Podstawy
zarządzania (1)

dr Robert Lisowski

Program zajęć w I semestrze

1.

Podstawowe pojęcia w zarządzaniu

2.

Cechy i elementy organizacji

3.

Kierunki i szkoły zarządzania

4.

Zarządzanie celami, planowanie

5.

Zarządzanie strategiczne

6.

Proces decyzyjny w organizacji

7.

Organizowanie w zarządzaniu

8.

Kolokwia, materiały filmowe

Literatura podstawowa



Griffin R.W., Podstawy zarządzania
organizacjami, PWN, Warszawa 2005
(lub inne wydania)



Stoner J., Freeman R., Gilbert D.,
Kierowanie, PWE, Warszawa 2011



Koźmiński A., Piotrowski W.,
Zarządzanie. Teoria i praktyka, PWN,
Warszawa 2010

Literatura uzupełniająca



Drucker P.F., Praktyka zarządzania, Kraków 2009;



Drucker P.F., Menadżer skuteczny, Kraków 1994;



Kieżun W., Krytycznie i twórczo o zarządzaniu, Warszawa

2011;



Lambert T., Problemy zarządzania. 50 praktycznych

modeli rozwiązań, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa

2000;



Pietrzak M., Metody i techniki menadżerskie, PARP 2009;



Zieniewicz K., Współczesne koncepcje i metody

zarządzania PWE, Warszawa 2003;



Czasopisma np. Harvard Business Review”, „Forbes”,

Manager”, „Bloomberg Businessweek”

Warunki zaliczenia



Egzamin: przedmiot kończy się egzaminem w sesji letniej.

Aby zostać dopuszczonym do egzaminu należy uzyskać

zaliczenie w semestrze zimowym i semestrze letnim. Osoby

które uzyskają oceny bardzo dobre z zaliczenia semestru

zimowego i letniego są zwolnione z egzaminu.



Egzamin odbywa się w formie pisemnej – test składający się

z 30 pytań
Przy czym za:



16-19 punktów – ocena dostateczna (3)



20-23 punktów – ocena dostateczna plus (3,5)



24-26 punktów – ocena dobra (4)



27-29 punktów - ocena dobra plus (4,5)



30 punktów – ocena bardzo dobra (5)



Istnieje możliwość zdania egzaminu ustnego, jeśli będzie

takie zapotrzebowanie ze strony studentów.

Warunki zaliczenia

Egzamin obejmuje:



Zagadnienia podane w sylabusie (omawiane

na zajęciach i zawarte w literaturze

przedmiotu)



Studenci na egzaminie muszą wykazać się

znajomością tych zagadnień oraz

umiejętnością ich zastosowania w praktyce, na

konkretnym przykładzie.



Osoby, które nie zdały egzaminu końcowego,

mogą przystąpić do egzaminu poprawkowego

w sesji poprawkowej.

Warunki zaliczenia

Zaliczenia semestralne:



Podstawą zaliczenia w semestrze zimowym

jest systematyczne uczęszczanie na zajęcia,

aktywność i uzyskanie zadawalającej

średniej z 2 kolokwiów, a w semestrze letnim

również z prezentacji case’u. Część case’ów

zgodnie z planem prezentowana będzie w

pierwszym semestrze, jednak do średniej

liczone będą w semestrze drugim.

Warunkiem zaliczenia jest – obok obecności

na zajęciach, aktywności i odpowiedniej

średniej – uzyskanie większości pozytywnych

ocen z prezentacji i sprawdzianów.

Warunki zaliczenia

Oceny z kolokwium (30 pytań)



16-19 punktów – ocena dostateczna (3)



20-23 punktów – ocena dostateczna plus (3,5)



24-26 punktów – ocena dobra (4)



27-29 punktów - ocena dobra plus (4,5)



30 punktów – ocena bardzo dobra (5)



W I semestrze można zdobyć maksymalnie 60

punktów za kolokwia.



W II semestrze można zdobyć maksymalnie 30

punktów za kolokwia i 10 punktów za prezentację

case’u.

