podziały złamań

-otwarte- zamknięte

-powierzchowne- głębokie

uraz

-jednotkankowy

-wielotkankowy

w skutek urazu

-bezpośredniego

-pośredniego

(złamanie w miejscu typowym)

-miejsca słabsze kości

(locus minoris resistentiae)

łamią się wskutek działania sił

przeniesionych z innych

regionów

- szyjka kości ramiennej

- szyjka kości udowej

ze względu na umiejscowienie w

różnych okolicach kości

(możliwości reparacyjne są wprost

proporcjonalne do unaczynienia

danej okolicy)

nasady

dobrze unaczyniona kość gąbczasta goi się

szybko, bez powikłań

przynasady

wyrostki

trzon

- słabo unaczyniona kość zbita

goi się słabo, często występują

zakażenia

najgorzej rokują złamania w

1/3 części dalszej trzonu

kości piszczelowej

· kończyna dolna jest naturalnie

gorzej unaczyniona

procentowa intensywność

unaczynienia

100 %- głowa, szyja

70 %- kończyna górna, klatka

piersiowa

50 %- obszar od pasa w dół

· specyfika unaczynienia tego

regionu

kanały Harvesa wnikają do

kości wysoko, więc złamanie

odcina od unaczynienia z góry

odłam dalszy, który naczyniami

biegnącymi z dołu może być

wystarczająco odżywiany

jedynie na ograniczonej

długości

w słabo unaczynionych

okolicach zakażenia bardzo

ciężko zwalczyć

aż w 6 % operacyjne

nastawienie kości skutkuje

zakażeniem (zamiana

złamania zamkniętego w

otwarte, które z definicji

zawsze należy traktować jako

zakażone!) niezależnie od

podjętych środków

ostrożności

przebieg szczeliny złamania

(szczelina złamania ale: szpara

stawowa!)

Podział ze względu na ilość

ilość fragmentów
- jednoodłamowe

- wieloodłamowe

(liczba odłamów większa od 2)

Podział ze względu na kształt

- skośna

szybko się zrasta, bo styk kości na

dużej powierzchni

odłamy przesuwają się względem

siebie pod wpływem tonusu mięśni

- poprzeczna

mniejsza powierzchnia zrostu i

wolniejszy zrost

odłamy stabilizowane dociskiem

tonusu mięśni

- spiralna

mechanizm: gwałtowny ruch

obrotowy

korzystne z punktu widzenia

stabilizacji chirurgicznej

(najkorzystniejsze jest

wprowadzanie śrub w różnych

płaszczyznach, jakkolwiek im

mniej metalu w ciele, tym

lepiej)

: leczenie złamań

zachowawcze

ustawienie odłamów w osi

unieruchomienie kończyny

(dotyczy zawsze 2 sąsiednich

stawów!)

- rodzaje

unieruchomienie

opatrunek gipsowy

profile plastikowe

szyny (longety)

stosowane, kiedy występuje

obrzęk w okolicy złamania, i po

paru dniach opatrunek gipsowy

byłby zbyt obszerny nie dając

dostatecznej stabilizacji

odłamów, lub obrzęk się nasila,

co groziłoby w przypadku

zastosowania opatrunku

gipsowego niedokrwieniem

kończyny

zakłada się normalny okrężny

opatrunek gipsowy, po czym

przecina się go równolegle do

osi kończyny usuwając jedną z

powstałych części i

przybandażowuje się kończynę

do części pozostawionej

· wyciąg

+ pośredni

przez nieuszkodzoną skórę za

pośrednictwem szelek, pasków,

plastrów lub bandaży

ciągniemy za część kończyny

położoną obwodowo od miejsca

złamania przeciwdziałając

tonusowi mięśni (ochrona

chrząstki wzrostowej u dzieci)

