ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM

Wykład

Zarządzanie bezpieczeństwem i

ryzykiem ekonomicznym (18)

• System zarządzania środowiskowego

jest częścią ogólnego systemu
zarządzania, który obejmuje
strukturę organizacyjną, planowanie,
odpowiedzialność, zasady
postępowania, procesy i środki
potrzebne do opracowania,
wdrażania, realizowania, przeglądu i
utrzymywania polityki środowiskowej.

ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM

Systemy zarządzania środowiskiem (SZŚ)

• Polityka ekologiczna XX wieku

opierała się na przyjaznej formie w
stosunku do środowiska i
wyznawaniu strategii rozcięczania tj.
zmniejszenia stopnia stężenia
wprowadzanych do środowiska
substancji. Metoda rozcięczania
okazała się nie ekonomiczna.

• Przyjęcie tej zasady zakłada, że

ograniczenie ilości surowców w
procesie produkcyjnym, zmniejsza
obciążenie odpadami środowisko.

• Stworzenie systemów zarządzania

środowiskowego polega na takim prowadzeniu
procesów technologicznych, aby powstająca
ilość zanieczyszczeń była jak najmniejsza.

• Tak więc podstawowym założeniem zarządzania

środowiskowego jest poprawa relacji między
skutkami działalności człowieka a
środowiskiem.

• Minimalizacji powstających zanieczyszczeń na

linii produkcyjnej nosi nazwę redukcji „u
źródeł”.

• Motywacja przedsiębiorstw do wdrażania Systemów

Zarządzania Środowiskiem zawiera się:

• - we wzroście świadomości ekologicznej

społeczeństwa i pozytywnej postawy wobec

środowiska;

• - zaostrzane przepisy za koszty szkód w środowisku;
• - pozyskiwanie dofinansowania na działalność

przedsiębiorstw (inwestycje ekologiczne,

dofinansowanie rządowe i unijne);

• - zainteresowanie klientów, dostawców wpływem

działalności i wyrobów na środowisko;

• - tworzenie pozytywnego wizyrunku przedsiębiorstwa

w otoczeniu.

• Pierwszym krokiem wdrażania

Systemu Zarządzania Środowiskiem
są ustalenia polityki ekologicznej
danej instytucji.

• Zatwierdzaniu planów

inwestycyjnych towarzyszy
przygotowanie prognoz
oddziaływania na środowisko.

Ocena oddziaływania na

środowisko (OOŚ)

• Ocena oddziaływania na środowisko

jest jednym z podstawowych instrumentów

prawnych ochrony środowiska.

• Wywodzi się z amerykańskiej ustawy o państwowej polityce

wobec środowiska (NEPA- National Environmental Policy

Act).

• Jest to ocena wpływów na środowisko,

metoda oceny ekologicznych skutków

nowych inwestycji, rozbudowy lub

modernizacji istniejących obiektów a

także oceny projektów nowych aktów

prawnych, programów

gospodarczych, nowych technologii.

Ocena oddziaływania na

środowisko (OOŚ)

• Wprowadzona w Stanach Zjednoczonych w latach 70.

XX w. stopniowo rozwinęła się w osobną dyscyplinę

naukową i stała się obowiązkową procedurą

postępowania w wielu krajach także w Polsce.

• Ma duże znaczenie dla środowiska, określając

przyszły wpływ inwestycji na środowisko. W Polsce

została wprowadzona w 1990 roku rozporządzeniem

Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i

Leśnictwa- w sprawie inwestycji szczególnie

szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi oraz

warunków, jakim powinna odpowiadać sporządzona

przez rzeczoznawców ocena oddziaływania inwestycji

i obiektów budowlanych na środowisko.

Ocena oddziaływania na

środowisko (OOŚ)

• Prognozy oddziaływania na

środowisko są przewidziane dla
dokumentów planistycznych, nie tylko
na szczeblu lokalnym, ale również
regionalnym i krajowym.

• Inwestycje o szczególnym wpływie na

środowisko powinne mieć
sporządzane raporty o ich wpływie na
środowisko.

