Zespoły korzeniowe

Zespoły korzeniowe

- przyczyną choroby jest tzw. spondylopatia, definiowana

- przyczyną choroby jest tzw. spondylopatia, definiowana

jako całokształt zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa

jako całokształt zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa

- najczęściej (ok. 90%) za dolegliwość odpowiada

- najczęściej (ok. 90%) za dolegliwość odpowiada

przemieszczony do światła kanału kręgowego krążek

przemieszczony do światła kanału kręgowego krążek

międzykręgowy, który uciskając korzeń nerwowy

międzykręgowy, który uciskając korzeń nerwowy

wywołuje

wywołuje

jego uszkodzenie (radikulopatia)

jego uszkodzenie (radikulopatia)

- początkowo ból umiejscowiony jest w danym odcinku

- początkowo ból umiejscowiony jest w danym odcinku

kręgosłupa, potem ból promieniuje wzdłuż pola

kręgosłupa, potem ból promieniuje wzdłuż pola

unerwienia

unerwienia

uszkodzonego korzenia, może wystąpić niedoczulica i

uszkodzonego korzenia, może wystąpić niedoczulica i

parestezje, a w zaawansowanych przypadkach

parestezje, a w zaawansowanych przypadkach

niedowład i

niedowład i

zanik mięśni.

zanik mięśni.

Odcinek L-S kręgosłupa

Odcinek L-S kręgosłupa

- bóle krzyża występują głównie u osób powyżej 30 rż.

- bóle krzyża występują głównie u osób powyżej 30 rż.

- czynniki ryzyka to ciężka praca fizyczna, praca w pozycji

- czynniki ryzyka to ciężka praca fizyczna, praca w pozycji

siedzącej, otyłość, ciąża, palenie tytoniu

siedzącej, otyłość, ciąża, palenie tytoniu

- uwypuklony (protrusio) lub wypadnięty (prolapsus disci) do

- uwypuklony (protrusio) lub wypadnięty (prolapsus disci) do

kanału kręgowego krążek międzykręgowy może uciskać na

kanału kręgowego krążek międzykręgowy może uciskać na

korzenie nerwowe albo na cały ogon koński. O tym, czy

korzenie nerwowe albo na cały ogon koński. O tym, czy

dojdzie do kompresji elementów nerwowych oraz jakie będą

dojdzie do kompresji elementów nerwowych oraz jakie będą

tego konsekwencje decyduje rozmiar przepukliny jądra

tego konsekwencje decyduje rozmiar przepukliny jądra

miażdżystego oraz szerokość kanału kręgowego i kanału

miażdżystego oraz szerokość kanału kręgowego i kanału

korzenia.

korzenia.

Obraz kliniczny:

Obraz kliniczny:

- pierwszym zazwyczaj objawem jest ból krzyża (nagły lub

- pierwszym zazwyczaj objawem jest ból krzyża (nagły lub

narastający powoli)

narastający powoli)

- po kilku dniach lub tygodniach dołącza się silny ból

- po kilku dniach lub tygodniach dołącza się silny ból

promieniujący wzdłuż kończyny dolnej

promieniujący wzdłuż kończyny dolnej

- zajęcie korzenia L

- zajęcie korzenia L

5

5

lub S

lub S

1

1

to rwa kulszowa, a L

to rwa kulszowa, a L

2

2

-L

-L

4

4

– rwa

– rwa

udowa

udowa

- dolegliwości nasilają się podczas chodzenia, w pozycji

- dolegliwości nasilają się podczas chodzenia, w pozycji

stojącej, siedzącej, przy kaszlu, kichaniu, parciu. Przy

stojącej, siedzącej, przy kaszlu, kichaniu, parciu. Przy

wąskim kanale kręgowym bóle są najsilniejsze w

wąskim kanale kręgowym bóle są najsilniejsze w

godzinach rannych po obudzeniu, a podczas chodzenia i

godzinach rannych po obudzeniu, a podczas chodzenia i

codziennych czynności stopniowo się zmniejszają.

codziennych czynności stopniowo się zmniejszają.

- ucisk korzenia L

- ucisk korzenia L

5

5

manifestuje się bólem

manifestuje się bólem

promieniującym wzdłuż tylnej powierzchni biodra,

promieniującym wzdłuż tylnej powierzchni biodra,

tylno-bocznej powierzchni uda oraz podudzia.

tylno-bocznej powierzchni uda oraz podudzia.

Osłabienie czucia i parestezje obejmują paluch i

Osłabienie czucia i parestezje obejmują paluch i

przyśrodkową część stopy

przyśrodkową część stopy

- ucisk korzenia S

- ucisk korzenia S

1

1

powoduje ból promieniujący

powoduje ból promieniujący

wzdłuż pośladka, tylnej powierzchni uda i łydki do

wzdłuż pośladka, tylnej powierzchni uda i łydki do

pięty. Osłabienie czucia dotyczy zewnętrznej

pięty. Osłabienie czucia dotyczy zewnętrznej

powierzchni stopy i piątego palca.

powierzchni stopy i piątego palca.

- ucisk korzenia L

- ucisk korzenia L

4

4

powoduje ból w pachwinie,

powoduje ból w pachwinie,

promieniujący wzdłuż przedniej powierzchni uda i

promieniujący wzdłuż przedniej powierzchni uda i

podudzia do kostki przyśrodkowej.

podudzia do kostki przyśrodkowej.

