INDYWIDUALIZACJA I PRACA GRUPOWA ORAZ

SAMODZIELNA PRACA STUDENTÓW

PRZYGOTOWAŁA WERONIKA MACHOWSKA

Kolejność omawiania materiału:

1. Pojęcie Indywidualizacji i jej cel.

2. Możliwości oraz sposoby uczenia się uczniów.

3. Sposoby indywidualizowania.

4. Etykietowanie jako wielkie niebezpieczeństwo dla indywidualizacji.

5. Pojęcie pracy grupowej.

6. Schemat przedstawiający etapy pracy w grupach.

7. Przykłady zadań dla grup.

8. Samodzielne studiowanie.

Kolejność omawiania materiału (cd.):

10. Samokształcenie.

11. Nauka własna.

12. Samodzielna nauka.

13. Stadialny model rozwoju samokształcenia.

14. Techniki pracy samokształceniowej.

Podsumowanie

Bibliografia.

1. Indywidualizacja wg K. Kruszewskiego(2004)

Polega na tym, żeby nauczanie, a co za tym idzie uczenie się było:

1) dostosowane do możliwości ucznia,

2) wykorzystywało te możliwości w największym stopniu,

3) rozwijało je.

Celem indywidualizacji pracy ucznia jest:

poprawienie wyników uczenia się dzięki wykorzystaniu

indywidualnych właściwości uczącego się i zwiększaniu jego

indywidualnych możliwości.

2. Możliwości uczenia się uczniów:

• Merytoryczne (zasób wiadomości i umiejętności)
• Intelektualne (zdolności ogólne i uzdolnienia specjalne, pamięć,

wyobraźnia)

• Emocjonalne (motywacja, zainteresowania, postawy, aspiracje )
• Fizyczne (stan zdrowia, warunki fizyczne)

3. Sposoby uczenia się:

• Cechy psychologiczne:
- uczniowie reaktywni,
- uczniowie niereaktywni.

• Cechy społeczne:
- wpływ środowiska,
- wzorce,
- pozycja ucznia.

4. Sposoby indywidualizowania

• Indywidualizowane przydziały czasu
• Uzupełnienia wiadomości i umiejętności
• Zmiany zakresu i układu materiału
• Stanowienie celów indywidualnych
• Dobieranie metody nauczania
• Grupowanie uczniów
• Wykorzystanie środków nauczania

5. Etykietowanie wg K. Kruszewskiego(2004)

„Przypisywanie uczniom jednej ze znanej nauczycielowi kategorii:

zdolny, niezdolny, pracowity, leń, posłuszny, krnąbrny, zły uczeń,

dobry uczeń, inteligentny, przeciętny, tępy, dobry humanista,

antytalent matematyczny, dobre dziecko, łobuz, itd.”

Inteligentn
y, dobry
uczeń

6. Praca Grupowa wg K. Kruszewskiego(2004)

„ Uczenie się we współpracy zachodzi wtedy, kiedy działalność grupy

uczniów wykonujących wspólne zadanie pedagogiczne (np. praca

nad danym materiałem nauczania) jest tak zorganizowana, żeby

każdy uczeń wykonywał czynności wspomagające uczenie się

innych członków grupy. Uczenie się we współpracy szczególnie

pasuje do procesu rozwiązywania problemów złożonych i

najwyraźniej wpływa właśnie na intelektualne i wychowawcze

rezultaty rozwiązywania problemów, mniej na rezultaty uczenia się

faktów i pojęć niezorganizowanych w problemy.”

7. Schemat przedstawiający etapy pracy w grupach

(lub indywidualnej) wg Geoffrey’a Petty

Uczniowie
wykonują
zadanie

Przedstawienie
zadania

Sprawozdanie i
poprawianie

Informacje
zwrotne od
uczniów

Przegląd

8. Przykłady zadań dla grup

1)

Pojedyncze zadanie

2)

Takie same, wybrane lub różne zadania

3)

Zadania zachęcające do rywalizacji

4)

Szepczące grupy

5)

Piramida lub śnieżna kula

6)

Burza mózgów

7)

Uczenie się od rówieśników i sprawdzanie przez rówieśników

8)

Prezentacje

9)

Obrona

10)

Empatia

„ Kiedy naucza człowiek roztropny, prowadzi uczniów, ale nie ciągnie

za sobą; przynagla, żeby podążali naprzód, lecz nie stoi nad nimi;
otwiera przed nimi drogę, ale nie wiezie ich do celu […], jeśli jego

uczniowie zapragną myśleć samodzielnie, wolno nam będzie

nazwać tego człowieka dobrym nauczycielem.”