Ocena oddziaływania na

środowisko (OOŚ)

• Wymagane są do:
• 1. obligatoryjnie- do projektu koncepcji

przestrzennego zagospodarowania kraju,

projektów przestrzennego zagospodarowania

kraju oraz do projektów strategii rozwoju;

• 2. do projektów polityk, strategii, planów lub

programów w dziedzinie przemysłu, energetyki,

transportu, gospodarki wodnej, telekomunikacji,

gospodarki odpadami, rolnictwa, leśnictwa,

rybołówstwa, turystyki i wykorzystania terenu,

których opracowanie przez centralne lub

wojewódzkie organy administracji publicznej

przewidziane jest w ustawach.

Ocena oddziaływania na

środowisko (OOŚ)

• Odstąpienie od postępowania sporządzania

opracowania może nastąpić w porozumieniu z:

• - Ministrem Środowiska oraz Głównym

Inspektorem Sanitarnym- jeżeli postępowanie w
sprawie oceny oddziaływania na środowisko
przeprowadza centralny organ administracji
publicznej oraz Wojewoda w przypadku jeżeli
postępowanie w sprawie oceny oddziaływania
na środowisko przeprowadza wojewódzki organ
administracji publicznej

Ocena oddziaływania na

środowisko (OOŚ)

• Jeżeli przedsięwzięcie nie spowoduje

znaczącego oddziaływania na środowisko
wówczas, w porozumieniu z powyższymi
organami , można podjąć decyzję o nie
przeprowadzaniu postępowania.

• Podejmując taką decyzję bierze się pod

uwagę:

– Charakter działań przewidzianych w tych

dokumentach

– Rolę i skalę oddziaływania na środowisko
– Cechy obszaru objętego tym oddziaływaniem

Ocena oddziaływania na

środowisko (OOŚ)

• W przypadku konieczności wykonania raportu, odpowiedzialnym za

jego wykonanie jest wnioskodawca. Zawiera on:

• 1.Szczegółowy opis planowanego przedsięwzięcia z charakterystyką

przedsięwzięcia, charakterystyka procesu produkcji, warunki

użytkowania terenu zarówno w fazie budowy jak i eksploatacji;

• 2.Określenie elementów przyrodniczych; istniejący stan środowiska

oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji

projektowanego przedsięwzięcia;

• 3. Określenie, analizę i ocenę istniejących problemów na obszarach

przewidywaniem, znaczącym oddziaływaniem;

• 4. Określenie, analizę i ocenę istniejących problemów ochrony

środowiska istotnych z punktu widzenia projektowanego

przedsięwzięcia , w szczególności obszarów chronionych;

• 5. Określenie, analizę i ocenę celów ochrony środowiska

ustanowionych na szczeblu międzynarodowym lub krajowym,

istotnych z punktu widzenia projektowanego przedsięwzięcia oraz

sposoby , w jakich te cele i inne problemy środowiska zostaną

uwzględnione podczas realizacji przedsięwzięcia;

Ocena oddziaływania na

środowisko (OOŚ)

• 6. Opis potencjalnych znaczących przewidywanych oddziaływań

na środowisko, obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne,

skumulowane, krótko-, średnio-, i długoterminowe, stałe,

• chwilowe oddziaływanie na środowisko, wynikające z:

- istnienia przedsięwzięcia,
- użytkowania zasobów naturalnych
- zanieczyszczenia
- a także opis metod prognozowania zastosowanych przez

wnioskodawcę;

7. Przedstawienie rozwiązań mających na celu zapobieganie,

ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych

oddziaływań na środowisko, będących rezultatem realizacji

projektowanego przedsięwzięcia;

8. Opis analizowanych wariantów alternatywnie do rozwiązania

przyjętego do realizacji wraz z uzasadnieniem wyboru oraz

opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru.

Ocena oddziaływania na

środowisko (OOŚ)

• 9. Przedstawienie propozycji monitoringu

oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na

etapie budowy i eksploatacji;

• 10. Opis napotkanych trudności wynikających z

niedostatków techniki lub stanu we współczesnej

wiedzy;

• 11. Informacje o możliwym transgranicznym

oddziaływaniu na środowisko;

• 12. Streszczenie w języku niespecjalistycznym;
• 13. Nazwisko osoby (lub osób) sporządzających

raport;

• 14. Źródła informacji stanowiących podstawę do

sporządzenia raportu.

