Badania diagnostyczne w
chorobach alergicznych

Rodzaje testów skórnych

•

Punktowe testy skórne

•

Prick-by-prick

•

Testy śródskórne

•

Testy płatkowe naskórkowe

•

Atopowe testy płatkowe

Czas odstawienia leku
przed wykonaniem testu
skórnego

•

Klemastyna 3dni

•

Prometazyna 2 tygodnie

•

Hydroksyzyna 2 tygodnie

•

Ketotifen 2 tygodnie

•

Cetyryzyna 2 tygodnie

•

Loratadyna 4-7 dni

•

Leki antydepresyjne 2tygodnie

Czas odstawienia leku
przed wykonaniem testu
skórnego c.d.

•

Steroidy miejscowe 3 tygodnie

•

Astemizol 2 miesiące

•

Sterydy doustne w dawce powyżej
10 mg/dobę.

Badanie alergenów
natywnych

•

Test ,, prick by prick” jest wykonywany z
alergenami występującymi w postaci
naturalnej.Są to np.
owoce,mleko.Badanie polega na
przeniesieniu „ alergenu” nożykiem

•

-nakłucie tym samym nożykiem
badanego produktu i skóry.

Testy potarcia

•

Są stosowane również przy badaniu

alergenów natywnych,jeżeli istnieje

podejrzenie uczulenia dużego stopnia.Na

przedramieniu kilkakrotnie wciera się na

powierzchni kilku cm2 materiał

zawierający alergeny

\rośliny,leki,lateks,sierść,środki

pielęgnacyjne\ i wacik nasączony solą

fizjologiczną jako kontrolą ujemną.Po 20

min ocenia się obecność obrzęku i

rumienia.

Testy skaryfikacyjne

•

Diagnostyka na leki i pokarmy.Ich

roztwory w soli fizjologicznej,a także sama

sól \kontrola ujemna\ i roztwór

histaminy \kontrola dodatnia\ są

nakładane na wcześniej wykonaną,bez

uszkodzenia naczyń

krwionośnych,skaryfikację na wewnętrznej

części ramienia.Ocenia się rumień, obrzęk

i pseudopodia po 20 min,a przy dużych

odczynach również po 6 i24 godz.

Testy śródskórne

•

Wskazania do wykonania

•

-ujemne wyniki testów punktowych

•

-dodatni wywiad

Skala odczytu testów
śródskórnych

•

Stopień 0 bąbel<5mm

•

+\- 5-10mm

•

+ .++ w zależności od wielkości
rumienia

•

+++ 10-15 mm lub pseudopodia

•

++++ > 15mm i \lub pseudopodia

Uwaga

•

Technika wykonywania testów

śródskórnych jest trudniejsza dla

wykonującego i bardziej bolesna dla

chorego,a interpretacja wyników

wymaga większego

doświadczenia.Jednak wyniki te są

bardziej czułe w porównaniu z prick

testami,chociaż mniej od nich swoiste w

porównaniu do prób prowokacyjnych.

Testy naskórkowe

•

Alergeny kontaktowe są nakładne

na skórze pleców i usuwane po 24

godz.

•

Odczyt w 2,3,4,i 7 dobie.

•

Wyniki

•

0- odczyn ujemny

•

+ -tylko rumień

•

+- rumień i naciek

Ocena testów
naskórkowych c.d.

•

++ -rumień i grudki

•

+++ -jednocześnie rumień,grudki i
pęcherzyki

•

++++-jednocześnie
rumień,pęcherze i nadżerki

Przyczyny eozynofili

•

Inwazje pasożytnicze

•

Eozynofilowe zapalenie żołądkowo-

jelitowe

•

Zapalne choroby jelita

•

Alergiczne zapalenie jelita grubego

•

Choroby alergiczne \astma

oskrzelowa,pyłkowica,ANN,AZS.pokrzywka

•

Przewlekła białaczka szpikowa

•

Ziarnica złośliwa

Przyczyny eozynofili c.d.

•

Chłoniak

•

Ziarnniniak grzybiasty

•

Rak jelita, rak płuc, jajnika

•

Reakcje nadwrażliwości na leki

•

Zapalenie skórno-mięśniowe

•

Zapalenie naczyń

•

Guzkowe zapalenie tętnic

Przyczyny eozynofilii c.d.

