Instrumenty finansowe

rynku pieniężnego

Wykład

Wykład

Rodzaje instrumentów



Stopy procentowe:

Stopy procentowe:

•

Stopa refinansowa,

Stopa refinansowa,

•

Stopa redyskontowa (redyskonto

Stopa redyskontowa (redyskonto

weksli),

weksli),

•

Stopa lombardowa.

Stopa lombardowa.



Operacje otwartego rynku,

Operacje otwartego rynku,



System rezerw obowiązkowych

System rezerw obowiązkowych

Inne instrumenty
finansowe



Bony pieniężne,

Bony pieniężne,



Bony skarbowe,

Bony skarbowe,



Bony komercyjne,

Bony komercyjne,



Obligacje Skarbu Państwa,

Obligacje Skarbu Państwa,



Obligacje municypalne (gminne),

Obligacje municypalne (gminne),



Obligacje instytucji finansowych.

Obligacje instytucji finansowych.

Funkcje rynku
pieniężnego



Rynek pieniężny nie wymaga spotkania się

Rynek pieniężny nie wymaga spotkania się

zainteresowanych stron w jednym, stałym i

zainteresowanych stron w jednym, stałym i

określonym miejscu; operacje dokonywane są

określonym miejscu; operacje dokonywane są

telefonicznie bądź elektronicznie,

telefonicznie bądź elektronicznie,



Stopa procentowa na rynku kształtuje się

Stopa procentowa na rynku kształtuje się

swobodnie,

swobodnie,



Główną rolę na rynku spełnia Narodowy Bank

Główną rolę na rynku spełnia Narodowy Bank

Polski, który jest kredytodawcą ostatniej instancji

Polski, który jest kredytodawcą ostatniej instancji

– reguluje podaż i popyt pieniądza w gospodarce,

– reguluje podaż i popyt pieniądza w gospodarce,



Krótkoterminowe wyrównywanie płynności przez

Krótkoterminowe wyrównywanie płynności przez

banki komercyjne.

banki komercyjne.

Rynek międzybankowy



WIBOR (

WIBOR (

Warsaw Interbank Offered Rate

Warsaw Interbank Offered Rate

) –

) –

średnia stopa procentowa (stawka) żądana

średnia stopa procentowa (stawka) żądana

za udzielenie kredytu.

za udzielenie kredytu.



WIBID (

WIBID (

Warsaw Interbank Bid Rate

Warsaw Interbank Bid Rate

) –

) –

średnia stopa procentowa jaką bank gotów

średnia stopa procentowa jaką bank gotów

jest zapłacić za pozyskany depozyt.

jest zapłacić za pozyskany depozyt.



Overnight O/N – pożyczka na dobę, z

Overnight O/N – pożyczka na dobę, z

terminem dostawy gotówki natychmiast.

terminem dostawy gotówki natychmiast.

Rynek międzybankowy



Tomorrow next

Tomorrow next

T/N – pożyczka

T/N – pożyczka

pieniądza z dostawą następnego dnia.

pieniądza z dostawą następnego dnia.



Spot next

Spot next

S/N – pożyczka pieniądza z

S/N – pożyczka pieniądza z

dostawą za dwa dni.

dostawą za dwa dni.



Pożyczka na „ultimo”

Pożyczka na „ultimo”

– spłata

– spłata

powstałego zobowiązania musi

powstałego zobowiązania musi

nastąpić do końca roku, kwartału lub

nastąpić do końca roku, kwartału lub

miesiąca.

miesiąca.

Bony skarbowe



Bony skarbowe to papiery wartościowe

Bony skarbowe to papiery wartościowe

o charakterze dłużnym, emitowane

o charakterze dłużnym, emitowane

przez MF z przeznaczeniem na

przez MF z przeznaczeniem na

finansowanie niedobo-

finansowanie niedobo-

ru budżetowego, ujemnego salda w

ru budżetowego, ujemnego salda w

handlu z zagranicą oraz spłat

handlu z zagranicą oraz spłat

zobowiązań długoter –

zobowiązań długoter –

minowych.

minowych.