Terminy kolokwiów – I
semestr



1 grudnia 2012 – 30 pytań – 60 minut



16 lutego 2013 – 30 pytań – 60 minut



13 zajęcia w II semestrze



Pytania testowe (wielokrotnego
wyboru + uzupełniające, opisowe)

Warunki zaliczenia

I semestr – ocena zaliczenia



59-60 punktów – bardzo dobry



54-58 punktów – dobry plus



48-53 punktów – dobry



40-47 punktów – dostateczny plus



32-39 punktów – dostateczny

Warunki zaliczenia

II semestr – ocena zaliczenia



39-40 punktów – bardzo dobry



36-38 punktów – dobry plus



32-35 punktów – dobry



28-31 punktów – dostateczny plus



22-27 punktów – dostateczny

Konsultacje



umawiamy się indywidualnie poprzez mail



[e-mail]



szczegółowy program zajęć dostępny jest w SAKE

Kim jest menadżer ?

Co to jest organizacja?

Organizacja – definicja (Griffin)



Grupa ludzi, którzy ze sobą współpracują w
sposób uporządkowany i skoordynowany dla
osiągnięcia pewnych celów



Ze względu na ważną role organizacji w naszym
życiu, zrozumienie sposobu ich funkcjonowania i
zarządzania nimi ma ogromne znaczenie!

Zasoby wykorzystywane przez
organizację do swojego
funkcjonowania



Ludzkie



Pieniężne



Rzeczowe



Informacyjne

Istota zarządzania



Zarządzanie jest to celowe podejmowanie

przez odpowiednie osoby (kadrę

zarządzającą) decyzji i działań

prowadzących- dzięki wykorzystaniu

posiadanych zasobów- do osiągania

założonych celów w sposób sprawny i

skuteczny lub celowe dysponowanie

zasobami.

Istota zarządzania

Zarządzanie jest działalnością kompleksową,

którą rozłożyć można na elementy składowe w

trzech wymiarach:

• obszar zarządzania
• szczebla zarządzania
• funkcji zarządzania



planowanie



organizowanie



kierowanie i motywowanie



kontrolowanie

Istota zarządzania

Przedstawiane obecnie funkcje zarządzania to
zmodyfikowane funkcje zarządzania, które wyodrębnił
H. Fayol (francuski praktyk i teoretyk z zakresu
zarządzania z przełomu XIX i XX wieku) określając je
jako:



planowanie



organizowanie



rozkazywanie



koordynowanie



kontrolowanie

Planowanie i podejmowanie

decyzji

Określenie celów organizacji i decydowanie

o najlepszym sposobie ich osiągnięcia

Organizowanie

Określenie najlepszego sposobu

grupowania działań i zasobów

Kontrolowanie

Obserwowanie bieżących działań i

wprowadzanie do nich korekt

dla ułatwienia osiągnięcia celów

Przewodzenie (kierowanie)

Motywowanie załogi do pracy

w interesie organizacji

PROCES ZARZĄDZANIA

Inne definicje zarządzania



Zarządzanie to proces osiągania celów organizacyjnych z ludźmi

i dla ludzi (James K. Stoner)



Zarządzanie jest to

sztuka

wytworzenia towarów i usług z

pomocą zasobów ludzkich i materialnych (M.Archer)



Zarządzanie jest sztuką, „porządkowaniem chaosu”. Według

niego, malarstwo czy poezja (albo jakakolwiek inna dziedzina

sztuki i literatury) wymaga trzech składników: wizji artysty,

znajomości rzemiosła, skutecznego komunikowania się. Pod

tymi względami zarządzanie jest sztuką, gdyż wymaga tych

samych składników. (Henry M. Boettinger)



Zarządzanie jest swego rodzaju „wędrówka przez chaos”.

Konstruowaniem rzeczywistości z dostępnych elementów:

pomysłów ludzi, relacji miedzy nimi, instytucji formalno-

prawnych, środków materialnych i rzeczowych itp. (A. Koźmiński)

Charakterystyka zarządzania według
Petera F. Druckera



zarządzanie dotyczy przede wszystkim ludzi.



jest głęboko osadzone w kulturze.



wymaga prostych i zrozumiałych wartości, celów działań i

zadań.



powinno doprowadzić do tego, aby organizacja była

zdolna do uczenia się, czyli adaptacji do zmieniających

się warunków.



wymaga komunikowania się. (komunikacja zewnętrzna

(ze światem) i wewnętrzna).



wymaga rozbudowania systemu wskaźników. (jakości,

rentowności, wydajności, itp.)



musi być jednoznacznie zorientowane na podstawowy i

najważniejszy rezultat jakim jest zadowolony klient.