+ bezpośredni (szkieletowy)

przewierca się jeden z odłamów

drutem i stosuje wyciąg za ten

drut

druty należy przeprowadzać

tam, gdzie brak ryzyka

uszkodzenia ważnych nerwów

lub naczyń

operacyjne

szew kostny

każde zespolenie (drutem,

śrubą, gwoździem

śródszpikowym) wymagające

unieruchomienia w okresie

pooperacyjnym

zespolenie stabilne

zespolenia, które nie wymagają

żadnego dodatkowego

unieruchomienia po ich

założeniu

stabilizatory zewnętrzne

konstrukcje umożliwiające

ustalenie odłamów złamania

bez umieszczania w ich

bezpośrednim sąsiedztwie

części metalowych (np. druty

wchodzące w ich skład można

przeprowadzić przez kość w

pewnej odległości od miejsca

złamania zmniejszając

prawdopodobieństwo powikłań)

złamanie obojczyka

po nastawieniu w osi goi się

dobrze- kość gąbczasta (mimo, iż

w nomenklaturze anatomicznej

zaliczana do kości długich), dobrze

unaczyniona

ustabilizować w pozycji z

odciągniętymi do tyłu barkami

(opatrunek ósemkowy ramiona-

plecy)

u małych dzieci niekonieczne

nawet nastawienie- późniejsza

przebudowa maskuje ślady

przebytego urazu nie do

poznania

złamanie szyjki kości

ramiennej

-dotyczy szyjki chirurgicznej

-złamanie pośrednie

pojedyncza szczelina

nie powikłane

okolica dobrze unaczyniona

promująca szybki zrost

mechanizm urazu- w leczeniu

należy go odwrócić

(leczenie zachowawcze, chyba,

że wystąpią powikłania)

z przywiedzeniem ramienia-

leczymy w odwiedzeniu

z odwiedzeniem ramienia-

leczymy w przywiedzeniu

czynnościowe leczenie

złamania szyjki kości

ramiennej

zasada: zachowanie czynności

kończyny podczas leczenia

częste złamanie u ludzi starych (z

wiekiem wytrzymałość kości coraz

mniejsza)

nałożenie opatrunku gipsowego na

klatkę piersiową wywołałoby

niewydolność krążeniowo-

oddechową (duszący pancerz)

leczenie wyciągiem

(opatrunek Caldwella)

gips od wysokości szyjki kości

ramiennej aż do nadgarstka

nadgarstek podwieszony na

szyi

ciężar gipsu (i ewentualnego

dociążenia zawieszonego w osi

kości ramiennej) ma

zrównoważyć tonus mięśni

ramienia tak, by odłamy

ustawiły się w osi

- ćwiczenia

= „piłowanie drewna”

= po 3 tyg. „rysowanie okręgu

łokciem”

= następnie wykonywanie

pełnych ruchów w stawie

ramiennym

złamanie szyjki łopatki

w leżeniu na wznak

wyciąg szkieletowy za łokieć w

poziomie

wyciąg pośredni za rękę w górę

złamanie głowy kości

promieniowej

z urazu pośredniego

(upadek na wyprostowaną

rękę)

rodzaje:

= brzeżne

kawałek przemieszczony do

wnętrza stawu- usunąć

kawałek duży- ufiksować

operacyjnie

duży kawałek o stabilnym

położeniu- leczyć zachowawczo

= szyjki

= rozfragmentowanie

złamanie wyrostka

łokciowego

mechanizm

=pośrednie- z napięcia mięśnia

trójgłowego ramienia w obronie

przed upadkiem

=bezpośrednie- uraz łokcia

leczenie

operacyjne- jeśli odłam

obwodowy jest przemieszczony

przez mięsień

zachowawcze- jeśli złamanie

jest stabilizowane przez nie

oddzielone od kości w czasie

urazu przyczepy ścięgna

mięśnia trójgłowego ramienia

złamanie typu Monteggi

złamanie kości łokciowej

połączone ze zwichnięciem

głowy kości promieniowej

często przeocza się zwichnięcie

głowy kości promieniowej

- zarośnięcie więzadła

obrączkowatego powoduje, że

po pewnym czasie nie da się

już odprowadzić zwichnięcia, co

prowadzi do usztywnienia

stawu

- zdjęcie RTG w złamaniu

kości łokciowej musi zawsze

obejmować staw łokciowy!!!

