Okres wczesnoszkolny

Okres wczesnoszkolny

Późne dzieciństwo

Późne dzieciństwo

• Późne dzieciństwo nazywane też

młodszym wiekiem szkolnym to okres
trwający od 7. do 10.-12. roku życia. Jest
on dla dziecka tzw. pomostem między
dzieciństwem a adolescencja. Pierwsza
klasa szkoły podstawowej uważana jest za
etap przejściowy między wiekiem
przedszkolnym a szkolnym.

Charakterystyka okresu

Charakterystyka okresu

wczesnoszkolnego

wczesnoszkolnego

• Nowe środowisko społeczne
• Codzienne obowiązki, nowe wyzwania
• Zmiana proporcji między zabawą i pracą (nauką)
• Większe wymagania
• Szukanie miejsca w grupie rówieśniczej
• Więcej pracy umysłowej i zdobywanie wiedzy
• Rewolucja w życiu dziecka- rozpoczęcie edukacji

szkolnej i podjęcie nowej roli społecznej - ucznia

Dojrzałość szkolna

Dojrzałość szkolna

Przyjmuje się, że dziecko jest dojrzałe do podjęcia

nauki, kiedy:

• jest dostatecznie rozwinięte fizycznie i ruchowo
• posiada dobrą orientacje w otoczeniu
• potrafi działać intencjonalnie
• porozumiewa się w sposób zrozumiały dla

rozmówcy

• jest uspołecznione w stopniu pozwalającym na

zgodne współdziałanie w grupie

• jest na tyle dojrzałe emocjonalnie, aby rozstać się

z matką na czas pobytu w szkole

Rozwój fizyczny

Rozwój fizyczny

• Wzmocnienie się mięśni, kości i układu

nerwowego

• Doskonalenie się ruchów dowolnych i

mimowolnych

• Rozwój drobnych mięśni  np. trzymanie ołówka
• Proces kończenia się rozrostu mózgu: 1300g
• Potrzeba ruchu
• Wyrastanie stałych zębów
• Przyrost ciężaru ciała- powolny i równomierny
• W okresie tym dzieci chorują jednak

zdecydowanie mniej

Funkcjonowanie poznawcze

Funkcjonowanie poznawcze

Rozwój strategii pamięciowych

Rozwój strategii pamięciowych

• Do momentu rozpoczęcia nauki szkolnej dzieci są skłonne

polegać na strategiach niewerbalnych (mowa ciała)

• Między 6.-7. a 10 rokiem życia dzieci wykorzystują

następujące strategie:

-wyliczanie i powtarzanie
-semantyczne organizowanie (znaczeniowe)
-tworzenie wskazówek
-opracowywanie

• Dzieci w 10. roku życia stosują hierarchiczną kategoryzację

lub posługują się wskazówkami dotyczącymi kategorii, aby
nauczyć się i później operować bardziej złożonymi
wiadomościami

• Pod koniec wieku młodszego dzieci nie tylko dysponują

osobistą wiedzą na temat pamięci i skutecznego
zapamiętywania (tzw. metapamięć), ale stosują ją w
sposób zróżnicowany zależnie od rodzaju zadania

• Przy wyborze strategii kierują się już m.in. :

-ilością czasu i wysiłku potrzebnego do nauki materiału
-objętością materiału
-stopniem złożoności i trudności

Stadia rozwoju poznawczego wg

Stadia rozwoju poznawczego wg

Piageta

Piageta

• Późne dzieciństwo to okres, w którym zgodnie z

poglądem Piageta następuje przejście od stadium
myślenia przedoperacyjnego do stadium
operacji konkretnych

• Dziecko w tym czasie nabywa szereg zdolności

związanych z nabywaniem i przetwarzaniem
informacji o sobie, świecie na poziomie konkretu

• Dziecko ma też zdolność do decentracji- staje się

mniej egocentryczne i potrafi widzieć przedmioty i
zdarzenie z różnych punktów widzenia

• Dziecko potrafi myśleć przyczynowo-skutkowo

• Dziecko potrafi odwracać operacje myślowe

• Niezwykle ważną kwestią dla rozwoju myślenia

jest to, by czynności dziecka były wykonywane
świadomie i skierowane na określony cel

•

W klasach początkowych procesy myślenia
dziecka są ściśle powiązane z działaniem i
praktyką

