Edukacja na odległość
jako nowoczesna forma
kształcenia dorosłych.

1.Bibliografia
2.Definicje
3.Formy kształcenia
4.Cechy charakterystyczne
5.Wady i zalety
6.Efektywność nauczania na odległość
7.Kto może korzystać z edukacji na

odległość

8.Pożądane cechy i umiejętności e-

studenta

9.Historia edukacji na odległość
10. Uczelnie
11. Wioska internetowa
12. The Open University

1. BIBLIOGRAFIA:

1. Mirosław J. Kubiak: Wirtualna edukacja, s. 11. Warszawa 2000.

Wydawnictwo "MIKOM".

2. Kostecki R., E-learning w praktyce uczelni wyższej studium przypadku,

e-mentor 1/2004

3. Agnieszka Wierzbicka. „Akademia on-line” vol.2, Łódź 2006.

Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.

4. Dr B. Boczukowa, „Edukacja na odległość”, (w.) Edukacja i Dialog

nr6./2000r.

5. webmade.org/wiadomosci/studia-przez-internet-e-learning.php
6. J. Bednarek, E. Lubina, Kształcenie na odległość podstawy dydaktyki,

warszawa 2008

7. Alan Clarke, E–learning nauka na odległość, Warszawa 2007
8. Jerzy Mischke, Akademia on-line, Łódź 2005
9. Red. Przemysław Fiedkiewicz, Wioska internetowa kształcenie na

odległość na terenach wiejskich, Sosnowiec 2009

10.http://www.elearners.com/resources/glossary.asp
11.Galwas B.A., Nowak J., Nowak S., Pajer M., Edukacja w Internecie,

MEWA nr 1/2002

12.Galwas B. A., Studia w Internecie – koniec początku, MEWA nr 1/2002
13.S. Juszczyk, Edukacja na odległość. Kodyfikacja pojęć, reguł i

procesów, Toruń 2003

2. DEFINICJE:

Uczyć się na odległość, to znaczy opanowywać wiedzę samodzielnie z
poniechaniem formy lekcyjnej. Każdy uczestnik wyznacza sobie cel
kształcenia dostosowany do warunków i trybu swojego życia.

dr B. Boczukowa

Nauczanie na odległość jest to metoda prowadzenia procesu

dydaktycznego w warunkach, gdy nauczyciele i uczniowie (studenci)

są od siebie oddaleni (czasami znacznie) i nie znajdują się w tym

samym miejscu, stosując do przekazywania informacji - oprócz

tradycyjnych sposobów komunikowania się - również współczesne,

bardzo nowoczesne technologie telekomunikacyjne, przesyłając: głos,

obraz wideo, komputerowe dane oraz materiały drukowane.

Współczesne technologie umożliwiają również bezpośredni kontakt w

czasie rzeczywistym pomiędzy nauczycielem a uczniem za pomocą

audio- lub wideokonferencji, niezależnie od odległości, jaka ich dzieli.

Mirosław J. Kubiak

Nauczanie na odległość (ang. Distance Learning), to nowa forma
nauki, która wprowadza nietradycyjny sposób kontaktu ucznia i
nauczyciela. Mianowicie zamiast kontaktu bezpośredniego, komunikacja
pomiędzy np. studentem i profesorem odbywa się w sposób pośredni,
czyli w warunkach w których uczniowie oraz nauczyciele są oddaleni od
siebie i nie znajdują się w tym samym czasie w tej samej sali
wykładowej. Ten sposób początkowo polegał na przesyłaniu tradycyjną
pocztą materiałów szkoleniowych i innych ćwiczeń pomiędzy osobami
uczącymi się, a uczelnią prowadzącą zajęcia. Szybki rozwój
technologiczny, a co za tym idzie rozwój telekomunikacji cyfrowej,
technik telewizji satelitarnej oraz technik komputerowych z roku na rok
wpływał na proces uczenia się i nauczania co powodowało, że forma tej
edukacji zyskiwała na popularności. Wirtualna nauka coraz częściej
została wzbogacana o kursy przygotowywane za pomocą radia, telewizji
oraz na kasetach video i audio. Te nowoczesne środki w bardzo dużym
stopniu przyczyniły się do wzrostu zainteresowania zagadnieniami
związanymi z nauczaniem na odległość.

Uczenie się na odległość polega przede wszystkim na samokształceniu
z elementami samokontroli. Rolą nauczyciela - opiekuna nie jest
wyłącznie egzekwowanie wiedzy uczącego się, ale przede wszystkim
pomoc w opanowaniu materiału.

Jako prekursorów kształcenia korespondencyjnego

wymienia się Jamesa Stewarda oraz Isaaca

Pitmana, którzy przesyłali materiały do nauki

pocztą. W 1883 r. w Nowym Jorku powstał

uniwersytet nauki korespondencyjnej, a w 1890 -

Międzynarodowa Szkoła Korespondencyjna.

