ZAKAŻENIA

SZPITALNE

Aseptyka, antyseptyka

Co to jest zakażenie
szpitalne?



Zakażenie szpitalne/nosocomial
infection/ to zakażenie, które
rozwija się w czasie pobytu
chorego w szpitalu lub
bezpośrednio po wypisie,ale
pozostaje w związku przyczynowo
skutkowym z tym pobytem.

Wśród chorych przebywających w
szpitalach spotykamy zasadniczo
trzy grupy zakażeń.



zakażenia już istniejące.z którymi chory
trafia do szpitala



zakażenia powstające w czasie pobytu
chorego w szpitalu.



zakażenia związane ze środowiskiem poza
szpitalnym , w sytuacji, kiedy chory przyjęty
jest do szpitala bez objawów klinicznych
zakażenia, z innych powodów,a zakażenie
to ujawnia się podczas pobytu w szpitalu.

Zakażenia szpitalne

Źródła zakażenia i drogi szerzenia

.



personel (przestrzeganie higieny - mycie

rąk!!)



własna flora chorego (skóry, przewodu

pokarmowego)



materiały opatrunkowe



sprzęt medyczny (respiratory , ssaki i

inne)



przetoczenia krwi



źle przechowywane leki

Kliniczne postacie
zakażeń szpitalnych.



układ moczowy: 42,5% - 30,9%



układ oddechowy: 24,2% - 18,1%



posocznica: 14,6% - 10,2%



zakażenia ran operacyjnych 0 -

11,3%



zakażenia miejscowe : 10,6% -

19,5%



inne: 8,1% - 10,0%

Podział zakażeń
szpitalnych

Zakażenia układu moczowego/
ZUM/



stanowią aktualnie największa grupę

wśród zakażeń szpitalnych



30-42%wszystkich zakażeń

szpitalnych powstaje w układzie

moczowym



przeciętnie 1% wszystkich chorych

hospitalizowanych w USA/ponad

800tys./każdego roku przechodzi

zakażenie układu moczowego

Zakażenia układu
moczowego c.d.



szczególnie często występują w
oddziałach geriatrycznych i u
chorych w ciężkim stanie



zakażenie układu moczowego
prowadzi często do bakteriemii,
posocznicy,jak również może być
punktem wyjścia innych powikłań
septcznych

Zakażenia rany
operacyjnej



rany czyste 1 - 2%



rany czyste skażone 5 - 15%



rany skażone 15 - 30%



rany brudne około 40%

Zakażenia rany
operacyjnej c.d.



zależne od chirurga (technika
operacyjna, zasady aseptyki,
racjonalna profilaktyka
antybiotykowa ,itp.)



zależne od środowiska szpitalnego
(warunki sanitarne, jałowość
sprzętu operacyjnego i
opatrunkowego)

Zakażenia układu
oddechwego



stanowią 18-24% wszystkich zakażeń



w OIT ich liczba może przekraczać 50%



czynniki etiologiczne zmieniają się wraz z

zastosowaniem nowych generacji antybiotyków



aktualnie dominują pałeczki Gram ujemne

kolonizujące wstępnie górne drogi oddechowe

w czasie pobytu chorego w szpitalu



zapalenie płuc wikłające przebieg pooperacyjny

u chorych w ciężkim stanie jest wciąż częstą

przyczyną zgonów

Bakteriemia/Sepsa



to obecność zdolnych do życia
drobnoustrojów we krwi z
klinicznymi objawami septycznymi
lub bez nich, u chorych, którzy w
chwili przyjęcia do szpitala nie
mieli oznak ani objawów
zakażenia, a posiewy z krwi były
jałowe

Bakteriemia/Sepsa c.d.



stanowi 10-14% zakażeń szpitalnych



może mieć charakter infekcji pierwotnej

lub być wtórnym powikłaniem innych

zakażeń



2/3 zakażeń powoduje flora Gram ujemna



może prowadzić do posocznicy czyli

uogólnionej reakcji ustroju na zakażenie

oraz wstrząsu septycznego,który jest

najcięższą postacią posocznicy i stanowi

bezpośrednie zagrożenie życia

Inne zakażenia szpitalne



stanowią 10-15% wszystkich zakażeń



w tej grupie są zakażenia skóry,tkanki
podskórnej,centralnego systemu
nerwowego,przewodu pokarmowego,dróg
rodnych i inne powyżej nie zakwalifikowane



rozpoznawanie i kwalifikacja tych zakażeń
jako szpitalne opiera się na tych samych
kryteriach stosowanych w zakażeniu rany
operacyjnej czy układu oddechowego

ASEPYKA



oznacza jałowość



Sposób postępowania zapobiegający

zakażeniu żywymi drobnoustrojami

chorobotwórczymi



zasadą jest unikanie styczności z zakażonym

środowiskiem



stosowanie narzędzi,opatrunków i leków

wyjałowionych,zmiana odzieży i

obuwia,jałowa odzież do zabiegów,stosowanie

rękawiczek ochronnych itp.

