ŻYLAKI KOŃCZYN
DOLNYCH

DEFINICJA

Żylakami kończyn dolnych
nazywamy trwałe poszerzenie żył
powierzchownych w postaci
wężowatych sznurów, splotów lub
kłębów, często z balonowatymi
uwypukleniami.

PODZIAŁ

ŻYLAKI PIERWOTNE – o nieznanej
etiologii, występujące przy
prawidłowym obrazie żył głębokich

ŻYLAKI WTORNE – pojawiają się po
zapaleniu żył, po urazach lub jako
powikłanie zapalenia żył głębokich

EPIDEMIOLOGIA

20% - 50% populacji w krajach
uprzemysłowionych
Kobiety częściej niż mężczyźni
Zachorowalność 2,6% \ rok dla kobiet
Zachorowalność 2%\rok dla
mężczyzn

PATOFIZJOLOGIA CHOROBY

ŻYLAKOWEJ

Żylaki pierwotne – występujące
przy prawidłowym stanie żył
głębokich
Żylaki wtórne – powstają w
następstwie niewydolności żył
głębokich, przeszywających lub
pojawienia się przetok tętniczo
żylnych

TEORIE POWSTANIA

ŻYLAKÓW

PIERWOTNYCH

TEORIA OSŁABIENIA ŚCIANY ŻYLNEJ

–

Uszkodzenie ściany żylnej przez

czynniki biochemiczne :
- kolagenazy
- elastaza
- kwaśna fosfataza
- dehydrogenazy

OSŁABIENIE ŚCIANY

Wpływ hormonów płciowych

- leczenie hormonami żeńskimi
- I trymestr ciąży

* estrogeny
* progestageny

TEORIA

NIEWYDOLNOŚCI

ZASTAWEK ŻYLNYCH

Niewudolność zastawek jest
przyczyną:

-

Refluksu

-

Żylaków

-

Nadciśnienia w układzie żylnym

TEORIA

HEMODYNAMICZNE

Czynnikiem prowadzącym do
powstania żylaków jest nadmierne
ciśnienie hydrostatyczne panujące
w układzie żylnym, które po
przekroczeniu zdolności
wyrównawczych ścian naczyń
prowadzi di ich poszerzenia.

Patofizjologia

PRZEWLEKŁEJ

NIEWYDOLNOŚCI

ŻYLNEJ

Uszkodzenie funkcji zastawek żylnych

albo upośledzenie funkcji pompy

mięśniowej jest przyczyną

odwrócenie przepływu krwi w żyłach

- refluksu – i w konsekwencji powoduje

wzrost ciśnienia w krwi w układzie żył

kończyn dolnych. Prowadzi to do

powstania zaawansowanej postaci PNŻ

ze zmianami skórnymi

CZYNNIKI ZWIĘKSZAJĄCE

RYZYKO ROZWOJU Ż. P.

DZIEDZICZNOŚĆ – nie została
jednoznacznie potwierdzona
badaniami.
Stwierdzono, że jeżeli oboje rodzice
mają żylaki to ich występowanie u
dzieci wynosi 90%

CZYNNIKI ZWIĘKSZAJACE

RYZYKO ROZWOJU Ż.P.

OTYŁOŚC – przekroczenie należnej
masy ciała o 20% wiąże się z
częstszym występowaniem
żylaków kończyn dolnych

CZYNNIKI ZWIĘKSZAJACE

RYZYKO

CIĄŻA – powszechnie uznaje się, że
żylaki mogą pojawiać się po raz
pierwszy podczas ciąży, lub w jej
trakcie powiększać się.

CZYNNIKI ZWIĘKSZAJĄCE

RYZYKO

WIEK – zwiększa się wraz z wiekiem

STYL ŻYCIA – praca w pozycji
stojącej lub siedzącej, noszenie
obcisłej bielizny, zaparcia, brak
wysiłku fizycznego, palenie tytoniu,
środki antykoncepcyjne

ANATOMIA ŻYŁ KOŃCZYN

DOLNYCH

ŻYŁY GŁĘBOKIE
ŻYŁY POWIERZCHOWNE
ŻYŁY PRZESZYWAJACE
( perforatory)

ŻYŁY POWIERZCHOWNE

Leżą w tkance podskórnej
Żyła odpiszczelowa
Żyła odstrzałkowa

UMIEJSCOWIENIE

ŻYLAKOW

UMIEJSCOWIENIE JEST BARDZO

ZMIENNE
NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKA SIĘ:
Żylaki ż. odpiszczelowej
Żylaki ż. odpiszczelowej dodatkowej

przedniej i tylnej
Żylaki krocza
Żylaki ż. odstrzałkowej

OBJAWY

ZMĘCZENIE
CIĘŻKOŚĆ
OBRZĘKI
BÓL
Pieczenie
Pulsowanie
Kurcze
Parestezje
Sznury i sploty żylne

BADANIA DODATKOWE

Próba Trendelenburga
Próba Perthesa
USG- D
Flebografia

RÓŻNICOWANIE

Przetoki tętniczo - żylne

LECZENIE

ZACHOWAWCZE
OPERACYJNE

LECZENIE ZACHOWAWCZE

Brak zgody na operację
Przeciwwskazania do operacji
Niewielkie pojedyncze żylaki
Kobiety w ciąży

Leczenie zachowawcze-

obliteracyjne

WSKAZANIA

-teleangiektazje
-żyły siatkowate
-żylaki

- pozostawione po operacji
- nawrotowe
- krwawiące
- umiejscowione w okolicy -

owrzodzenia

Przeciwwskazania do

obliteracji

Uczulenia na środek obliterujacy
Zakrzepica żył głębokich
Choroby układowe
Zakażenia bakteryjne
Krytyczne niedokrwienie kończyn

Powikłania leczenia

obliteracyjnego

Odczyny alergiczne
Odczyny zapalne
Martwica skóry
Zapalenie żył powierzchownych
Zakrzepica żył głębokich
Zatorowość płucna

LECZENIE OPERACYJNE-

WSKAZANIA

Żylaki objawowe
Nawracające zapalenia
Krwawienia z żylaków
Owrzodzenia goleni
Żylaki nawrotowe
Brak poprawy po leczeniu
zachowawczym
Poważny defekt kosmetyczny

PRZECIWWSKAZANIA

Niedokrwienie kończyn
Niedrożność żył głębokich
Skaza krwotoczna
Obrzęk limfatyczny

Rodzaje operacji

Częściowe lub całkowite usunięcie
żyły
Podwiązanie żył przeszywających
Usunięcie poszczególnych żylaków