1

Metody mechaniczne

Metoda Butlera



Badanie oraz likwidowanie zaburzeń
neuromechaniki



Neuromechanika – zmiany plastyczności
układu nerwowego, zmniejszenie jego
zdolności do przesuwania względem
struktur otaczających, rozciągania i
napinania samej tkanki nerwowej oraz
nieprawidłowości procesów fizjologicznych

(Butler D.: Mobilisation of the nervous system, Churchil
Livingstone, 1991)

2

Metody mechaniczne

Metoda Butlera

Przyczyny zaburzenia neuromechaniki



Czynniki wewnętrzne: obrzęk, krwiak,
deformacje kostne, nowotwory,
zwłóknienia tkanki łącznej



Czynniki zewnętrzne: długotrwale
utrzymywana nieprawidłowa pozycja
przy pracy, podczas snu, ucisk tkanek
powierzchownych

3

Metody mechaniczne

Metoda Butlera

Badanie



Przewodnictwa nerwowego



Funkcji mięśni unerwianych przez
badany nerw



Testy napięciowe nerwów kończyn
górnych, dolnych i tułowia

4

Metody mechaniczne

Metoda Butlera

Terapia



Bezpośrednie mobilizacje układu
nerwowego z wykorzystaniem testów
napięciowych poszczególnych
nerwów



Zabiegi mobilizacyjne stawów,
mięśni, powięzi i skóry wpływające
pośrednio na układ nerwowy



Nauka zachowań profilaktycznych

5

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa

Założenia



Większość dysfunkcji narządu ruchu
dotyczy tkanek miękkich



Wymaga to funkcjonalnego
diagnozowania stanu pacjentów



Przyczyną zaburzeń funkcji segmentu
ruchowego jest nieprawidłowa
pozycja krążka międzykręgowego

6

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa

Badanie



Wywiad



Obserwacja



Badania funkcjonalne



Badanie dotykowe

7

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa

Badanie funkcjonalne



Ruchy czynne



Ruchy bierne

■

ból

■

zakres ruchu

■

czucie końcowe



Testy oporowe (napięcia izometryczne w

połowie fizjologicznego zakresu

ruchomości, czyli w pozycji neutralnej)

■

ból

■

siła

8

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa

Niekurczliwe (bierne)



Więzadła



Powięzi



Kaletki



Torebki stawowe



Opona twarda



Korzenie nerwowe

Kurczliwe

(czynne)



Mięśnie



Ścięgna i ich
przyczepy

Tkanki miękkie

9

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa

Badanie funkcjonalne



Sprawdza się zgodność objawów w
ruchach czynnych i biernych



Dolegliwości występujące w obu
przypadkach w tym samym kierunku
– uszkodzenie struktur niekurczliwych



W przeciwnych kierunkach –
uszkodzenie struktur kurczliwych

10

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa

Wzorzec torebkowy



Charakterystyczny dla danego stawu
wzorzec utraty możliwości
funkcjonalnych



Każdy ze stawów wykazuje inny schemat
ograniczenia ruchomości, uwarunkowany
różnicami w budowie anatomicznej stawu



Każda czynność ruchowa powoduje inne
napięcie torebki stawowej

11

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa



Wzorzec torebkowy w badaniu jest
całością objawów utraty możliwości
funkcjonalnych poprzez

■

ból

■

ograniczenie zakresu ruchu

■

czucie końcowe

12

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa



Wzorzec pozatorebkowy jest sumą
wszystkich możliwych objawów i
wzorców odbiegających od wzorca
torebkowego



Utrata możliwości funkcjonalnych
przebiegająca poza wzorcem
torebkowym informuje o
uszkodzeniu innej struktury
pozastawowej

13

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa

Fizjologiczne rodzaje czucia
końcowego ruchu



Kostny



Miękkoelastyczny (mięśniowy)



Twardoelastyczny (torebkowy)

