Gruźlica nadal groźna

Gruźlica nadal groźna

Iwona Grzelewska-Rzymowska

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

2009

W 1993 r. WHO określiła gruźlicę

jako:

„palący problem ogólnoświatowy”

Wynika to z dramatycznej sytuacji

epidemiologicznej na świecie

Global Tuberculosis
Control
WHO Report 1998, 327

Zachorowalność - świat

Zachorowalność - świat

Na świecie, każdego roku zachorowuje na

gruźlicę

8 - 9 mln ludzi (3,5 mln prątkuje)

z tego 95% w krajach rozwijających się

•

opieką medyczną objętych jest zaledwie 30
- 40% chorujących t.j. 2,5 - 3,8 mln

Dye C. i wsp JAMA 1999, 282, 677-686.

Wskaźniki zapadalności na

Wskaźniki zapadalności na

gruźlicę

gruźlicę

w 2002 r.

w 2002 r.

Rumunia 123,5

Rosja

98,8

Litwa

80,7

Ukraina

66,5

Białoruś

59,7

Polska 27,4

stały wzrost od 10
lat

Polska należy do krajów

Polska należy do krajów

o dużej zapadalności na gruźlicę

o dużej zapadalności na gruźlicę

2001

Kraje UE

11,6

Niemcy 11,6

Czechy 13,8

Słowacja 18,6

Węgry 30,8

Polska

2001 r.

27,6

2005 r.

24,3

2006 r.

22,5

2007 r.

22,7

Gruźlica w Polsce jeszcze przez

Gruźlica w Polsce jeszcze przez

wiele lat pozostanie poważnym

wiele lat pozostanie poważnym

problemem

problemem

Kraje o niskich wsp. zapadalności

(2001r)

Norwegia 4,9
Szwecja 4,7
Holandia 7,8

Dystans, który dzieli Polskę od tych
krajów wynosi 25 lat

Zapadalność na gruźlicę

Zapadalność na gruźlicę

w Polsce

w Polsce

W Polsce, w ciągu ostatnich 50 lat,
nastąpił spadek zachorowań na gruźlicę

Zachorowalność w Polsce

Zachorowalność w Polsce

1997 rok - 13. 967

36,1

2005 rok -

9280

24,3

2006 rok -

8593

22,5

2007 rok -

8642

22,7

Liczba przypadków

Wskaźnik

Gruźlica w Polsce

Gruźlica w Polsce

•

W Polsce zakażonych jest około 8 mln ludzi

•

Każdego roku zakażeniu ulega dalsze 100 000

osób

•

Głównym źródłem zakażenia są chorzy obficie

prątkujący

•

Chorzy skąpo prątkujący są 5-10-krotnie

mniejszym źródłem zakażenia

Grupy ryzyka

Grupy ryzyka

•osoby z kontaktu z chorym masywnie

prątkującym

- współmieszkańcy
- personel medyczny

•

nosiciele zmian w płucach

(stare i minimalne zmiany)

•

nadużywający alkohol

•

bezdomni, narkomani

•

imigranci z obszarów o dużej zapadalności

•

zakażeni HIV

•

osoby z chorobami nowotworowymi krwi,

przewlekle
leczeni sterydami

Polska

Polska

Zapadalność na gruźlicę (wsk/100.000)

Zapadalność na gruźlicę (wsk/100.000)

(wszystkie postaci)

(wszystkie postaci)

Wiek
chorych

2005

2006

2007

0 - 14

99 - 1,6

69 - 1,1 74 -

1,2

15 - 19

156 - 5,3 156 - 5,5

136 - 4,9

20 - 44

2723 - 19,4 2532 - 18,0

2547 - 18,0

45 - 64

3765 - 38,1 3658 - 36,5

3779 - 37,2

65 +

2537 - 50,3 2178 - 42,8

2106 - 41,2

Ogółem

24,3

22,5

22,7

Polska

Polska

Zapadalność na gruźlicę płuc

Zapadalność na gruźlicę płuc

rok

ogółem

0 – 14 lat

15 – 19 lat

n

wsk

n

wsk

n

wsk

1996

116

41

30,1

87

1,1

258

7,7

2000

109

60

28,4

82

1,1

224

6,7

2004

869

1

22,8

36

0,6

111

3,6

2005

845

9

22,2

38

0,6

132

4,5

Zapadalność na gruźlicę wg województw

Zapadalność na gruźlicę wg województw

wsp./ 100 000

wsp./ 100 000

Współczynniki w latach

2005

2006

2007

woj. lubelskie
40,1

woj. lubelskie
36,0

woj. lubelskie
35,4

woj. świętokrzyskie
36,1

woj. świętokrzyskie
32,1

woj. świętokrzyskie
30.9

woj. łódzkie
35,6

woj. łódzkie
30,3

woj. łódzkie
28,7

woj. śląskie
24,3

woj. kujawsko pomorskie
25,6

woj. kujawsko pomorskie
25,4

woj. mazowieckie
24,5

POLSKA 24,3

POLSKA 22,5

POLSKA 22,7

ŁÓDZKIE

ŁÓDZKIE

Zapadalność na gruźlicę w latach

Zapadalność na gruźlicę w latach

2005-2007

2005-2007

(wszystkie postaci gruźlicy)