Specyfika nauczania na odległość wiąże się z
całkowicie odmiennym, niż tradycyjne, podejściem do procesu
edukacji zarówno ze strony pobierających wiedzę, jak i ją
przekazujących. Edukacja na odległość bazuje na koncepcji
połączenia pracy własnej uczącego się i opieki dydaktycznej
nauczyciela - opiekuna, przy czym uczący się w dużo większym
stopniu decyduje o przebiegu i merytorycznej treści procesu
edukacyjnego, niż przy udziale w tradycyjnych cyklach
nauczania, ale również musi wykazać się większą dozą
samodyscypliny.

O nauczaniu przez Internet mówimy wówczas, gdy proces dydaktyki

odbywa

się w następujących warunkach:

 prowadzącego zajęcia i uczniów dzieli znaczna odległość,

 cały proces nauczania jest pilotowany przez szkołę, bądź uczelnię

wyższą,

 do przekazywania informacji pomiędzy uczniem a nauczycielem

służy sieć Internetowa,

 nie jest wymagana obecność w tym samym czasie oraz miejscu

grup uczących się, chociaż pomiędzy prowadzącym zajęcia oraz
uczniem istnieje dwustronna komunikacja,

Można przyjąć, że aby uzyskać jak największą efektywności nauczania

za pomocą sieci Internet, należy spełnić następujące warunki :

 prezentacja informacji najlepiej w sposób dynamiczny,

 należy umieścić wskazówki i informacje dla pobierającego naukę,

 różnego rodzaju testy,

 podsumowanie kursu oraz ocena umiejętności ucznia,

Wymienione wymagania umożliwiają stworzenie własnego centrum

informacji z określonej dziedziny, a nauka za jego pośrednictwem będzie

w sposób zrozumiały i łatwy przyswajana przez uczniów czy też

studentów.

3. FORMY KSZTAŁCENIA:

1. E-learning

Określenie e-learning jest najnowszym określeniem dla tego co

dotychczas określane było mianem nauczania na odległość. W obecnych
czasach ten system edukacji ma trwałe miejsce na wszystkich etapach
nauczania, począwszy od szkoły podstawowej, poprzez szkoły średnie, do
wyższych uczelni, a także zakładów pracy i szkoleń pracowników
rozproszonych korporacji. E-learning podlega stałej ewaluacji i
udoskonaleniu, co stwarza możliwości nauczania za pośrednictwem
palmtopów, palmofonów i innych podobnych kieszonkowych urządzeń. W
krajach wysoko rozwiniętych ta forma edukacji przewyższa obecnie
tempo rozwoju nauczania tradycyjnego.

Główne korzyści dla uczącego się są następujące :

• dynamiczna prezentacja materiałów,

• dowolność sprzętu oraz dowolność aplikacji,

• elastyczny proces dystrybucji materiałów,

• zindywidualizowany styl nauczania,

• elastyczne ścieżki studiów,

• dowolność czasu i miejsca,

Natomiast korzyści wynikające dla osób prowadzących zajęcia to:

 Bardzo duża swoboda w wyborze miejsca i czasu przeznaczonego na

nauczanie,

 Łatwiejsze śledzenie i zapisywanie indywidualnych postępów w

nauce,

 Brak ograniczeń sprzętowych i wykorzystywanych aplikacji,

 Ta forma edukacji prowadzona za pomocą technik informatyczno –

telekomunikacyjnych, może odbywać się w trzech trybach:
synchronicznym, asynchronicznym, a także indywidualnym.

2. Nauka za pomocą komunikacji synchronicznej

Nauka w trybie synchronicznym często nazywana jest „trybem

czasu rzeczywistego”, ponieważ pozwala uczestnikom kursu oraz
nauczycielowi komunikować się swobodnie, prawie tak jakby znajdowali
się w tym samym miejscu i w tym samym czasie. Standardowo oferuje
dostęp za pomocą przeglądarki internetowej do aplikacji będącej
serwerem kursu, wirtualnej tablicy i czatu, a także mechanizm kontroli
synchronizacji komunikacji głosowej, wykorzystujący protokół Voice over
IP (skrót: VoIP), oraz mechanizm synchronizujący przeglądarki
uczestników kursu. Jeśli mamy dostęp do szybkich łączy możemy
uczestniczyć także w wideokonferencji.

Zajęcia dydaktyczne prowadzone w ten sposób odbywają się pod

całkowitą kontrolą prowadzącego i przypominają klasyczne zajęcia
wykładowe.

Komputery wyposażone w kamerę i mikrofon służą do łączności

wideofonicznej. Ten sposób komunikacji w porównaniu do tradycyjnej
telefonii posiada o wiele lepszą efektywność i znacznie ją przewyższa.
Zaletą wideofonii jest oczywiście możliwość przekazania obrazu. Za
pośrednictwem wzroku człowiek może odebrać w jednostce czasu o wiele
więcej informacji, niż za pośrednictwem słuchu.