Charakterystyka bonu
skarbowego



Papier wartościowy dłużny na okaziciela,

Papier wartościowy dłużny na okaziciela,

emitowany na okres: 8, 13, 26, 39, 52 tygodnie,

emitowany na okres: 8, 13, 26, 39, 52 tygodnie,



Mogą je nabywać krajowi i zagraniczni inwestorzy

Mogą je nabywać krajowi i zagraniczni inwestorzy

(bezpośrednio lub pośrednio),

(bezpośrednio lub pośrednio),



Nabywane są po cenie niższej niż ich wartość

Nabywane są po cenie niższej niż ich wartość

nominalna, czyli z dyskontem na rynku

nominalna, czyli z dyskontem na rynku

pierwotnym bądź wtórnym,

pierwotnym bądź wtórnym,



Rynek pierwotny to przetargi organizowane przez

Rynek pierwotny to przetargi organizowane przez

NBP,

NBP,



Rynek wtórny tworzony jest przez oferty kupna i

Rynek wtórny tworzony jest przez oferty kupna i

sprzedaży składane przez podmioty chcące nabyć

sprzedaży składane przez podmioty chcące nabyć

lub sprzedać bony,

lub sprzedać bony,

Charakterystyka bonu
skarbowego



Cena określana jest przez potencjalnych

Cena określana jest przez potencjalnych

nabywców i wyrażana jest w PLN jako

nabywców i wyrażana jest w PLN jako

kwota, którą kupujący jest skłonny zapłacić

kwota, którą kupujący jest skłonny zapłacić

za 100 jednostek w dniu ich zakupu, aby w

za 100 jednostek w dniu ich zakupu, aby w

dniu wykupu bonu otrzymać 100 jednostek.

dniu wykupu bonu otrzymać 100 jednostek.

D = N – C

D = N – C

b

b

N – wartość nominalna instrumentu,

N – wartość nominalna instrumentu,

D – stopa dyskonta,

D – stopa dyskonta,

C

C

b

b

– bieżąca cena danego instrumentu.

– bieżąca cena danego instrumentu.

Bony komercyjne

Większe firmy cieszące się

Większe firmy cieszące się

popularnością i solidnością

popularnością i solidnością

płatniczą mogą zamiast kredytu

płatniczą mogą zamiast kredytu

bankowego zaciągać

bankowego zaciągać

krótkoterminowe pożyczki

krótkoterminowe pożyczki

bezpośrednio na rynku pieniądza

bezpośrednio na rynku pieniądza

dzięki emisji

dzięki emisji

krótkoterminowych

krótkoterminowych

papierów dłużnych

papierów dłużnych

.

.

Cel emisji



Finansowanie działalności bieżącej

Finansowanie działalności bieżącej

czyli pozyskanie kapitału do

czyli pozyskanie kapitału do

zabezpieczenia potrzeb

zabezpieczenia potrzeb

finansowych przedsiębiorstwa w

finansowych przedsiębiorstwa w

zakresie utrzymania lub wzrostu

zakresie utrzymania lub wzrostu

aktywów bieżących,

aktywów bieżących,



Klasyczna dźwignia finansowa,

Klasyczna dźwignia finansowa,



Efekty marketingowe.

Efekty marketingowe.

Forma prawna bonu
komercyjnego



Prawo wekslowe,

Prawo wekslowe,



Kodeks Cywilny,

Kodeks Cywilny,



Prawo o obligacjach.

Prawo o obligacjach.

Charakterystyka bonu
komercyjnego



Ze względu na krótki termin realizacji –

Ze względu na krótki termin realizacji –

do jednego roku – mają stałe

do jednego roku – mają stałe

oprocentowanie,

oprocentowanie,



Przeważnie są emitowane na okaziciela,

Przeważnie są emitowane na okaziciela,



Emitowane w formie imiennej są lepiej

Emitowane w formie imiennej są lepiej

zabezpieczone, ale utrudniona jest

zabezpieczone, ale utrudniona jest

sprzedaż na rynku wtórnym,

sprzedaż na rynku wtórnym,



Emitowane w formie zdematerializowanej

Emitowane w formie zdematerializowanej

w postaci zapisów księgowych.

w postaci zapisów księgowych.

Zabezpieczenie bonu
komercyjnego

Zobowiązanie zaciągnięte w wyniku emisji

Zobowiązanie zaciągnięte w wyniku emisji

papierów dłużnych

papierów dłużnych

nie jest zabezpieczone

nie jest zabezpieczone

żadnymi aktywami emitenta.

żadnymi aktywami emitenta.

Gwarancją spłaty długu dla wierzycieli jest

Gwarancją spłaty długu dla wierzycieli jest

płynność finansowa

płynność finansowa

i jego zdolność do

i jego zdolność do

generowania

generowania

dochodów.

dochodów.

Emisji krótkoterminowych papierów dłużnych

Emisji krótkoterminowych papierów dłużnych

dokonują zwykle

dokonują zwykle

duże i uznane

duże i uznane

na rynku

na rynku

firmy

firmy

.

.

Program emisji bonów
komercyjnych



Okres emisji papierów dłużnych,

Okres emisji papierów dłużnych,



Organizator emisji – bank komercyjny,

Organizator emisji – bank komercyjny,



Maksymalna kwota zadłużenia.

Maksymalna kwota zadłużenia.

Opis warunków programu – memorandum

Opis warunków programu – memorandum

informacyjne, które zawiera szczegółowe

informacyjne, które zawiera szczegółowe

informacje charakteryzujące emitenta.

informacje charakteryzujące emitenta.

Bony oferowane są na rynku pieniężnym przez

Bony oferowane są na rynku pieniężnym przez

emitenta (przedsiębiorstwo) po cenach

emitenta (przedsiębiorstwo) po cenach

nominalnych minus dyskonto.

nominalnych minus dyskonto.