- objaw Naffzigera (ucisk na żyły szyjne u

- objaw Naffzigera (ucisk na żyły szyjne u

stojącego

stojącego

chorego powoduje ból i parestezje w

chorego powoduje ból i parestezje w

kończynie

kończynie

dolnej), objaw Neriego (przygięcie głowy do

dolnej), objaw Neriego (przygięcie głowy do

mostka nasila ból), objaw Lasegue’a, objaw

mostka nasila ból), objaw Lasegue’a, objaw

Fajersztajna – Krzemińskiego, objaw

Fajersztajna – Krzemińskiego, objaw

Mackiewicza

Mackiewicza

- osłabienie OA – zajęcie korzeni L

- osłabienie OA – zajęcie korzeni L

5

5

i S

i S

1

1

, a OK -

, a OK -

zajęcie korzeni L

zajęcie korzeni L

2

2

-L

-L

4

4

Wskazania do leczenia operacyjnego

Wskazania do leczenia operacyjnego

wypadniętego

wypadniętego

krążka miedzykręgowego:

krążka miedzykręgowego:

- masywna przepuklina powodująca zespół

- masywna przepuklina powodująca zespół

ogona

ogona

końskiego

końskiego

- rwa porażenna

- rwa porażenna

- rwa kulszowa nie poddająca się leczeniu

- rwa kulszowa nie poddająca się leczeniu

zachowawczemu

zachowawczemu

- nawrotowe incydenty rwy uniemożliwiające

- nawrotowe incydenty rwy uniemożliwiające

normalne życie chorego

normalne życie chorego

Odcinek szyjny kręgosłupa

- bóle karku i bóle promieniujące do kończyny górnej w

- bóle karku i bóle promieniujące do kończyny górnej w

przeważającej większości przypadków (80%) ustępują

przeważającej większości przypadków (80%) ustępują

bez

bez

leczenia

leczenia

- wypadnięty krążek międzykręgowy może powodować

- wypadnięty krążek międzykręgowy może powodować

uszkodzenie korzenia, rdzenia kręgowego lub

uszkodzenie korzenia, rdzenia kręgowego lub

kombinację

kombinację

obu uszkodzeń

obu uszkodzeń

- najczęściej spotykany jest ucisk na pojedynczy korzeń

- najczęściej spotykany jest ucisk na pojedynczy korzeń

- charakterystyczne są bóle karku promieniujące do

- charakterystyczne są bóle karku promieniujące do

kończyny górnej (rwa ramienna), korzeniowe zaburzenia

kończyny górnej (rwa ramienna), korzeniowe zaburzenia

czucia, czasem niedowład, osłabienie odruchów

czucia, czasem niedowład, osłabienie odruchów

ścięgnistych, a nawet zaniki mięśni.

ścięgnistych, a nawet zaniki mięśni.

- objaw Bikelsa (ból przy prostowaniu przedramienia

- objaw Bikelsa (ból przy prostowaniu przedramienia

uniesionej i odwiedzionej w stawie ramiennym

uniesionej i odwiedzionej w stawie ramiennym

kończyny)

kończyny)

- najczęściej dochodzi do uszkodzenia korzenia C

- najczęściej dochodzi do uszkodzenia korzenia C

6

6

(ból bocznej powierzchni ramienia i przedramienia,

(ból bocznej powierzchni ramienia i przedramienia,

parestezje kciuka, rzadziej wskaziciela, osłabienie

parestezje kciuka, rzadziej wskaziciela, osłabienie

odruchu z mięśnia dwugłowego) i korzenia C

odruchu z mięśnia dwugłowego) i korzenia C

7

7

(ból

(ból

tylnej powierzchni ramienia i przedramienia,

tylnej powierzchni ramienia i przedramienia,

parestezje wskaziciela i palca środkowego,

parestezje wskaziciela i palca środkowego,

osłabienie odruchu z mięśnia trójgłowego)

osłabienie odruchu z mięśnia trójgłowego)

- przepuklina jądra miażdżystego na poziomie

- przepuklina jądra miażdżystego na poziomie

C

C

3

3

/C

/C

4

4

nie wywołuje objawów klinicznych

nie wywołuje objawów klinicznych

radikulopatii

radikulopatii

Uszkodzenie rdzenia kręgowego w przebiegu

Uszkodzenie rdzenia kręgowego w przebiegu

spondylopatii szyjnej

spondylopatii szyjnej

- trudności w chodzeniu (chód spastyczny)

- trudności w chodzeniu (chód spastyczny)

- uczucie sztywności w nogach

- uczucie sztywności w nogach

- niezdarność rąk (trudności w goleniu,

- niezdarność rąk (trudności w goleniu,

zapinaniu

zapinaniu

koszuli)

koszuli)

- uporczywe parestezje w opuszkach palców

- uporczywe parestezje w opuszkach palców

-w końcu zatrzymanie moczu

-w końcu zatrzymanie moczu

- jeśli występują objawy tetraparezy spastycznej

- jeśli występują objawy tetraparezy spastycznej

oznacza to, że uszkodzenie dotyczy poziomu

oznacza to, że uszkodzenie dotyczy poziomu

C

C

3

3

/C

/C

4

4

lub wyższego, w przeciwnym przypadku

lub wyższego, w przeciwnym przypadku

występuje tylko parapareza dolna

występuje tylko parapareza dolna

Wskazania do leczenia operacyjnego:

Wskazania do leczenia operacyjnego:

- mielopatia szyjna

- mielopatia szyjna

- uszkodzenie korzenia przebiegające z

- uszkodzenie korzenia przebiegające z

zajęciem

zajęciem

włókien ruchowych

włókien ruchowych

- niepoddająca się leczeniu zachowawczemu

- niepoddająca się leczeniu zachowawczemu

rwa

rwa

ramienna

ramienna