3. Nauka za pomocą komunikacji asynchronicznej

Podstawowym założeniem funkcjonowania systemów

opierających się na komunikacji asynchronicznej jest to, że kontakt
pomiędzy uczniami a nauczycielem nie odbywa się w tym samym
czasie rzeczywistym. Pakiet programowy takiego systemu zawiera
bazy danych, w których przechowywane są materiały poszczególnych
kursów, narzędzia służące prezentacji i umożliwiające sposoby
komunikowania się w takich formach jak:

 Chat (rozmowy, pogawędki), który pozwala na rozmowę między

uczącym się i nauczycielem. Najnowsze rozwiązania pozwalają na
prowadzenie rozmowy nie tylko w trybie tekstowym, lecz również w
trybie głosowym,

 Wirtualna tablica – jest to nic innego jak tekstowe okno, które pozwala

na współdzielenie tekstu widocznego dla wszystkich użytkowników
kursu. Rozwiązanie to przypomina tradycyjną tablicę umieszczoną na
sali wykładowej.

 Przeglądarka grupowa – rozwiązanie to umożliwia jednoczesne

przeglądanie przez całą grupę zawartości stron.

 Współdzielenie aplikacji – pozwala na podejrzenie przez nauczyciela

ekranu studenta, co umożliwia udzielenie przez prowadzącego
różnych form pomocy.

Ze względu na brak możliwości kontaktu całej grupy w czasie
rzeczywistym systemy asynchroniczne zawierają obsługę poczty
elektronicznej, czatu oraz forum dyskusyjnego. Główna zaletą nauczania
w tym systemie jest niezależność czasowa uczestników kursu.

4. Tryb indywidualny

Jak sama nazwa wskazuje, ten tryb nauczania przeznaczony jest

dla indywidualistów. Tryb nauczania indywidualnego jest niczym innym
jak portal edukacyjny zawierający oprogramowanie pozwalające na
stworzenie centralnego środowiska do prowadzenia wszelkich działań
związanych z nauką na odległość. Stosuje się tutaj narzędzia identyczne
z modelem asynchronicznym, a jego konstrukcja i funkcjonalność zależą
głównie od trzech czynników takich jak: potrzeby studiujących, potrzeby
wykładowców oraz administracji. Jednak istnieje zasadnicza różnica
pomiędzy trybem asynchronicznym a trybem indywidualnym, a
mianowicie kursant sam decyduje zarówno o tempie nauki, jak i o
tematyce kursów.

Aby taki portal edukacyjny był przyjazny dla uczącego się powinien

zawierać :

 możliwość zarejestrowania się, opis procedur rejestracyjnych, sposób

uzyskiwania pomocy administracyjnej,

 bazę danych, która będzie zawierała wszystkie oferowane

przedmioty, zebrane w odpowiednich katalogach; kurs powinien zawierać
tytuł, opis, koszt rejestracji, koszt szkolenia oraz sposób zaliczenia,

 bibliotekę elektroniczną, oraz sklep internetowy z możliwością

zakupu przez studentów materiałów i książek pomocniczych,

 możliwość tworzenia stron dla studentów na tematy nie związane ze

studiami np. tworzenie dodatkowych forum dyskusyjnych dla osób
studiujących,

 Uzupełniającym elementem w kształceniu za pomocą e-learningu

jest serwer edukacyjny, który może być skonfigurowany zarówno przez
prowadzącego zajęcia jak i również studenta. Serwer ten zazwyczaj jest
wykorzystywany do publikowania własnych prac dydaktycznych, czy tez
konstruowania i sprawdzania testów służących ewaluacji dydaktycznej
wiedzy i umiejętności uczących się.

5. Edukacja na odległość w Internecie za pomocą różnych

mediów

Istnieje wiele sposobów przekazywania i rozpowszechniania

informacji za pomocą sieci internetowej np. poczta elektroniczna, listy
dyskusyjne, FTP, testy kontrolne oraz WWW (aktualnie mało popularne
jest stosowanie radia oraz telewizji internetowej do przekazu treści
edukacyjnych). Rozsyłanie informacji za pomocą tego medium pozwoliło
zredukować szereg ograniczeń, jakie niosły ze sobą tradycyjne formy
nauczania. Działanie Globalnej Sieci Komputerowej oparte jest o protokół
TCP/IP, dzięki czemu komputery o różnych architekturach i możliwościach
mogą się ze sobą komunikować i przesyłać w sposób poprawny
informacje. Takie rozwiązanie sprawia, że korzystanie z Internetu w celu
edukacji jest bardzo wygodne i umożliwia w znacznym stopniu
zredukować czas na szukanie interesujących nas materiałów.

6. Edukacja za pomocą poczty elektronicznej

Poczta elektroniczna jest jedną z najwcześniejszych usług

sieci Internet. Usługa przeznaczona początkowo wyłącznie do
przesyłania krótkich informacji tekstowych w kodzie ASCII (alfabet
łaciński, cyfry i kilkanaście znaków interpunkcyjnych), aktualnie
umożliwia przesyłanie tekstów napisanych w alfabetach narodowych
oraz dołączanie do nich tzw. załączników - plików binarnych
zawierających programy komputerowe, dźwięk, obrazy, animacje,
dane w różnych formatach i wiele innych.

