Wybrane organy UE – Traktat
Lizboński. Cz. II

mgr Magdalena Matusiak-Frącczak

Omawiane instytucje:



Europejski Bank Centralny



Komitet Ekonomiczno-Finansowy



Europejski Rzecznik Praw
Obywatelskich

Europejski Bank Centralny

Europejski System Banków
Centralnych

EBC

ESBC = EBC + krajowe
banki centralne

Europejski System Banków
Centralnych



Cel główny: utrzymanie stabilności cen – art. 127 ust. 1 TL;



Podstawowe zadania – art. 127 ust. 2 TL:



definiowanie i urzeczywistnianie polityki pieniężnej UE;



przeprowadzanie operacji walutowych;



utrzymywanie i zarządzanie oficjalnymi rezerwami walutowymi

Państw Członkowskich;



popieranie należytego funkcjonowania systemów płatniczych.



Przyczynia się do należytego wykonywania polityk

prowadzonych przez właściwe władze w odniesieniu do

nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i do

stabilności systemu finansowego – art. 127 ust. 5 TL;



zasada niezależności: ani EBC, ani krajowy bank centralny, ani

członek któregokolwiek z ich organów decyzyjnych nie

zwracają się o instrukcje ani ich nie przyjmują od instytucji,

organów ani jednostek organizacyjnych UE, rządów Państw

Członkowskich, ani jakiegokolwiek innego organu – art. 130 TL.

Europejski Bank Centralny



Poprzednik: Europejski Instytut

Walutowy (od I 1994 r.)  EBC od VI

1998 r.



ma osobowość prawną;



siedziba: Frankfurt nad Menem;



prawo dostępu do dokumentów –

jedynie w zakresie funkcji

administracyjnych EBC – art. 15 ust. 3

akapit 4 TL;

Europejski Bank Centralny –
państwa strefy euro



od 2002:



Austria



Belgia



Niemcy



Hiszpania



Finlandia



Francja



Grecja



Irlandia



Włochy



Luksemburg



Niderlandy



Portugalia



od 2007:



Słowenia



od 2008:



Cypr



Malta



od 2009:



Słowacja



Mechanizm ERM:



Dania



Estonia



Litwa



Łotwa

Europejski Bank Centralny



Kryteria konwergencji:



inflacja nie wyższa niż 1,5 punktu procentowego średniej

stopy inflacji w trzech państwach członkowskich, w

których inflacja jest najniższa;



dług publiczny <60%



deficyt budżetowy <3%



długoterminowe stopy procentowe nieprzekraczające o

>2 punkty procentowe średniej stóp procentowych w 3

państwach członkowskich o najniższej inflacji



stabilny kurs wymiany na 2 lata przed wejściem do strefy

euro - +/- 15% do ustalonej początkowo wartości

(wprowadzenie waluty do ERM II)

Europejski Bank Centralny - organy



Zarząd



Rada Prezesów



Rada Ogólna

Europejski Bank Centralny - organy



Zarząd:



prezes + wiceprezes + 4 członków;



mandat: 8 lat, nieodnawialny;



wybierani za porozumieniem przez rządy państw

członkowskich, na zalecenie Rady i po konsultacji z PE

oraz z Radą Prezesów EBC spośród osób o uznanym

autorytecie i doświadczeniu zawodowym w dziedzinie

pieniądza lub bankowości;



członka może zdymisjonować ETS na wniosek Rady

Prezesów lub Zarządu;



zadania:



realizuje politykę pieniężną;



udziela niezbędnych instrukcji krajowym bankom

centralnych.

Europejski Bank Centralny - organy



Rada Prezesów:



Zarząd + prezesi krajowych banków centralnych

strefy euro;



zadania:



uchwala wytyczne i podejmuje decyzje niezbędne

do zapewnienia wykonania zadań powierzonych

ESBC;



ustala politykę pieniężną UE, włącznie z

odpowiednimi decyzjami w sprawach pośrednich

celów pieniężnych, podstawowych stóp

procentowych i wielkości rezerw w ESBC oraz

określa wytyczne konieczne do ich realizacji.

Europejski Bank Centralny - organy



Rada Ogólna:



prezes EBC + wiceprezes EBC + prezesi wszystkich
krajowych banków centralnych UE;



zadania:



funkcje doradcze;



wspiera gromadzenie informacji statystycznych i
działalność sprawozdawczą EBC;



bierze udział w sporządzaniu raportów rocznych EBC;



bierze udział w ustalaniu zasad dotyczących procedur
rachunkowych i sprawozdawczych, ustalaniu warunków
zatrudnienia.

