dr Janina Kotlińska

dr Janina Kotlińska

1

1

I rok, studia niestacjonarne,

I rok, studia niestacjonarne,

WE

WE

(G 03-08)

(G 03-08)

Podstawy finansów

Podstawy finansów

dr Janina Kotlińska

dr Janina Kotlińska

2

2

Wykład I.

Wykład I.



Pojęcie finansów

Pojęcie finansów



Finanse jako nauka

Finanse jako nauka

dr Janina Kotlińska

dr Janina Kotlińska

3

3

Pojęcie finansów

Pojęcie finansów



ujęcie statyczne - funduszowe

ujęcie statyczne - funduszowe

(zasoby)

(zasoby)



ujęcie dynamiczne (przepływy)

ujęcie dynamiczne (przepływy)

dr Janina Kotlińska

dr Janina Kotlińska

4

4

Pojęcie finansów – ujęcie

Pojęcie finansów – ujęcie

dynamiczne

dynamiczne

•

proces gromadzenia i rozdziału zasobów

proces gromadzenia i rozdziału zasobów

pieniężnych

pieniężnych

•

ogół zjawisk ekonomicznych związanych z

ogół zjawisk ekonomicznych związanych z

gromadzeniem i wydatkowaniem zasobów

gromadzeniem i wydatkowaniem zasobów

pieniężnych

pieniężnych

•

ogół zjawisk związanych z działalnością

ogół zjawisk związanych z działalnością

człowieka, w której to działalności

człowieka, w której to działalności

występuje przepływ pieniądza

występuje przepływ pieniądza

•

ogół zjawisk pieniężnych powstających w

ogół zjawisk pieniężnych powstających w

związku z działalnością gospodarczą i

związku z działalnością gospodarczą i

społeczną człowieka

społeczną człowieka

dr Janina Kotlińska

dr Janina Kotlińska

5

5

Zjawiska pieniężne i zjawiska

Zjawiska pieniężne i zjawiska

finansowe

finansowe



zjawiska pieniężne

zjawiska pieniężne

– ogół zjawisk

– ogół zjawisk

ekonomicznych, w których występuje

ekonomicznych, w których występuje

pieniądz (w każdej ze swoich funkcji)

pieniądz (w każdej ze swoich funkcji)



zjawiska finansowe

zjawiska finansowe

– zjawiska pieniężne,

– zjawiska pieniężne,

w których pieniądz występuje w funkcji

w których pieniądz występuje w funkcji

obiegowej

obiegowej

dr Janina Kotlińska

dr Janina Kotlińska

6

6

Klasyfikacja finansów

Klasyfikacja finansów



Kryterium przedmiotowe

Kryterium przedmiotowe



Kryterium podmiotowe

Kryterium podmiotowe

dr Janina Kotlińska

dr Janina Kotlińska

7

7

Finanse wg kryterium

Finanse wg kryterium

przedmiotowego

przedmiotowego

(związek z

(związek z

ujęciem dynamicznym)

ujęciem dynamicznym)



przepływy ekwiwalentne

przepływy ekwiwalentne

a)

a)

materialne

materialne

b)

b)

osobowe

osobowe



przepływy nieekwiwalentne

przepływy nieekwiwalentne



opłaty za usługi społeczne

opłaty za usługi społeczne



przepływy finansowe związane z

przepływy finansowe związane z

działalnością instytucji finansowych

działalnością instytucji finansowych

dr Janina Kotlińska

dr Janina Kotlińska

8

8

Finanse wg kryterium

Finanse wg kryterium

podmiotowego

podmiotowego

(związek z ujęciem

(związek z ujęciem

statycznym, funduszowym)

statycznym, funduszowym)



finanse publiczne

finanse publiczne



finanse przedsiębiorstw

finanse przedsiębiorstw



finanse gospodarstw domowych

finanse gospodarstw domowych



finanse instytucji finansowych

finanse instytucji finansowych

a)

a)

banków

banków

b)

b)

instytucji ubezpieczeniowych

instytucji ubezpieczeniowych

dr Janina Kotlińska

dr Janina Kotlińska

9

9

Różnice między finansami

Różnice między finansami

prywatnymi

prywatnymi

a finansami publicznymi

a finansami publicznymi



finanse publiczne cechuje wysoki stopień

finanse publiczne cechuje wysoki stopień

regulacji prawnej

regulacji prawnej



finanse publiczne mogą mieć charakter

finanse publiczne mogą mieć charakter

scentralizowany i zdecentralizowany, a finanse

scentralizowany i zdecentralizowany, a finanse

prywatne zawsze zdecentralizowany

prywatne zawsze zdecentralizowany



kształtowanie finansów publicznych jest

kształtowanie finansów publicznych jest

wytworem świadomej działalności osób i

wytworem świadomej działalności osób i

instytucji

instytucji



skala finansów publicznych jest

skala finansów publicznych jest

nieporównywalna z finansami prywatnymi;

nieporównywalna z finansami prywatnymi;

finanse prywatne nie mają wpływu na

finanse prywatne nie mają wpływu na

kształtowanie się równowagi finansowej

kształtowanie się równowagi finansowej

państwa

państwa

dr Janina Kotlińska

dr Janina Kotlińska

10

10

Różnice między finansami

Różnice między finansami

prywatnymi

prywatnymi

a finansami publicznymi – cd.

a finansami publicznymi – cd.



