Mowa czynna i

Mowa czynna i

bierna

bierna

CO TO JEST MOWA???

CO TO JEST MOWA???



atut w nawiązaniu kontaktów

atut w nawiązaniu kontaktów

społecznych,

społecznych,



daje możliwość precyzyjnego

daje możliwość precyzyjnego

komunikowania się,

komunikowania się,



stanowi narzędzie w zdobywaniu

stanowi narzędzie w zdobywaniu

informacji,

informacji,



pozwala na wyrażanie sądów, uczuć i

pozwala na wyrażanie sądów, uczuć i

upodobań.

upodobań.

Okres prenatalny

Okres prenatalny

( od poczęcia do

( od poczęcia do

urodzenia)

urodzenia)



Rozwój języka i mowy dziecka zaczyna się od

Rozwój języka i mowy dziecka zaczyna się od

poczęcia

poczęcia



W mózgu kształtują się ośrodki mowy, których

W mózgu kształtują się ośrodki mowy, których

stronność uwarunkowana jest genetycznie

stronność uwarunkowana jest genetycznie



Rozwój układu nerwowego widoczny jest w 13

Rozwój układu nerwowego widoczny jest w 13

dniu ciąży

dniu ciąży



12 tyg. – obserwuje się otwieranie i zamykanie ust

12 tyg. – obserwuje się otwieranie i zamykanie ust



17 tydz. – ruchy ssące

17 tydz. – ruchy ssące



3 m. – funkcje oddechowe i fonacyjne

3 m. – funkcje oddechowe i fonacyjne



4 m. – reaguje na dźwięki z otoczenia

4 m. – reaguje na dźwięki z otoczenia



20 tydzień – odruch wargowy

20 tydzień – odruch wargowy



33 tydzień – język wysuwa się na zewnątrz

33 tydzień – język wysuwa się na zewnątrz

Okres melodii (sygnału

Okres melodii (sygnału

apelu) – 0-1 rok życia

apelu) – 0-1 rok życia



Czynniki społeczne, biologiczne, psychiczne są

Czynniki społeczne, biologiczne, psychiczne są

ważne dla rozwoju mowy

ważne dla rozwoju mowy



2-3 m. - głużenie

2-3 m. - głużenie



Ok. 6 m. – gaworzenie

Ok. 6 m. – gaworzenie



Wymawia prawie wszystkie samogłoski i dużo

Wymawia prawie wszystkie samogłoski i dużo

spółgłosek

spółgłosek



7-8 m. – główną rolę odgrywa melodia

7-8 m. – główną rolę odgrywa melodia



9-10 m. – rozwija się rozumienie

9-10 m. – rozwija się rozumienie



10-11 m. rozumie znacznie więcej niż potrafi

10-11 m. rozumie znacznie więcej niż potrafi

powiedzieć

powiedzieć



Pod koniec 1 r.ż. – wymawia pierwsze wyrazy

Pod koniec 1 r.ż. – wymawia pierwsze wyrazy

Okres wyrazu (1-2 r.ż.)

Okres wyrazu (1-2 r.ż.)



współzależność między rozwojem ruchowym

współzależność między rozwojem ruchowym

dziecka (chwytanie, siadanie, chodzenie), a

dziecka (chwytanie, siadanie, chodzenie), a

rozwojem mowy.

rozwojem mowy.



Wcześniej są początki mowy u dziewczynek.

Wcześniej są początki mowy u dziewczynek.



Rozwija się zdolność różnicowania dźwięków

Rozwija się zdolność różnicowania dźwięków

mowy słuchem – SŁUCH FONEMATYCZNY

mowy słuchem – SŁUCH FONEMATYCZNY



14-15 miesięcy dziecko wypowiada więcej

14-15 miesięcy dziecko wypowiada więcej

pojedynczych wyrazów

pojedynczych wyrazów



każde słowo kojarzy się ściśle z

każde słowo kojarzy się ściśle z

konkretnym przedmiotem

konkretnym przedmiotem



wyraz pełni funkcję całej wypowiedzi

wyraz pełni funkcję całej wypowiedzi

wyrazy zastępują gesty

wyrazy zastępują gesty



Przy końcu 2 roku życia próbuje

Przy końcu 2 roku życia próbuje

wypowiadać swoje doznania.

