PODSTAWY ZACHOWAŃ GRUPOWYCH

CELEM PREZENTACJI JEST:

• rozróżnienie grup formalnych i nieformalnych,
• wyjaśnienie przyczyny przyłączania się ludzi do grup,
• opisanie, jak w rozmaitych sytuacjach zmieniają się

wymagania co do roli,

• wyjaśnienie znaczenia eksperymentów Hawthorne,
• opisanie znaczenia badań Ascha,
• wyjaśnienie implikacji próżniactwa społecznego,
• nakreślenie korzystne i niekorzystne strony zwartych grup,
• wyjaśnienie wpływów różnorodności na efektywność grupy,
• przeciwstawienie myślenia grupowego polaryzacji grupowej.

Definicja i klasyfikacja

grup

GRUPĘ

definiujemy jako dwie osoby lub więcej wzajemnie

oddziałujące na siebie i współzależne,łączące się, aby

osiągnąć określone

Grupy formalne

- to takie które są określone w strukturze

organizacyjnej i mają przydzieloną prace z których

wynikają zadania oraz skład grupy roboczej

Grupy nieformalne

- to przymierza bez ustalonej

struktury i nie są określone przez organizacje

Można dalej podzielić grupy na: kierowane ,zadaniowe,

interesów i zadaniowe.

Grupy kierowane i zadaniowe

są narzucone przez

organizacje formalną.

Grupy interesów oraz koleżeńskie

są nieformalnymi

przymierzami.

Dlaczego ludzie przystępują do

grup?

Bezpieczeństwo

-Dzięki przynależności do grupy, ludzie mogą zmniejszyć

niebezpieczeństwa związane z osamotnieniem. Ludzie należący do grupy czują się silniejsi,

mniej wątpią w siebie, są odporniejsi na groźby

Pozycja

-Przynależność do grupy uważanej przez innych za ważną zapewnia uznanie i prestiż jej

członkom

Wysoka samoocena

-Grupy mogą zapewniać swoim członkom poczucie wysokiej wartości. To

znaczy, że oprócz prestiżu w oczach ludzi spoza grupy członkostwo może także dać członkom

grupy poczucie własnej wartości

Przynależność

-Grupy mogą zaspokajać potrzeby społeczne. Ludziom sprawiają przyjemność

stale wzajemne kontakty wynikające z przynależności do grupy. Dla wielu ludzi takie kontakty

w miejscu pracy są podstawowym sposobem zaspokajania potrzeby przynależności

Siła

-To, czego nie da się osiągnąć na własną rękę, często staje się możliwe dzięki działaniu grupy,

Liczebność grupy daje jej silę

Osiąganie celów

-Niekiedy trzeba więcej niż jednej osoby do wykonania określonego zadania —

trzeba kojarzyć uzdolnienia, wiedzę albo władzę żeby wykonać określoną pracę. W

takich wypadkach kierownictwo korzysta z grup formalnych

Podstawowe koncepcje

dotyczące grup

Następujący przegląd podstawowych koncepcji
dotyczących grup opiera się na założeniu, że
grupa nie jest niezorganizowanym tłumem.
Ma strukturę,która kształtuje zachowania jej
członków

Role

• Wszyscy musimy pełnić różne funkcje, a nasze

zachowania zmieniają się zależnie od tego, którą z
nich pełnimy. Koncepcja ról pomaga nam zrozumieć,
dlaczego na przykład zachowanie na meczu piłki
nożnej w sobotę jest inne niż jej zachowanie w firmie
w trakcie posiedzenia zespołu zadaniowego — każda z
tych grup nadaje odmienną tożsamość i stawia inne
oczekiwania.

