SZKODNIKI ZIEMNIAKA

Szkodniki ziemniaka

Rolnice
Stonka ziemniaczana
Mszyca ziemniaczana
Mątwik ziemniaczany

Rolnice

Rolnice należą do rzędu motyli (Lepidoptera),

Są one ważnymi szkodnikami wielożernymi.

Największe znaczenie gospodarcze mają

gąsienice starszego pokolenia - barwy szaro-

zielonej, które żyją pod ziemią i uszkadzają w

znacznym stopniu bulwy ziemniaka tworząc w

nich nieregularne wżery. Wżery i korytarze w

bulwach ziemniaka są większej średnicy i tworzą

kanały. Ochrona plantacji ziemniaka przed

szkodnikami wielożernymi stanowi obecnie

jeden z najważniejszych do rozwiązania

problemów.

Rolnice

Rolnice

• dwa pokolenia w roku
• żerowanie do później jesieni
• wylot motyli odbywa się w

końcu maja i traw do
września

• przepoczwarzenie następuje

w końcu lipca w glebie

• od sierpnia następuje wylot

motyli i rozwój drugiego
pokolenia

• wyrośnięte gąsienice zimują

w glebie

Rolnice

• samice są bardzo płodne (składają 600-

1000 jaj)

• po ok. 2 tygodniach wylęgają się gąsienice

Rolnice

Zwalczanie:
- stosowanie podorywki lub głębszej

orki

- stosowanie przynęty z dodatkiem

preparatów zawierających bakterię

Bacillus thuringiensis wytwarzającą

toksyczne dla gąsienic białka

- opryski (większe dawki dla dorosłych

stadiów gąsienic)

Stonka ziemniaczana

Należy do rodziny Chrysomelidae

Ok. 1870 roku zawleczona została do Europy.

W Polsce po raz pierwszy odnotowano stonkę

ziemniaczaną

na Suwalszczyźnie w 1880 i wówczas zlikwidowano ją
całkowicie.

Rozprzestrzeniła się w Polsce „na stałe” po II wojnie
światowej.

Stonka ziemniaczana

• Chrząszcz długości

ok. 10 mm,

• Zabarwienie żółte

lub pomarańczowe z
10 czarnymi
podłużnymi paskami
na pokrywach

• Larwy są

pomarańczowe lub
czerwone

Stonka ziemniaczana

• Chrząszcze zimują w glebie na głębokości 10-

50 cm

• Chrząszcze pojawiają się w I połowie maja
• Masowy wylot to II i III dekada maja
• Samica składa jaja na dolnej stronie liścia po

20-30, czasem nawet 130 i więcej

• Płodność średnia samicy wynosi 400-600 do

1000 jaj, max. do 3000

• Rozwój jaj trwa od 8 do 14 dni (powyżej 12

0

C)

Stonka ziemniaczana

• Larwy przechodzą 3

linienia na liściach, a
4 w glebie (gdy
przeobrażają się w
poczwarkę).

• Przyjęto oznaczenia

L1, L2, L3, L4

• L3, L4 są najbardziej

żarłoczne

Stonka ziemniaczana

Optymalny termin zwalczania:
 okres

masowego

gromadzenia

się

chrząszczy

pokolenia zimowego na wschodach ziemniaka

 okres masowego wylęgania larw (pojawianie się

pierwszych larw L3)

 okres

masowego

gromadzenia

się

chrząszczy

pokolenia letniego.

Zwalczanie stonki i wykonanie zabiegu uzależnione
jest od progu szkodliwości , który wynosi dla stonki

- 10 złóż jaj/ 10 roślin;
- 15 larw/ roślinę
- 1 chrząszcz na 25 roślin.

Stonka ziemniaczana

Mszyca ziemniaczana

Wygląd:
 Owad długości 1,8 – 2,0 mm; owalnego

kształtu

 Charakteryzuje się czarnymi opaskami na
czułkach, które są dłuższe od ciała
 Syfony są średniej wielkości
 Koloru żółto-czarnego, niekiedy

przechodzące

do brązowo-zielonego

Mszyca ziemniaczana

Schemat ciała

mszycy

Mszyca ziemniaczana

Znaczenie szkodliwości mszycy może mieć
następujące aspekty:
1.

wysysają soki z roślin, powodując
wolniejszy wzrost; młode liście mogą
ulegać deformacji;

2.

wydzielają rosę miodową, na której rosną
grzyby czerniawe pokrywające liście;

3.

mogą być wektorami wirusów;

4.

Uwalniają toksyn do roślin.

Mątwik ziemniaczany

Należy do rodziny Heteroderidae

występuje najczęściej 1 pokolenie

w roku

typowy szkodnik korzeniowy

Mątwik ziemniaczany

Samce i larwy mają kształt nitkowaty, natomiast

samice – cytrynkowaty.

Cykl życiowy:
- zimuje w postaci cyst (właściwie zimują larwy)
- Na wiosnę larwy przytwierdzają się do korzenia
- Po kilkakrotnym linieniu larwy przekształcają się

w samce odrywające się od rośliny lub samice

przytwierdzone do korzenia

- Samica składa jaja do swego wnętrza; obumiera

i zimuje; po wylęgu larwy wnikają do korzenia

Mątwik ziemniaczany

Szkodliwość:
polega na hamowaniu krążenia soków

i mechanicznym uszkadzaniu roślin

powoduje szkody pośrednie

Mątwik ziemniaczany jest

szkodnikiem

kwarantannowym.

Mątwik ziemniaczany

Może powodować straty do 80%

plonu.

Próg szkodliwości:
- wynosi 500-1000 larw na 100g

gleby

- lub 100 cyst na 100g gleby

Mątwik ziemniaczany

Skuteczną metodą eliminacji

mątwika

jest uprawa odmian odpornych.

W odmianach odpornych brak jest

odpowiednich warunków

biochemicznych dla ich rozwoju.