Dr n. med. Bogusław Bucki

Żywienie dzieci

Żywienie dzieci

a

a

choroby cywilizacyjne

choroby cywilizacyjne

Instytut Dietetyki

PWSZ w Nysie

Choroby cywilizacyjne

Otyłość

Cukrzyca typu 2

Nadciśnienie tętnicze

Miażdżyca

Próchnica zębów

Alergia pokarmowa

Choroby cywilizacyjne

Na występowanie chorób cywilizacyjnych
wpływ mają :
- nieracjonalne odżywianie,
- mała aktywność fizyczna.

Sposób odżywiania kształtuje się u
dziecka
już w okresie życia wewnątrzmacicznego
i zazwyczaj jest zachowywany przez cały
okres życia osobniczego.

Choroby cywilizacyjne

Odpowiednie żywienie wpływa na
układy
enzymatyczne odpowiedzialne za
metabolizm rozwijającego się
organizmu,
tym samym wpływa na przebieg
rozwoju
psychomotorycznego człowieka.

Niedobory żywieniowe

Zaburzają rozwój fizyczny i
umysłowy:

- białka,

- tłuszcze,

- węglowodany,

- składniki mineralne,

- witaminy,

Nadmierne spożycie

Nadmiar spożycia białka, węglowodanów
i tłuszczów, w dostarczanym pożywieniu,
głównie niemowlętom żywionym
sztucznie,
lub w sposób mieszany ma związek
z występowaniem:
- otyłości
- cukrzycy typu 2

Otyłość

Spożycie żywności zawierającej
nadmiar:

-węlowodanów

(słodzone napoje)

- tłuszczów

(nasycone kwasy tłuszczowe,

cholesterol)

- białek

Zaburzenie równowagi energetycznej pomiędzy
zapotrzebowaniem / spożyciem / wydatkiem.

Otyłość

Nadmierna podaż białka

uwalnianie hormonu wzrostu

wzrost liczby i objętości adipocytów

nadmiar tkanki tłuszczowej

> 1,3 g/ 100 ml do 6 m.ż.
> 1,5 g/ 100 ml > 6 m.ż.

Otyłość

Body Mass Index – BMI (kg/ m

2

)

wiek

5 - 7 lat

18

kg/m

2

8 - 12 lat

22

kg/m

2

13-17 lat

26

kg/m

2

BMI > 90 c. nadwaga / > 97 c. otyłość

Czynniki predysponujące

otyłość

-

nadmiar m c. w okresie prenatalnym,

- karmienie sztuczne,
- mała aktywnośc fizyczna

,

-

żywności typu „fast food”,

- nieregularne spożywanie posiłków,
- obfitość i mała częstość posiłków,
- produkty o wysokim indeksie
glikemicznym,

Dieta „świateł drogowych”

Zielone (praktycznie bez ograniczeń):
warzywa, owoce, ryby, chude mleko, sery

Żółty (kontrola ilości):
pieczywo, makarony pełnoziarniste, kasze,
fasola

Czerwony (rzadko, w ograniczonej ilości):
czekolada, masło, potrawy smażone

Próchnica

Wynik demineralizacji szkliwa zębów
pod
wpływem fermentacji węglowodanów,
która obniża pH w jamie ustnej.

Produkty typu;
- rodzynki,
- chipsy,
- słodzone, gazowane napoje,
- cukierki i batoniki

Próchnica

Ryzyko wystąpienia

zwiększają niedobory;

- białkowe

- witaminy A i D

- mikroelementów; Ca, P, F,

Cukrzyca typu 2

Czynniki ryzyka

rozwoju u dziecka:

- otyłość u matki,

- cukrzyca ciężarnych,

- otyłość,
- mała aktywność fizyczna,

Cukrzyca typu 2

Zapobieganie

- zdrowy styl życia:

- kontrola i utrzymanie BMI,

- skład, jakość i ilość pokarmu,

- aktywność fizyczna,

Miażdżyca i nadciśnienie

tętnicze

Profilaktyka:

- żywienie pokarmem naturalnym

( mleko matki posiada odpowiedni skład białek,
lipidów
i węglowodanów, zmniejszając ryzyko otyłości)

- utrzymanie prawidłowego BMI,

- aktywność fizyczna

Miażdżyca i nadciśnienie

tętnicze

Zalecenia American Heart Association

AHA - dotyczące żywienia dzieci (>2 r.ż.)