(względnie należy wykonać 2

zdjęcia tak, by objęte było tak

miejsce złamania, jak i staw

łokciowy)

złamania obu kości

przedramienia

nastawiane w osi za pomocą

wyciągu za palce przy

ustalonym ramieniu i zgięciu w

stawie łokciowym

stabilizowane opatrunkiem

okrężnym

złamanie nasady dalszej

kości promieniowej

najczęstsze złamanie u

człowieka

z urazu pośredniego

złamanie w miejscu

typowym (fractura loco

typico)

podział

typu Colesa

upadek na powierzchnię

dłoniową ręki

odłam dalszy ustawiony

dogrzbietowo

typu Smitha

upadek na powierzchnię

grzbietową ręki

odłam dalszy ustawiony

dodłoniowo

leczenie

zachowawcze, bo okolica

dobrze unaczyniona i rokuje

dobry zrost

nastawiać należy odwracając

mechanizm urazu w wyciągu za

palce ręki ze stabilizacją

ramienia

unieruchomić w opatrunku

gipsowym od główek kości

śródręcza do ramienia w

hiperkorekcji

złamania miednicy

ciężkie, źle rokują ze względu

na częste uszkodzenie naczyń

w sąsiedztwie i masywne

krwotoki wewnętrzne

należy podejrzewać we

wszystkich nagłych wypadkach

mimo pozornego braku

jakichkolwiek obrażeń

zewnętrznych tej okolicy

zwichnięcie stawu

biodrowego

centralne zwichnięcie stawu

biodrowego

pęknięcie dna panewki stawu

biodrowego

1. stopnia- jedynie pęknięcie dna

stawu bez przemieszczenia głowy

kości udowej

2. stopnia- przemieszczenie

głowy kości udowej do wnętrza

miednicy po równik

3. stopnia- przemieszczenie

głowy kości udowej do wnętrza

miednicy dalej niż po równik

(wpadnięcie głowy kości udowej do

wnętrza miednicy)

złamanie szyjki kości

udowej

z urazu pośredniego

złamanie w miejscu typowym

- częste u ludzi osłabionym

kośćcem

w podeszłym wieku

z osteoporozą

jatrogenną posterydową

pomenopauzalną

rodzaje

podgłowowe (wysokie)

nadkrętarzowe (niskie)

leczenie

zachowawcze zabija

(„ostatnie złamanie”)

nawet ludzie w szczytowej

sprawności niekiedy nie mogą

przetrwać 3- 5 miesięcy

unieruchomienia niezbędnego

do uzyskania zrostu

operacyjne

niezbędne, by pacjenta jak

najszybciej unieruchomić i

przywrócić życiu

rodzaje

stabilizacja

(prętami, gwoździami, śrubami

z płytką)

z upływem czasu traci swą

wytrzymałość mechaniczną

organizm taktuje wszepiony

metal jak każde inne ciało obce

i usiłuje go usunąć, co prowadzi

do lizy kości dookoła wszczepu

i jego obluzowywania się

endoprotezoplastyka

stosowana u ludzi starszych

u dzieci i ludzi młodych należy

jej unikać i starać się leczyć

zachowawczo, gdyż kość

udowa jest w stanie wytrzymać

2- 3 wszczepy endoprotez.

każda operacja prowadzi do

coraz to większego uszkodzenia

kości udowej, wymiana jest

konieczna średnio co 7 ???? lat-

ludzie młodzi mogą „przeżyć”

swoje endoprotezy i pozostać

bez możliwości dalszej terapii z

udem pozbawionym całkowicie

rusztowania kostnego!

rodzaje endoprotez

1.budowa

bez panewki (Austin- Moore)

głowy dobierane do rozmiaru

panewki stawowej pacjenta

twarda głowa powoduje zaniki

chrząstki i kości

trwałość 5- 7 lat

stosowana u ludzi starych

najtańsza

~ pełna (z panewką)

trwałość 10 –12 lat

z biegiem czasu panewka się

obluzowuje

sposób osadzenia

-cementowe

-bezcementowe (wkręcane)

!!! u ludzi młodych należy

unikać wszczepiania protez

bezpanewkowych lub

cementowych!!!

złamanie przezkrętarzowe

kości udowej

niebezpieczeństwo zatorów

tłuszczowych i powikłań

zakrzepowych