EKONOMIKA TRANSPORTU

WYKŁAD VII

PRZEDSIĘBIORSTW

A TRANSPORTOWE

Przedsiębiorstwo transportowe

• Każda zorganizowana postać podażowej

strony rynku usług przemieszczania,

mająca swoją nazwę i oferująca produkt

nazywany usługą transportową

• Jest podstawową jednostką organizacji

działalności transportowej

• Cechami każdej firmy są:

odrębność ekonomiczna, prawna
i techniczno-organizacyjna

Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw transportowych

Podmioty gospodarcze

nieposiadające

osobowości prawnej

Podmioty gospodarcze

posiadające

osobowość prawną

Firma Spółka Spółka
jedno-
osobowa cywilna komandytowa

Spółka Spółka Spółka
jawna partnerska komandyto-

wo-akcyna

Spółka Spółka Przedsiębiorstwo
z o.o. akcyjna państwowe

Spółdzielnia Inne
(stowarzyszenia,
zakłady budżetowe)

Typy przedsiębiorstw transportowych

• Podział gałęziowy: p. transportu samochodowego,

kolejowego, lotniczego, wodnego śródlądowego,

morskiego, komunikacji miejskiej;

• Wielkość przedsiębiorstwa:
- mikroprzedsiębiorstwa (do 10 osób zatr. i do 2 mln

euro

obrotu rocznie),
- małe (do 50 osób i 10 mln euro ob.r.),
- średnie (do 250 osób i 50 mln euro),
- duże (powyżej 250 osób i powyżej 50 mln euro);

• Geograficzny obszar działania: lokalne, krajowe,

międzynarodowe.

Cele działalności przedsiębiorstw

transportowych

Potrzeba ustalania celów P.T. wynika z

następujących przyczyn:

• Cele stanowią wskazówkę i nadają jednolity

kierunek działaniom ludzi pracujących w firmie,

• Sprzyja dobremu planowaniu,
• Dobrze ustalone cele mogą być źródłem motywacji

dla pracowników,

• Stanowią podstawę do oceny i kontroli działalności.

Cele działalności przedsiębiorstw

transportowych

• Cele rynkowe: wielkość udziału w rynku,

określona dynamiki sprzedaży, wejście na
nowe rynki krajowe i międzynarodowe;

• Cele finansowe: określona zyskowność

firmy, rentowność sprzedaży, stopa zwrotu z
kapitału, zdolność kredytowa, płynność
finansowa;

Cele działalności przedsiębiorstw

transportowych cd.

• Cele socjalne: zadowolenie pracowników,

integracja pracowników z celami firmy,
zapewnienie warunków rozwojowych;

• Cele prestiżowe i związane ze

środowiskiem: niezależność, image,
prestiż, misja społeczna, wpływy
polityczne i społeczne.

Zasoby P.T.

Zasoby przedsiębiorstwa - zbiór

czynników wytwórczych posiadanych lub
kontrolowanych przez firmę, które mogą
być wykorzystane w procesie produkcji i
wymiany

Rodzaje zasobów w P.T.

• rzeczowe

- ujęte w bilansie składniki majątku

trwałego (obiekty infrastrukturalne, środki
transportu, maszyny urządzenia)

,

• finansowe-

aktywa płynne (pieniądze w banku i

w kasie) oraz kapitał własny i obcy

,

• ludzkie

- ludzie pracujący w firmie wraz z ich

umiejętnościami

,

• niematerialne (informacyjne)

- umiejętności

zarządzania i wiedza technologiczna

.

Źródła finansowania rozwoju P.T.

• Finansowanie własne:

- z zysków zatrzymanych,
- z odpisów amortyzacyjnych,
- emisja akcji lub zwiększenie liczby udziałów,
- aporty pieniężne i rzeczowe właścicieli;

• Finansowanie obce:

- pożyczki,
- leasing,
- kredyty (bankowe, kupieckie),
- obligacje,
- dotacje,
- bezzwrotne środki pomocowe.

Zarządzanie P.T.

• Polega na kierowaniu pracą zespołów

ludzkich i środków produkcji dla
osiągnięcia wyznaczonych celów
gospodarczych w sposób najbardziej
efektywny;

Zarządzanie P.T. cd.

Funkcje zarządzania:

- planowanie-

określenie celów i decydowanie o

najlepszym sposobie ich osiągnięcia,

- organizowanie

- określenie najlepszego sposobu

grupowania typów działań i zasobów

,

- motywowanie

- przewodzenie, kierowanie ludźmi

,

motywowanie załogi do pracy w interesie firmy,

- kontrolowanie

- obserwowanie i wprowadzenie

korekt do bieżących działań dla ułatwienia realizacji
celów

.

Decyzje zarządcze w p.t.

