Anatomia Układu Nerwowego

Podział układu nerwowego

• układ nerwowy ośrodkowy
- dolna mniejsza część tworzy rdzeń kręgowy leżący w kanale
kręgowym
- większa część mózgowie znajduje się w jamie czaszki,
wyróżniamy parzyste półkule mózgu o pofałdowanej powierzchni,
przykryty przez nie móżdżek oraz pień mózgowia
- cały układ nerwowy ośrodkowy jest objęty błonami
łącznotkankowymi, które noszą nazwę opon

• układ nerwowy obwodowy
- utworzony przez nerwy i związane z nimi zwoje
- w zależności czy nerwy łączą się z mózgowiem czy z rdzeniem
kręgowym nazywamy je rdzeniowymi lub czaszkowymi
- nerwów rdzeniowych jest 31 par, nerwów czaszkowych jest 12 par

• układ nerwowy autonomiczny
- w istocie stanowi część dwu poprzednich układów,
- omawiany oddzielnie ze względu na różnice morfologiczne
i czynnościowe
- zaopatruje mm. Gładkie, m. sercowy i gruczoły, których czynność
zasadniczo jest niezależna od woli
- określany jako układ wegetatywny - nazwa podkreśla jego rolę
w utrzymywaniu organizmu przy życiu, pozostałą część układu
nerwowego określa się jako układ somatyczny
- charakterystyczne struktury dla tego układu to:
pień współczulny, leżący po obu stronach kręgosłupa
oraz sploty nerwowe autonomiczne, szczególnie obfite dookoła
naczyń krwionośnych

• tkanki układu nerwowego

• tkanka nerwowa
- komórka nerwowa składa się z ciała zawierającego jądro
i dwóch rodzajów wypustek: dendrytów i aksonu
- dendryty noszą nazwę wypustek protoplazmatycznych,
w zależności od ich liczby wyróżniamy komórki:
jedno-, dwu- i wielobiegunowe
- komórki wielobiegunowe są najliczniejsze w ośrodkowym
układzie nerwowym

• synapsy
- komórki nerwowe nie są ze sobą zespolone lecz stykają się
w miejscach zwanych synapsami
- w każdej synapsie wyróżnia się część presynaptyczną,
postsynaptyczną i szczelinę synaptyczną

• tkanka glejowa

• rozwój osobniczy ośrodkowego układu nerwowego
- powstaje z ektodermy
- 3 tydzień życia zarodka
- okres ten nazywamy neurolacją
- płytka nerwowa
- rynienka nerwowa - w przednim odcinku szersza
- cewa nerwowa z e swoim światłem kanałem nerwowym
szersza część przednia mózgowiowa, część tylna rdzeniowa
- rozrastająca się część mózgowiowa dzieli się na trzy pęcherzyki
pierwotne (przodomózgowie, śródmózgowie, tyłomózgowie)

- przodomózgowie (prosencephalon) dzieli się na:
- kresomózgowie (telencephalon)
- międzymózgowie (diencephalon)
- tyłomózgowie pierwotne (rhombencephalon) dzieli się na:
- tyłomózgowie wtórne (metencephalon)
- rdzeniomózgowie (myelencephalon)
- tak więc wyróżniamy pięć pęcherzyków wtórnych

- w pierwszym miesiącu powstaje zagięcie głowowe
- następnie zagięcie szyjne
- później zagięcie mostowe

• komory mózgowia
-u płodu wewnątrz pęcherzyków mózgowych znajdują się
obszerne przestrzenie, które przekształcają się w układ
komór połączony węższymi odcinkami

Mózgowie

- mózgowie (encephalon) niemal całkowicie wypełnia
jamę czaszki
- kształt podobny do czaszki
- powierzchnia brzuszna, płaska, mniejsza (podstawna)
- powierzchnia górno-boczna, większa, zwrócona
do sklepienia czaszki

• powierzchnia górno-boczna mózgowia
- tworzą ją półkule mózgu pokryte istotą szarą - kora mózgu
- bruzdy, między nimi fałdy noszące nazwę zakrętów
- widoczne cztery płaty: czołowy, ciemieniowy, skroniowy
i potyliczny
- bruzda środkowa - oddziela płat czołowy od ciemieniowego
- bruzda boczna - czołowy od skroniowego
- bruzda ciemieniowo-potyliczna

• powierzchnia podstawna mózgowia
- odpowiada powierzchni wewnętrznej podstawy czaszki
- w części tylnej leży rdzeń przedłużony
na jego powierzchni widać piramidę i bocznie oliwkę
- powyżej widzimy most