Charakterystyka zarządzania
według
Petera F. Druckera

Ducker zwraca uwagę na elementy takie jak:



kulturę;



kooperację;



klienta.

Wymiar czasu wg. Druckera jest elementem procesu

zarządzania gdyż:



zarządzanie to dążenie do wykonania pożądanej

przyszłości przy uwzględnieniu teraźniejszości i

przeszłości,



wywołuje skutki i zjawiska w miarę upływu czasu,



w określonej epoce, której jest odbiciem.

ZASADY ZARZĄDZANIA (wg H. Fayola w
1916r.)



podział pracy



autorytet (formalny + rzeczywisty)



posłuszeństwo



jedność rozkazywania



jednolitość kierownictwa



podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu



wynagrodzenia



centralizacja



hierarchia



ład



odpowiednie kształtowanie personelu



stabilność personelu (unikanie fluktuacji)



inicjatywa



esprit de corps (duch jednolitości)

Zarządzanie a kierowanie



Pojęcie zarządzania jest szersze niż kierowanie



Można kierować czyli zarządzać
przedsiębiorstwem ale raczej nie mówimy o
zarządzaniu szkolną drużyną piłkarską czy
działem zaopatrzenia w firmie X

Szczeble i obszary
zarządzania



I Poziom – kierownictwo naczelne (dyrektor,

prezes);



II Poziom – kierownik wydziału, zakładu, filii

itp. Menadżerowie średniego szczebla



III Poziom – kierownik sekcji, zmiany, mistrz.

Menadżerowie pierwszej linii



Obszar zarządzania - określony obszar za

który odpowiada manager np. dyrektor

zakładu, szef kadr, kierownik sekcji, mistrz,

itp.

Umiejętności potrzebne do skutecznego
działania na różnych szczeblach
kierownictwa

Naczelne
kierownictwo

Kierownicy średniego
szczebla

Kierownicy pierwszej
linii

koncepcyjne

społeczne

techniczne

Zarządzanie – nauka czy sztuka?

Nauka czy sztuka?



Zarządzanie bardziej przypomina sztukę, ale

jednocześnie jest przedmiotem badań i zostało

usystematyzowane w postaci wielu teorii.



Przedmiotem działania zarządzania jest działanie

praktyczne.



Wzrost praktycznego znaczenia zarządzania doprowadził

do powstania badań naukowych z tego zakresu, a z tym

usystematyzowania pojęć, terminów, reguł i zasad, które

stanowią zasób wiedzy składający się na zarządzanie.

TEORIE

OPERACYJNE

HIPOTEZY

MODELE

ORGANIZACJE - PRAKTYKA

Dyrektywy praktyczne

sugerują i

weryfikują

indukcja

konsekwencje

wdrażanie

prezentacja

Świat
konceptualn
y

Świat realny

Metoda nauk o zarządzaniu

dedukcja

Organizacje jako przedmiot
badań

Przedsiębiorstwo

Siły zbrojne

Instytucje administracji

publicznej

Zarządzanie organizacjami

Inne organizacje

Elementy konstytuujące
grupę nauk

Dziedzina badań, terminologia,
podstawowe założenia i
uogólnienia dotyczące
efektywności zorganizowanego
działania

dyscypliny

specjaln

ości

specjalności

sp

ec

ja

ln

o

śc

i

specja

lności

Nauka o zarządzaniu

przedsiębiorstwem

(biznesem)

