Metody projekcyjne

Metody projekcyjne

Agata Kowalińska
Daria Pilawska
Kinga Rauch

Pojęcie upowszechnione przez

Pojęcie upowszechnione przez

psychologię, oznaczające badanie

psychologię, oznaczające badanie

osobowości i wykrywanie cech

osobowości i wykrywanie cech

psychicznych człowieka poprzez

psychicznych człowieka poprzez

poznawanie jego motywacji i

poznawanie jego motywacji i

zaburzeń w życiu emocjonalnym,

zaburzeń w życiu emocjonalnym,

stawianie go w sytuacji

stawianie go w sytuacji

wymagającej wyboru jednej z

wymagającej wyboru jednej z

wielu możliwych form

wielu możliwych form

reagowania i, co za tym idzie,

reagowania i, co za tym idzie,

"rzutowanie" fantazji badanego

"rzutowanie" fantazji badanego

na zewnątrz.

na zewnątrz.

Metoda badania psychologicznego,

Metoda badania psychologicznego,

w której nadawanie przez osobę

w której nadawanie przez osobę

indywidualnych znaczeń

indywidualnych znaczeń

wieloznacznemu materiałowi

wieloznacznemu materiałowi

bodźcowemu może ujawniać jej:

bodźcowemu może ujawniać jej:

• stany psychiczne
• cechy osobowości
• watrości
• postawy
• cele

• mechanizmy

obronne

• lęki
• kompleksy
• traumy

Przykład

Przykład

Istotą testu

Istotą testu

projekcyjnego

projekcyjnego

jest wydobycie

jest wydobycie

nieświadomyc

nieświadomyc

h treści

h treści

psychicznych,

psychicznych,

których

których

badany nie

badany nie

jest w stanie

jest w stanie

ujawnić

ujawnić

świadomie...

świadomie...

Nazwa

test projekcyjny

test projekcyjny

pochodzi od mechanizmu

obronnego –

projekcji

projekcji.

Projekcja

Projekcja (od łac. proicere, wyrzucać

przed siebie) - jeden z mechanizmów

obronnych.

Polega na przypisywania innym własnych

poglądów, zachowań lub cech,

najczęściej negatywnych.

Przyczyną jest większa dostępność tych
poglądów, zachowań i cech u osoby, która
je posiada, a tym samym łatwiejsze
podciąganie pod daną kategorię.

Dwa aspekty

Dwa aspekty

uniknięcie

frustracji

zniekształcen

ie

rzeczywistoś

ci

Większość metod projekcyjnych ma

Większość metod projekcyjnych ma

charakter testów, zwanych testami

charakter testów, zwanych testami

projekcyjnymi.

projekcyjnymi.

Do najbardziej znanych należą:

Do najbardziej znanych należą:

• Test Kocha (zwany testem drzewa)
• Test aprecepcji tematycznej Murraya
• Test Rorschacha
• Rysunek postaci ludzkiej i rodziny
• Rysunek domu
• Test Szondiego
• Test Zdań Niedokończonych

Test Drzewa ( Test Kocha)

Test Drzewa ( Test Kocha)

Postać, jaką przybiera

na rysunku drzewo, nie

jest przypadkowa.

Stanowi ono niejako

syntezę spostrzeżeń

człowieka, obrazów

tkwiących w pamięci.

Jest to

odzwierciedlenie w

naturalny i

subiektywny sposób

cech osobowości i

najczęściej dzieje się

bez udziału

świadomości.

Test apercepcji

Test apercepcji

tematycznej Murraya (TAT)

tematycznej Murraya (TAT)

W wersji podstawowej test składa się z

trzech serii po 10 obrazków. Na

obrazkach przedstawione są sceny z

życia społecznego, które badany ma

szeroko opisać, łącznie z tym czego na

obrazkach nie ma a może się domyślić.

W przypadku dorosłych, o przynajmniej

przeciętnej inteligencji, pytani są

proszeni o opowiedzenie jak najbardziej

dramatycznej historii dla każdego z

rysunków

Historia powinna zawierać

Historia powinna zawierać

informacje:

informacje:

• co doprowadziło do pokazanej

sytuacji

• co się dzieje w momencie

pokazywanym na rysunku

• co przedstawione osoby czują i myślą
• co się stanie w przyszłości czyli jak

zakończy się ta historia

Istnieje odmiana testu przeznaczona

dla dzieci, w której na obrazkach

przedstawione są sytuacje rodzinne lub

zwierzęta

.

Wersję tę stosuje się również w

stosunku do osób upośledzonych.

W przypadku dzieci i osób o

ograniczonych możliwościach

umysłowych wymagania są mniejsze, w

szczególności nie wymaga się

opowiadania dramatycznych historii.