Emitent zobowiązuje się do wykupu tych papierów

Emitent zobowiązuje się do wykupu tych papierów

według ceny nominalnej po upływie określonego

według ceny nominalnej po upływie określonego

terminu nie przekraczającego 1 rok.

terminu nie przekraczającego 1 rok.

Tryb emisji papierów
dłużnych

1.

1.

Emitent (przedsiębiorstwo)

Emitent (przedsiębiorstwo)

zwraca się do organizatora emisji

zwraca się do organizatora emisji

(banku) z propozycją obsługi

(banku) z propozycją obsługi

bonów i w przypadku pozytywnej

bonów i w przypadku pozytywnej

oceny wyznacza maksymalną

oceny wyznacza maksymalną

wielkość emisji, okres emisji,

wielkość emisji, okres emisji,

wysokość odsetek (stopa

wysokość odsetek (stopa

dyskonta) oraz prowizję.

dyskonta) oraz prowizję.

Tryb emisji papierów
dłużnych

2.

2.

Po uzgodnieniu warunków emisji i

Po uzgodnieniu warunków emisji i

zawarciu umowy organizator emisji:

zawarciu umowy organizator emisji:



Wykupuje cały pakiet bonów przekazując

Wykupuje cały pakiet bonów przekazując

ich równowartość nominalną minus

ich równowartość nominalną minus

dyskonto i prowizja – wówczas sprzedaje

dyskonto i prowizja – wówczas sprzedaje

bony nabywcom na własny rachunek,

bony nabywcom na własny rachunek,



Rozpoczyna sprzedaż bonów,

Rozpoczyna sprzedaż bonów,

przekazując uzyskane środki

przekazując uzyskane środki

pomniejszone o prowizję zleceniodawcy.

pomniejszone o prowizję zleceniodawcy.

Tryb emisji papierów
dłużnych

3.

3.

Organizator emisji prowadzi wtórny

Organizator emisji prowadzi wtórny

obrót bonami tj. ich skup i sprzedaż

obrót bonami tj. ich skup i sprzedaż

przed terminem wykupu emitenta.

przed terminem wykupu emitenta.

4.

4.

W dzień przed datą wykupu bonów

W dzień przed datą wykupu bonów

emitent stawia do dyspozycji

emitent stawia do dyspozycji

organizatora emisji kwotę

organizatora emisji kwotę

niezbędną na pokrycie zobowiązań.

niezbędną na pokrycie zobowiązań.

Zalety emisji papierów
dłużnych



Szybkość i prostota pozyskania kapitału.

Szybkość i prostota pozyskania kapitału.

Proces przygotowania emisji i dokumentów z

Proces przygotowania emisji i dokumentów z

tym związanych jest krótki i mało

tym związanych jest krótki i mało

pracochłonny w porównaniu z emisją akcji

pracochłonny w porównaniu z emisją akcji

czy obligacji,

czy obligacji,



Elastyczność w dopasowaniu wielkości emisji

Elastyczność w dopasowaniu wielkości emisji

do rzeczywistych potrzeb emitenta, który nie

do rzeczywistych potrzeb emitenta, który nie

musi wykorzystywać programu w całości,

musi wykorzystywać programu w całości,



Możliwość pozyskania znaczących kapitałów

Możliwość pozyskania znaczących kapitałów

nie podlegających bankowym ograniczeniom

nie podlegających bankowym ograniczeniom

ostrożnościowym,

ostrożnościowym,

Zalety emisji papierów
dłużnych



Niskie koszty pozyskania kapitału – emisja

Niskie koszty pozyskania kapitału – emisja

krótkoterminowych papierów dłużnych jest

krótkoterminowych papierów dłużnych jest

tańsza od innych form pozyskania, emitent

tańsza od innych form pozyskania, emitent

korzysta ze środków inwestorów, bank

korzysta ze środków inwestorów, bank

odgrywa rolę organizatora emisji, za co

odgrywa rolę organizatora emisji, za co

otrzymuje prowizję, nie musi tworzyć

otrzymuje prowizję, nie musi tworzyć

rezerw jak w przypadku kredytu,

rezerw jak w przypadku kredytu,



Emisja papierów ma znaczenie promocyjne

Emisja papierów ma znaczenie promocyjne

dla firmy i świadczy o jej wiarygodności

dla firmy i świadczy o jej wiarygodności

finansowej, ale i dla banku komercyjnego

finansowej, ale i dla banku komercyjnego

organizującego emisję bonów komercyjnych.

organizującego emisję bonów komercyjnych.

Wady emisji papierów
dłużnych



Obowiązek ujawnienia informacji o

Obowiązek ujawnienia informacji o

emitencie w memorandum

emitencie w memorandum

informacyjnym adresowanym do

informacyjnym adresowanym do

potencjalnych nabywców,

potencjalnych nabywców,



Odsetki od papierów dłużnych

Odsetki od papierów dłużnych

obciążają wynik finansowy, co

obciążają wynik finansowy, co

zwiększa ryzyko finansowe.

zwiększa ryzyko finansowe.