Spektynomycyna,

Spektynomycyna,

sulfonamidy, nowe

sulfonamidy, nowe

antybiotyki

antybiotyki

Spektynomycyna

• zaliczana jest do aminocyklitoli
• jest antybiotykiem aminoglikozydowym,

jednak ma działanie nieco odmienne- nie
wykazuje właściwości bakteriobójczych,
po wniknięciu do komórki wiąże się oraz
działa w obrębie podjednostki
rybosomalnej 30S, nie powoduje
nieprawidłowego odczytu matrycowego
RNA

• działa na bakterie Gram- ujemne

• nie działa oto i nefrotoksycznie
• wykształca oporność na drodze mutacji

16S rybosomalnego RNA lub
modyfikacji leku przez
adenylotransferazy

• nie wchłania się z przewodu

pokarmowego, podaje się ją
domięśniowo

• pojedyncza dawka to 2g, większość

zostaje wydalona z moczem w ciągu 48
godzin

• zastosowanie terapeutyczne: leczenie

rzeżączki powodowanej przez szczepy
oporne na leki pierwszego rzutu lub jeśli
istnieją przeciwwskazania do
stosowania tych leków

• zastosowanie w weterynarii: skuteczna

u drobiu w infekcjach dróg
oddechowych i przewodu pokarmowego
(CDR, salmonelloza) i bydła – biegunki

Sulfonamidy

• Mają zbliżony zakres działania i

aktywność przeciwbakteryjną,

poszczególne związki różnią się głównie

wchłanianiem i szybkością eliminacji

• Podział sulfonamidów:
• Szybko wchłaniane z przewodu

pokarmowego i szybko wydalane

• Szybko wchłaniane o zwolnionej

eliminacji

• Mało lub w ogóle nie wchłaniane z

przewodu pokarmowego

• Mechanizm działania:

bakteriostatycznie poprzez antagonizm

konkurencyjny wobec kwasu p-

aminobenzoesowego, niezbędnego

niektórym bakteriom do syntezy kwasu

foliowego. Prowadzi to do zahamowania

syntezy nukleotydów i uniemożliwia

namnażanie bakterii

• Sulfonamidy były pierwotnie aktywne in

vitro wobec wielu bakterii G(+) i G(-),

jednak częste występowanie oporności

sprawia, że są praktycznie pozbawione

działania

• Sulfonamidy są wchłaniane z przewodu

pokarmowego z biodostępnością 60-
100%. Maksymalne stężenie w surowicy
pojawia się zwykle po 2-4 h po podaniu

• Przenikają dość dobrze do wielu tkanek i

narządów, ale w płynie mózgowo-
rdzeniowym ich stężenie jest
umiarkowane

• Działania niepożądane:
- Ze strony przewodu pokarmowego:

nudności, wymioty, biegunka

- Ze strony OUN: bóle i zawroty głowy,

zaburzenia psychiczne, psychozy

toksyczne, senność, bezsenność,

koszmarne sny, zaburzenia

świadomości, depresja, ataksja,

zapalenie nerwów obwodowych

- Wysypki, alergie
- Najpoważniejsza reakcja to zespół

Stevensa- Johnsona (rumień

wielopostaciowy z owrzodzeniami

spojówek, jamy ustnej i cewki

moczowej; czasem śmiertelny)

- Agranulocytoza
- Uszkodzenie nerek związane z krystalurią
- Objawy toczniopodobne

Sulfonamidy mogą nasilać działanie

leków przeciwcukrzycowych, prowadząc
do ciężkiej hipoglikemii. Mogą też
wypierać doustne leki przeciwzakrzepowe
z wiązania z białkami surowicy i
powodować nadmierne krwawienia.

• Racjonalne wskazania do stosowania

samych sulfonamidów są obecnie

rzadkością

• Mogą być stosowane w zakażeniach

powodowanych przez Nocardia

asteroides. W skojarzeniu z lekami

przeciwprątkowymi bywają stosowane

w zakażeniach Mycobacterium kansasii

opornym na rifampicynę

• Toksoplazmoza, melioidoza, dermatitis

herpetiformis, ziarniak weneryczny

pachwin, wrzód miękki

• Ostre zakażenia dróg moczowych-

sulfakarbamid, sulfafurazol

• Sulfacetamid i leki podobne stosowane

są jako krople do oczu

• Zalecane dawkowanie sulfakarbamidu,

dostępnego w Polsce sulfonamidu o
krótkim działaniu: 3-4g na dobę w
dawkach podzielonych co 6-8 h.
Maksymalna dopuszczalna dawka
wynosi zwykle dla dorosłych 6g na dobę.

Nowe antybiotyki

• Jako odpowiedź na pojawiające się coraz

częściej zakażenia wywoływane przez

patogeny wielooporne, wprowadzono do

lecznictwa nowe związki

przeciwbakteryjne

• Nowe antybiotyki w przeciągu ostatnich 10

lat:

- Oksazolidinony: przedstawiciel- Linezolid

(Zyvox) aktywny wobec bakterii Gram-

dodatnich wywołujących zakażenia skóry,
bakteriemię i zapalenie płuc

- Ketolidy: wykazują szerokie spektrum

działania wobec bakterii Gram-dodatnich i
Gram-ujemnych, tlenowych jak i
beztlenowych

- Streptograminy: przedstawiciel

Chinopristina-dalfopristina (RP 59500,
Synercid) jest półsyntetycznym
antybiotykiem, złożonym z naturalnych
streptogramin produkowanych przez
Streptomyces pristinaespiralis. Wykazuje
aktywność wobec szczepów Enterococcus
faecium opornych na wankomycynę

-

Modyfikowane glikopeptydy: LY333328 i

LY264826 wykazują aktywność wobec

opornych na wankomycynę enterokoków,

w tym opornych na wankomycynę

szczepów E. faecium. LY 333328 sto razy

silniej hamuje transglikolizację

peptydoglikanu, niż wankomycyna,

wykazuje synergistyczne działanie

antybakteryjne z ampicyliną,

gentamycyną i chinopristiną-dalfopristiną

(Synercid). Jest również skuteczny wobec

meticylinoopornych szczepów S. aureus i

penicylinoopornych szczepów S.

pneumoniae.

-

Oligosacharydy: przedstawiciel

ewerninomycyna, produkowana przez

Micromonospora carbonacea var

africana. Wykazuje działanie wobec

bakterii Gram-dodatnich, a szczególnie

penicylinoopornych gronkowców i

paciorkowców. Najważniejszą

właściwością tego antybiotyku jest

wysoka skuteczność wykazana in vitro,

wobec wankomycynoopornych

szczepów Enterococcus faecium i

Enterococcus faecalis.