- redukcja węglowodanów

(cukier, napoje),

- oleje roślinne zamiast tłuszczów

twardych,
- świeże, mrożone lub puszkowane owoce
i warzywa,
- ryby,
- usuwaj skórę z drobiu przed spożyciem,

Miażdżyca i nadciśnienie

tętnicze

Zalecenia AHA, cd.:

- chude mięsa i produkty o obniżonej

zawartości tłuszczu,
- ograniczone spożycie wysokokalorycznych

sosów,
- pieczywo i produkty zbożowe pełnoziarniste,
- spożywaj więcej nasion roślin strączkowych
i tofu zamiast mięsa,
- sprawdzaj skład produktów spożywczych

( wybieraj produkty o dużej zawartości błonnika oraz
z małą zawartością soli i cukru )

Osteoporoza

Choroba metaboliczna układu kostnego
przebiegająca ze zmniejszeniem masy
kostnej i zaburzeniem jej struktury.

Mineralizacja kości zależy od podaży

tym samym dostępności:
- wapnia Ca
- fosforu P
- wit. D

Osteoporoza

Zapotrzebowanie na wapń (Ca) w

diecie dziecka zależy od jego wieku:

< 6 m.ż. 400 mg/ dobę

do 10 r.ż. 800 mg/ dobę

> 10 r.ż.. 1200 -1500 mg/dobę

75% podaży wapnia zabezpieczają mleko oraz jego

przetworów, pozostałe 25% mięso.

Suplementacja wit. D

3

- kobiety ciężarne 400 j.m. / d.

(od drugiego trymestru ciąży)

- noworodki donoszone 400 j.m. / d.

(zbilansowane łączne spożycie z diety i suplementacji)

- noworodki karmione sztucznie

(mlekiem modyfikowanym nie wymagają suplementacji)

- noworodki karmione piersią 400 j.m. / d.

(od 1 d.ż., lub 3 tyg. matek otrzymujących wit.D w ciąży)

Suplementacja wit. D

3

Niekontrolowana suplementacja wit.
D

3

może doprowadzi do:

- nadmiernego wchłaniania Ca i P,
- zwapnień w tkankach i narządach;
nerki,
serce,
płuca,
wątroba,

Żywienie dzieci
przedszkolnych

Zapotrzebowanie energetyczne
ok.90 kcal / kg m.c.

- szeroki asortyment i urozmaicony

jadłospis,
- nieograniczone spożycie tłuszczów oraz

cholesterolu, do 2 roku życia,
- 30% zapotrzebowania energetycznego

pokryte z tłuszczów u dzieci > 2 r.ż.

(stopniowe wprowadzanie olejów roślinnych zawierających

nienasycone kwasy tłuszczowe)

Żywienie dzieci
przedszkolnych

- węglowodany złożone, błonnik, należy
unikać sacharozy,
- źródło cukrów prostych owoce i warzywa,
- unikać wysoko przetworzonych oraz
miksowanych produktów spożywczych,
- unikać dojadania pomiędzy posiłkami,
- nie spożywać posiłków przed telewizorem,

Żywienie dzieci starszych

- mleko i jego przetwory ok. 1 litr/dobę,
w okresie intensywnego wzrastania,
- ½ / 1 żółtka jaja na dobę,
- woda ok. 1 - 1,5 l/dobę,
- spożywanie tłuszczów w postaci olejów
roślinnych z ograniczeniem tłuszczów
twardych i utwardzonych.