

ENDEAVOUR

Morze
Śródziemne

14.11.03

01.12.11

31.12.12

700

UNIFIL

United Nations

Interim Force
in Lebanon

Liban

20.09.06

09.06.11

30.06.12

300

EU NAVFOR
Atalanta

European
Union Naval

Force –
Operation

Atalanta

Półwysep
Somalijski (Róg

Afryki)

19.12.08

01.12.11

18.12.12

1.400

Polityka bezpieczeństwa Niemiec po

zjednoczeniu



48 Konferencja bezpieczeństwa w
Monachium 2012



bezpieczeństwo energetyczne i surowcowe, kryzys
finansowy i jego konsekwencje dla bezpieczeństwa
międzynarodowego, stosunki transatlantyckie, rosnąca
w świecie rola krajów azjatyckich, przemiany na Bliskim
Wschodzie a zwłaszcza o sytuacji w Syrii.



Minister spraw zagranicznych Guido Westerwelle (FDP)
zaapelował do krajów UE, aby zwiększyły wysiłki w
kwestii wypracowania wspólnej polityki bezpieczeństwa;
opowiedział się za zwiększenie współpracy NATO z Rosją
i dopuszczenie do udziału w unijnej polityce obronnej
USA, Rosji i Turcji.

Polityka bezpieczeństwa Niemiec po
zjednoczeniu



Aspekty polityki bezpieczeństwa w koncepcji rządu federalnego
„ „Kształtowanie globalizacji – rozbudowa partnerstwa – dzielenie
się odpowiedzialnością” z 8 lutego 2012 R.



Tzw. koncepcja nowych sił kształtujących globalizację
(Gestaltungsmächtekonzept)



Nowe

państwa

kształtujące

globalizację

(Gestaltungsmächte) – już nie „Schwellenländer” ( o
szybkim wzroście gospodarczym)



Oferta współpracy w różnych dziedzinach, w tym w
kształtowaniu bezpieczeństwa - przede wszystkim
zapobieganiu konfliktom – propozycja zarówna dla
organizacji regionalnych (Unia Afrykańska, Liga Arabska) jak
i ONZ, OBWE, NATO, UE.



Przykład – „Good Hope“ –bilateralna współpraca wojskowo-
polityczna między RFN i Afryką Południową.

Polityka bezpieczeństwa Niemiec po
zjednoczeniu



Zamiast konkluzji:



Jaka jest rola Niemiec w świecie?



Jaka w Europie?



Czy obecna dekada w polityce bezpieczeństwa

rzeczywiście oznacza, że zakończył się okres

polityki interwencji po 11.09.2001r.?



Czy

czynniki

gospodarcze

i

finansowe

determinują obecnie bardziej niż kiedykolwiek

globalną politykę bezpieczeństwa?