• Operatywne: wykorzystanie aktualnie

istniejących zasobów i umiejętności, związane z
bieżącym funkcjonowaniem firmy (marketing,
wykorzystanie śr. transportu, bieżące decyzje
finansowe i kadrowe);

• Strategiczne: kształtowanie rozwoju zasobów i

umiejętności firmy oraz bieżących posunięć
konkurencyjnych (struktura produkcyjno-rynkowa,
zmiany organizacyjne, otoczenie firmy zgodnie z
jej interesem).

Strategie konkurencji i rozwoju

p.t.

• S.K. - skoordynowany zespół działań

określających sposoby realizacji celów
strategicznych na podstawie
kompleksowych analiz otoczenia oraz
zasobów firmy.

Strategie konkurencji i rozwoju

p.t.

• Grupy strategii:

- rozwoju:

opracowywane i wdrażane przez

zarząd firmy;

- konkurencji:

opracowywane i wdrażane

przez zarządy jednostek strategicznych

;

- funkcjonalne (marketingowe,
finansowe, B&R, zaopatrzenia, rozwoju) -

opracowywane i wdrażane przez działy
funkcjonalne poszczególnych jednostek
strategicznych.

Poziomy zarządzania strategicznego i

rodzaje strategii

Zarząd całej firmy

Strategia rozwoju

firmy

Strategie funkcjonalne

- marketingowe

- finansowe

- kadrowe

- technologiczne

Zarząd oddziału

(jednostek

Strategicznych)

Strategie sektorowe

- konkurencji

- wobec dostawców

Strategie rozwoju P.T.

• Wzrostu

• Stabilizacji

• Redukcji (cięć)

Strategie wzrostu

• Specjalizacja: zaangażowanie firmy

w jedną wybraną dziedzinę działalności
i skoncentrowanie na niej całego swojego

potencjału (intensyfikacja sprzedaży usług

sprzedawanych wcześniej na tym samym rynku);

• Dywersyfikacja: lokowanie na nowym rynku

nowego produktu (usługi)- np. wchodzenie

przedsiębiorstw lotniczych do sektora

hotelarstwa;

Strategie wzrostu cd.

• Internacjonalizacja: umiędzynarodowienie

(eksport → inwestycje bezpośrednie), np.
międzynarodowe firmy transportowe;

• Integracja:

- pionowa –

kombinacja procesu produkcji, handlu

i innych czynności w obrębie jednej firmy, (łączą się
firmy różnych branż, mających ten sam cel)

- pozioma –

łączą się dwie firmy o tym samym

profilu działalności, np. TSL

Strategia stabilizacji

Pozostanie w dotychczasowych dziedzinach

działalności i utrzymanie dotychczasowego
sposobu zarządzania

Strategia redukcji

Ograniczenie skali działalności

przedsiębiorstwa lub pozbywanie się
nierentownych operacji

Strategia konkurencji

• S.K. – opracowanie sposobu, w jaki firma

zamierza konkurować, jest kombinacją

celów, do których zmierza firma i środków,

czyli zasad postępowania, za pomocą

których stara się te cele osiągnąć,

• Elementy S.K. są strategie funkcjonalne:

marketingowe, finansowe, produkcyjne,

wykorzystania i rozwoju kadr, badawczo-

rozwojowe

Marketing usług transportowych

• Marketing – zespół działań polegających

na przewidywaniu potrzeb nabywców oraz

kształtowaniu oferty podażowej towarów i

usług zgodnie z zapotrzebowaniem rynku.

• W przedsiębiorstwie transportowym o

orientacji marketingowej punktem wyjścia

jest dokładne zdefiniowanie rynku

docelowego, na którym dane usługi znajdą

nabywców (segmentacja rynku).

Kryteria segmentacji rynku

przewozów pasażerskich

• Odnoszące się do pasażera:

- społeczno - ekonomiczne:

dochód,

zawód, wykształcenie, miejsce zamieszkania,
miejsce pracy, miejsce wypoczynku;

- demograficzne:

wiek, płeć, status rodzinny,

narodowość;

- psychologiczne:

styl życia, aktywność,

zainteresowania

.

Kryteria segmentacji rynku

przewozów pasażerskich cd.

• Odnoszące się do usługi transportowej:

- wzorce konsumpcji:

częstotliwość korzystania

z usług danego przewoźnika, dostępność od

innych środków transportu, lojalność wobec

przewoźnika, przyzwyczajenia pasażerów do

danego typu usług;

- warunki zakupu:

czas zakupu, impuls, okazje,

częstotliwość zakupu usług, wielkość

jednorazowego zakupu, sposób płatności;

- oferowane korzyści:

wiedza pasażera o

oferowanych usługach, postrzeganie korzyści,

predyspozycje pasażerów.