Relacja pacjent - lekarz



Obowiązki lekarza:

-czynienie tego, co najlepsze dla

pacjenta

-obowiązek uwzględniania interesów

społeczeństwa

-obowiązek poszanowania autonomii

pacjenta

Problem paternalizmu

-paternalizm prawdziwy (np. relacja

rodzice – dziecko)

-paternalizm upoważniony

-paternalizm nieupoważniony

Etyka troski



Działanie lekarza powinno być objawem

troski o pacjenta



Etyka medyczna powinna realizować

wartości: perfekcjonizm zawodowy,

autonomia, zaufanie pacjenta, życie –

zdrowie, eliminacja bólu i cierpienia



Lekarz powinien pomagać budować sens

(bólu i cierpienia)

Mądry lekarz – etyka troski

Cnoty:

4)wrażliwość moralna i intelektualna

3) dyspozycja do poszanowania wiedzy i

umiejętności

2)szacunek dla drugiego, tolerancja,

życzliwość, budząca zaufanie osobowość,

lojalność, cierpliwość

1)troskliwość

Koncepcje choroby

(zdrowia)



1) demonologiczna



2) ontologiczna



3) funkcjonalna



4) analityczna definicja choroby



5) holistyczne ujęcie zdrowia

Demonologiczna

koncepcja choroby (

wymiar

moralny

)



Choroba jako zło (demon)



Choroba jako coś nadprzyrodzonego

(chrześcijaństwo)



Jako zburzenie harmonii w świecie

(starożytność)

Ontologiczna koncepcja

choroby (

mechanistyczny

pogląd

)



Choroba wywołana jest przez czynnik

zewnętrzny wobec człowieka (jest czymś

wrogim człowiekowi) np. ktoś „złapał

chorobę”, „dostał ataku serca”, lub „dopadła

go grypa”



Utożsamianie choroby z jej przyczyną

(choroba jako coś obcego)



Choroby są rzeczywistymi bytami (zob.

realizm) np. pogląd Biernackiego (gatunek

choroby)

cd



Nie jest ważny pacjent, ale choroba – lekarze

walczą z chorobą, nie zaś zajmują się

pacjentem



Redukcja pacjenta do nośnika choroby –

redukcjonistyczne ujęcie choroby



Choroba nie ma żadnej funkcji



Nadmierny paternalizm i reifikacja pacjenta

Pogląd ten dominuje w tzw. ideologii szpitalnej

Funkcjonalny model

choroby



Przedstawicielami tej opcji są tzw. systemiści:

Konrad Lorenz (1903 – 1989)- diagnoza

schorzeń współczesnej cywilizacji Zachodu

(np. przeludnienie). Doszukuje się on

przyczyn chorób w historii naszej cywilizacji

Rene Dubos ( 1901 – 1985) – adaptacyjny

model choroby

cd



Choroba to zaburzenie systemowego ładu. To

chaos – dysharmonia funkcjonalna systemu)



Antyredukcjonizm – całość jest nadrzędna



Ważne pojęcie przyczyny – jest to medycyna

zapobiegawcza – ważna profilaktyka



Choroba przeciwstawna zdrowiu (chaos i

kosmos)



Pojęcie stanu normalnego: jest to stan

dynamicznej równowagi funkcjonalnej: zdolność

systemu do harmonijnego rozwoju

Adaptacyjny model

choroby (

w ramach

funkcjonalnego

)



Choroba i zdrowie są ze sobą sprzężone – między

nieuporządkowaniem a porządkiem)



Ruch, dynamika, przekształcanie – Dubos

kontynuuje dynamizm Lorenza)



Miarą zdrowia jest zdolność przystosowawcza

systemu – jego sprawność i szybkość z jaką może

odbudować zaburzoną harmonię funkcji



Choroba ( a nie tylko zdrowie jak u Lorenza)

również pojmowana jest adaptacyjnie



Choroba jest stale obecna – jako początek

procesu zdrowienia

Cd modelu funkcjonalnego



Ważnym pytaniem jest pytanie o

funkcję choroby



To próba zdefiniowania choroby

(zdrowia)

Analityczna koncepcja

choroby (

Christopher Boorse

)



Definiując chorobę trzeba posługiwać się

pojęciami:

- istota gatunkowa: typowość dla danego gatunku

np. tempo pracy serca

- klasa odniesienia: płeć, wiek itp.

- normalna funkcja: nauką podstawową jest

fizjologia

-zdrowie: to zdolność funkcjonalna – czyli

gotowość każdej wewnętrznej części do

wykonywania wszystkich, właściwych dla niej

funkcji

cd



Zdolny wypełniać swoje funkcje człowiek jest

zdrowy, czyli „Zdrowie jest brakiem choroby)



Podstawowym pojęciem jest pojęcie choroby (nie

zdrowia)



Dwie wartości w kontekście funkcjonowania

organizmu: reprodukcja i przetrwanie



Choroba to byt obcy życiu (nienormalna funkcja)



Podstawowe pytanie: jaka jest natura choroby

Holistyczne pojęcie

zdrowia (

Lennert Nordenfelt –

bliski myśli Lorenza i Dubosa)

)



Zdrowie to nie tylko pojęcie medyczne



Zdrowie jest zdolnością osiągnięcia

przez jednostkę jej życiowych celów w

standardowych okolicznościach.

Życiowe zaś cele są takimi stanami

rzeczy, których realizacja jest

jednocześnie konieczna i wystarczająca

dla minimalnego dobrostanu jednostki

(formalizm)

cd



Zdrowie jako warunek szczęścia



Podstawowym pytaniem jest pytanie,

czy dana jednostka jest zdrowa. Pytanie

to odnosi się do całości życia człowieka.

Bibliografia



Kazimierz Szewczyk, Dobro, zło i

medycyna. Filozoficzne podstawy

bioetyki kulturowej, Wyd. PWN,

Warszawa – Łódź 2001.