Ocena oddziaływania na

środowisko (OOŚ)

• W sytuacji gdy sporządzenie raportu

jest wymagane, wnioskodawca przed
przystąpieniem do jego opracowania
może zwrócić się do urzędu z prośbą o
określenie zakresu przygotowywanego
raportu. Do prośby takiej powinne być
dołączone podstawowe informacje
charakteryzujące planowane
przedsięwzięcie.

• Informacjami tymi są między innymi:

• -rodzaj, skala i usytuowanie przedsięwzięcia,

• -powierzchnia zajmowanej nieruchomości, a także obiektu

budowlanego oraz dotychczasowy sposób ich wykorzystania

lub energii przy zastosowaniu rozwiązań chroniących

środowisko.

• - staniu i pokrycia szatą roślinną,

• - rodzaj technologii,

• - ewentualne warianty przedsięwzięcia,

• - przewidywana ilość wykorzystywanej wody i innych

wykorzystywanych surowców, materiałów, paliw oraz

energii,

• rozwiązania chroniące środowisko,

• rodzaje i przewidywana ilość wprowadzanych do środowiska

substancji.

Zarządzanie jakością- podstawa

Systemu Zarządzania Środowiskiem

• W latach 50. ubiegłego wieku rozwinął

się proces współzawodnictwa w zakresie

funkcjonalności, niezawodności,

sprawności i jakości wyrobów. Przyczynił

się on do wzmożenia kontroli jakości w

przedsiębiorstwach. Spowodowało to i

wieloletnie badania naukowe i

oświadczenia praktyki, że w jednostkach

produkcyjnych został wprowadzony

system zarządzania jakością.

Zarządzanie jakością

• Kontrola jakości zakłada sprawdzanie, mierzenie lub

testowanie jednej bądź więcej cech charakterystycznych

produktu i jest odnoszenie otrzymanych wyników do

określonych wymagań w celu potwierdzenia zgodności i jest

najbardziej podstawową formą zapewnienia jakości. Produkty

niezgodne z wymaganiami są odrzucane lub kierowane do

poprawy.

• Kolejnym etapem było dodanie powiązanie kontroli jakości z

linią produkcyjną w formie sterowania jakością. Założeniem

było pozostawienie takich samych wymagań dla kontroli , z

włączeniem do systemu pracowników produkcyjnych i

stworzenie sprężeń zwrotnych pomiędzy wynikami kontroli a

linią produkcyjną. Na podstawie wyników kontroli proces

produkcyjny jest modyfikowany w celu otrzymania produktów

zgodnych z wymaganiami. Wykonywanie regularnych

inspekcji, przeglądów, audytów i zewnętrznych ocen w celu

zapewnienia jakości w sposób ciągły zyskało miano

zapewnienia jakości.

Zarządzanie jakością

• Na bazie doświadczeń uzyskanych podczas

wdrażania systemu zarządzania jakością, w trosce

o środowisko zaczęto wprowadzać systemy

zarządzania środowiskowego (SZŚ). Wdrażanie

tych systemów jest dobrowolnym działaniem firm.

Jest to jedna z kilku form działania na rzecz

ochrony środowiska.

• Do takich działań należą również realizacja

programów czystszej produkcji (CP),

ekoznakowanie produktu, a także dobrowolne

porozumienie między administracją a

kierownictwem firmy o realizacji programów

dostosowawczych w ochronie środowiska.

Zarządzanie jakością

• System Zarządzania Środowiskowego bazuje na

cyklicznych działaniach zmierzających od

ciągłego doskonalenia i opiera się na czterech

następujących po sobie fazach: planowaniu,

wdrażaniu, sprawdzaniu i poprawianiu.

