Interwencje

kryzysowe w

uzależnieniach-

edukacja

Katarzyna Puławska - Popielarz

Eli Lilly 2001

2

Stopnie rozwoju sytuacji
kryzysowej wg P.L. Scheifler



Zmiana postaw



Wczesne sygnały ostrzegawcze



Kryzys



Stan pogotowia



Zamknięcie sytuacji kryzysowej

3

Zmiana postaw



Zapomina o umówionych spotkaniach



Prowokuje innych



Mniejsza aktywność



Albo zbyt wiele zmian na raz



Pije więcej kawy



Więcej pali



Zajmuje się np. tabletkami odchudzającymi



Spotyka się z ludźmi, którzy piją alkohol lub
używają narkotyków

4

Wczesne sygnały
ostrzegawcze



Zaburzenia snu



Powrót objawów (zaburzenia
poznawcze, objawy pozytywne)



Przerywa leczenie



Inne zmiany w codziennych
zachowaniach (zmiany nastroju,
zaburzenia jedzenia, zaburzenia
zachowania, dziwne zachowania)

5

Strategie zapobiegawcze



Mniej efektywne

1. Konfrontacja i

kłótnia

2. Złość, gniew
3. Krytykowanie
4. Tłumaczenie
5. Zmiana tematu



Bardziej efektywne

1. Wykazywanie

zrozumienia

2. Spokojna dyskusja
3. Konstruktywna

wymiana zdań.

4. Słuchanie i

zadawanie pytań w
sposób zachęcający.

6

Kryzys



Niebezpieczne zachowania



Agresja słowna



Wypowiada urojenia, najczęściej
dotyczące osób najbliższych, jest
agresywny

7

Interwencja kryzysowa



Mniej efektywna

1. Bycie wrogiem
2. „Wyobcowanie”
3. Straszenie
4. Eskalacja sytuacji
5. Odbieranie

problemu jako
osobistego



Bardziej efektywna

1. Bycie sojusznikiem
2. Podarowanie czasu i

przestrzeni

3. Ustalenie

rozsądnych granic

4. Łagodzenie

problemu

5. Bycie obiektywnym

8

Stan pogotowia



Poważne groźby słowne



Fizyczna agresja wobec ludzi i/lub
przedmiotów



Groźby lub próby samobójcze

9

Sposoby zachowania w
sytuacji kryzysowej



Mniej efektywne

1. Przebywać w rogu

pomieszczenia

2. Stać w zasięgu

uderzenia

3. Mieć zajęte ręce
4. Stać twarzą w twarz

z osobą agresywną



Bardziej efektywne

1. Mieć drogę do

wyjścia

2. Stać poza zasięgiem
3. Mieć ręce wolne
4. Pozycja lekko

odwrócona,
balansując na dwóch
nogach

10

Zamknięcie sytuacji
kryzysowej- strategie



Mniej efektywne

1. Obwinianie
2. Ustalanie warunków

dla otrzymania
miłości i wsparcia

3. Skupianie problemu

na pacjencie



Bardziej efektywne

1. Rozmowa o uczuciach
2. Dawanie

bezwarunkowej
miłości i wsparcia przy
rozsądnych granicach

3. Rozmowa o tym,

czego wszyscy się
nauczyli

11

Sytuacja konfliktowa składa się z trzech punktów:

A – co było przyczyną problemu?
B – co zrobiłeś? (reakcja na punkt A)

C – jakie były konsekwencje? (dla ciebie i innych)

12

WYZWALACZE

Wyzwalacze zewnętrzne

to zachowania lub słowa, które

wzbudzają agresję u innych. Mogą one być werbalne (np.

popychanie kogoś, robienie nieprzyzwoitego gestu).

Wyzwalacze wewnętrzne

lub to, co ludzie mówią siebie

samych w momencie, kiedy mają do czynienia, z przyczynami

zewnętrznymi, są najważniejsze bez względu na to, czy
młodzi ludzie stają się agresywni, czy też nie.

13

Błędy w myśleniu powodujące złość:

1. Skoncentrowanie na sobie „Jak on śmie tak

na mnie patrzeć”.

2. Przypisywanie komuś złych zamiarów

„On chce, żebym wyglądał jak mięczak”

3. Mylne interpretowanie „Muszę się bronić”

4. Zakładanie najgorszego „Jeżeli go nie walnę,

to jestem mięczak”

5. Obwinianie innych „On sam się o to prosi:

walnę go”

14

SYGNAŁY Z CIAŁA

Skąd wiesz, że to co się z Tobą dzieje to złość?

Emocje mają swoje odzwierciedlenie w naszym

ciele.

Każdy człowiek odczuwa w określony sposób

różne emocje, również złość.

15

Wskazówki kontrolowania agresji

(podział wg Novaco, 1975)

1. Przygotowanie się na prowokację

 Dam sobie z tym radę.
 Staraj się nie brać tego zbyt poważnie.
 Wiem, w jaki sposób kontrolować swoją złość.

2. Wrażenie i konfrontacje:

 Zachowaj spokój: staraj się wciąż być odprężony
 Dopóki zachowam spokój, będę kontrolować sytuację
 Nie pozwolę mu wyprowadzić się z równowagi

 Pomyśl o tym, co chcesz wynieść z tego zajścia
 Nie musisz nic przed sobą udowadniać
 Nie ma powodu, aby się złościć
 Nie rób nic więcej poza tym, co musisz

 Nie zamierzam pozwolić mu dopaść mnie

16

KATEGORIE PRZYPOMNIEŃ

(wg Deffenbach)

Opanowanie myśli

 Pozostań opanowany cały czas.

 Ta walka nie jest tego warta.

Myślenie ukierunkowane na rozwiązanie problemu

 Dobrze opracuj plan działania.

 Jaka jest pierwsza rzecz, którą powinienem zrobić?

Myślenie o kontrolowaniu i wyjściu z sytuacji

 Zawsze mogę po prostu odejść.

 Dobrze jest grać na czas.

Myśli nagradzające

 Dobrze, wciąż jakoś sobie daję radę.

 Czuję się świetnie, radzę sobie z sytuacją i nie

wściekam się.