(wszystkie postaci gruźlicy)

rok

ogółem

0 – 14 lat

15 – 19 lat

n

wsk

n

wsk

n

wsk

2005

919

35,6

1

0,3

11

6,1

2006

778

30,3

2

0,4

15

8,6

2007

734

28,7

-

-

11

6,5

ŁÓDZKIE

ŁÓDZKIE

Gruźlica u dzieci i młodzieży

Gruźlica u dzieci i młodzieży

Rok

0 – 14

15 – 19

2005

1

99

0,3

1,6

11

156

6,1

5,3

2006

2

69

0,5

1,1

15

156

8,6

5,5

2007

-

74

-

1,2

11

136

6,5

4,9

Gruźlica płuc potwierdzona

Gruźlica płuc potwierdzona

bakteriologicznie

bakteriologicznie

Polska

Polska

Osoby obficie wydalające prątki

(wykrywa się met. rozmazu 1ml – 10

4

)

są najbardziej niebezpieczne dla

otoczenia,

szczególnie dla dzieci

Struktura bakteriologiczna

chorych na gruźlicę płuc

zarejestrowanych

w Polsce w 2007r.

Rok
200
7

Łódzkie

Polska

Nowo wykryci

734

Nowo wykryci

8.642

BK+

193

bezp. i posiew

26,3%

BK+

3.344

bezp. i posiew

38,7%

BK+

196

posiew (tylko)

26,7%

Niepotwierdzona

47%

BK+

2.088

posiew (tylko)

24,2%

Niepotwierdzona

37,1

Śmiertelność - świat

Śmiertelność - świat

Na gruźlicę płuc każdego roku umiera
ponad 2 mln chorych

98%

zgonów z powodu gruźlicy przypada

na kraje rozwijające się (Afryka, Azja)

70% stanowią osoby młode w wieku 15-40 lat

Murray CJ i wsp. Bul Int Union Tuberc Lung Dis 1990, 65, 6-24

Umieralność z powodu gruźlicy w

Umieralność z powodu gruźlicy w

Polsce

Polsce

we wszystkich grupach wiekowych

we wszystkich grupach wiekowych

2001 r. –
1041
2003 r. –
904
2004 r. –
813
2005 r. –
806
2006 r. –
739

Umieralność z powodu raka płuca – 20x większa

POChP – 3x większa

Zgony u dzieci i młodzieży w

Zgony u dzieci i młodzieży w

Polsce

Polsce

1950 2000 2005 2006

0-14

3056 -

-

1

41,6 -

-

15-19

1647 -

-

-

68,3 -

-

Metody wykrywania gruźlicy

Metody wykrywania gruźlicy

układu oddechowego

układu oddechowego

w latach 1970-2007 stwierdzono:

wykrywalność

z kontaktu 3 3%

z radiofotografii

44 0%

bad. profilaktyczne 44

7%

wg innych metod

11 9%

z objawów

41 >80,93%

lata

1970 2007

Metody wykrywania gruźlicy

Metody wykrywania gruźlicy

w 2007r.

w 2007r.

Objawy

80,9%

Kontakty

3%

Badania profilaktyczne

7%

Inne

9%

Z objawów

łódzkie 83,4

Gruźlica w Polsce

Gruźlica w Polsce

Podsumowanie

Podsumowanie

Znaczne wahania w zapadalności w

poszczególnych latach i województwach (w

krótkim czasie – 1 rok)

wskazują na brak

stabilnego systemu wykrywania

i rejestracji nowych zachorowań

Gruźlica w Polsce

Gruźlica w Polsce

Podsumowanie

Podsumowanie

Odsetek przypadków potwierdzonych

bakteriologicznie jest niezadowalający i niższy

niż w większości krajów z dobrą sytuacją

epidemiologiczną.

Ta sytuacja wymaga poprawy w zakresie

diagnozowania przez lekarzy, jak i poprawy

jakości badań bakteriologicznych.

Zachorowalność na gruźlicę

Zachorowalność na gruźlicę

w województwie łódzkim

w województwie łódzkim

w latach 2006 - 2008

w latach 2006 - 2008

I kw.