14

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa

Patologiczne rodzaje czucia końcowego ruchu



Spastyczne (nagłe zatrzymanie ruchu przez
wzmożone napięcie mięśniowe)



Torebkowe (takie jak prawidłowe, ale wcześniej)



Puste (ból przed fizjologicznym końcem ruchu)



Sprężynujące (efekt sprężynowania na końcu
ruchu)



Mięśniowe (takie jak prawidłowe, ale wcześniej)



Kostne (takie jak prawidłowe, ale wcześniej)

15

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa

Testy oporowe



W wyniku badania otrzymujemy
objawy prowokowane przez
izometryczne napięcie
poszczególnych mięśni lub grup
mięśniowych.



Testy oporowe pozytywne - ból i/lub
osłabienie siły mięśniowej.

16

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa



pozytywny test pasywny (ograniczenie
ruchomości, ból, zmienione czucie
końcowe)



wzorzec torebkowy (specyficzna kolejność i
stosunek ograniczonych ruchów względem
siebie)



zaburzenie leży w torebce stawowej

ta
k

ta
k

17

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa



pozytywny test oporowy (ból i/lub
osłabienie siły mięśniowej)



zaburzenie leży pozastawowo
(zaburzenie pracy aparatu
czynnego)

ta
k

ta
k

18

Badanie funkcjonalne

wg. Cyriaxa

Ruchomość ograniczona

Ruchomość nieograniczona

Wzorzec torebkowy

Wzorzec pozatorebkowy

Testy oporowe negatywne

Testy oporowe pozytywne

Patologia stawowa

Patologia pozastawowa

Patologia pozastawowa

Patologia mięśniowa

Zapalenie

Zwyrodnienie

19

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa

Terapia



Trakcje



Mobilizacje / Manipulacje



Masaż poprzeczny



Iniekcje sterydowe

20

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa



Mechanizmem i efektem trakcji
jest:

■

wzrost przestrzeni

międzykręgowej co pozwala na
lepszy ruch materiału dyskowego

■

napięcie więzadła podłużnego

tylnego daje ucisk brzuszny na
fragment dysku

■

wytworzone podciśnienie

śróddyskowe daje efekt
dośrodkowy

21

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa



Manipulacje składają się
z następujących faz:

■

silnej trakcji

■

właściwej manipulacji

■

badania stanu

klinicznego pacjenta

22

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa



Głęboki masaż poprzeczny:

■

jest przeprowadzany

poprzecznie do określonych

tkanek

■

w najbardziej tkliwym miejscu

■

nie wcześniej niż 5 dni po

urazie

23

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa



Efekty masażu poprzecznego

można podzielić na

■

neurofizjologiczne

(obniżenie aktywności układu

współczulnego, hamowanie

odczuć bólowych)

■

biomechaniczne (rozszerzenie

naczyń krwionośnych,

poprawa elastyczności tkanek)

24

Metody mechaniczne

Metoda Cyriaxa



Iniekcje sterydowe

■

dostawowe

(torebkowe)

■

zewnątrzstawowe

25

Metody mechaniczne

Metoda Hartmana

Założenia
Organizm traktowany jest jako
całość tworzona przez trzy systemy



Narząd ruchu



Narządy wewnętrzne



System powięziowy

26

Metody mechaniczne

Metoda Hartmana

Przyczyna dysfunkcji somatycznej
może mieć charakter:



pierwotny (uraz, seria mikrourazów)
lub



wtórny (patologiczne odruchy
trzewno-somatyczne)

27

Metody mechaniczne

Metoda Hartmana

Badanie



Wywiad



Badanie funkcjonalne



Badanie palpacyjne

28

Metody mechaniczne

Metoda Hartmana

Wywiad



Jaki rodzaj dysfunkcji występuje?



Jakie tkanki powodują dolegliwość?



Jaka była przyczyna dysfunkcji,
urazu?



Czy są czynniki predysponujące?