Normy

w grupie istnieją wzorce
dopuszczalnych zachowań,
akceptowane przez członków grupy.
Jest to wynikiem funkcjonowania
norm

Eksperymenty Hawthorne

Behawioryści

są zgodni, że doceniono znaczenie norm w

kształtowaniu zachowań robotników dopiero na początku lat
trzydziestych XX wieku. Było to wynikiem serii eksperymentów,
przeprowadzonych w Zakładach Hawthorne w Chicago koncernu
Western Electric w latach 1924-1932. Eksperymenty Hawthorne,
zapoczątkowane przez pracowników Western Electric, a następnie
nadzorowane przez prof. Eltona Mayo z Uniwersytetu
Haryarda, doprowadziły do wniosku, że występuje ścisły związek
między odczuciami a zachowaniem robotnika, że istnieje znaczący
wpływ grupy na indywidualne zachowania, że normy grupowe
skutecznie wyznaczają poziom indywidualnej wydajności pracy
robotników i że na wydajność pracy mniejszy wpływ wywierają
pieniądze niż normy grupowe, odczucia i bezpieczeństwo. Pokrótce
omówimy eksperymenty Hawthorne i znaczenie wynikających z
nich wniosków przy wyjaśnianiu zachowań grupowych.

Badania Ascha

Jako członkowie grupy, pragniemy ciągłej

akceptacji z jej strony, a więc jesteśmy
skłonni podporządkować się normom grupy.
Wiele świadczy o tym, że grupa potrafi
wywierać silny nacisk na poszczególnych
członków tak, aby zmieniali swoje postawy i
zachowania, dostosowując się do wzorców
grupy. Solomon Asch w badaniach uznanych
już za klasyczne, wykazał wpływ wywierany
przez grupę.

Zwartość grupy

• Grupy różnią się pod względem swojej

zwartości

, to znaczy stopnia, w jakim

członkowie są wzajemnie ze sobą związani i w
jakim odczuwają motywację do pozostawania w
grupie. Na przykład niektóre grupy są zwarte, bo
ich członkowie spędzają wspólnie dużo czasu, bo
ich niewielki rozmiar sprzyja częstszym
wzajemnym kontaktom albo bo grupa ma do
czynienia z zagrożeniem zewnętrznym, które
zbliża jej członków. Zwartość jest istotna, gdyż,
jak stwierdzono, wiąże się z wydajnością grupy.

Rozmiary grupy

Jednym z najważniejszych ustaleń dotyczących

wielkości grupy jest coś, co nazwano

próżniactwem społecznym

. Próżniactwo

społeczne jest to skłonność poszczególnych
osób do zużywania mniej energii w pracy
kolektywnej niż w indywidualnej. Pozostaje ono
w bezpośredniej sprzeczności z
rozumowaniem, że efektywność grupy jako
całości powinna co najmniej dorównywać
sumie efektywności poszczególnych osób
wchodzących w jej skład.

Skład grupy

Większość działań grupowych wymaga

rozmaitych umiejętności i różnej wiedzy. Biorąc
pod uwagę ten warunek, można dojść do
wniosku, że grupy różnorodne — składające się
z różniących się jednostek — zapewne będą
miały bardziej urozmaicone umiejętności i
informacje, a zatem będą skuteczniejsze niż
grupy jednorodne.

Pozycja

Pozycja jest to ocena pod względem

prestiżu albo ranga zajmowana w grupie.
Może być formalnie ustalona przez grupę,
to znaczy wyznaczona za pomocą tytułów
lub określeń, takich jak „mistrz świata
wagi ciężkiej" albo „najmilsza w grupie

Myślenie grupowe

• Czy zdarzyło Ci się kiedykolwiek , że chciałeś zabrać głos na

naradzie, w trakcie zajęć na uczelni albo w grupie
nieformalnej, ale postanowiłeś tego nie robić ? Jedną z
przyczyn mogła być nieśmiałość. Drugą to, że mogłeś stać
się ofiarą myślenia grupowego, czyli zjawiska polegającego
na tak silnym dążeniu do jednomyślności członków grupy, że
norma zgodności poglądów przeważa nad realistyczną
oceną możliwych kierunków działania i nad otwartym
przedstawianiem odmiennego zdania, poglądów mniejszości
albo niepopularnych punktów widzenia. Myślenie grupowe
oznacza obniżenie sprawności umysłowej danej osoby,
osłabienie weryfikowania przez nią rzeczywistości lub jej
ocen moralnych w wyniku nacisków grupy

Polaryzacja grupowa

• Porównanie decyzji grupowych

z indywidualnymi podejmowanymi
przez poszczególnych członków grupy
wskazuje, że występują między nimi
różnice. Niekiedy decyzje grupowe są
ostrożniejsze niż indywidualne.
Częściej jednak występuje przesunięcie
w stronę większego ryzyka