DIAGNOZA

ŚRODOWISKA

RODZINNEGO

Angelika Twardak, Marta Tracz

RODZINA

Naturalna mała grupa
społeczna

Stosunek małżeński i
rodzicielski

Więź uczuciowa

Środowisko wychowawcze

Oddziaływania
wychowawcze

Bezpośrednie
relacje

Wiedza o świecie

Wartości

Normy moralno –
społeczne

Zaspokajanie potrzeb

Rozwijanie zainteresowań

PEDAGOGIKA

RODZINY

ODDZIAŁYWANIA RODZINY

1. Oddziaływania niezamierzone, które nie są

obojętne wychowawczo.

2. Oddziaływania niezamierzone, ale

nieobojętne wychowawczo.

3. Oddziaływania wychowawcze zamierzone i

ukierunkowane na realizację celów
rodziny.

4. Oddziaływania wychowawcze zamierzone,

ukierunkowane na realizację celów
wychowawczych.

OBSZARY BADAŃ RODZINY

Ocena związków

przyczynowo-skutkowych

Rzeczywistość rodzinna - poznawanie

Projektowanie samodzielnie lub we
współpracy z innymi specjalistami działań
interwencyjnych

Ocena kondycji

wychowawczej

rodziny

Ocena

czynników

ryzyka

(zagrożeń)

CELE BADAWCZE ŚRODOWISKA

RODZINNEGO

Opracowanie reguł i technik wychowania i
kształcenia

Kultura pedagogiczna rodziny

Systematyzacja oraz weryfikacja i ocena wiedzy potocznej

o wychowaniu w rodzinie

Analiza systemu wychowawczego współfunkcjonowania

rodziny z innymi mikrogrupami i środowiskami

wychowawczymi

ZASADY

POSTĘPOWANIA

DIAGNOSTYCZNEGO

W UJĘCIU METODOLOGII

SOCJOLOGICZNEJ

1. Zasada wieloaspektowej, integralnej analizy wnętrza

rodziny przy uwzględnieniu wszystkich jej

elementów oraz różnorodnych interakcji i

wzajemnych uwarunkowań.

2. Zasada analizy rodziny w sprzężeniu z zewnętrznymi

w stosunku do rodziny układami społecznymi.

3. Zasada wielostronnego poznawania ujęcia rodziny w

poszczególnych stadiach procesu badań

empirycznych.

4. Zasada wielostronnego poznawania rodziny w

świetle różnych, komplementarnych danych

empirycznych zgromadzonych za pomocą różnych

technik badawczych.

5. Zasada łączenia analiz jakościowych z ilościowymi w

celu uzyskania wielostronnego oglądu problemów w

ich naturalnym ujęciu, a nie tylko przez pryzmat

liczb.

W DIAGNOZIE

PSYCHOPEDAGOGICZNEJ

1.

Dążenie do realizowania diagnozy pełnej.

2.

Oceniający charakter diagnozy.

3.

Realizowanie diagnozy w wymiarze pozytywnym.

4.

Dążenie do autodiagnozy osób, systemów i

środowisk.

5.

Łączenie poznania pośredniego z bezpośrednim.

6.

Realizowanie diagnozy środowiskowej.

7.

Odpowiedzialność etyczna.

8.

Świadomość hipotetycznego charakteru sądów.

9.

Obiektywność i merytoryczna poprawność

wniosków i całej procedury badawczej.

ZASADY OGÓLNE WG. EWY

JAROSZ

1. Zasada wartościującego charakteru

diagnozowania rodziny.

2. Zasada diagnozy pozytywnej rodziny.
3. Zasada uwzględniania kontekstu społecznego

rodziny.

4. Zasada relatywności wpływu warunków

środowiska rodzinnego.