Europejski Bank Centralny -
kompetencje



Ma wyłączne prawo do upoważniania do emisji banknotów

euro w UE. Banknoty takie mogą emitować EBC i krajowe banki

centralne. Banknoty emitowane przez EBC i krajowe banki

centralne są jedynym legalnym środkiem płatniczym w UE –

art. 128 ust. 1 TL.



Państwa Członkowskie mogą emitować monety euro, z

zastrzeżeniem zgody EBC co do wielkości emisji. Rada, na

wniosek KE i po konsultacji z PE i EBC, może przyjąć środki w

celu zharmonizowania nominałów i specyfikacji technicznych

wszystkich monet przeznaczonych do obiegu, w zakresie, w

jakim jest to niezbędne do zapewnienia należytego ich obiegu

w UE – art. 128 ust. 2 TL.

Europejski Bank Centralny -
kompetencje



uchwala rozporządzenia w zakresie niezbędnym

do wykonania swoich zadań;



podejmuje decyzje niezbędne do wykonania zadań

powierzonych ESBC na podstawie Traktatów i

Statutu ESBC i EBC;



wydaje zalecenia i opinie – art. 132 ust. 1 TL;



jest upoważniony, w przypadku nieposzanowania

jego rozporządzeń i decyzji, do nakładania na

przedsiębiorstwa grzywien i okresowych kar

pieniężnych – art. 132 ust. 3 TL.

Europejski Bank Centralny -
kompetencje



Jest konsultowany: art. 127 ust. 4 TL:



w sprawie każdego projektowanego aktu UE w

dziedzinach podlegających jego kompetencji;



przez władze krajowe w sprawie każdego projektu

regulacji w dziedzinach podlegających jego kompetencji,

lecz w granicach i na warunkach określonych przez Radę;



Może w dziedzinach podlegających jego

kompetencji przedkładać opinie właściwym

instytucjom, organom lub jednostkom

organizacyjnym UE bądź władzom krajowym.

Komitet Ekonomiczno-Finansowy

Komitet Ekonomiczno-Finansowy



decyzja Rady z dnia 21.12.1998 r. ws.

szczegółowych przepisów dotyczących

składu Komitetu Ekonomiczno-Finansowego,

wydana na podstawie art. 114 TWE;



cel: wspieranie koordynacji polityk Państw

Członkowskich w pełnym zakresie

niezbędnym do funkcjonowania rynku

wewnętrznego – art. 134 ust. 1 TL;



zwoływany przez przewodniczącego z jego

inicjatywy albo na wniosek Rady, KE lub co

najmniej 4 członków Komitetu;

Komitet Ekonomiczno-Finansowy -
skład



Państwa Członkowskie, KE i EBC mianują nie

więcej niż po dwóch członków Komitetu – art. 134

ust. 2 TL; mogą również mianować po 2 zastępców

tych członków;



Rada, na wniosek KE i po konsultacji z EBC oraz z

Komitetem EF, uchwala przepisy dotyczące składu

Komitetu EF. Przewodniczący Rady informuje PE o

podjętej decyzji – art. 134 ust. 3 TL;



członkowie są wybierani spośród ekspertów

mających wybitne kompetencje w dziedzinie

gospodarki i finansów, odpowiednio spośród

wyższych urzędników administracji i krajowego

banku centralnego;

Komitet Ekonomiczno-Finansowy -
skład



przewodniczący – wybierany większością

głosów spośród członków będących

wyższymi urzędnikami w krajowych

administracjach



reprezentuje Komitet na zewnątrz;



może być upoważniony do składania

sprawozdań z dyskusji oraz wydawania ustnych

komentarzy do opinii i komunikatów;



odpowiedzialny za utrzymywanie kontaktów

Komitetu z PE;

Komitet Ekonomiczno-Finansowy -
skład



dwie konfiguracje:



z udziałem członków administracji,
narodowych banków centralnych, KE oraz
EBC;



z udziałem członków administracji, KE oraz
EBC;

Komitet Ekonomiczno-Finansowy -
kompetencje



wydawanie opinii na żądanie Rady lub KE bądź z inicjatywy

własnej dla tych instytucji;