•

Białaczka eozynofilowa

•

Zapalenie wsierdzia Loefflera

•

Eozynofilia samoistna

Znaczenie testów
przesiewowych paneli
wziewnych i pokarmowych w
diagnostyce chorób
alergicznych

Definicja

•

Testy alergologiczne in vitro
polegają na oznaczeniu w surowicy
lub osoczu bądź innych
materiałach pochodzących od
chorego swoistych alergenowo
stężeń IgE (as IgE)

ZNACZENIE

DIAGNOSTYCZNE

•

Przeciwwskazania do wykonania testów
skórnych np.:

- chorzy otrzymujący leki przeciwhistaminowe
- chorzy z rozległymi zmianami skórnymi
- żywy dermografizm skóry
- wiek do 5 lat i wiek podeszły

Znaczenie diagnostyczne cd.

•

Potwierdzenie alergii na jady owadów

•

Porwierdzenie alergii IgE zależnej przy
kwalifikacji do immunoterapii swoistej

•

Wątpliwości diagnostyczne, np.. Dodatni
wywiad alergiczny, objawy kliniczne a
ujemne testy skórne

•

Sezon pylenia i konieczność diagnostyki na
alergeny roślinne.

•

Około 10-15% populacji
ma w surowicy swoiste
przeciwciała klasy IgE przeciwko
alergenom inhalacyjnym i
pokarmowym przy braku
jakichkolwiek objawów
klinicznych

UWAGA

•

Bardzo ważne jest aby stosowane przez nas

testy były odpowiednio wystandaryzowane

oraz cechowały się wysoką czułością i

swoistością

•

Czułość testu określamy jako stosunek

wyników prawdziwie dodatnich do sumy

wyników prawdziwie dodatnich i fałszywie

ujemnych

•

Swoistość diagnostyczna metody to stosunek

wyników prawdziwie ujemnych do sumy

wyników prawdziwie ujemnych i fałszywie

dodatnich

Najczęściej stosowane testy
alergologiczne
in vitro

cIgE

•

U ludzi zdrowych stanowi ok. 0,002 %

wszystkich immunoglobulin;

•

Stężenie IgE ocenia się w surowicy, plwocinie,

łzach, kale;

•

Wartości referencyjne zależą od metody

oznaczenia(100-150 IU/ml);

•

Oznaczanie IgE –ma ograniczone znaczenie w

rozpoznawaniu

atopowej

przyczyny

dolegliwości

•

U ok. 20 % bez objawów atopowych stwierdza

się podwyższony poziom cIgE

cIgE

•

Choroby przebiegające z podwyższonym
cIgE:

choroby pasożytnicze, niedobory imunologiczne,

Z.Wiskott-Aldricha, Z. hiperimmunoglobulinemii
IgE, immunosupresja, AIDS, szpiczak IgE, ziarnica
złośliwa,

rozległe

oparzenia,

polekowe

śródmiąższowe zap. nerek, zespół nerczycowy,
alkoholowa

marskość

wątroby,

aspergilloza

oskrzelowo-płycna,

zakażenia

wirusowe,

mukowiscydoza, łuszczycowe zapalenie stawów,
świerzb, odrzucenie przeszczepu,

asIgE

•

Ocena za pomocą testów ELISA;

•

Stężenie asIgE pozwala potwierdzić atopowe tło

objawów pacjenta( szczególnie gdy brak możliwości

wykonania testów skórnych);

•

Zakłada się, że pula surowicza asIgE może być miarą

puli asIgE związanych z bazofilami lub kom.

tucznymi w tkankach, które decydują o degranulacji

tych komórek, wyzwoleniu ich mediatorów,

odpowiedzialnych za obraz kliniczny*;

•

Pula tkankowa asIgE jest niedostępna

bezpośredniemu badaniu; może być pośrednio

oceniana za pomocą testów skórnych*;

*

Kruszewski J. Specific IgE in serum. AstmaAlerg.Immunol 2005,10,supl1

asIgE

•

Badanie asIgE w surowicy pozwala potwierdzić atopowe tło

dolegliwości, szczególnie w sytuacjach

:

- wątpliwości/rozbieżności po wykonaniu testów skórnych,

-

Małe dzieci wrażliwe na ból,

-

Nasilony dermografizm,

-

Inne choroby skóry,

-

Chory z ryzykiem wstrząsu anafilaktycznego po testach skórnych,

-

Nie można odstawić leków p/hist.,

-

Chorzy leczeni p/depresyjnie,

-

Chorzy przewlekle leczeni -blokerami,

-

Zmniejszona reaktywność skóry u noworodków i osób starszych,

-

Brak skuteczności immunoterapii opartej na dotychczasowej

diagnozie,

-

Szczególne alegeny( jad owadów błonkoskrzydłych, lateks,

pokarmy)

1) CAP-FEIA - Pharmacia (Szwecja) - nowoczesny test

fluoroenzymatyczny do oznaczania swoistych alergenowo IgE;
metoda zautomatyzowana z wykorzystaniem techniki programu
komputerowego. Tą metodą można oznaczyć 400 alergenów
(wziewne, pokarmowe, zawodowe, leki, jady owadów, pasożyty
i inne). Badane alergeny dobiera się indywidualnie według
potrzeb pacjentów. Jest testem ilościowym. Stężenie as IgE
mierzone jest na podstawie fluorescencji substratu powstałego
w wyniku reakcji enzymatycznej. Pomiar fluorescencji
dokonywany jest w aparacie FluoroCont 96. Wyniki podaje się w
stężeniach i klasach od 1-6. Test trwa 4 godziny.