Zaletą poczty elektronicznej jest to, że nie musimy posiadać

osobistego komputera do wysyłania i odbierania informacji, ponieważ
nasza skrzynka znajduje się na serwerze poczty elektronicznej i tam
przechowywane są nasze listy. Za pomocą tego rodzaju komunikacji,
możemy się porozumiewać z innymi osobami w sposób
asynchroniczny.

Proces nauczania za pomocą poczty elektronicznej odbywa się w

następujący sposób:

1. Prowadzący zajęcia przygotowuje tekst zadania do rozwiązania w

dowolnym edytorze tekstu, a następnie jest on kopiowany do edytora
poczty elektronicznej, bądź też załączany i wówczas będzie przesłany
dokładnie w takim formacie w jakim został stworzony,

2. Wpisuje adres, lub adresy uczniów w programie obsługującym

pocztę elektroniczną, a następnie ja wysyła,

3. Adresat, czyli uczeń odbiera wiadomość od nauczyciela,
4. Prowadzący czeka na otrzymanie rozwiązanego zadania,
5. Uczeń, opracowuje odpowiedź i wysyła ją do nauczyciela,
6. Uczeń czeka na ocenę z rozwiązanego przez siebie zadania,
7. Prowadzący wysyła wiadomość informująca ucznia o ocenie z

rozwiązanego zadania,

Sposób ten ma jednak szereg wad, a mianowicie: konieczność

rozsyłania materiałów do dużej liczby użytkowników, brak możliwości
modyfikacji treści bez ponownej konieczności przesyłania materiałów,
konieczność „ręcznego” sprawdzania odpowiedzi na zadane pytania, co
przy dużej ilości uczestników kursu staje się niemożliwe do
zrealizowania. Poczta elektroniczna jest medium pomocnym raczej przy
przesyłaniu zapytań na temat kursu, czy kontaktowania się z
prowadzącym.

7. Edukacja za pomocą FTP

FTP (ang. File Transfer Protocol) - czyli Protokół do Przesyłania

Plików. Pozwala on na przesyłanie plików dowolnej wielkości i różnego
rodzaju pomiędzy komputerami podłączonymi do Internetu. Dzięki temu
każdy może udostępniać swoje pliki innym i pobierać pliki z serwerów na
swój dysk.

Jest to bardzo przydatne np. dla studentów i programistów,

udostępniających swoje programy za darmo, przydaje się także
naukowcom, wymieniającym duże pliki i zwykłym użytkownikom, którzy
w ten sposób mogą ściągać większe pliki na swoje komputery.

8. Edukacja za pomocą listy dyskusyjnej.

Za pomocą poczty elektronicznej uczeń może zapisać się do list

dyskusyjnych lub grup dyskusyjnych.

Lista dyskusyjna to taka forma poczty elektronicznej, gdzie wysłanie

listu powoduje automatyczne przekazanie go do członków grupy osób
pragnących wymieniać wzajemnie swoje poglądy na dany temat.

Listy dyskusyjne pełnią bardzo ważną rolę edukacyjną, ponieważ

stwarzają możliwość zadawania pytań do listy jeśli mamy z czymś

problem. Dużym prawdopodobieństwem jest, że w niedługim czasie

otrzymamy od kogoś odpowiedź, bowiem w listach dyskusyjnych często

uczestniczą najlepsi specjaliści z danej dziedziny.

Niewątpliwą zaletą list dyskusyjnych jest swobodna wymiana

informacji i w porównaniu do poczty elektronicznej dużo większa

dostępność publikowanych materiałów. Jednak i ten sposób

przekazywania wiedzy nie jest wolny od wad. Upowszechniane

informacje są wprawdzie szeroko dostępne, ale grupy dyskusyjne nie

pozwalają na sprawdzenie poziomu przyswojenia wiedzy.

9. Edukacja za pomocą testów kontrolnych

Interaktywne testy do samodzielnego rozwiązania mogą być

zorganizowane na zasadzie testów wielokrotnego wyboru, odpowiedzi w
formie brakujących słów lub wyrażeń, testy z jedną prawidłową
odpowiedzią. Taka różnorodność form umożliwia lepsze przygotowanie do
egzaminu oraz sprawdzenie stopnia opanowania materiału przez
studenta. Zadania do rozwiązania, mogą zawierać wskazówki,
podpowiedzi, które ukazują się gdy student zgłosi taką potrzebę, w formie
rozwijanego menu, odsyłacza do źródeł, materiałów edukacyjnych,
ukrytych adnotacji zawierających analogie lub przykłady. Student może
sprawdzić czas wykonywania testu i porównać go ze standardowym
egzaminem.

10. Edukacja za pomocą WWW.

Serwis WWW (ang. World Wide Web) oferuje bardzo przyjazna

usługę w technologii klient-serwer. Wspomniana usługa umożliwia
komunikację dwóch komputerów, z których jeden pełni rolę dostawcy
informacji (serwer), natomiast drugi pełni rolę odbiorcy. Technologia ta
pozwala na współpracę wielu komputerów działających pod kontrolą
różnych systemów operacyjnych , a także na korzystanie z zasobów sieci
Internet. Bardzo ważną zaletą tego sposobu przedstawiania informacji
jest to, że przedstawiana jest ona w sposób dynamiczny. Dzięki
wbudowanym narzędziom multimedialnym jest doskonałą formą
nauczania w różnych dziedzinach.

