1

Swoboda przepływu
towarów



Swobodny przepływ towarów jest
obecnie oparty na założeniu, iż każdy
towar legalnie wyprodukowany lub
wprowadzony do obrotu zgodnie z
formalnościami przywozowymi w
jednym z państw członkowskich
powinien mieć zagwarantowaną
swobodną cyrkulację na całym
Jednolitym Rynku.

2

Podwyższenie ceł na
chemikalia w imporcie z
Niemiec do Holandii



Kiedy importer sprowadził do Francji włókno
syntetyczne, zatajając fakt, iż pochodzi ono z Libanu i
Syrii, francuskie władze celne nałożyły karę pomimo iż
zostało ono uprzednio odprawione i oclone w Belgii,
wskazując iż wymaga ono uzyskania miejscowej licencji
importowej.



Jednakże od momentu wprowadzenia do obrotu w
jednym z państw członkowskich, towar może swobodnie
cyrkulować na obszarze wszystkich pozostałych i musi
być przez nie traktowany jako mający wspólnotowe
pochodzenie. Wyklucza to m.in. nakładanie obowiązku
uzyskania tego rodzaju licencji (Donckerwolcke 41/76).

3

Definicja towaru



Już samo doprecyzowanie nie określonej w
Traktacie definicji towaru, która przesądza o
zakresie przedmiotowym swobodnego
przepływu napotykało na poważne trudności.



W podstawowym brzmieniu będą to
niewątpliwie wszelkie dające się wyrazić w
pieniądzu rzeczy ruchome, które mogą być
przedmiotem legalnych transakcji handlowych,
praw rzeczowych lub obligacyjnych i
ewentualnie posiadają wartość użytkową.

4

Definicja towaru



Jednak taka ogólna definicja wymagała
konkretyzacji ad casum, dzięki czemu
Trybunał uznał, iż np. gaz i energię
elektryczną', a także m.in. pszczoły
trudno byłoby wykluczyć z tej swobody.
Z drugiej strony, wykluczono natomiast
m.in. narkotyki, a także dokumenty
oraz środki płatnicze, chyba że zostały
wycofane całkowicie z obiegu

.

5

Orzeczenia ETS



ETS zakwestionował włoskie przepisy
nakładające podatek na wywóz dzieł sztuki
także do innych państw członkowskich.
Odrzucił argument, iż jako posiadające
wyłącznie wartość artystyczną a nie
komercyjną, nie mogą być one w ogóle uznane
za towary w rozumieniu Traktatu i nie
podlegają zakazowi nakładania ceł. Nie
przeszkadzało to jednak Włochom w żądaniu
podania wartości celnej i zarabianiu na nich
(Komisja v. Włochy 7/68).

6

Swoboda przepływu
towarów



Swobodny przepływ towarów
nabrał pełnego charakteru wraz z
likwidacją granic wewnętrznych
Wspólnoty.



Rozporządzenia 4060/89 (OJ L
89.390.18) oraz 3912/92 (OJ L
92.395.6) wraz z późniejszymi
zmianami

7

Zakaz stosowania ceł



Cła są obciążeniami nakładanymi na towar w
konsekwencji przekraczania przez niego granicy
zarówno w eksporcie jak i w imporcie, których
ustalenie istnienia w konkretnym wypadku z reguły nie
nastręcza trudności. Wprowadzenie unii celnej
pozbawiło państwa ostatecznie możliwości stosowania
tego instrumentu w stosunkach z innymi państwami
członkowskimi, łącznie z tzw. cłami o charakterze
fiskalnym, co wynika z art. 23 w zw. z art. 25 TWE.
Wszelkie próby nakładania przez państwo ceł w
obrocie wewnątrzwspólnotowym skazane są na
porażkę bez względu na to, jaką nadano by im nazwę.

8

Zakaz stosowania opłat
o skutku równoważnym
do cel



TWE zabrania wprowadzania opłat o skutku
równoważnym do ceł, a więc wszelkich innych
obciążeń jednostronnie nakładanych przez
państwa w związku z przekroczeniem granicy,
nawet jeżeli ich pobór nie następuje na samej
granicy. Mimo że nie można ich zakwalifikować
jako cła, są zakazane, jeżeli wywołuj ą w zakresie
swobodnego przepływu towarów skutki do niego
zbliżone. Dotyczy to szczególnie wpływu na cenę
danego produktu oraz zniekształcenia
konkurencji z rodzimymi producentami.

9

Zamiast cła



Komisja wystąpiła przeciwko Danii w
związku z systemem opodatkowania
alkoholu, który preferencyjnie traktował
tzw. sznaps (okowitę) w stosunku do innych
mocnych trunków, takich jak: wódka, gin,
koniak, rum, whisky. Zróżnicowanie
formalnie opierało się wyłącznie na składzie
i metodzie wytwarzania, a nie pochodzeniu,
dzięki czemu importowany sznaps również
korzystał z niższego opodatkowania.