29

Metody mechaniczne

Metoda Hartmana

Badanie funkcjonalne



Określenie czynnych możliwości
pacjenta



Określenie zakresu ruchów biernych



Badanie przebiegu ruchu

30

Metody mechaniczne

Metoda Hartmana

Badanie palpacyjne



Opukiwanie i dotyk celem wykrycia
wzmożonego napięcia tkanek
przeciążonych

31

Metody mechaniczne

Metoda Hartmana

Celem terapii jest :



Przywrócenie równowagi
czynnościowej organizmu



Likwidacja bądź zmniejszenie
objawów

32

Metody mechaniczne

Metoda Hartmana

Terapia



Techniki rytmiczne (skóra, powięź,
mięśnie) celem

■

rozluźnienia

■

zmniejszenia dolegliwości bólowych

■

zwiększenia zakresu ruchomości



Techniki pchnięć (efekt trzasku)



Techniki nacisku

33

Metody mechaniczne

Metoda Hartmana

Twórca zasady tzw. „ogniskowania”



Nakierowanie zabiegu na dokładnie
wybrany segment celem ochrony
sąsiednich stawów przez
„ryglowanie”, czyli zbliżenie do
granicy zakresu ruchu i uzyskanie
napięcia wstępnego

34

Metody mechaniczne

Metoda Jacobsen

Zastój żylny

Aktywacja układu

autonomicznego

Wzmożenie napięcia

mięśniowego, ból

35

Metody mechaniczne

Metoda Jacobsen

Badanie



Wzrokowa oraz palpacyjna ocena
mięśni i punktów o wzmożonej
wrażliwości

36

Metody mechaniczne

Metoda Jacobsen

Terapia



Wykorzystanie silnego ucisku na
punkty skórne znajdujące się w
pobliżu zwojów i splotów
nerwowych



Włączenie ruchu biernego uciskanej
części ciała

37

Metody mechaniczne

Metoda Kaltenborna-

Evjentha

Założenia



Ograniczenie ruchu ślizgu
stawowego jest pierwotną i
najważniejszą przyczyną zaburzeń
funkcjonalnych



Dla prawidłowego wykonania
ruchów kątowych niezbędne jest ich
powiązanie z ruchami toczącymi lub
ślizgowymi powierzchni stawowych

38

Metody mechaniczne

Metoda Kaltenborna-

Evjentha



Ruch toczenia – kontakt ciągle to
nowych punktów jednej powierzchni z
nowymi punktami drugiej powierzchni



Ruch poślizgu – kontakt jednego i tego
samego punktu jednej powierzchni
stawowej ze zmieniającymi się
punktami powierzchni drugiej

39

Biomechanika stawu kolanowego

40

Biomechanika stawu kolanowego

Stosunek między ruchem toczącym a
poślizgowym

41

Metody mechaniczne

Metoda Kaltenborna-

Evjentha

Powierzchnie stawowe



Wklęsłe



Wypukłe



Siodełkowate (jednocześnie wklęsłe
i wypukłe)

42

Metody mechaniczne

Metoda Kaltenborna-

Evjentha

Reguła wklęsło-wypukła



Toczenie przebiega zawsze w
kierunku ruchu kątowego



Ślizg zależny jest od sposobu
wykonania ruchu i zależy od tego,
czy poruszająca się powierzchnia
stawowa jest wypukła czy wklęsła.

43

Metody mechaniczne

Metoda Kaltenborna-

Evjentha

Kierunek ruchu ślizgu w stawie:



przy stabilizacji części wklęsłej stawu ślizg
jest przeciwny do kierunku ruchu kątowego



przy stabilizacji części wypukłej stawu ślizg
jest zgodny z kierunkiem ruchu kątowego

44

Metody mechaniczne

Metoda Kaltenborna-

Evjentha



Ślizg stawowy w metodzie
Kaltenborna to przesunięcie
równoległe do płaszczyzny
leczniczej jednego elementu
kostnego danego stawu przy
jednoczesnej stabilizacji elementu
drugiego