4. CECHY CHARAKTERYSTYCZNE EDUKACJI NA

ODLEGŁOŚĆ:

 kierowanie treści dydaktycznych do rozproszonych grup studentów

 wyjście poza ramy tradycyjnej klasy gdzie wymagana jest obecność

wszystkich uczestników kształcenia w jednym czasie i miejscu

 nauczyciel i uczeń nie przebywają w jednym pomieszczeniu, lecz

dzieli ich dystans przestrzenny i czasowy

 nauczyciel organizuje i kieruje procesem dydaktycznym (co różni

edukację na odległość od samokształcenia)

 uczeń ma możliwość okazjonalnych kontaktów z nauczycielem,

stosownie do swoich potrzeb i możliwości

 pośrednikiem między nauczycielem a uczniem są środki techniczne,

takie jak druk, przekaz komputerowy, radiowy, telewizyjny,
telefoniczny itp.

5. WADY I ZALETY:

Zalety:

 wolne od ograniczeń związanych z miejscem i czasem

 pozwala na indywidualne tempo uczenia się

 zmniejsza trudy i koszty podróżowania, rezerwacji sal, dopasowywania

terminów szkolenia (bilety, paliwo, noclegi, diety, koszty wynajmu sali,
rzutników)

 odpowiednio przygotowane (interaktywne i dostosowane do potrzeb)

zapewniają wysoką efektywność uczenia się

 zapewniają dostęp do najnowszych informacji (ze względu na możliwość

szybkiej aktualizacji)

 zapewniają możliwość powtórek, (wielokrotnego powrotu do ćwiczeń)

 aktywizują osoby nieśmiałe

 umożliwiają monitorowanie aktywności uczestników (udzielanie się na

forum, rozwiązywanie testów, wykonywanie prac)

 stwarzają możliwość jednoczesnego przeszkolenia dużej liczby osób (od

kilkudziesięciu do kilkuset)

 możliwość szkolenia osób oddalonych o wiele kilometrów

 rozwija (wymusza) znajomość obsługi komputera, aplikacji biurowych i

korzystania z Internetu

 samodzielność w doborze materiału

 przełamanie barier społecznych - osoby niepełnosprawne, osoby

wychowujące małe dzieci, pracujące etatowo i inne -dyskryminowane
w dostępie do edukacji stacjonarnej

 większe możliwości weryfikacji trudnych pojęć

 umożliwia zdobycie wykształcenia osobom znajdujących się daleko od

wymarzonej uczelni, pracującym

 łatwość kontroli postępów w nauce

Wady:

konieczny dostęp do tzw. Infrastruktury (komputera, sieci - jeżeli on-
line)

konieczność znajomości podstaw obsługi komputera

znajomość klawiatury i umiejętność szybkiego pisania (w przypadku
udziału w forach internetowych, rozwiązywania testów)

duży koszt przygotowania pojedynczego szkolenia

konieczność samodzielnej pracy, potrzeby silnej motywacji i
organizacji pracy większe niż w przypadku szkoleń tradycyjnych

duży procent uczestników, którzy nie kończą szkolenia

w niektórych przypadkach niezbędne są zajęcia tradycyjne (kursy
komputerowe, treningi empatii, umiejętności przywódczych, szkolenia
wymagające praktyki)

niemożność studiowania tą metodą niektórych dyscyplin (np.
medycyny)

ograniczenie więzi społecznych

Edukacja na dystans a edukacja

tradycyjna

Edukacja na dystans jest coraz częściej obecna w pracy

tradycyjnych instytucji oświatowych, poprzez zapożyczone od niej

rozwiązania techniczne i organizacyjne. To wspomaganie

tradycyjnych zajęć elementami edukacji na dystans jest widoczne

w działalności wielu prestiżowych uniwersytetów. Dzięki

nowoczesnej technologii studenci i kadra mogą być ze sobą w

kontakcie nieograniczonym do miejsca i czasu tradycyjnych

wykładów i ćwiczeń. Również są tam tworzone liczne programy,

ale i całe wydzielone oddziały nastawione na obsługę studentów

na dystans. Obecnie w wielu krajach studenci mogą zamieniać

szkoły nietradycyjne na tradycyjne, nie tracąc dotychczasowego

dorobku ocen/punktów kredytowych. Ważna staje się nie tyle

forma kształcenia, co faktycznie posiadana wiedza i umiejętności;

nie tyle typ uczelni, co jej uznana wartość/ranga (wyrażona

przyznaną ważną akredytacją). Wiele szkół tworzy ogólnokrajowe
lub międzynarodowe konsorcja, które ułatwiają ruch studentów w

obrębie swoich sieci.