10

Zamiast cła



W praktyce stanowił on dominującą część
produkcji i spożycia alkoholu w Danii, co władzom
krajowym pozwalało powoływać się dodatkowo na
argument wymagających poszanowania tradycji
narodowych, które miały uzasadniać preferencję.



ETS starał się uwzględnić szczególny charakter
tego trunku i nawyki krajowych konsumentów, ale
nie mógł pominąć faktu, iż w każdym z tych
przypadków przedmiotem był alkohol służący do
spożycia i zaspokajający określone potrzeby.

11

Zamiast cła



Dlatego mimo braku formalnego
zróżnicowania ze względu na
pochodzenie państwowe, rozwiązanie
to zakwestionowano jako tworzące
preferencje podatkowe dominującej
części wytwarzanego w Danii alkoholu
i nakładające podwyższoną stawkę na
większość alkoholu importowanego
(Komis/a v. Dania 171/78).

12

Trzy typy barier



Bariery fizyczne



Bariery techniczne



Bariery fiskalne



Kontrole graniczne oraz

zróżnicowane dokumenty

wymagane przy przekraczaniu

towaru przez granicę między

państwami członkowskimi



Zróżnicowane systemy krajowe

(normy, specyfikacje techniczne)

jeśli chodzi o wymogi jakości,

bezpieczeństwa, składu,

znakowania wyrobu



Związane z odmienną

wysokością, strukturą stawek i

sposobem poboru podatków

pośrednich

13

Usuwanie barier
technicznych w handlu



Usuwanie odbywa się poprzez

harmonizację techniczną na szczeblu

wspólnotowym w formie:



Starego podejścia – przyjmowanie

dyrektyw sektorowych szczegółowo

określających wymogi techniczne

towarów,



Nowe podejście – określenie w

dyrektywach przez WE tylko zasadniczych

wymogów dotyczących bezpieczeństwa

wyrobu, dla konsumenta i użytkownika,

dyrektywy zawieraja tylko ogólne

odniesienia do norm.

Zasada wzajemnego
uznawania



orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości z

1979 r. w sprawie likieru Cassis de Dijon



Towar legalnie wyprodukowany i

wprowadzony do obrotu w jednym

państwie Unii powinien być

zaakceptowany i dopuszczony na rynki

pozostałych państw członkowskich UE,

nawet jeśli został on wytworzony

zgodnie z przepisami technicznymi,

które różnią się od wymagań zawartych

w istniejących przepisach krajowych

tych państw

15



tam, gdzie nie ma wymogów określonych na

szczeblu Wspólnoty, państwa członkowskie maja

swobodę wprowadzenia regulacji krajowych,



Bariery w handlu, które wynikają z różnic w

legislacji krajowej, mogą być zaakceptowane

tylko wtedy, gdy regulacje te:



Są niezbędne do wypełnienia obowiązkowych

wymogów, np. w zakresie ochrony zdrowia,

bezpieczeństwa



Służą legalnemu celowi, uzasadniającemu

naruszenie zasady swobodnego przepływu

towarów,



Są proporcjonalne do celu, jaki ma być za ich

pomocą osiągnięty

16

Stare podejście do
harmonizacji technicznej



Dyrektywy sektorowe miały szczegółowy

i techniczny charakter, w celu określenia

wymogów dla każdego produktu,



Postęp powolny (decyzja jednomyślna

Rady),



Dezaktualizacja związana z postępem

technicznym,



Podejście to utrzymano w stosunku do

wyrobów, dla których określenie

minimalnych wymogów na szczeblu WE

uznano za konieczne ze względu na

bezpieczeństwo ludzi, zwierząt i roślin

17

Stare podejście do
harmonizacji technicznej



Dyrektywy

obowiązują



Pojazdy,



Farmaceutyki,



Produkty

żywnościowe,



Kosmetyki



Wyroby

chemiczne, w tym

detergenty,



Żywność i pasze

od 2002 r.

18

Nowe podejście do
harmonizacji technicznej –
od 1985 r.



Harmonizacja prawa jest ograniczona
tylko do zasadniczych wymogów
(odnośnie ochrony zdrowia,
bezpieczeństwa, ochrony środowiska
naturalnego i konsumenta), jakie
powinny spełniać wyroby
przemysłowe wprowadzane na rynek
WE, aby mogły być przedmiotem
swobodnego obrotu

19

Dyrektywy nowego
podejścia lub globalnego
podejścia



Dyrektywy nowego

podejścia,

wprowadzające CE



Zabawki, wyroby

budowlane,

implanty

medyczne, windy,

sprzęt ciśnieniowy,

sprzęt radiowy i

terminale

telekomunikacyjne



Dyrektywy bazujące

na zasadach

globalnego podejścia

przewidujące

oznaczenie CE:



Wymogi wydajności

energetycznej dla

lodówek i zamrażarek,

przenośny sprzęt

ciśnieniowy, sprzęt

dotyczący emisji

hałasu