II kw. III kw. IV kw.

RAZEM

2006 r.

165 184

174

255

778

2007 r.

153 198

144

239

734

2008 r.

163 157

146

w opracowaniu

466

spadek

o 44

Nowo wykryta gruźlica – I

kwartał 2008 r.

poradnie z terenu województwa

łódzkiego

Poradnie na terenie

województwa

łódzkiego

Liczba

zachorow

ań

Radomsko

13

Piotrków Tryb.

12

Sieradz

10

Opoczno

8

Pabianice

7

Pajęczno

7

Tomaszów Maz.

6

Wieruszów

6

Głowno

4

Łęczyca

4

Poddębice

4

Rawa Mazowiecka

4

Poradnie na terenie

województwa

łódzkiego

Liczba

zachorowa

ń

Wieluń

4

Brzeziny

2

Łask

2

Zduńska Wola

2

Aleksandrów Łódzki

0

Bełchatów

0

Kutno

0

Łowicz

0

Skierniewice

0

RAZEM

95

Nowo wykryta gruźlica – I

kwartał 2008 r.

poradnie na terenie Łodzi

Poradnia

Liczba

zachorowań

Widzew

24

Bałuty

34

Zgierz

10

RAZEM

68

Zgony – 1 osoba

Nowo wykryta gruźlica – II

kwartał 2008 r.

poradnie z terenu województwa

łódzkiego

Poradnie na terenie

województwa

łódzkiego

Liczba

zachorow

ań

Sieradz

18

Piotrków Tryb.

13

Radomsko + Pławno

13

Tomaszów Maz.

13

Łowicz

8

Skierniewice

7

Wieluń

6

Rawa Mazowiecka

5

Wieruszów

5

Łęczyca

4

Łask

4

Opoczno

4

Poradnie na terenie

województwa

łódzkiego

Liczba

zachorowa

ń

Pabianice

3

Poddębice

2

Zduńska Wola

2

Brzeziny

2

Aleksandrów Łódzki

0

Bełchatów

0

Kutno

0

Pajęczno

0

Głowno

brak

danych

RAZEM

109

Nowo wykryta gruźlica – II

kwartał 2008 r.

poradnie na terenie Łodzi

Poradnia

Liczba

zachorowań

Widzew

10

Polesie

0

Bałuty

35

Zgierz

3

RAZEM

48

Nowo wykryta gruźlica – III kwartał

2008 r.

poradnie z terenu województwa łódzkiego

Poradnie na terenie

województwa

łódzkiego

Liczba

zachorow

ań

Radomsko + Pławno

17

Wieluń

10

Piotrków Tryb.

8

Sieradz

8

Łask

7

Pajęczno

6

Tomaszów Maz.

5

Opoczno

5

Łowicz

4

Rawa Mazowiecka

4

Brzeziny

3

Poradnie na terenie

województwa

łódzkiego

Liczba

zachorowa

ń

Wieruszów

3

Zduńska Wola

2

Łęczyca

1

Głowno

1

Aleksandrów Łódzki

0

Kutno

0

Poddębice

0

Pabianice

0

Skierniewice

0

Bełchatów

brak

danych

RAZEM

84

Nowo wykryta gruźlica – III kwartał

2008 r.

poradnie na terenie Łodzi

Poradnia

Liczba

zachorowań

Widzew

10

Polesie

1

Bałuty

47

Zgierz

4

RAZEM

62

Podsumowanie

Gruźlica w województwie

łódzkim w latach 2005-2007

1.

Wskaźniki zapadalności większe niż w Polsce

2005 r.

24,2

36,6

2006r.

22,5

30,3

2007 r.

22,7

28,7

2. Trzecie miejsce w Polsce wśród województw o najwyższych

wskaźnikach zapadalności

3. Zapadalność u dzieci 0-14 lat mniejsze niż w Polsce w 2007 r.

nie był zachorowań

4. Zapadalność u młodzieży większa niż w Polsce

(4 pozycja

wśród województw o największych wskaźnikach)

5. Gruźlica (wszystkie postaci) niepotwierdzona

bakteriologicznie o 10% więcej niż w Polsce 47,0% vs 37,1%

(3-cie miejsce w Polsce po lubuskim i śląskim)

6. Gruźlica wykrywana jest głównie z objawów

Polska 80,9%
Łódzkie 83,4%

Gruźlica w województwie

łódzkim

Sytuacja epidemiologia jest

gorsza

niż w Polsce

[wyższe wskaźniki

zapadalności]

Badania bakteriologiczne ujawniają mniej
niż w Polsce gruźlicy BK+