finanse publiczne kształtują udział podmiotów w

finanse publiczne kształtują udział podmiotów w

podziale produktu krajowego, finanse prywatne

podziale produktu krajowego, finanse prywatne

nie mają tej możliwości

nie mają tej możliwości



finanse publiczne zorientowane są na realizację

finanse publiczne zorientowane są na realizację

interesu publicznego; finanse prywatne – służą

interesu publicznego; finanse prywatne – służą

realizacji indywidualnych celów, zysków

realizacji indywidualnych celów, zysków



władza publiczna dysponuje przymusem dla

władza publiczna dysponuje przymusem dla

zapewnienia sobie dochodów i nie podlega

zapewnienia sobie dochodów i nie podlega

przymusowi w zakresie wydatków; podmioty

przymusowi w zakresie wydatków; podmioty

prywatne odwrotnie – nie dysponują przymusem

prywatne odwrotnie – nie dysponują przymusem

w zakresie dochodów, ale w zakresie wydatków

w zakresie dochodów, ale w zakresie wydatków

dr Janina Kotlińska

dr Janina Kotlińska

11

11

Różnice między finansami

Różnice między finansami

prywatnymi a finansami

prywatnymi a finansami

publicznymi – cd.

publicznymi – cd.



finanse publiczne mają obiektywny

finanse publiczne mają obiektywny

charakter – istnienie ich nie jest zależne

charakter – istnienie ich nie jest zależne

od woli i chęci ludzi

od woli i chęci ludzi



finanse publiczne wyrażają się w

finanse publiczne wyrażają się w

pieniądzu, na prywatnego posiadacza

pieniądzu, na prywatnego posiadacza

pieniądza nie mają znacznego wpływu

pieniądza nie mają znacznego wpływu

dr Janina Kotlińska

dr Janina Kotlińska

12

12

Finanse można też rozpatrywać:

Finanse można też rozpatrywać:



w ujęciu instytucjonalnym (zjawiska

w ujęciu instytucjonalnym (zjawiska

pieniężne przyjmują konkretną postać:

pieniężne przyjmują konkretną postać:

ceny, stopy procentowej, kursu

ceny, stopy procentowej, kursu

walutowego, kredytu, pożyczki, podatku,

walutowego, kredytu, pożyczki, podatku,

zasiłku)

zasiłku)

dr Janina Kotlińska

dr Janina Kotlińska

13

13

Finanse jako nauka

Finanse jako nauka



finanse wyłoniły się z ekonomii w XIX wieku

finanse wyłoniły się z ekonomii w XIX wieku



nauka o finansach królową nauk

nauka o finansach królową nauk

ekonomicznych

ekonomicznych



przedmiotem nauki o finansach są realne

przedmiotem nauki o finansach są realne

zjawiska i stosunki finansowe zachodzące

zjawiska i stosunki finansowe zachodzące

między podmiotami

między podmiotami



finanse – fragment rzeczywistości

finanse – fragment rzeczywistości

ekonomicznej, działalności praktycznej

ekonomicznej, działalności praktycznej



nauka o finansach stanowi refleksję

nauka o finansach stanowi refleksję

teoretyczną nad rzeczywistością,

teoretyczną nad rzeczywistością,

działalnością praktyczną

działalnością praktyczną

dr Janina Kotlińska

dr Janina Kotlińska

14

14

Finanse jako nauka – cd.

Finanse jako nauka – cd.



w żadnej innej dziedzinie nauka nie jest

w żadnej innej dziedzinie nauka nie jest

tak opóźniona w stosunku do potrzeb

tak opóźniona w stosunku do potrzeb



w naukach finansowych mamy trudności

w naukach finansowych mamy trudności

w eksperymentowaniu („to se ne wrati”)

w eksperymentowaniu („to se ne wrati”)

– eksperymentu nie można powtórzyć

– eksperymentu nie można powtórzyć



w finansach wszystko wartościujemy (kto

w finansach wszystko wartościujemy (kto

stracił lub zyskał, ile?)

stracił lub zyskał, ile?)



osoba wpływa na wynik (ogólne kryteria

osoba wpływa na wynik (ogólne kryteria

wyceny, a różny jest jej wynik)

wyceny, a różny jest jej wynik)



człowiek jest nieprzewidywalny i

człowiek jest nieprzewidywalny i

funkcjonuje w różnych strukturach

funkcjonuje w różnych strukturach

dr Janina Kotlińska

dr Janina Kotlińska

15

15

Finanse jako nauka – cd.

Finanse jako nauka – cd.



jeśli wykładowcy ekonomii (finansów) nie

jeśli wykładowcy ekonomii (finansów) nie

odwołują się do czynników

odwołują się do czynników

pozaekonomicznych, wprowadzają

pozaekonomicznych, wprowadzają

studentów w błąd

studentów w błąd



ekonomista, który jest tylko ekonomistą,

ekonomista, który jest tylko ekonomistą,

jest nie tylko skończonym nudziarzem,

jest nie tylko skończonym nudziarzem,

jest wręcz niebezpieczny

jest wręcz niebezpieczny



trzeba widzieć las, a nie tylko pojedyncze

trzeba widzieć las, a nie tylko pojedyncze

drzewa

drzewa



świat nie jest uporządkowany, nie da się

świat nie jest uporządkowany, nie da się

go tradycyjnie wytłumaczyć

go tradycyjnie wytłumaczyć

dr Janina Kotlińska

dr Janina Kotlińska

16

16

Dziękuję!

Dziękuję!