Rozwój moralny

Rozwój moralny

• Interioryzacja norm społecznych i zasad postępowania,

stosowanie ich w relacjach społecznych

FAZA 1 (dominacji heteronomii moralnej):

FAZA 1 (dominacji heteronomii moralnej):

• 1 i 2 klasa szkoły podstawowej
• Moralność stosowana pod przymusem
• Zasady i normy formułowane przez dorosłych 

sprawiedliwe

• Dorosły autorytet  dziecko bezwzględnie realizuje

polecenia

• Dziecko  przestrzeganie reguł aby uniknąć kar i gróźb

FAZA 2 (autonomii moralnej):

FAZA 2 (autonomii moralnej):

• 2 i 3 klasa;

• Dziecko postępuje w określony sposób  uważa

dane postępowanie za słuszne (nie żeby uniknąć
kary lub dostać nagrodę)

• Okres moralnego pryncypializmu (działanie zgodne

z wartościami)

• Postępowanie wg reguł wyznaczonych przez

dorosłych

Rozwój społeczny i

Rozwój społeczny i

emocjonalny

emocjonalny

Rozwój społeczny

Rozwój społeczny: przemiany w osobowości

powodujące, że człowiek jest zdolny do
konstruktywnego uczestnictwa w społeczeństwie



W rozwoju społecznym dziecka bardzo ważną rolę
odgrywa środowisko

• Przygotowanie do pełnienia ról społecznych



Dziecko wynosi system wartości i stosunek do
nich z domu rodzinnego

• Dziecko staje się pełnoprawnym członkiem życia

grupy, klasy

• Nasilenie potrzeby obcowania i współdziałania z

rówieśnikami

Rozwój emocjonalny:

Rozwój emocjonalny:

• Dziecko wyraża emocje w sposób burzliwy, ale nie

daje im pełnego upustu oraz hamuje i panuje nad
nimi

• Stany emocjonalne i nastroje trwają dłużej

• Rozwój uczuć wyższych

• Potrzeby i dążenia egoistyczne  potrzeby

pozaosobiste

• Wpływ grupy rówieśniczej na ekspresje emocjonalną

Rozwój osobowości

Rozwój osobowości

Rozwój osobowości dzieci w wieku 7-10 lat

Rozwój osobowości dzieci w wieku 7-10 lat

• Podstawowe struktury osobowości kształtują się w wieku

przedszkolnym, jednakże wiele istotnych elementów
kształtuje się później - w okresie późnego dzieciństwa

• W okresie wczesnoszkolnym następuje moment

przełomowy w kształtowaniu się pojęcia JA

• Obraz siebie staje się jakby bardziej wielowymiarowy -

bardziej zróżnicowany

• Grupy rówieśnicze są bardzo istotne dla rozwoju osobowości

Pozycja w grupie klasowej

Pozycja w grupie klasowej

• Z chwilą przekroczenia progu szkoły dziecko staje

się pełnowartościowym świadomym członkiem
zespołu klasowego

• Chętnie podejmowaną w tym wieku formą

aktywności dziecięcej są grupowe zabawy ruchowe
z regułami gry, pojawia się współzawodnictwo

• W ciągu kilku pierwszych lat zachodzą też poważne

zmiany w stosunkach koleżeńskich między dziećmi

• Podstawową formą kontaktu z rówieśnikami jest

zabawa

Rozwój zainteresowań

Rozwój zainteresowań

• Poprzez zainteresowania w sensie ogólnym

rozumiemy pewne trwałe dążenia których celem
jest poznawanie otaczającego świata

• Na rozwój zainteresowań ma wpływ zarówno płeć

(płeć w rozumieniu społecznym a nie
biologicznym), środowisko w jakim dziecko się
wychowuje, oddziaływania szkoły i grupy
rówieśniczej

Podsumowanie

Podsumowanie

Reasumując możemy powiedzieć, iż wiek

wczesnoszkolny jest wiekiem znaczących zmian w
zakresie:

• Procesów pamięciowych- dzieci łatwo nabywają nowe

umiejętności

• Wiekiem realizmu- coraz większe znaczenie odgrywają

rzeczywiste wydarzenia zewnętrzne (ludzie, przedmioty)

• Wiekiem aktywności- wykazywanie dużego

zainteresowania wykonywanymi czynnościami (zabawa,
nauka)

• Wiekiem ekspresji- narastanie potrzeby uzewnętrzniania

własnych przeżyć poprzez zabawę i twórczość