• W takim układzie następują po sobie kolejne fazy:

- ustalanie celów i zadań,

- opracowanie metod postępowania,

- Wprowadzenie działań według ustalonego planu,

- Kontrola skuteczności podjętych kroków,

- Porównanie rezultatów z założeniami, usuwanie

ujawnionych wad wraz z ewentualną rewizją

planu do zmiennych okoliczności

Zarządzanie jakością

• Wdrażając Systemy Zarządzania Środowiskowego

przedsiębiorstwo wytycza sobie cele, które mają

doprowadzić do zmniejszenia niekorzystnego

wpływu na środowisko. Plany działania i rozwoju,

procedury operacyjne, a także polityka kadrowa

powinne być powiązane z tymi właśnie celami.

Zagadnienia ochrony środowiska wprowadzone

zostają do standardowych działań zakładu.

Wynika z tego, że dbając o stan środowiska

wykraczamy poza obszar odpowiedzialności

działu ochrony środowiska i rozciąga się na

wszystkich pracowników niezależnie od

zajmowanego stanowiska.

Zarządzanie jakością

• Główne motywacje wdrażania SZŚ w przedsiębiorstwach:

- zapobieganie potencjalnym problemom środowiskowym,

wypadkom i ich następstwom,

- przeciwdziałanie konfliktom z właścicielami działek

sąsiadujących z przedsiębiorstwem oraz dobry obraz

jednostki w mediach,

- Potrzeba pewności, że zakład właściwie dba o środowisko

oraz, ze stale jest w stanie udoskonalić swe działania

prośrodowiskowe,

- Poprawę konkurencyjności przedsiębiorstwa,

- Poprawę organizacji pracy, zmniejszenie kosztów,

- Zwiększenie dbałości o środowisko,

- Zyskanie roli lidera działąń prośrodowiskowych w

środowisku działania.

Zarządzanie jakością

• Newralgicznym momentem podczas wdrażania Systemów Zarządzania

Środowiskowego i dalszego jego funkcjonowania jest zaangażowanie

kierownictwa, a także dotarcie do wszystkich pracowników i podnoszenie

ich kwalifikacji, a przede wszystkim świadomości.

• Korzyści jakie można osiągnąć wdrażając System Zarządzania

Środowiskowego, to:

• - jasny i jednoznaczny rozkład uprawnień oraz odpowiedzialności dla

wszystkich pracowników firmy,

• - ustalone reguły postępowania i wymagania w odniesieniu do procesów,

urządzeń, materiału, środowiska i kwalifikacji personelu,

• - osiąganie tych samych rezultatów za każdym razem (zdolność do

powtarzalności),

• - optymalizacja, w tym finansowa, procesów realizowanych w

przedsiębiorstwie,

• - prognoza wskaźników funkcjonowania firmy,

• - zwiększenie zaufania do skuteczności realizowanych procesów,

• -wzrost dyscypliny wewnętrznej – motywacja,

• -korzystne układy z dostawcami,

• - zmniejszenie ryzyka odpowiedzialności za wyrób.

Strategia Czystej Produkcji

• Zgodnie z definicją UNEP

:

• „Czysta Produkcja jest strategią

ochrony środowiska polegającym na

ciągłym, zintegrowanym,

zapobiegawczym działaniu w

odniesieniu do procesów, produktów i

usług, zmierzającym do zwiększenia

efektywności produkcji i usług, oraz

redukcji ryzyka dla ludzi i środowiska

przyrodniczego”.

Strategia Czystej Produkcji

• Zagadnienia dotyczące ochrony środowiska

w zakładach przemysłowych są zazwyczaj

kojarzone z budową instalacji do

oczyszczania gazów , ścieków, ogólnie

mówiąc – oczyszczaniu powstających

zanieczyszczeń. Postrzega się je głównie jako

źródło kosztów związanych z

proekologicznymi inwestycjami.

• Przeciwstawieństwem takiego podejścia jest

czysta produkcja (CP), opisana w art.. 30

Agendy XXI jako jedna z kluczowych strategii

w dążeniu do osiągnięcia zrównoważonego

rozwoju.