45

Metody mechaniczne

Metoda Kaltenborna-

Evjentha

46

Metody mechaniczne

Metoda Kaltenborna-

Evjentha

Metoda wykorzystywana do
leczenia zaburzeń czynnościowych
takich jak:



Dolegliwości bólowe



Zmiany zakresu ruchomości
(zmniejszenie lub zwiększenie)



Zmiany tkankowe

47

Metody mechaniczne

Metoda Maigne’a

Przyczyną czynnościowych zaburzeń

narządu ruchu jest zaburzenie równowagi

statycznej stawów i mięśni w wyniku:



Długotrwale utrzymywanej

nieprawidłowej pozycji



Wykonania gwałtownego,

niekontrolowanego ruchu



Przykurczów mięśniowych i więzadłowo-

torebkowych



Osłabienia siły mięśni

48

Metody mechaniczne

Metoda Maigne’a

Przyczyną czynnościowych zaburzeń
narządu ruchu jest zaburzenie
równowagi statycznej stawów i mięśni
w wyniku (c.d.):



Chorób narządów wewnętrznych



Ogólnego przemęczenia organizmu



Zadziałania czynnika psychogennego



Zmiany warunków pogodowych

49

Metody mechaniczne

Metoda Maigne’a

Badanie



Palpacyjna ocena tkanek

powierzchownych w poszukiwaniu

zmian napięcia mięśniowego i

podskórnych zgrubień („zmian

komórkowo-bólowych”)

■

miejscowo w okolicy segmentu

ruchowego

■

odlegle wzdłuż przebiegu

dermatomów

50

Metody mechaniczne

Metoda Maigne’a

Badanie c.d.



Badanie zakresu ruchów czynnych i
biernych



Ocena przesuwalności powierzchni
stawowych (ocena ślizgu
stawowego)



Ocena siły mięśni

51

Zapis wyników badanie ruchomości

wraz z określeniem nasilenia bólu

według Maigne’a

zgięcie

skłon boczny w prawo

rotacja w prawo

skłon boczny w
lewo

rotacja w
lewo

wyprost

Nieznaczne
Średnio wyrażone
Intensywne

Dolegliwości
bólowe

52

Metody mechaniczne

Metoda Maigne’a

Terapia



Reguła „bezbolesności i ruchu
przeciwnego”, według której
mobilizacja przebiega w stronę
niebolesną, przeciwną do kierunku
bolesnego i ograniczonego.

53

Metody mechaniczne

Metoda Maigne’a

Terapia c.d.



Odzyskanie równowagi statycznej
układu mięśniowego i stawowego
przez wzmacnianie mięśni
osłabionych i rozciąganie
skróconych oraz kształtowanie
koordynacji ruchowej

54

Metody mechaniczne

Metoda Maitlanda

Celem leczenia jest:



Zniesienie dolegliwości bólowych



Przywrócenie należnej ruchomości



Wyrównanie napięcia mięśniowego

55

Metody mechaniczne

Metoda Maitlanda

Badanie ma na celu przyporządkowanie

do jednej z grup klinicznych:



SIN

(severity, irritability, nature) pacjenci

w stanie ostrym, silny ból również po

zakończeniu ruchu



EOR

(end of range) – ból pojawia się na

końcu zakresu ruchu



ROM / DM

(range of motion / pain during

movement) ból trwa cały czas podczas

wykonywania czynności



MP

(momentary pain) – ból pojawia się po

dłużej trwającym obciążeniu

56

Metody mechaniczne

Metoda Maitlanda



Badanie kompleksowych wzorców
ruchowych, specyficznych dla danego
stawu tzw. „kwadrantów”



W czasie wykonywania ruchu torebka
stawowa, więzadła i elementy
stabilizujące są maksymalnie
rozciągane



Pojawienie się bólu albo zaburzenie
przebiegu linii kwadrantu określa
miejsce dysfunkcji

57

Metody mechaniczne

Metoda Maitlanda

Terapia



Mobilizacje – bierne, rytmiczne
oscylacje w obrębie aktualnego
zakresu ruchomości



Manipulacje – nagłe, szybkie
wykonanie ruchu przekraczającego
aktualny zakres ruchomości

58

Metody mechaniczne

Metoda McKenziego



Jest to metoda  biomechanicznej
diagnostyki i leczenia zespołów
bólowych kręgosłupa oraz
schorzeń stawów obwodowych,
spowodowanych zaburzeniem
mechaniki.