5. Zasada holizmu poznawczego.
6. Zasada uwzględniania dynamizmu rodziny.
7. Zasada autodiagnozy rodziny i jej członków.

DIAGNOZOWANIE

PRZEMOCY W RODZINIE

DEFINICJE PRZEMOCY

• Definicje uniwersalne

• Definicje systemowo-kulturowe

• Definicje funkcjonalne

• Definicje formalno – prawne

OBJAWY PRZEMOCY

FIZYCZNE

BEHAWIORALNE

CZYNNIKI GENEROWANIA

ZACHOWAŃ PRZEMOCOWYCH

RODZICÓW

Czynniki związane

z osobą

rodzica

Czynniki tkwiące

w rodzinie

Czynniki tkwiące

w dziecku

DZIAŁANIA DIAGNOSTYCZNE

• Zebranie dowodów wskazujących na

zachowania krzywdzące wobec
dziecka.

• Zdobycie informacji na temat samej

przemocy.

• Ocena sytuacji rodzinnej.
• Ustalenie związku dziecka ze

sprawcą przemocy.

DIAGNOZA WSTĘPNA

WG. E. JAROSZ

• Działania wstępne (rozpoznawcze)
• Ocena sytuacji i powiadomienie wymiaru

sprawiedliwości.

• Rozmowa z rodzicami i innymi osobami.
• Analiza dostępnej dokumentacji.
• Przeprowadzenie specjalistycznych badań

dziecka.

• Przeprowadzenie wywiadu z rodzicami i

analiza informacji.

ELEMENTY DIAGNOZY PRZEMOCY

WG. CZ. CZAPOWA

I S. JEDLEWSKIEGO

• Diagnoza ustalająca fakty.
• Diagnoza ukierunkowująca działania

wychowawcze.

• Diagnoza weryfikująca.

ETAPY DIAGNOZY PRZEMOCY

WG. A. KARŁYK

• Zbieranie informacji, gromadzenie

danych

• Opis sytuacji problemowej
• Rozpoznanie
• Wyjaśnienie
• Prognoza
• Planowanie działań pomocowych
• Kontrola, ewaluacja i weryfikowanie

wyników i efektów podjętych działań

WARSZTAT BADAWCZY

PEDAGOGA

W DIAGNOZIE RODZINY

METODY OPARTE NA

WYPOWIEDZIACH

WYWIAD

ANIKETA

Metoda bezpośrednia

Metoda pośrednia

Kwestionariusz
wywiadu

Kwestionariusz

ankiety

Wywiad środowiskowy

KWESTIONARIUSZE DO BADAŃ

WYBRANYCH ELEMENTÓW

ŚRODOWISKA RODZINNEGO

KWESTIONARIUSZE

Kwestionariusz

dla rodziców

M. Ziemskiej

Kwestionariusz

do badań

postaw

rodzicielskich

M. Plopy

Identyfikacja

stylów

wychowania

M. Ryś

POSTAWY RODZICIELSKIE

WG. M. ZIEMSKIEJ

• Akceptacja

dziecka

• Współdziałanie
• Postawa rozumnej

swobody

• Uznanie praw

dziecka

• Postawa odtrącająca
• Postawa unikająca
• Postawa nadmiernie

chroniąca

• Postawa nadmiernie

wymagająca

POZYTYWNE

NEGATYWNE

SKALA POSTAW RODZICIELSKICH

M. PLOPY

Wersja dla rodziców

Wersja dla młodzieży

POSTAWY RODZICIELSKIE

WG. M. PLOPY

• Postawa akceptacji

• Postawa autonomii

• Postawa odrzucenia

• Postawa nadmiernie wymagająca

• Postawa nadmiernie ochraniająca

• Postawa niekonsekwencji

ANALIZA STYLU WYCHOWANIA

M. RYŚ

Style wychowania

demokratyczny

autokratyczny

liberalny

kochający

niekochający

TECHNIKI PROJEKCYJNE

WERBALNE

Test

niedokończony

ch zdań

Test

niedokończonyc

h historyjek

RYSUNEK RODZINY

Dziękujemy za uwagę!!!