Strategia Czystej Produkcji

• Idea Czystej Produkcji kładzie nacisk na

ograniczenie zanieczyszczeń „ u źródła”,
czyli w momencie możliwego ich powstania
w procesie produkcyjnym, zamiast budowy
oczyszczalni na końcu procesu tj na tzw.
„końcu rury”. Nie oznacza to wykluczenia
oczyszczania – jest ono traktowane jednak
jako rozwiązanie ostateczne, w stosunku do
tych zanieczyszczeń, których powstaniu nie
dało się zapobiec.

Strategia Czystej Produkcji

• Idea czystej produkcji jest przeciwstawieniem

idei usuwania skutków oddziaływania

produkcji na środowisko przez budowę

oczyszczalni ścieków, gazów, bezpiecznych

składowisk odpadów i likwidację innych

zagrożeń. Można powiedzieć, że usuwanie

skutków w tym podejściu jest złem

koniecznym – ostatnim etapem działania,

gdy wszystkie inne możliwości, które stwarza

zastosowanie CP, zostały wyczerpane.

• Ideałem czystej produkcji jest produkcja

bezodpadowa.

Strategia Czystej Produkcji

• Czysta produkcja jest procesem

zarządzania i sterowania produkcją

oraz usługami zmierzającymi do

zapobiegania i ograniczenia

powstawanie marnotrawstwa zasobów

pracy ludzkiej, surowców, materiałów i

energii.

• Zmniejszenie uciążliwości dla

środowiska jest jednym z głównych

aspektów Czystej Produkcji.

Ideałem czystej produkcji jest

produkcja bezodpadowa.

• Kolejnym aspektem jest tzw. „dodatkowy efekt

ekonomiczny”. Oznacza to, że projekty Czystszej Produkcji

przynoszą korzyści zarówno środowisku jak i

przedsiębiorstwu (np.. Zamykanie obiegu wody na terenie

przedsiębiorstwa).

• Strategia Czystszych technologii obejmuje swoim zakresem

zarówno czyste technologie, jak i czyste produkty.

• Zakłada ona:

• Minimalizację zapotrzebowania na surowce, zwłaszcza

nieodnawialne,

• Minimalizację ilości i toksyczności odpadów i innych

uciążliwości dla środowiska,

• Minimalizację zagrożenia zdrowia pracowników,

• Stosowanie w możliwie najszerszym zakresie recyklingu i

zamkniętych obiegów.

Strategia Czystej Produkcji

• Czystsza Produkcja nie jest działaniem

jednorazowym. Przedsiębiorstwa

decydujące się na dobrowolne wdrożenie

CP stale dążą do redukcji zanieczyszczeń,

zmniejszania zużycia energii oraz

kosztów związanych z opłatami

środowiskowymi, zmniejszenia zużycia

energii oraz kosztów związanych z

opłatami środowiskowymi, poprzez

opracowanie i wdrażanie kolejnych

projektów CP.

Ideałem czystej produkcji jest

produkcja bezodpadowa.

• W strukturze organizacyjnej

przedsiębiorstwa powinny powstać

specjalne grupy projektowe ds.. Czystej

Produkcji. Najistotniejsze jest więc

zainteresowanie tą strategią naczelnego

kierownictwa i stworzenie Systemu

Zarządzania Środowiskiem (SZŚ)

opartego o strategię Czystej Produkcji,

która staje się później podstawą do

wdrażania standardu ISO 14000.

Ideałem czystej produkcji jest

produkcja bezodpadowa.

• Redukcja zanieczyszczeń i zużycie energii nie mogą być

rozpatrywane w skalach bezwzględnych; jeżeli spadnie

wielkość produkcji , nastąpi co prawda zmniejszenie

zanieczyszczeń, lecz nie oznacza to poprawy oddziaływania

na środowisko. Ilości odpadów , surowców, energii oraz

koszty muszą być odniesione do wielkości produkcji zakładu

w danym okresie.

• Wprowadzenie czystych technologii i produktów odbywa się

w fazach:

• - projektowanie nowych produktów, procesów, urządzeń i

instalacji,

• - modernizacja istniejących procesów technologicznych,

• - ponownego i wielokrotnego zawracania odpadów do

produkcji, wykorzystywania surowców wtórnych,

• - doboru „zdrowych ekologicznie” metod neutralizacji

pozostałości po procesach i produktach lub składowania ich z

minimalnym ryzykiem dla środowiska.