Robin McKenzie

59

Metody mechaniczne

Metoda McKenziego

Założenia



Zespoły bólowe kręgosłupa
spowodowane są częstymi
ruchami zgięcia, brakiem ruchu
wyprostu, pozycją siedzącą co
powoduje stopniową dyslokację
jądra miażdżystego w kierunku
tylnym.

60

Metody mechaniczne

Metoda McKenziego

61

62

Metody mechaniczne

Metoda McKenziego

63

Metody mechaniczne

Metoda McKenziego

Badanie przebiega dwuetapowo:



I wywiad, badanie postawy ciała
oraz występujących ograniczeń
ruchomości



II testy ruchomości

64

Metody mechaniczne

Metoda McKenziego

Testy ruchomości polegają na:



Wykonywaniu pojedynczych, a
następnie wielokrotnych (do 10
powtórzeń) ruchów
w różnych kierunkach i w różnych
pozycjach wyjściowych

65

Metody mechaniczne

Metoda McKenziego

Na podstawie badania wg.
określonego schematu następuje
przyporządkowanie do jednej z
grup:



Zespół zaburzeń posturalnych



Zespół zaburzeń funkcjonalnych



Zespół zaburzeń strukturalnych

66

Metody mechaniczne

Metoda McKenziego

Zespół zaburzeń posturalnych



Ustawienie niezmienionych
patologicznie tkanek otaczających
segment ruchowy w
przedłużającym się nadmiernym
rozciągnięciu



Długotrwałe utrzymywanie
nieprawidłowej pozycji

67

Metody mechaniczne

Metoda McKenziego

Zespół zaburzeń funkcjonalnych



Wieloletnie utrzymywanie
nieprawidłowej postawy, urazy,
zmiany zwyrodnieniowe, wcześniejsze
przemieszczenia jądra miażdżystego



Przeciążenie patologicznie
zmienionych tkanek



Ból pojawia się w końcowej fazie
ruchu

68

Metody mechaniczne

Metoda McKenziego

Zespół zaburzeń strukturalnych



Trwałe zmiany napięć w obrębie krążka

międzykręgowego, przemieszczenie jądra

miażdżystego

Wyróżnia się w tym zespole trzy okresy:



I) ostre dolegliwości bólowe (pierwszy

tydzień)



II) nawracające dolegliwości bólowe (2-7

tydzień)



III) ból przewlekły (powyżej 7 tygodni)

Ból występuje podczas ruchu i promieniuje.

69

Metody mechaniczne

Metoda McKenziego

Leczenie zespołu zaburzeń
strukturalnych składa się z 4 faz:



Redukcji przesunięcia jądra
miażdżystego



Utrzymania korekcji



Powrotu funkcji



Profilaktyki wtórnej

70



Fenomen centralizacji – powrót objawów bólowych
z obwodu do centrum na skutek repozycji dysku.



Peryferyzacja – wędrowanie bólu na obwód związany
z patologią ustawienia krążka międzykręgowego.

