Podstawy medycyny

nuklearnej

Kazimierz Szopiński

Zakład Diagnostyki Obrazowej

II Wydział Lekarski

Antoine Henri Becquerel (1852-

1908)

Nobel 1903

Maria Skłodowska-Curie (1967-

1934)

Nobel 1903 (fizyka), 1911

(chemia)

Pierre Curie (1859-1906)

Nobel 1903 (fizyka)

Radioaktywność

•α
•β
•γ

Jednostki radioaktywności

• 1Ci=3.7x10

10

rozpadów na

sekundę

• 1 Bq = 1 rozpad na sekundę

• aktywność znacznika zwykle

podawana w mCi

1 Ci = 3.7 GBq

Najczęściej stosowane

izotopy promieniotwórcze

•

99m

Tc

6h

140

•

123

I

13.2h

159, 529

•

133

Xe

5.2d

80

•

201

Tl

3d

80, 135, 167

•

131

I

8d

80, 284, 364, 637

•

67

Ga

3.3d

93, 185, 300, 393

Podstawowe

radiofarmaceutyki

•

99m

Tc-DTPA

dynamiczna scyntygrafia nerek

•

99m

Tc-DMSA

statyczna scyntygrafia nerek

•

99m

Tc- koloid siarkowy

szpik kostny,

wątroba, śledziona

•

99m

Tc- sestamibi

serce

•

99m

Tc-MAA

(makroagregaty albuminowe)

płuca

•

99m

Tc- MDP

(difosfonian metylenowy)

kości

•

67

Ga-cytrynian

zapalenia

Czas półtrwania

• fizyczny (rozpad)
• biologiczny (wydalanie z

organizmu)

• efektywny

biol

phys

biol

phys

ef

T

T

T

T

T







Generator

Urządzenia do rejestracji

• scyntygraf
• gammakamera (kamera Angera)

Gammakamera

Kamera Angera

Gammakamera

Gammakamera

Detektor śródoperacyjny

Kolimacja

Bez kolimacji

Z kolimacją

Kolimacja równoległa

Kolimacja rozbieżna

Kolimator ‘pin-hole’

Powiększenie
obrazu

Obrazowanie planarne

Scyntygrafia perfuzyjna

płuc

Single Photon

Emission Computed

Tomography

(SPECT)

SPECT

SPECT

Positron Emission

Tomography

(PET)

Powstawanie par

e

+

Powstawanie par

e

-

e

+

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

Powstawanie par

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

+

Powstawanie par

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

+

Powstawanie par

E=0.511MeV

foton gamma

foton gamma

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

PET

Najważniejsze

radiofarmaceutyki

Radiofarmaceut
yk

Analog

Proces biologiczny

T

1/2

[min]

(

18

F)-FDG

glukoz

a

metabolizm

glukozy

110

(

15

O)-H

2

O

woda

perfuzja tkankowa

2

(

13

N)-jon

amonowy

-

perfuzja tkankowa

10

(

11

C)-octan

octan

metabolizm lipidów

20

(

68

Ga)-EDTA

-

bariera krew-mózg

68

(

18

F)-tyrozyna

tyrozyn

a

metabolizm

aminokwasów

110

(

18

F)-urydyna

urydyn

a

metabolizm kwasów

nukleinowych

110

(

18

F)-

fluorodopamina

dopami

na

metabolizm

aminokwasów

110

PET

Składanie obrazów (image

fusion)