śledzenie sytuacji gospodarczej i finansowej Państw

Członkowskich i UE oraz regularne składanie Radzie i KE

sprawozdań na ten temat, zwłaszcza w sprawie stosunków

finansowych z państwami trzecimi i z instytucjami

międzynarodowymi;



wykonywanie innych zadań doradczych i przygotowawczych;



badanie, przynajmniej raz w roku, sytuacji w dziedzinie

przepływów kapitału i swobody płatności wynikających ze

stosowania Traktatów i środków przyjętych przez Radę;

badanie to dotyczy wszystkich środków odnoszących się do

przepływów kapitału i płatności; Komitet składa sprawozdanie

Komisji i Radzie w sprawie wyników tego badania – art. 134

ust. 2 TL

Komitet Ekonomiczno-Finansowy -
kompetencje



śledzenie sytuacji pieniężnej i finansowej
oraz ogólny system płatności tych Państw
Członkowskich i regularne składanie Radzie
i KE sprawozdania na ten temat – art. 134
ust. 4 TL;



opiniowanie sprawozdanie KE ws.
niespełniania kryteriów konwergencji przez
państwo członkowskie – art. 126 ust. 4 TL;

Komitet Ekonomiczno-Finansowy -
kompetencje



Konsultowany w sprawach:



przyznania pomocy i środków ochronnych w
przypadku zagrożenia dla bilansu płatniczego
państwa członkowskiego – art. 143 ust. 1 TL,
art. 144 ust. 3 TL;



przepisów w celu ustanowienia kryteriów
konwergencji – art. 6 protokołu nr 13 ws.
kryteriów konwergencji;

Europejski Rzecznik Praw
Obywatelskich

Europejski Rzecznik Praw
Obywatelskich



Od Traktatu z Maastricht;



wybierany przez PE – art. 228 ust. 1 TL;



wybierany po każdych wyborach do PE na okres kadencji PE; mandat

odnawialny – art. 228 ust. 2 TWE;



może zostać zdymisjonowany przez ETS na żądanie PE, jeżeli nie

spełnia już warunków koniecznych do wykonywania swych funkcji lub

jeżeli dopuścił się poważnego uchybienia – art. 228 ust. 2 TL;



Niezależny w wykonywaniu swej funkcji. Nie zwraca się o instrukcje

ani ich nie przyjmuje od żadnego rządu ani od żadnej instytucji,

organu ani jednostki organizacyjnej. Podczas trwania swej kadencji

Rzecznik nie może wykonywać żadnej innej zarobkowej lub

niezarobkowej działalności zawodowej – art. 228 ust. 3 TL;



PE, stanowiąc w drodze rozporządzeń z własnej inicjatywy zgodnie ze

specjalną procedurą prawodawczą, po zasięgnięciu opinii KE i za

zgodą Rady, określa status i ogólne warunki pełnienia funkcji

Rzecznika – art. 228 ust. 4 TL;

Europejski Rzecznik Praw
Obywatelskich - kompetencje



uprawniony do przyjmowania od każdego

obywatela UE lub każdej osoby fizycznej

bądź prawnej mającej miejsce zamieszkania

lub statutową siedzibę w Państwie

Członkowskim skarg, które dotyczą

przypadków niewłaściwego administrowania

w działaniach instytucji, organów lub

jednostek organizacyjnych UE, z

wyłączeniem ETS wykonującego swoje

funkcje sądowe. Rzecznik bada te skargi i

sporządza sprawozdanie na ich temat – art.

228 ust. 1 TL;

Europejski Rzecznik Praw
Obywatelskich



Przeprowadza dochodzenia, które uważa za uzasadnione,

bądź z inicjatywy własnej, bądź na podstawie skarg

przedstawionych mu bezpośrednio lub za pośrednictwem

członka PE, chyba że podnoszone fakty są lub były

przedmiotem postępowania sądowego. Gdy Rzecznik

stwierdzi przypadek niewłaściwego administrowania,

przekazuje sprawę do danej instytucji, organu lub jednostki

organizacyjnej, która ma trzy miesiące, aby poinformować go

o swoim stanowisku. Następnie Rzecznik przesyła

sprawozdanie PE i danej instytucji, organowi lub jednostce

organizacyjnej. Osoba, która złożyła skargę, jest

informowana o wyniku dochodzenia – art. 228 ust. 1 TL.



Przedstawia PE roczne sprawozdanie z wyników swoich

dochodzeń – art. 228 ust. 1 TL.