71

Zespół

zaburzeń

Cecha

posturalnych

funkcjonalnych

strukturalnych

Postawa ciała

wadliwa

wadliwa

wadliwa
(kifoza i skolioza

reflektoryczna

Ograniczenie

ruchomości

brak

występuje

występuje

Testy powtarzanej

ruchomości

nie powodują bólu

ból na końcu ruchu

ból podczas ruchu

o zmiennej

intensywności

Objawy

neurologiczne

brak

brak

mogą występować

Fenomen

centralizacji

brak

brak

występuje

Leczenie

poprawa postawy

ciała

ćwiczenia

wyprostne,

zgięciowe,

mobilizacje,

manipulacje

ćwiczenia

wyprostne w gr. I-VI
ćwiczenia

zgięciowe w gr. VII

Częściowo wg McKenzie R. The lumbar Spine – Mechanical Diagnosis and Treatment. Spinal
Publikations Ltd,NZ,1981.

72

Metody mechaniczne

Metoda Mennella

Założenia



Główną przyczyną ograniczenia
ruchomości stawowej oraz
dolegliwości bólowych jest
ograniczenie „ślizgu stawowego”

73

Metody mechaniczne

Metoda Mennella

Przyczyną ograniczenia ślizgu
stawowego jest



Uraz



Unieruchomienie



Subkliniczne podwichnięcie



Zablokowanie na skutek gwałtownej
kompresji

74

Metody mechaniczne

Metoda Mennella

Zasady badania



Wygodna pozycja badanego i
badającego



W jednym czasie ocena jednego stawu



Początek badania od strony zdrowej



Stabilizacja odcinka bliższego



Nie używać siły i nie przekraczać
granicy bólu

75

Metody mechaniczne

Metoda Mennella

Terapia



Trakcje wzdłuż osi długiej kości
tworzących staw



Przednio-tylne przesunięcia
powierzchni stawowych



Boczne przesunięcia powierzchni
stawowych



Ruchy rotacyjne

76

Metody mechaniczne

Metoda Mennella

Technika mobilizacji polega na



Wykonywaniu delikatnych szybkich
pchnięć na granicy fizjologicznej
ruchomości stawu



Powtarzanych kilkanaście razy celem
przesuwania granicy ślizgu
stawowego



Ruch ma być bezbolesny po wybraniu
luzu tkanek miękkich

77

Metody mechaniczne

Metoda Mulligana

Założenia



Główną przyczyną ograniczenia
zakresu ruchu i dolegliwości
bólowych jest zmiana osi obrotu
stawu spowodowana
nieprawidłowym ustawieniem
względem siebie elementów
kostnych.

78

Metody mechaniczne

Metoda Mulligana

Założenia



Połączenie biernej mobilizacji z
czynnym ruchem kątowym
uruchamianego stawu



Terapia nazywana jest mobilizacją w
czasie ruchu (MWMS – mobilisations
with movements)

79

Metody mechaniczne

Metoda Mulligana

Cechą charakterystyczną mobilizacji
w czasie ruchu jest :



Wykonywanie ich w warunkach
naturalnych, przy poddaniu
powierzchni stawowych wpływom sił
grawitacji



Specyficzna stabilizacja i



Korekcja ustawienia (obu kości
tworzących staw)

80

Metody mechaniczne

Metoda Mulligana

Badanie



Określenie zakresu ruchu czynnego
i biernego



Sprawdzenie czucia końcowego i



Ślizgu stawowego



Badanie siły i elastyczności mięśni



Badanie zakresu ruchu ze zmianą
osi ruchu

81

Metody mechaniczne

Metoda Mulligana

Terapia = mobilizacje w czasie ruchu



Wykonanie przez pacjenta ruchu w
kierunku bolesnym i/lub
ograniczonym



Mobilizacja stawu przez terapeutę



Pogłębienie ruchu przez pacjenta



Powrót do pozycji wyjściowej



Zakończenie biernej mobilizacji

82

Metody mechaniczne

Metoda Siwka – Tylmana

(czynnościowe leczenie złamań)

Założenia



Rzeczywistym bodźcem
kościotwórczym jest naprzemienna
kompresja i trakcja elementów
kostnych, uzyskiwana poprzez
czynne napięcia izometryczne
mięśni oraz bierne rozciągnięcie
odłamów za pomocą wyciągu
bezpośredniego

