Projekt socjalny

Projekt

socjalny - jest jednym z wielu narzędzi,

którymi posługuje się

pracownik socjalny

w swojej

pracy zawodowej.

Projekt:
• jest zespołem celów skoordynowanych ze względu

na cel nadrzędny.

• jest systemem wielu interwencji, które przebiegają

etapowo i są ze sobą powiązane.

Projekt socjalny jest też

dokument

em

zawierającym

opis celów i środków działania pracownika
socjalnego.

Taki projekt na ogół odnosi się do jednostek, grup,

społeczności lokalnej, które znajdują się czasowo lub
trwale w trudnej sytuacji życiowej.

Istota projektów

Projekt socjalny jest traktowany jako

szczególny rodzaj projektu działania.

„Projekt działania możemy określić

jako obraz antycypowany, który
staramy się osiągnąć w następstwie
przyjętych operacji, prowadzących do
nowego stanu rzeczywistości”

/Marynowicz – Hetka, Piekarski (red.),

s.176/

Projekt socjalny jest projektem działania

w obszarze praktyki socjalnej – jest
formą projektu działania, który zmierza
do wyjaśnienia i rozwiązania problemu
danej populacji.

Najczęściej odnosi się do populacji

(jednostek, grup, społeczności lokalnej
lub funkcjonalnej – instytucji) która
czasowo lub trwale znajduje się w
sytuacji trudnej.

Rodzaje projektów
socjalnych

Wyróżnia się dwa podstawowe projekty

socjalne:

• Projekty indywidualne –

odnoszące się do

poszczególnych osób lub rodzin i

stosowane

w toku

prowadzenia

indywidualnego

przypadku;

• Projekty instytucjonalne -

odnoszące się

do instytucji i organizacji - ich celem jest
tworzenie

nowych instytucji lub poprawa

funkcjonowania już istniejących.

• Indywidualne - odnoszą się do jednostek i

stosowane są w indywidualnym toku
prowadzenia przypadku, czasem jako
uzupełnienie metody umowy (kontraktu
socjalnego) z podopiecznym;

• Grupowe - skierowane są do grupy lub

większej zbiorowości odbiorców;

• Instytucjonalne - odnoszą się do placówek,

kreują ich powstanie oraz zmierzają do
modyfikacji ich funkcjonowania.

Struktura projektu socjalnego

Z punktu widzenia metodycznego – projekt powinien

obejmować całość procesu metodycznego działania.

• Punktem wyjścia winna być diagnoza problemów

lub potrzeb przy czym;
problem - definiowany jest bardzo ogólnie
(obiektywny niedostatek w porównaniu z istniejącymi
normami społecznymi),
potrzeby – wyrażają subiektywne dążenia,
pragnienia, wymagania jednostek i grup,

• Analiza sytuacji działania obejmująca kontekst

formalno – prawny, organizacyjno – instytucjonalny
oraz zasoby warunkujące możliwość realizacji działań;

• Ocena sytuacji – punkt wyjścia określenia celów

zmian i opracowania programu działań

Wg. Piekarskiego i Marynowicz – Hetki – struktura

projektu nie powinna być nadmiernie
uszczegółowiona. Podawanie gotowych schematów
może być niebezpieczne, ponieważ
„uprzedmiotowia problem”, który był sygnałem
podjęcia procedury konstruowania projektu. A
przecież nie ma możliwości unifikacji rozwiązań w
pracy socjalnej (każda sytuacja społeczna jest
indywidualna i niepowtarzalna).

Wyodrębniają trzy ogniwa projektu:

- konceptualizację,
- operacjonalizację,
- ewaluację

Projekt socjalny, który obejmuje te 3 ogniwa ma
charakter procesu. Jest nastawiony na zmianę i
może zmianę generować. Projekt w toku działania
spełnia funkcję społeczną - dynamizuje społeczność,
sprzyja integracji i koordynacji podmiotów
działających oraz może oddziaływać terapeutycznie.

Elementy projektu socjalnego:

1. Tytuł projektu
2. Cel główny
3. Adresat
4. Wnioskodawca
5. Założenia merytoryczne projektu
6. Etapy realizacji projektu
7. Planowane efekty
8. Źródła finansowania
 

I. Podstawowe informacje

• Instytucja (osoba/y) realizująca

projekt;

• Beneficjenci projektu – grupa

docelowa objęta działaniami
przewidzianymi w projekcie.

II. Identyfikacja
problemu

/ocena przyczyn, skali, skutków w

wymiarze – indywidualnym, rodzinnym i

środowiskowym/

Opis sytuacji w jakiej znajdują się osoby
(środowisko) których dotyczy projekt.

Identyfikacja problemu stanowi punkt
wyjścia projektu i musi być oparta na
rzeczywistych danych.

III. Uzasadnienie

projektu

/sformułowanie celów interwencji,

ocena potrzeb i zasobów klienta

oraz określenie kierunków

działania i oczekiwane zmiany

/

• Uzasadnienie projektu musi wynikać z identyfikacji

problemu, oceny przyczyn, skali i skutków.