Konfucjusz

9. Samodzielne studiowanie wg S. Cottrell (2007)

„Samodzielność jako najbardziej powszechne, choć zarazem

najtrudniejsze do spełnienia oczekiwanie wszystkich

programów Uniwersyteckich . Niezależnie od rozplanowanych

w czasie zajęć w rodzaju wykładów niemal na wszystkich

kursach wymaga się od studentów samodzielnej pracy przez

resztę tygodnia”

10. Samokształcenie wg J. Półturzyckiego (2002)

„ jako proces uczenia się prowadzony świadomie, z

możliwością wykorzystania różnych form pomocy innych osób

lub instytucji. Jest to proces samodzielnie prowadzonego

uczenia się, którego cele, treść, formy, źródła i metody dobiera

i ustala osoba ucząca się”

11. Nauka własna

• Samodzielne uczenie się studentów w danym miejscu i czasie.
• Zespół czynności związanych z samodzielnym uczeniem się

organizowanym w czasie pozalekcyjnym w celu realizacji treści
kształcenia.

12. Samodzielna nauka

KORZYŚCI: ?

WYZWANIA: ?

ZAGROŻENIA: ?

13. Stadialny model rozwoju samokształcenia

•

Stadium 1 – uczący się (zależny)- nauczający (autorytet, trener)- np. ćwiczenia,
wykład informacyjny, przezwyciężenie oporu, niechęci i niedostatków uczących się.

•

Stadium 2 – uczący się (zainteresowany)- nauczający (motywujący przewodnik)-
np. wykład dający impuls do dyskusji kierowanej przez nauczyciela; strategie
uczenia się ukierunkowane na cel.

•

Stadium 3 – uczący się (zaangażowany)- nauczający (facylitator)- np. dyskusja
wywołana przez nauczyciela, który uczestniczy w niej na prawach równorzędnego
uczestnika; seminarium; projekty grupowe.

•

Stadium 4 – uczący się (samokształcący się)- nauczający (konsultant, wskazujący
możliwości)- np. praktyki, dysertacje, praca indywidualna lub samokształcenie
grupowe.

14. Techniki pracy samokształceniowej

wg C. Maziarza (1966)

1) Czytanie i studiowanie literatury,

2) Słuchanie i dyskutowanie,

3) Czerpanie wiedzy z innych źródeł,

4) Pisemne opracowywanie zagadnień,

5) Uczestniczenie w życiu kulturalnym (w ramach czasu wolnego)

Podsumowanie

Pojęcia :

a) Indywidualizacji,

b) Etykietowanie,

c) Pracy grupowej,

d) Samodzielne studiowanie,

e) Samokształcenie,

f) Nauka własna,

g) Samodzielna nauka.

Bibliografia

1. Cottrell S., Podręcznik umiejętności studiowania, Poznań 2007, s.19

2. Grow G., Teaching Learners to be Self-Directed,

http:/www.longleaf.net/ggrow/SSDL/Model.html#Figure1[dostęp
21.11.2005], [za:] Topa D., Studiowanie w opinii studentów
pedagogiki.

3. Kruszewski K., Sztuka nauczania czynności nauczyciela- podręcznik

akademicki, Warszawa 2004

4. Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa 2003.

Bibliografia (cd.)

5. Petty Geoffrey., Nowoczesne nauczanie: praktyczne wskazówki i

techniki dla nauczycieli, wykładowców i szkoleniowców., Sopot
2010.

6. Półturzycki J., Dydaktyka dla nauczycieli, Płock 2002, s. 209-210.

7. Topa D., Studiowanie w opinii studentów pedagogiki, [w:]

Domagała-Kręcioch A., Wyżga O., Współczesne wyzwania dydaktyki
szkoły wyższej, Kraków 2009.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!!!