wypowiadać swoje doznania.



słownik dziecka zawiera kilkadziesiąt

słownik dziecka zawiera kilkadziesiąt

wyrazów

wyrazów

OKRES ZDANIA (2-3 ROK ŻYCIA)

OKRES ZDANIA (2-3 ROK ŻYCIA)



Przełomowy okres

Przełomowy okres



Pierwsze zdania są dwuwyrazowe,

Pierwsze zdania są dwuwyrazowe,

wyłącznie twierdzące

wyłącznie twierdzące



Szybko pojawiają się zdania pytające,

Szybko pojawiają się zdania pytające,

rozkazujące

rozkazujące



Najczęściej używane są rzeczowniki

Najczęściej używane są rzeczowniki



Dzieci 2 –letnie używają kilkunastu

Dzieci 2 –letnie używają kilkunastu

przymiotników, zaczynają posługiwać się

przymiotników, zaczynają posługiwać się

spójnikami, zastępują głoski, które są dla

spójnikami, zastępują głoski, które są dla

nich trudne łatwiejszymi

nich trudne łatwiejszymi

Okres swoistej mowy

Okres swoistej mowy

dziecięcej(3-7 r. ż.)

dziecięcej(3-7 r. ż.)



dziecko potrafi się porozumiewać z

dziecko potrafi się porozumiewać z

otoczeniem.

otoczeniem.



w mowie dzieci czteroletnich występują te

w mowie dzieci czteroletnich występują te

same zniekształcenia, ale w mniejszym

same zniekształcenia, ale w mniejszym

stopniu.

stopniu.



Rozwój mowy u dzieci różnie przebiega, u

Rozwój mowy u dzieci różnie przebiega, u

jednych szybciej u innych wolniej

jednych szybciej u innych wolniej



7-letnie dziecko powinno wymawiać

7-letnie dziecko powinno wymawiać

wszystkie głoski prawidłowo, ale może ten

wszystkie głoski prawidłowo, ale może ten

okres się przedłużyć

okres się przedłużyć



Około 5 roku życia zdrowo rozwijające się

Około 5 roku życia zdrowo rozwijające się

dziecko opanowuje technikę mówienia i

dziecko opanowuje technikę mówienia i

wymawia poprawnie wszystkie głoski

wymawia poprawnie wszystkie głoski

<opinia T. Bartnikowskiej>.

<opinia T. Bartnikowskiej>.



Uważa ona, że 37 % dzieci 5/6 letnich i

Uważa ona, że 37 % dzieci 5/6 letnich i

20% 6/7 letnich nie wymawia głosek.

20% 6/7 letnich nie wymawia głosek.

MOWA CZYNNA I BIERNA:

MOWA CZYNNA I BIERNA:



 

 

mowa czynna

mowa czynna

(mówienie)

(mówienie)

- jest to

- jest to

tworzenie wypowiedzi słownej przez

tworzenie wypowiedzi słownej przez

dziecko umiejętność wypowiadania

dziecko umiejętność wypowiadania

słów, później zdań i coraz dłuższych

słów, później zdań i coraz dłuższych

wypowiedzi

wypowiedzi



mowa bierna

mowa bierna

- dotyczy rozumienia

- dotyczy rozumienia

znaczenia słów kierowanych do dziecka

znaczenia słów kierowanych do dziecka

OSIĄGNIĘCIA ROZWOJOWE

DZIECKA

1 ROK - 12 MIESIĘCY



Mowa czynna

Mowa czynna

:  

:  

- ma-ma, da-da, ba-ba, mama, tata w

- ma-ma, da-da, ba-ba, mama, tata w

odniesieniu do osób,

odniesieniu do osób,

- wymawia kilka słów ze zrozumieniem

- wymawia kilka słów ze zrozumieniem



Mowa bierna

Mowa bierna

:  

:  

- reaguje na pochwały i zakazy,

- reaguje na pochwały i zakazy,

- zna 3-8 przedmiotów z otoczenia,

- zna 3-8 przedmiotów z otoczenia,

- wykonuje proste polecenia np. daj

- wykonuje proste polecenia np. daj

i niektóre gesty np. pa-pa

i niektóre gesty np. pa-pa

OSIĄGNIĘCIA ROZWOJOWE

OSIĄGNIĘCIA ROZWOJOWE

DZIECKA 2 LATA - 24 MIESIĄCE

DZIECKA 2 LATA - 24 MIESIĄCE



Mowa czynna:

Mowa czynna:

  

  

- rozpoznaje i nazywa około 12 obrazków,

- rozpoznaje i nazywa około 12 obrazków,

- używa swojego imienia,

- używa swojego imienia,

- buduje zdania 2-wyrazowe

- buduje zdania 2-wyrazowe



Mowa bierna

Mowa bierna

:   

:   

- zna części ciała,

- zna części ciała,

- rozumie pojęcia ciężki-lekki,

- rozumie pojęcia ciężki-lekki,

- spełnia polecenia typu „połóż na stole...”

- spełnia polecenia typu „połóż na stole...”

OSIĄGNIĘCIA ROZWOJOWE

OSIĄGNIĘCIA ROZWOJOWE

DZIECKA 3 LATA - 36 MIESIĘCY

DZIECKA 3 LATA - 36 MIESIĘCY



Mowa czynna

Mowa czynna

:

:

  

  

- znajduje antonimy ciepły-zimny, jasny-ciemny,

- znajduje antonimy ciepły-zimny, jasny-ciemny,

- buduje zdania 5-wyrazowe,

- buduje zdania 5-wyrazowe,

- używa zdań pytających i rozkazujących,

- używa zdań pytających i rozkazujących,

-

używa liczby mnogiej

używa liczby mnogiej



Mowa bierna

Mowa bierna

:

:

- zna swoją płeć,

- zna swoją płeć,

- wie, co trzeba zrobić gdy chce się spać, pić itp.

- wie, co trzeba zrobić gdy chce się spać, pić itp.

Co powinni, a czego nie

Co powinni, a czego nie

powinni robić rodzice,

powinni robić rodzice,

aby wspomagać rozwój

aby wspomagać rozwój

mowy dziecka?

mowy dziecka?

Rodzice powinni:

Rodzice powinni:



Mówić do dziecka, już od pierwszych

Mówić do dziecka, już od pierwszych

dni jego życia, dużo i spokojnie

dni jego życia, dużo i spokojnie

(„kąpiele słowne”). Wypowiedzi

(„kąpiele słowne”). Wypowiedzi

muszą być poprawne językowo,

muszą być poprawne językowo,

zdania krótkie.

zdania krótkie.



Karmić naturalnie, co zapewni

Karmić naturalnie, co zapewni

dziecku prawidłowy rozwój układu

dziecku prawidłowy rozwój układu

artykulacyjnego.

artykulacyjnego.



Zwracać uwagę, aby dziecko

Zwracać uwagę, aby dziecko

oddychało nosem.

oddychało nosem.



Odpowiadać na pytania dziecka

Odpowiadać na pytania dziecka

cierpliwie i wyczerpująco

cierpliwie i wyczerpująco



Czytać dziecku bajki, wierszyki,

Czytać dziecku bajki, wierszyki,

wyliczanki.

wyliczanki.



Uczyć krótkich wierszy na pamięć.

Uczyć krótkich wierszy na pamięć.



Zachęcać dziecko do mówienia.

Zachęcać dziecko do mówienia.

Rodzice nie powinni:

Rodzice nie powinni:



Karmić dziecka sztucznie i

Karmić dziecka sztucznie i

podawać mu smoczka.

podawać mu smoczka.



Używać zdrobnień i

Używać zdrobnień i

pieszczeń w rozmowie z

pieszczeń w rozmowie z

dzieckiem.

dzieckiem.



Zawstydzać, karać dziecko za

Zawstydzać, karać dziecko za

wadliwą wymowę.

wadliwą wymowę.



Zmuszać dziecka leworęcznego do

Zmuszać dziecka leworęcznego do

posługiwania się ręką prawą w

posługiwania się ręką prawą w

okresie kształtowania się mowy.

okresie kształtowania się mowy.



Wymagać od dziecka zbyt

Wymagać od dziecka zbyt

wczesnego wymawiania

wczesnego wymawiania

poszczególnych głosek.

poszczególnych głosek.