BAT – najlepsze dostępne

techniki

• Dyrektywa 96/61/WE w sprawie zintegrowanego

zapobiegania i ograniczania (kontroli) zanieczyszczeń

zwana popularnie Dyrektywą IPPC (Integrated

Pollution Prevention and Control) jest jednym z

najważniejszych aktów prawnych Uni Europejskiej w

dziedzinie ochrony środowiska .

• Słowo control jest mylnie tłumaczone- wyłącznie do

kwestii nadzoru (inspekcji), podczas gdy oznacza ono

znacznie więcej – pełne rozpoznanie szeroko pojętych

oddziaływań na środowisko i panowanie nad

procesami produkcyjnymi w celu systematycznej

redukcji emisji zanieczyszczeń- przy zastosowaniu

najnowszych osiągnięć technologicznych, w postaci

tzw. Najlepszych Dostępnych Technik (BAT- Best

Available Techniques).

BAT – najlepsze dostępne

techniki

• BAT można opisać jako najbardziej zaawansowany i efektywny

rozwój technik (technologii) w celu zminimalizowania ilości

zanieczyszczeń odprowadzanych do środowiska oraz

zapewnienia przyjętych granicznych wielkości emisji

zanieczyszczeń.

• Zgodnie z Dyrektywą IPPC standard BAT ma służyć określeniu

granicznych wielkości emisji dla większych zakładów

przemysłowych w krajach Uni Europejskiej. Celem jest

zaproponowanie limitów emisyjnych, które odzwierciedlają

właściwe proporcje pomiędzy kosztami a korzyściami.

• Na podstawie BAT określane są limity emisyjne, które muszą

brac pod uwagę techniczną charakterystykę instalacji, jej

lokalizację geograficzną i lokalne warunki środowiskowe.

Wielkość limitów, które znajdują swoje odzwierciedlenie w

pozwoleniach, dotyczą tych zanieczyszczeń, które zakład

będzie emitować w znacznych ilościach, a szczególnie dotyczy

to zanieczyszczeń priorytetowych, które zostały wymienione w

Aneksie III do Dyrektywy.

System Zarządzania

Środowiskiem ISO 14000

• Po ogólnoświatowej Konferencji w Rio de Jeneiro w

1992 roku w obrad wzięli udział także

przedstawiciele Międzynarodowej Organizacji

Normalizacji ISO i Międzynarodowej Komisji

Elektronicznej IEC. Zespół ten rozpoczął prace nad

przygotowaniem standardów ochrony środowiska.

• Prace dotyczyły:

• 1. analizy życia wyrobu,

• 2. etykietowania środowiskowego,

• 3. audytowania środowiskowego,

• 4. przewidywanej skuteczności i efektywności

działań.

• Obecnie są one przyjęte jako elementy systemu

zarządzania środowiskowego.

System Zarządzania

Środowiskiem ISO 14000

• Ad 1. Analiza cyklu życia wyrobu

polega na identyfikacji i ocenie
wszystkich oddziaływań tego wyrobu
na środowisko, począwszy od
pozyskania surowców niezbędnych
do jego wytworzenia poprzez
wszystkie fazy realizacji wyrobu, aż
do użytkowania i postępowania z
wyrobem zużytym.

System Zarządzania

Środowiskiem ISO 14000

• 2. Etykietowanie środowiskowe odnosi

się do umieszczeniach na wyrobach
informacji świadczących o tym, że
dany wyrób jest zgodny z przyjętymi
zasadami dotyczącymi ochrony
środowiska. Etykiety te są
przyznawane tym wyrobom, które w
danej grupie wyrobów zostały ocenione
jako mniej szkodliwe dla środowiska.

System Zarządzania

Środowiskiem ISO 14000

• Ad 3. Audytowanie środowiskowe zostało wprowadzone na

przełomie lat 70. i 80. ubiegłego wieku przez niektóre

przedsiębiorstwa w związku z rosnącymi kosztami

nieprzestrzegania przepisów prawnych dotyczących

ochrony środowiska. Audyty te wykorzystywane były jako

instrument „oceny zgodności” działalności przedsiębiorstw

w zakresie przestrzegania wymagań prawnych.