2) Test Allergodip (Allergopharma - Niemcy)

- prosty test immunoenzymatyczny.
Dostępne 4 zestawy alergenów (wziewne,
pokarmowe, reagujące krzyżowo,
śródziemnomorskie). Zawiera 10 pasków
testowych, na każdym z nich znajduje się
9 najistotniejszych klinicznie alergenów
danej grupy z kontrolą pozytywną i
negatywną. Czas badania 24 godz.

•

Allergodip to test półilościowy. Stężenie

oceniane jest wizualnie przez porównanie

zabarwienia poszczególnych pól testowych ze

skalą barwną. Intensywność niebieskiego

zabarwienia jest wprost proporcjonalna do

stężenia asIgE.

3.Inne testy immunoenzymatyczne Uni CAP

(Pharmacia), AlaSTAT (Diagnosic Product

Corporation)

4. Test RAST -metoda radioimmunologiczna.
5. Magic Lite Ciba Corning - pomiary

chemiluminescencyjne

Zasada Testu Elisa

•

I Etap

•

II Etap

•

III Etap

•

Test Phadiatop został po raz pierwszy
zaprezentowany w 1987 roku i oparty
jest na tych samych zasadach co
RAST.

•

Istnieje test Phadiatop wziewny,
pokarmowy i pediatryczy.

Swoistość i czułość testów Phadiatop
w wybranych badaniach

Nazwisko

autora

Rok Ilość

badanych
chorych

Czułość

Swoistoś

ć

Cantani

198

9

92

88%

92%

Maricardi

199

0

79

87,15%

98,7%

Ibero

199

3

92

94%

92%

Johansonn

199

5

193

94%

92%

•

Dla porównania swoistość RAST dla
roztocza kurzu domowego wynosi
86%, a czułość 57%

•

Dla testów skórnych czułość
wynosi 78-97%, a swoistość
41-91%

•

W chwili obecnej w klinice korzystamy w
badaniach przesiewowych z zestawów firmy
Hycor Biomedical technic EIA, aparatem
Hytec 288.
Jest to metoda immunoenzymatyczna.
Opieramy się na panelach wziewnych
i pokarmowych.

Skład panelu wziewnego

•

Dermatophagoides pteronyssiumus

•

Naskórek kota

•

Naskórek psa

•

Tymotka

•

Żyto

•

Cladosporium herbarum

•

Brzoza

•

Bylica

Skład panelu
pokarmowego

•

Białko jaja

•

Białko mleka

•

Ryba

•

Mąka pszenna

•

Orzeszki ziemne

•

Soja

•

Truskawki

•

Seler

Badania własne

Celem pracy była ocena trafności

rozpoznawania atopii w oparciu o
testy przesiewowe, panele
wziewne i testy skórne
u chorych na astmę oskrzelową.

Materiał i metody

•

40 chorych na astmę oskrzelową
(25 kobiet
i 15 mężczyzn)

•

Wiek: 14-45

•

Spirografia: typowa dla dychawicy
oskrzelowej
u wszystkich chorych

Wykonano:

•

Testy skórne punktowe z alergenami
wziewnymi Dermatophagoides
pteronissimus i Farine alergenami
pyłków traw, chwastów, drzew, sierści
psa, kota, pierza gęsiego
i kaczego (firmy Alergopharma)

•

Testy przesiewowe z użyciem paneli
wziewnych

Wyniki:

•

Dodatnie wyniki testów skórnych
stwierdzono u 21 chorych (52,5%)

•

Dodatni panel wziewny u 32 chorych
(80%)

•

Zgodną obecność dodatniego testu
skórnego i panelu wziewnego
stwierdzono u 17 chorych (42,5%)

Wnioski:

•

U chorych na astmę oskrzelową z

nadwrażliwością na alergeny wziewne w

wywiadzie panel wziewny był wyraźnie

częściej dodatni niż testy skórne

punktowe

•

Wyniki badań sugerują, że trafność

diagnostyczna panelu wziewnego w

nadwrażliwości atopowej na alergeny

wziewne w badaniach przesiewowych

jest większa niż skórnych testów

punktowych.