Nauka o zarządzaniu

administracją

publiczną

Nauka o dowodzeniu

siłami zbrojnymi

Nauka o zarządzaniu

innymi organizacjami

Nauki o zarządzaniu przedmiotami

innymi niż

organizacje

P

sy

c

h

o

lo

g

ia

za

rz

ą

d

za

n

ia

S

o

c

jo

lo

g

ia

o

rg

a

n

iz

a

c

ji

E

ty

k

a

o

rg

a

n

iz

a

c

ji

H

is

to

ri

a

n

a

u

k

o

w

e

j

m

yś

li

o

za

rz

ą

d

za

n

iu

M

e

to

d

y

i

te

c

h

n

ik

i

o

rg

a

n

iz

a

c

ji

i

z

a

rz

ą

d

za

n

ia

Zarządzanie zasobami
ludzkimi

Z

a

rz

ą

d

za

n

ie

st

ra

te

g

ic

zn

e

Zarządzanie techniką i
innowacjami

Z

a

rz

ą

d

za

n

ie

m

ię

d

zy

n

a

ro

d

o

w

e

Zarządzanie
finansowe

Zarząd

zanie

jakośc

ią

Zarządzanie wiedzą

Z

a

rz

ą

d

za

n

ie

m

a

rk

e

ti

n

g

o

w

e

Zarzą

dzani

e

projek

tami

Zarządza

nie

wartości

ą

Zarzą

dzan

ie

logis

tyczn

e

Zarząd

zanie

ryzykie

m

Zarządz

anie

produkc

ją

Struktura dyscyplinarna nauk o

zarządzaniu

Zarządzanie jest nauką empiryczną o interdyscyplinarnym

charakterze

wykorzystującą dorobek innych nauk takich jak: ekonomia,

psychologia oraz wielu innych

T e o r i a

o r g a n i z a c j i

i

z a r z ą d z a n i a

S o c j o l o g i a

P r a w o

E k o n o m i a

P r a k s e o l o g i a

T e o r i a

s y s te m ó w

i c y b e r n e ty k a

T e c h n i k a

M a te m a ty k a

P s y c h o l o g i a

F iz j o l o g i a i

e r g o n o m i a

Współczesne zarządzanie

W magazynie „Fortune” (maj 1993 r.) przedstawiono następujący

obraz miejsca pracy w 2000 r.



Przeciętna firma będzie mniejsza i zatrudni mniej ludzi



Tradycyjna hierarchia ustąpi miejsca rozmaitym rozwiązaniom

organizacyjnym, wśród których pierwsze miejsce zajmie sieć

specjalistów



Technicy, począwszy od naprawiających sprzęt komputerowy a

skończywszy na specjalistach ds. promieniowania zajmą miejsca

dotychczasowych operatorów produkcyjnych jako elita robotnicza



Poziomy podział pracy zastąpi podziały pionowe



Paradygmatem prowadzenia działalności gospodarczej stanie się

świadczenie usług, a nie wytwarzanie dóbr



Sama praca zostanie inaczej zdefiniowania: będzie to ciągłe

uczenie się, więcej myślenia w kategoriach „wysokiego lotu”,

mniej – w kategoriach „od ósmej do czwartej”

Współczesne zarządzanie



Zarządzający musi umieć celowo dysponować
swoimi osobistymi zasobami!



Zarządzanie jest nigdy nie kończąca się pracą!



Współczesne zarządzanie ulega swoistej
demokratyzacji – nie ważne kto i jakie ma
stanowisko, tylko co umie i potraf!



Kończy się era specjalizacji na rzecz
wielofunkcyjności!

Pytania kontrolne



Zdefiniuj cztery podstawowe rodzaje działalności w procesie
zarządzania



Dlaczego zarządzanie jest panowaniem nad różnorodnością i
przekształcaniem potencjalnego konfliktu we współpracę? Wyjaśnij
na przykładach.



Kto zarządza współczesnym przedsiębiorstwem? Odpowiedz
odwołując się do przykładów z praktyki.



Dlaczego zarządzający musi posługiwać się wskaźnikami? Wykaż,
na przykładach, przydatność wybranych wskaźników w
monitorowaniu konkretnych obszarów działania firmy.



Przedstaw wizję przedsiębiorstwa przyszłości. Czy polskie firmy
mają szansę stać się takimi? Jaki warunki, według Ciebie, muszą
spełnić?