• Wyniki audytu były podstawą podjęcia decyzji o realizacji

inwestycji proekologicznych.

• Obecnie rola audytu w odniesieniu do systemu zarządzania

środowiskowego uległa znacznemu rozszerzeniu.

• Audyt wykorzystywany jest jako narzędzie oceny całego

systemu, jego skuteczności i definiowany jest jako „audyt

systemu zarządzania środowiskowego”.

System Zarządzania

Środowiskiem ISO 14000

• W 1993 roku rozpoczęto prace, których wyniki

ostały opublikowane w 1996 r. norm serii ISO

14000 ( w Polsce zostały przyjęte 1998 r.).

• W normach tych podane zostały wymagania

dotyczące tworzenia systemu zarządzania

środowiskiem w różnego rodzaju

organizacjach, niezależnie od ich rodzaju,

wielkości, warunków geograficznych,

kulturowych czy społecznych.

• Podstawowym zadaniem normy ISO 14000

jest wspomaganie działań związanych z

ochroną środowiska oraz ograniczeniem i

zapobieganiem zanieczyszczeniom.

• Zakres norm z grupy ISO 14000
• jest bardzo szeroki, obejmuje kilka grup

tematycznych dotyczących:

• - systemu zarządzania środowiskowego,
• - audytów środowiskowych,
• - ekoetykietowania
• - oceny efektywności działań

środowiskowych

• - analzy cyklu życia
• - terminologii.

System Zarządzania

Środowiskiem ISO 14000

• Aby rozpocząć proces wdrażania normy wymagane jest, aby jednostka

organizacyjna , która ma zamiar ją wprowadzić, ustanowiła następujące

procedury:

• - identyfikacji (rozpoznania) aspektów środowiskowych,

• - identyfikacji wymagań prawnych i innych, do których przestrzegania

organizacja się zobowiązuje,

• - uświadamiania pracowników,

• - komunikowania się wewnętrznego i z zainteresowanymi zewnętrznymi

stronami,

• - nadzoru nad dokumentacją z uwzględnieniem odpowiedzialności oraz

stworzenie lub modyfikację różnych typów dokumentów,

• - sterowania operacyjnego w obszarach ze znaczącymi aspektami, tam gdzie

ich brak mógłby doprowadzić do odchyleń,

• - identyfikacji potencjalnych sytuacji awaryjnych i postępowania awaryjnego,

• - monitorowania i pomiaru kluczowych charakterystyk i działań, które mogą

mieć kluczowy wpływ na środowisko,

• - okresowej oceny zgodności z przepisami i regulacjami prawnymi

dotyczącymi ochrony środowiska,

• - identyfikacji, utrzymywania i dysponowania zapisami środowiskowymi,

• Okresowych auditów SZŚ.

System Zarządzania

Środowiskiem ISO 14000

•

Po wdrożeniu systemu ISO 14000 należy prowadzić dokładną dokumentację.

•

Korzyści z wprowadzenia systemu ISO 14000:

•

- zwiększenie konkurencyjności firmy – lepszy wizerunek firmy w oczach

potencjalnych klientów i inwestorów,

•

- ułatwienie dostępu do różnego rodzaju programów mających na celu

dofinansowywanie działalności przedsiębiorstwa,

•

- uporządkowanie stanu formalnoprawnego,

•

- łatwiejsze uzyskanie pozwoleń i zatwierdzeń, dięki spełnieniu wymagań

prawa,

•

- redukcję wytwarzania zanieczyszczeń i odpadów,

•

- redukcję kosztów usuwania odpadów, kosztów energii oraz opłat za

korzystanie ze środowiska,

•

- lepszą współpracę i stosunki ze społeczeństwem, władzami oraz

jednostkami kontrolującymi,

•

- nacisk położony na zapobieganie, a nie na działania korygujące, powoduje

obniżenie ryzyka środowiskowego, a prze to obniżenie mogących wystąpić

kosztów i kar.

•

K.