6. EFEKTYWNOŚĆ NAUCZANIA NA ODLEGŁOŚĆ:

 Badania wykazały, że efektywność kursów prowadzonych „na

odległość” i tradycyjnych jest podobna

 Coraz większą popularność zdobywają kursy prowadzone metodą

blended learning,
(łączenie kursów prowadzonych na odległość i tradycyjnych)

 Ilość czasu, którą należy poświęcić na kurs poprzez Internet wcale nie

jest mniejsza niż gdybyśmy ten sam kurs odbywali metodą tradycyjną

Oszczędność czasu wynika z braku konieczności dojeżdżania na
spotkania i szkolenia oraz z tego, że na ogół mamy dużą swobodę
dobierania godzin „przerabiania” kursu.

Elementy kluczowe w

nauczaniu na odległość:

Studenci, uczestnicy:

• Motywacja

• czas poświęcony na uczenie się

• potencjał (wiedza na początku szkolenia)

• umiejętność planowania nauki

• samodzielność

• dociekliwość

• zainteresowanie

• wytrwałość

• umiejętność rozwijania, podtrzymywania motywacji

• komunikatywność

• umiejętność dopasowania się do specyficznych

potrzeb danej grupy

• Organizacja

• przydatność szkolenia dla firmy/organizacji

• współpraca między dostawcami szkolenia,

moderatorami, administratorami sieci

• reagowanie na zakłócenia

• korzystanie z informacji dostarczanych przez system e-

learningowy.

Instruktorzy/moderatorzy:

7. KTO MOŻE KORZYSTAĆ Z EDUKACJI

NA ODLEGŁOŚĆ:

 Ci, którzy późno się przekonali jak bardzo ważna jest edukacja szkolna

 Ci, którzy z różnych względów musieli przerwać kształcenie

 Dorośli, którzy uzupełniają w ten sposób kwalifikacje zawodowe

 osoby, które z różnych przyczyn nie są w stanie uczestniczyć w

zajęciach wieczorami czy w weekendy

 niepełnosprawni,

 Osoby nieśmiałe,

 przebywających za granicą

 Samotne matki

 Osoby, które chcą studiować w innym mieście

8. POŻĄDANE CECHY I UMIEJĘTNOŚCI E-

STUDENTA:

Sedno wyższości e-learingu nad innymi metodami nauczania

polega na przeniesieniu odpowiedzialności za nauczanie z wykładowcy
na studenta. Łączy się to z większym ukierunkowaniem na potrzeby
ucznia, a nie potrzeby wykładowcy lub instytucji. Jest to szczególnie
widoczne w czasie czatów grupowych-uczniów z nauczycielem.

Pojawia się tutaj bardzo ważna umiejętność niezbędna w

przypadku e-studenta, a mianowicie umiejętność formułowania pytań i
odpowiedzi. Proste, banalne ale często niedoceniane i trudne w
realizacji. Dyskusja ,,w sieci'' ma swoją naturę, słowo pisane nie nadąża
czasami za tokiem myślowym, trzeba wiedzieć, czego się nie wie i
postarać się zdobyć odpowiedz na nurtujące pytanie, a także udzielić
konkretnej, zwięzłej i treściwej odpowiedzi. Poczekać na swój głos w
dyskusji. Zaakceptować krańcowo odmienne opinie. Ta umiejętność to
sprawa komunikacyjna w kontaktach międzyludzkich.

Łączy się to z następną ważną umiejętnością przetwarzania

informacji. Zdobytą wiedzę trzeba przyswoić a następnie zweryfikować
w praktyce. Gdy jesteśmy on-line, nie widzimy się wzajemnie, znika opór
przed wyrażaniem swojego zdania. Ludzie są bardziej otwarci, nie boją
się kontrowersyjnych poglądów, często łatwiej opowiadają o swoich
doświadczeniach. Wynosi się zdecydowanie więcej informacji niż ze
studiów stacjonarnych.

Do dyskusji trzeba się wcześniej przygotować, poznać temat,

zdobyć choćby wstępne informacje, zapoznać się ze skryptami, sięgnąć
do innej literatury. Na zadane prace, egzaminy, zaliczenia, opracowania
trzeba znaleźć czas wcześniej. Ważna jest zatem zarówno
systematyczność, jak również planowanie nauki z wyprzedzeniem.
Krótko mówiąc-umiejętność właściwej, racjonalnej organizacji pracy.

Pożądana jest także umiejętność wyszukiwania wiadomości. Czy

będzie to polecona przez wykładowcę literatura, czy też sięgnie się po
inne książki z określonego zakresu-zależy w dużej mierze od samego
studenta i tutaj, dodatkowo, cenne są umiejętności selekcjonowania,
oceny, analizy przydatności znalezionych wiadomości. Dochodzimy
zatem do umiejętności weryfikacji zdobytej wiedzy.

Wiele zadań realizowanych w trakcie kursów czy tez studiów

niestacjonarnych ma postać projektów grupowych. Ma to na celu
pomoc w przezwyciężaniu poczucia odizolowania, jak również
wykształcenia umiejętności współpracy w zespole.

Działanie zespołowe pomaga również w doskonaleniu takich
umiejętności, jak:

• zrozumienie i szacunek dla innych,

• kontakty interpersonalne,

• zdolność planowania i podziału obowiązków,

• rozwiązywanie konfliktów.