ASEPTYKA



Mycie rąk:



Do zabiegów OP



Do zmiany opatrunków



Do badania chorych



Odkażanie



Mycie pola operacyjnego



Kąpiel chorego



Wyjaławianie



Narzędzi



Materiału opatrunkowego



Przepływ jałowego powietrza w sali op.

WYJAŁAWIANIE



Suche ciepło:

160-200stC



Wilgotne ciepło:

121-134stC pod ciśnieniem 1-2

atmosfer



Promieniowanie UV:

sale op



Promieniowanie jonizujące:

sprzęt

jednorazowy



Gazowe: tlenek etylenu

ANTYSEPTYKA



lub dekontaminacja to proces
prowadzący do usunięcia lub
zabicia drobnoustrojów za pomocą
środków antyseptycznych



pojęcie to obejmuje
oczyszczanie,dezynfekcję i
strylizację

Oczyszczanie



metody doprowadzające do
usunięcia obcych materiałów
( zanieczyszczenia np. gleba,
materiał
organiczny,drobnoustroje)z
oczyszczanego obiektu lub sprzętu



najczęściej poprzedza dezynfekcję
lub sterylizację

Dezynfekcja



proces zmniejszający liczbę
patogennych drobnoustrojów, lecz
nie zawsze przetrwalników
bakteryjnych znajdujących się na
przedmiotach lub skórze,do
poziomu który nie zagraża zdrowiu
ludzi

Dezynfekcja wysokiego
stopnia



to proces doprowadzający do
zabicia nie tylko wrażliwych form
wegetatywnych bakterii, grzybów i
wirusów, lecz także prątków
gruźlicy i enterowirusów

Sterylizacja



to proces, w wyniku którego
całkowitemu zniszczeniu ulegają
wszystkie drobnoustroje oraz ich
formy przetrwalnikowe

ŻYWIENIE

Przed hospitalizacją 30 – 50% chorych jest niedożywionych

U 70 – 80% chorych leczonych szpitalnie

stan odżywienia ulega pogorszeniu

Krytycznie chorzy tracą 2% masy mięśniowej na dobę

Przyczyny:

ciężkie zabiegi operacyjne

obrażenia wielonarządowe

stany septyczne

ostre zapalenie trzustki

oparzenia

zapalenia otrzewnej

Badania diagnostyczne
Zabiegi opróżniajace p.p.
Niedostatecznie kaloryczne i
niesmaczne posiłki

Leczenie żywieniowe:

Pozajelitowe:

do żył obwodowych i centralnych

Dojelitowe:

doustnie, do żołądka, do dwunastnicy,

do górnej pętli jelita cienkiego

Mieszane

Wskazania do

całkowitego żywienia

dożylnego.

• Przetoka z jelita cienkiego z dużą

utratą

• Zespół tzw. krótkiej pętli
• Brak możliwości odżywiania

doustnego przez co najmniej 7 do 10

dni, oraz współistnienie

hypoalbuminemii <2,8g/l

• Wyniszczenie poprzedzające

aktualny stan utrata wagi ciała >

10%

• Rozwinięty stan hipermetaboliczny:

sepsa, uraz wielomiejscowy,

oparzenia

• Masywne wymioty ciężarnych
• Transplantacja szpiku kostnego

Żywienie dojelitowe

Funkcje przewodu pokarmowego:

zaopatrywanie w substancje odżywcze
regulacja immunologiczna
metabolizm ustroju
produkcja vit. B i vit. K

Wskazane u chorych z zachowanym pasażem i

Prawidłowym wchłanianiem wymagających żywienia

Przeciwwskazane u
chorych:

-z niedrożnością i
poraźenną
-z rozlanym zapaleniem
otrzewnej
-we wstrząsie
-w uporczywych wymiotach,
biegunce

Metody żywienia do przewodu pokarmowego:

doustne
do żołądka przez zgłębnik

metodą przezskórnej gastrostomii endoskopowej

do dwunastnicy
do jelita cienkiego przez zgłębnik lub przez

gastrojejunostomię odżywczą

Zapotrzebowanie

podstawowe

Energia:

19 – 25 kcal/kg/24 godz

Glukoza:

4g/kg/24 godz

Tłuszcz:

0.25 – 1.0 g/ 24 godz

Białko:

0.7 – 1.5 g/ 24 godz

Powikłania żywienia

parenteralnego.

Powikłania techniczne:

• powikłania związane z

cewnikowaniem układu żył

głębokich:
uszkodzenie anatomiczne, odma, zatory,

krwiaki,

• zakrzepica żyły centralnej
• zator powietrzny

Powikłania septyczne:

• Posocznica bakteryjna
• Posocznica grzybicza

Powikłania metaboliczne:

• zaburzenia elektrolitowe

–

hypofosfatemia, hypokalemia,

hypomagnezemia

• kwasica metaboliczna

hyperchloremiczna

– przy stosowaniu

roztworów aminokwasów z wysoką

zawartością chlorków

• hypoglikemia
• zespół przekarmienia
• dysfunkcja wątroby

– stłuszczenie,

wewnątrzwątrobowa cholestaza,

zagęszczenie żółci, zaburzenia

kurczliwości pęcherzyka

• niedobory mikroelementów, witamin

w szczególności tiaminy, kwasu

foliowego, witaminy K