Ocena osoby badanej jest

Ocena osoby badanej jest

wykonywana na bazie tego co

wykonywana na bazie tego co

ona wymyśli w odpowiedzi na

ona wymyśli w odpowiedzi na

oglądane obrazy.

oglądane obrazy.

Test ten pozwala

poznać

nieświadome

(wyparte)

elementy

osobowości,

motywy, potrzeby,

zdolności

rozwiązywania

problemów osoby

badanej.

Test Rorschacha-

Test Rorschacha-

Test plam atramentowych

Test plam atramentowych

Test składa się z 10 tablic z

plamami atramentowymi

(5 szaroczarnych, 2

szaroczerwone i 3 kolorowe).

Tablice prezentuje się osobie

badanej, która opowiada, co na

nich widzi.

Bierze się pod uwagę:

Bierze się pod uwagę:

• interpretowany obszar (całość, części)
• determinantę odpowiedzi (kształt, barwa,

pozorny ruch)

• poziom formy (zgodność obrazu z

bodźcem)

• treść (ludzie, zwierzęta etc.).
• czas reakcji na poszczególne tablice

Wypowiedzi są klasyfikowane według

Wypowiedzi są klasyfikowane według

klucza, na podstawie którego tworzony

klucza, na podstawie którego tworzony

jest tzw. psychogram.

jest tzw. psychogram.

10

10

tablic

tablic

Rysunek postaci ludzkiej

Rysunek postaci ludzkiej

Rysunek rodziny

Rysunek rodziny

Są to sprawdzone metody badania

rozwoju umysłowego dzieci.

Istnieje wiele zasad interpretacji rysunku.

Z rysunku postaci ludzkiej można poznać

stosunek badanego do własnego ciała,

wyglądu, można badać stopień

identyfikacji z płcią.

Interpretację rysunków postaci ludzkiej

dobrze jest połączyć z innymi danymi,

z obserwacji, badań testowych, rozmów

itp.

Rodzina

Rodzina

Rysunek

rodziny oddaje

stopień

adaptacji

dziecka do osób

z otoczenia,

jego

samoświadomoś

ć, oraz stosunek

do innych.

Dzięki rysunkowi rodziny możemy się

zorientować, jakie postawy uczuciowe przejawia

dziecko wobec rodziców, oraz pozostałych

członków rodziny.

Rysunek domu

Rysunek domu

Rysunek, poprzez

strukturę domu i

używane kolory,

znajduje odbicie w

przynależności

społeczno-kulturowej

dziecka.

Dom wydaje się więc

być elementem

znaczącym i bogatym,

podobnie jak

reprezentacja postaci

ludzkiej.

Test Szondiego

Test Szondiego

Spośród zdjęć badany wybiera te, które wywołują

Spośród zdjęć badany wybiera te, które wywołują

w nim określone uczucia

w nim określone uczucia

Dokonane przez niego

wybory z reguły

korespondują z

ukrytymi i jawnymi

potrzebami psyche

dążącej do równowagi

swych funkcji.

Rozpoznając zadany

genetycznie

"program" (los),

można go poprzez

odpowiednie techniki

psychoterapeutyczne

zmienić, wpływając

na dynamikę

przemian psychiki.

Typy psychiczne

Typy psychiczne

(patologiczne)

(patologiczne)

wg Szondiego:

wg Szondiego:

• sadomasochoizm
• schizofrenia
• paranoja
• epilepsja
• narcyzm

Test Niedokończonych

Test Niedokończonych

Zdań Rottera

Zdań Rottera

Test niedokończonych zdań -

jest jedną z technik

projekcyjnych, którą

wykorzystuje się w badaniach

jakościowych.

Test niedokończonych zdań

polega na tym, że

respondenci kończą zaczęte

zdanie.

Podsumowanie...

Podsumowanie...

Testy projekcyjne mają swoich

gorących zwolenników, którzy

twierdzą, że jest to metoda

pozwalająca zrozumieć

głębokie, bardzo intymne

treści psychiczne, które

niemożliwe są do wydobycia

przy pomocy innych metod.

Dzięki testom projekcyjnym

możemy także uzyskać

informacje, których sama

osoba badana jest

nieświadoma.

Krytycy testów projekcyjnych

twierdzą, że dostarczony

przez badanego materiał do

interpretacji jest bardzo

podatny na zniekształcenia i

trudno go obiektywnie

ocenić.

Każdy klinicysta będzie mieć

skłonność do odmiennego

rozumienia wypowiedzi

badanego. Testy takie są w

znacznym stopniu

nieobiektywne.

Dziękujemy za uwagę :)

Dziękujemy za uwagę :)