Kolejnym ważnym zagadnieniem jest wyrobienie w sobie nawyku

przedsiębiorczego działania. Pierwszy krok to oczywiście podjęcie e-nauki.
Następny efektowna e-edukacja. Finalny-wykorzystanie zdobytej wiedzy w
praktyce. E-edukacja kształtuje głównie przedsiębiorczość rozumianą jako
cecha osobowości, ułatwiająca poczucie odpowiedzialności za własną
wiedzę, pracę, życie.

Czasem trudno jest pogodzić obowiązki domowe, pracę i relaks z

nauką. W edukacji tradycyjnej, stacjonarnej, zawsze jest termin, na który
trzeba zrealizować określone zadanie. W e-learningu, gdzie wiele zaliczeń
można ustalać indywidualnie, ogromne znaczenie ma samodyscyplina, a
także konsekwencja, dążenie do celu, odpowiedzialność oraz krytyka
wobec samego siebie. Łatwiej jest przełożyć coś na później, zaległości
mogą powstawać w sposób niezauważalny. Jest to spowodowane
niematerialnością, abstrakcyjnością pracy przy komputerze. Tryb
edukacji niestacjonarnej przez swoją formę wymaga o wiele więcej
samozaparcia, ,,zacięcia do nauki'' i mobilizacji niż nauka stacjonarna.

Osoba decydująca się na kształcenie w trybie niestacjonarnym,

ma świadomość konieczności samodoskonalenia się. Zgodnie z teoria
iż ,,kto się nie rozwija, ten się cofa'' e-student stara się być lepszy,
bardziej wykształcony i doświadczony w określonej dziedzinie.

INNE NAZWY:

Jest wiele terminów oznaczających edukację na dystans lub z nią
związanych; są one różnie pojmowane w zależności od kraju i czasu
ich stosowania. Do najczęściej stosowanych należą:

• edukacja oparta na współczesnych technologiach i mediach ,

• indywidualna edukacja,

• kształcenie otwarte,

• otwarty dostęp ,

• nauczanie elastyczne,

• nauczanie ukierunkowane

• nauka własna,

• studia niezależne,

• studia zaoczne,

• nauczanie ciągłe,

• samokształcenie,

• kształcenie dorosłych,

• distance education,

• distance learning,

• Edukacja niezależna- independent study,

• Edukacja rozproszona- distributed education,

• Edukacja domowa-home study,

• Edukacja korespondencyjna- correspondence study,

• distance teaching,

• edukacja na odległość,

• e-edukacja,

• edukacja telematyczna,

• edukacja wirtualna,

• edukacja zdalna,

• e-kształcenie, e-learning,

• kształcenie na odległość,

• kształcenie przez Internet,

• kształcenie zdalne,

• kształcenie z wykorzystaniem Internetu,

• e-nauczanie,

• nauczanie na odległość,

• nauczanie przez Internet,

• nauczanie zdalne,

• nauka na odległość,

• wirtualna edukacja,

• uczenie się na odległość,

• uczenie się zdalne,

9. HISTORIA:

Okres Kraj

Wydarzenia

Rok

1700

USA

Pierwsze ogłoszenie prasowe z ofertą

kursu korespondencyjnego,

przesyłanie pocztą materiałów

szkoleniowych

Rok

1776

Polska

Na Uniwersytecie Krakowskim podjęto

próby listownego kształcenia

rzemieślników.

Rok

1837

Anglia

Kursy stenografii na odległość

Studenci przesyłają wykładowcy do

oceny fragmenty Biblii przepisane

metodą stenografii

Rok

1852

USA

Kursy stenografii

Rok

1873

USA

Towarzystwo do Popierania Nauki w

Domu

(The Society to Encourage Study At

Home)

Wymiana korespondencji również

między kursantami

Nauczanie 24 przedmiotów

Listy lektur, zestaw pytań

sprawdzających

Uczestniczy około 1000 studentów

Rok

1886

Warszawa

Uniwersytet Latający

Zalegalizowany w czasie rewolucji

1905-1907

Przyjął nazwę Towarzystwo Kursów

Naukowych

Lata

20 XX

Radio edukacyjne

Lata

30 XX

Australia

Upowszechnienie się radia

edukacyjnego

Kształcenie mieszkańców z obszarów

wiejskich

Rok

1945

USA

Telewizja Edukacyjna

Przeło

m XIX

i XX

Polska

Powstawanie towarzystw edukacji

otwartej np.:

Towarzystwo Kursów Akademickich dla

Kobiet

Powszechne Wykłady Uniwersyteckie

Począt

ek XX

Świat

Powstają tzw. Otwarte Uniwersytety

Umożliwiają one korespondencyjne

zdobycie tytułu naukowego

Krytyka umiejętności ich absolwentów

Rok

1969

Powstaje British Open University

Renoma kształcenia na poziomie

akademickim

Rok

1962

Przekaz satelitarny

Tele- i Videokonferencje

Lata

1966-

1971

Polska

Politechnika Telewizyjna

Przygotowanie kandydatów na

wyższe uczelnie

Materiały pomocnicze dla studentów

Trwają przygotowania do otwarcia

Telewizyjnego Uniwersytetu

Otwartego

roku

1985

Uniwersytet Alaska udostępnia wiele

kursów innym szkołom wyższym

Lata

90-te

XX w.