83

Metody mechaniczne

Metoda Siwka – Tylmana

(czynnościowe leczenie złamań)

W leczeniu złamań należy zwrócić

uwagę na:



Odtworzenie osi kończyny i

wyrównanie długości elementów

kostnych



Szybkie uzyskanie zrostu



Utrzymanie fizjologicznego zakresu

ruchów w stawach



Utrzymanie siły mięśniowej i

wydolności czynnościowej kończyny

84

Metody mechaniczne

Metoda Siwka – Tylmana

(czynnościowe leczenie złamań)

Badanie



Ocena stanu kostnienia za pomocą
zdjęć rentgenowskich



Pomiar zakresu ruchomości



Ocena siły mięśniowej

85

Metody mechaniczne

Metoda Siwka – Tylmana

(czynnościowe leczenie złamań)

Terapia



Wykorzystanie ramy ortopedyczno-
rehabilitacyjnej



Ułożenie kończyny w pozycji
funkcjonalnej



Zastosowanie wyciągu
bezpośredniego

86

Metody mechaniczne

Metoda Siwka – Tylmana

(czynnościowe leczenie złamań)

Kinezyterapia (od ok. 10 dnia)



Ćwiczenia izometryczne



Ćwiczenia czynne stawów obwodowych



Ćwiczenia sprawnej kończyny



Ćwiczenia oddechowe



Ćwiczenia ogólnokondycyjne



Wprowadzenie ćwiczeń we wszystkich
stawach uszkodzonej kończyny

87

Metody mechaniczne

Metoda Travell-Simmons

(trigger point therapy, spray and stretch

therapy)

Założenia



Aktywność fizyczna powoduje
powstawanie mikrouszkodzeń, które

w pewnych warunkach nie ulegają
reparacji.



Powstają w ten sposób „punkty
spustowe”

88

Metody mechaniczne

Metoda Travell-Simmons

(trigger point therapy, spray and stretch

therapy)

Założenia



„Punkty spustowe” są klinicznym
objawem przeciążenia układu
mięśniowo-powięziowego



„Punkt spustowy” jest to taki punkt
na ciele, którego uciśnięcie
powoduje pojawienie się lub
nasilenie istniejących dolegliwości
bólowych.

89

Metody mechaniczne

Metoda Travell-Simmons

(trigger point therapy, spray and stretch

therapy)

Założenia



Może być odczuwany jako okrężne
zgrubienie lub mocno napięte
pasma włókien mięśniowych



Ucisk „punktu spustowego”
powoduje ból zawsze w tych
samych miejscach

90

Metody mechaniczne

Metoda Travell-Simmons

(trigger point therapy, spray and stretch

therapy)

Ryzyko pojawienia się dysfunkcji
mięśniowo-powięziowej zwiększają:



Choroby wewnętrzne (dysfunkcje
metaboliczne, endokrynopatie,
zaburzenia krążenia)



Częste stany zapalne



Zaburzenia układu ruchu (nieprawidłowa
postawa ciała, skrócenia kończyny, złe
nawyki ruchowe)



Zaburzenia psychiczne

91

Metody mechaniczne

Metoda Travell-Simmons

(trigger point therapy, spray and stretch

therapy)

Badanie



Wzrokowa oraz palpacyjna ocena
stanu napięcia mięśni



Poszukiwanie „punktów
spustowych”

92

Metody mechaniczne

Metoda Travell-Simmons

(trigger point therapy, spray and stretch

therapy)

Punkty spustowe mogą być o różnej

aktywności:



Stan prawidłowy



Bierne punkty spustowe – ograniczenie

zakresu ruchu i wzmożone napięcie

mięśniowe bez dolegliwości bólowych



Aktywne punkty spustowe
▪ ból podczas ruchu
▪ ból również w spoczynku

93

Metody mechaniczne

Metoda Travell-Simmons

(trigger point therapy, spray and stretch

therapy)