• Cel projektu musi wynikać z udokumentowanych

potrzeb środowiska społecznego do którego jest

adresowany.

• Określenie kierunków działania wynika z oceny

potrzeb i zasobów (osobistych, środowiskowych ,

instytucjonalnych) klienta.

• Oczekiwane zmiany

O

kreślamy spodziewany wpływ działań,

podjętych w trakcie realizacji projektu, na

zmianę sytuacji klienta, rodziny, grupy czy

środowiska społecznego, do którego projekt

jest adresowany.

Dla dokonania zmiany stosujemy określone

metody pracy socjalnej.

IV. Szczegółowy plan

realizacji projektu

• Cel główny i cele szczegółowe;
• Rezultaty;
• Działania z podaniem wskaźników

osiągania celów;

• Mierniki – źródła informacji pozwalające

na weryfikację wskaźników (ewaluacja);

• Uwarunkowania zewnętrzne realizacji

działań;

• Czas trwania projektu (terminy

osiągania celów);

• Harmonogram realizacji wszystkich

działań (kto, co, kiedy, gdzie).

V. Informacje

dodatkowe

/istotne z punktu widzenia

projektu/

VI. Budżet projektu

VII. Ewaluacja

Procedura ewaluacji

• Określenie celu ewaluacji;
• Określenie przedmiotu ewaluacji;
• Ustalenie co konkretnie chcemy wiedzieć o

przedmiocie ewaluacji;

• Kto przeprowadzi ewaluację (zbierze dane i

opracuje rezultaty);

• Wybór metod i technik zdobywania i gromadzenia

informacji (danych);

• Wybór technik opracowania danych oraz

formułowanych na ich podstawie raportów;

• Określenie sposobu wykorzystania rezultatów

ewaluacji.

Istota ewaluacji

Ewaluacja dotyczy wszystkich elementów

procesu opracowania i wdrażania projektów.

Procedurze ewaluacji poddawane sa cele, plan

działania, proces działania i jego wyniki.

W konkretnym projekcie i konkretnym działaniu

– ewaluacji podlega;

• merytoryczna wartość celu,
• jakość planu działania,
• stopień jego realizacji,
• wartość uzyskiwanych rezultatów.
Ewaluacja może być dokonywana na każdym

etapie pracy nad projektem socjalnym

Rodzaje ewaluacji

• Ewaluacja korygująca
/ma dostarczyć informacji dotyczących

efektywności realizacji działań na
poszczególnych etapach realizacji
projektu socjalnego/;

• Ewaluacja podsumowująca
/stosowana po zakończeniu realizacji

projektu socjalnego i służy ocenie
ostatecznej (całościowej)
efektywności projektu.

Wg.E. Kantowicz na projekt socjalny składa

się złożona procedura profesjonalnych

działań, która wyraża się w jego kolejnych

etapach:

1. Zdefiniowanie problemu socjalnego.
2. Wstępna analiza (diagnoza) problemu.
3. Usytuowanie problemu w kontekście teorii

społecznych.

4. Określenie celu projektu oraz zadań.
5. Opracowanie założeń metodologicznych.
6. Analiza założeń metodologicznych
7. Ustalenie planu pracy
8. Wdrażanie projektu
9. Analiza recepcji projektu przez jego uczestników
10.Opracowanie wniosków

Podejmując działania metodyczne związane z

opracowaniem projektu socjalnego koncentrujemy
się na analizie napotkanych problemów
społecznych i one stanowią wytyczną dla projektu.

Obiektem projektu mogą być różne problemy i

sytuacje wymagające pomocy i zmian: ubóstwo,
patologia jednostki, rodziny lub grupy, przemoc
społeczne wykluczenie (niepełnosprawność,
osamotnienie, choroba), trudności adaptacyjne lub
wychowawcze.

Głównym celem podjętego działania winno stać się

dążenie do zmian, uwzględniające pomocniczy,
wychowawczy, resocjalizacyjny, rewalidacyjny lub
terapeutyczny charakter aktywności socjalnej.

Literatura

• Kotlarska – Michalska A. (red.), Diagnozowanie i

projektowanie w pracy socjalnej, Poznań 1999

• Marynowicz – Hetka E., Piekarski J. (red.), Wokół problemów

działania społecznego, Warszawa 1996

• Ornacka K., Ewaluacja. Między naukami społecznymi i pracą

socjalną, Kraków 2003

• Robertis de C., Metodyka działania w pracy socjalnej,

Warszawa 1996

• Wódz K., Praca socjalna w środowisku zamieszkania,

Katowice 1998

• Roobson C., Projektowanie ewaluacji, (w:) L. Korporowicz

(red.), Ewaluacja w edukacji, Warszawa 1997

• Kantowicz E., Teoretyczny kontekst projektu socjalnego i

próby jego zastosowań, „Praca socjalna” 2000, nr 4.