Charakter społeczny

Charakter narodowy

Autostereotypy

Stereotypy narodowe i

kulturowe

Charakter społeczny

• Zespół cech powiązanych ze sobą,

charakteryzujących ludzi należących
do określonej społeczności.

• „Charakter społeczny realizuje się w

działaniu samej grupy” (Znaniecki,
1988):

- Wzór usposobień,
- Trwała i rosnąca przewaga pewnych

rodzajów reakcji nad innymi.

Charakter społeczny

• „Część charakteru podzielana z

istotnymi grupami społecznymi,
będąca wytworem doświadczeń
tych grup” (Riesman, 1963).

• Przystosowanie – utrwalanie

stosunków społecznych; narzędzie
społecznej integracji; socjalizacja.

Charakter narodowy

• Każdy naród posiada typowy dla siebie

zespół wartości, postaw i wzorów

postępowania; sposób myślenia,

postawy emocjonalne, uczucia.

• Manifestowany i podkreślany w

sytuacjach przełomowych.

• Kolektywny charakter, treści

irracjonalne, zachowania

spontaniczne.

Autostereotypy

• Wyobrażenie o samym sobie, swojej

grupie, swoim narodzie, swojej
kulturze.

• Mity, legendy, wzorce postępowania,

systemy wartości.

• Zwykle pozytywny, czasem

wyidealizowany obraz lub (rzadziej)
negatywny, przesadnie krytyczny obraz.

Cechy stereotypu

• Uproszczenie
• Generalizacja (stereotypy

dedukcyjne i stereotypy indukcyjne)

• Emocjonalny charakter
• Element oceny
• Różnicowanie - podział MY-ONI
• Trwałość

Źródła stereotypów

• Brak wiedzy (doświadczenia),
• Niewielka, ograniczona wiedza,
• Wiedza „z drugiej ręki”,
• Jednostkowe doświadczenia,
• Przekazy kulturowe (legendy, historie,

książki, itd.),

• Język,
• Media.

Funkcje stereotypów (1)

Poznawcze
- Uproszczenie obrazu

rzeczywistości,

- Proces kategoryzacji
- Proces racjonalizacji

Funkcje stereotypów (2)

Emocjonalne
- Stabilizacja
- Wzmocnienie emocjonalnych postaw.
Pragmatyczne
- Element ideologii
- Integracja grup społecznych (tożsamość

grupowa)

- Funkcja obronna (obraz „obcego” i

„wroga”)

Dlaczego istnieją?

• Pozwalają wypełnić puste miejsca w

obrazie rzeczywistości,

• Dostarczają ram interpretacyjnych

(założenia i uprzedzenia),

• Są przekazywane z pokolenia na

pokolenie,

• Pozwalają zrozumieć świat nas

otaczający („początkowa wiedza”).

Uprzedzenia

• Negatywne postawy i wyobrażenia

o rzeczy, człowieku lub sprawie.

• Silnie nacechowane emocjonalnie.
• Negatywna ocena.
• Dystans lub wrogość.

Postawa etnocentryczna

• Postrzeganie innej kultury, grupy,

społeczności z perspektywy
własnej kultury i przyjmowanie
elementów własnej kultury jako
„naturalnych”, „dobrych”,
„oczywistych”, „słusznych”, lub
też „właściwych”.

Dystans kulturowy - test

Czy chciał(a)byś.../Czy mógłbyś (mogłabyś)

1.

Pozbawić prawa do zamieszkiwania

Twojego kraju?

2.

Dać prawo odwiedzania Twojego kraju?

3.

Dać prawo do uzyskania obywatelstwa

Twojego kraju?

4.

Dać prawo do wykonywania tej samej pracy,

którą Ty sam(a) wykonujesz?

5.

Uczęszczać do tej samej szkoły?

6.

Mieszkać na tej samej ulicy i być sąsiadem?

7.

Przyjaźnić się?

8.

Zaakceptować jako członka swojej rodziny?

Strategie

1.

Personalizacja kontaktu.

2.

Wspólnota doświadczeń (uwaga
na niebezpieczeństwo budowania
jedności przeciwko innej grupie!).

3.

Proaktywne, a nie reaktywne
działania.

4.

Reflekcja i odpowiedzialność.