Terapia



Bierne, izolowane rozciągnięcie
mięśnia do pozycji wywołującej ból



Spryskanie chlorkiem etylu rejonu
„punktu spustowego”



Dalsze rozciągnięcie mięśnia



Ułożenie w pozycji utrzymującej
osiągnięty zakres ruchu

94

Metody mechaniczne

Metoda Travell-Simmons

(trigger point therapy, spray and stretch

therapy)

Terapia



Ćwiczenia rozciągające



Ćwiczenia rozluźniające



Nauka ergonomicznych zasad pracy

i wypoczynku

95

Metody mechaniczne

Metoda Upledgera

(terapia kraniosakralna)

Założenia
Układ kraniosakralny tworzą:



Kości czaszki



Kość krzyżowa



Opona twarda

96

Metody mechaniczne

Metoda Upledgera

(terapia kraniosakralna)

Założenia



Rytmiczne ruchy elementów
wchodzących w skład układu
kraniosakralnego są związane
z produkcją i resorpcją płynu
mózgowo-rdzeniowego
wypełniającego opony rdzeniowo-
kręgowe.

97

Metody mechaniczne

Metoda Upledgera

(terapia kraniosakralna)

Założenia
Rytm kraniosakralny można
podzielić na dwie fazy



Wypełniania, czyli produkcji płynu
mózgowo-rdzeniowego (wzrost
ciśnienia)



Opróżniania, czyli resorpcji (spadek
ciśnienia)

98

Metody mechaniczne

Metoda Upledgera

(terapia kraniosakralna)

Badanie polega na ocenie rytmu
kraniosakralnego:



Obecność rytmu (każda z faz trwa ok. 5 s.)



Częstotliwość (prawidłowo 4 – 8 cykli na
minutę)



Symetryczność



Amplituda



Opór

99

Metody mechaniczne

Metoda Upledgera

(terapia kraniosakralna)



Terapia ma na celu uruchomienie
naturalnych możliwości
kompensacyjnych organizmu
poprzez sygnalizację o zaistniałej
dysfunkcji.

100

Metody mechaniczne

Metoda Upledgera

(terapia kraniosakralna)

Terapia obejmuje następujące
zabiegi:



Bezpośrednie – dla elementów
kostnych kontaktujących się
bezpośrednio z oponą twardą



Pośrednie – nakierowane na
elementy kostne nie kontaktujące
się z oponą twardą

101

Metody mechaniczne

Metoda Upledgera

(terapia kraniosakralna)

Terapia obejmuje następujące
zabiegi cd:



Trakcyjne – trakcja kości czaszki lub
kości krzyżowej celem zmniejszenia
napięcia opon



Drenażowe – celem poprawy
przepływu krwi przez żyłę szyjną
(wykonuje się łącznie z trakcyjnymi)

102

Metody mechaniczne

Metoda Zandera

(mechanoterapia)



Metoda historyczna



Zakładała wykonywanie ćwiczeń
leczniczych z wykorzystaniem
aparatury mechanicznej



Zander przedstawił metodykę
ćwiczeń oporowych

103

Metody mechaniczne

Metoda Zandera

(mechanoterapia)

Założenia
Wykorzystanie aparatury mechanicznej
umożliwia:



Wykonywanie ćwiczeń zgodnie z prawami
biomechaniki



Dostosowanie oporu do aktualnej siły
mięśniowej (indywidualizacja)



Stopniowanie obciążenia w miarę
zwiększania siły mięśniowej



Powtarzalność ćwiczeń

104

Metody mechaniczne

Metoda Zandera

(mechanoterapia)

Założenia
Maszyny Zandera z zależności od

przeznaczenia podzielono na aparaty



Do ruchu aktywnego (ćwiczenia

czynne oporowe)



Do ruchu biernego



Do masażu



Ortopedyczne i korekcyjne



Do pomiarów