Rozwój Internetu i multimediów

Wzrost zainteresowania nauczaniem

na odległość

Wykorzystanie multimediów i

Internetu w nauczaniu

Powstanie e-learningu

10. UCZELNIE:

W Polsce kształcenie dystansowe z powodzeniem prowadzą:

• Uniwersytet Warszawski

• Uniwersytet Marii Curie – Skłodowskiej (Gdzie istnieje uniwersytet

wirtualny)

• Politechnika Warszawska

• Politechnika Wrocławska

• Uniwersytet Łódzki

• Politechnika Gdańska

11. WIOSKA INTERNERTOWA:

Projekt „ Wioska internetowa – kształcenie na

odległość na terenach wiejskich” realizowany jest od sierpnia

2007r. Przez Fundację Regionalnej Agencji Promocji Zatrudnienia w

Dąbrowie Górniczej oraz partnera projektu Przedsiębiorstwo

Telekomunikacyjne Optoland S. A. projekt jest finansowany ze

środków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz budżetu

państwa.

KTO MOŻE KORZYSTAĆ Z WIOSKI INTERNERTOWEJ

Osoby zamieszkujące tereny wiejskie, zainteresowane

uzupełnianiem i poszerzaniem swojej wiedzy, podnoszeniem
kompetencji czy zdobywaniem nowych kwalifikacji. Projekt
przewiduje nieodpłatny dostęp do Internetu, pakietu szkoleń on-
line, biblioteczki multimedialnej, oraz do wszystkich zasobów
dostępnych w sieci, służący edukacji i rozwojowi korzystających.

12. The Open University

The Open University (powszechnie znany jako Open

University lub OU) jest uniwersytetem opartym o nauczanie na
odległość utworzonym i finansowanym przez Rząd Wielkiej Brytanii.
Uniwersytet znany jest z polityki 'otwartych drzwi', która oznacza, że
kwalifikacja i poprzednia edukacja nie jest brana pod uwagę przy
rekrutacji studentów. Zdecydowana większość studentów mieszka w
Wielkiej Brytanii, jednakże studia na Open University dostępne są dla
mieszkających niemal w każdym zakątku świata.

Chociaż siedziba główna Uniwersytetu znajduje się Walon

Hall w Milton Keynes w hrabstwie Buckinghamshire, instytucja ta
posiada filie w każdym z trzynastu regionów Wielkiej Brytanii. Co
więcej, uczelnia posiada oddziały w niemal wszystkich krajach
europejskich, poza Polską, w której na chwilę osobą reprezentująca
interesy studentów jest tzw. osoba kontaktowa (ang. Point of Contact
for Poland).

Historia

Open University został założony przez Rząd labourzystowski

Harolda Wilsona. Plany rozpoczęto w 1965 pod nadzorem Ministra
Edukacji Państwowej Jennie Lee, która doprowadziła doradczy komitet
składający się z uniwersyteckich wicekanclerzy do edukacji przez radio
(nadawanie przez radio wykładów). Pomocnik Dyrektora Inżynierii BBC,
James Redmond który zdobył większą część swoich kwalifikacji w szkole
nocnej, dlatego jego naturalny entuzjazm dla projektu zrobił wiele,
pokonywał techniczne trudności w użyciu telewizji czy audycji radiowej
w celu nadawania edukacyjnych wykładów.

Pierwszym wicekanclerzem OU został Walter Perry w styczniu

1969. Wybór nowego Konserwatywnego Rządu Edwarda Heath w 1970
doprowadził do redukcji budżetu przez Kanclerza Skarbu Państwa Iain'a
Macleod'a, (który wcześniej nazwał ideę Open University "radosnym
bezsensem").

Metodologia nauczania

The OU wykorzystuje różnorodne środki nauczania w postaci

książek, materiałów audio, internetu, płyt CD i programów telewizjnych
DVD. Jednakże nauczanie nie odbywa się wyłącznie na odległość. Niektóre
moduły wymagają obowiazkowego uczestnictwa w zajęciach praktycznych.

Metody ocen studentów

Każdy moduł (przedmiot) składa się z dwóch komponentów oceny.

Pierwszy oparty jest o regularne przedkładanie prac zaliczeniowych
zwanych TMA (ang. Tutor Marked Assigment)w formie eseju, raportu, case
study, ocenianych przez nauczyciela prowadzącego zajęcia z przedmiotu.
Na drugą część oceny składa się trzygodzinny egzamin, przeprowadzany
zwykle pisemnie w jednym z centrów egzaminacyjnch Uniwersytetu. Wyniki
z modułów przedstawiane są zwykle w formie ocen (z kilkoma wyjątkami),
gdzie stopień 1 przedstawia wynik celujący - 85%, 2 od 70-84%, 3 od 55-69,
4 od 40-54%, podczas wynik poniżej 40% jest oceną niedostateczną dla
zaliczenia modułu.