1

Diagramy interakcji

Diagramy interakcji

cz.2/2

cz.2/2

Diagram sekwencji

(sequence diagram)

2

Plan wykładu

• Budowa i funkcja diagramu

sekwencji

• Klasyfikatory diagramów sekwencji
• Przykłady diagramów sekwencji

3

Klasyfikacja diagramów UML 2.0

1. Diagramy struktury
• Diagram klas (class diagram)
• Diagram komponentów (component diagram)
• Diagram struktur złożonych, diagram składowych, (composite

structure diagram)

• Diagram wdrożenia (deployment diagram)
• Diagram obiektów (object diagram)
• Diagram pakietów (package diagram)
2. Diagramy zachowania

• Diagram czynności (activity diagram)
• Diagram przypadków użycia (use case diagram)
• Diagram maszyny stanów (state machine diagram)
• Diagramy interakcji
-

Diagram sekwencji, diagram przebiegu (sequence

diagram)

- Diagram komunikacji, diagram kooperacji (communication

diagram)

- Diagram przeglądu interakcji; diagram opisu interakcji

(interaction overview diagram)

- Diagram czasowy, diagram następstwa (timing diagram)

4

Budowa i funkcja diagramu

sekwencji

5

Diagram sekwencji

Diagram sekwencji (ang. sequence) -

uwypukla kolejność komunikatów w

czasie.

Mają dwa wymiary:

*Pionowy: linia czasu,
*Poziomy:reprezentacja różnych obiektów.

Nie ma znaczenia kolejność obiektów;

6

Diagramy sekwencji

Diagramy sekwencji

Dwie podstawowe cechy:

Linia życia obiektów

- pionowe przerywane

kreski reprezentujące czas istnienia obiektów
(zwykle obiekty żyją przez cały czas trwania
interakcji, od odebrania komunikatu
sterotypowego <<create>> aż do otrzymania
<<destroy>>)

Ośrodek sterowania

(ang. focus of control) -

podłużny, cienki prostokąt reprezentujący
okres wykonywania przez obiekt akcji -
osobiście lub przez procedury podrzędne;
zagnieżdżenia sterowania (np. wywołania
rekurencyjne lub wywołania własnych operacji)
oznaczane są za pomocą dodatkowego prostokąta
ośrodka sterowania umieszczonego na prawo od
jego przodka

7

Składniki SD

Element

Opis

Symbol

Aktor

Reprezentuje zewnętrzny obiekt (np.

użytkownika) i jego rolę dla systemu.

Jeden obiekt może być

reprezentowany przez wielu aktorów.

Obiekt

Reprezentuje klasę z diagramu klas.

Musi mieć unikalną nazwę.

Aktywność

Wyznacza czas w jakim obiekt

wykonuje pewne czynności.

Komunikat

Istnieje kilka typów komunikatów.

Najczęściej komunikat powoduje

wywołanie metody klasy, do której

jest skierowany.

Instructor

8

Elementy diagramów sekwencji

9

Diagram sekwencji

Diagram sekwencji

10

Diagramy sekwencji

• Przedstawiają

interakcje

pomiędzy obiektami, przy

czym największy nacisk kładą na

zależności

czasowe

• Stosowane zawsze, gdy

kolejność wywołań

oraz

ograniczenia czasowe

są istotne

• Nadają się do modelowania:

– systemów czasu rzeczywistego,
– przetwarzania współbieżnego,
– złożonych scenariuszy.

• Pozwalają na modelowanie różnych typów interakcji:

– synchronicznej,
– asynchronicznej,
– powrotu.

Interakcje synchroniczne na diagramie sekwencji

Interakcje asynchroniczne na diagramie sekwencji

13

Diagramy sekwencyjne - uwagi

• Przedstawiają sekwencję

bodźców

.

• Przydatne dla systemów

czasu

rzeczywistego

i

systemów złożonych

.

• Nie pokazują

związków pomiędzy

obiektami.

14

Diagramy sekwencyjne - uwagi

• Pokazują

wzorce komunikacyjne

pomiędzy obiektami lub rolami.

• Zawierają miejscowo skierowane

komunikaty:

wysyłane sygnały,

wywoływane operacje

.

• Zawierąją również

role

pełnione przez

nadawcę i odbiorcę.

• Przekazują

różne znaczenia

:

sterowanie wykonaniem,
współbieżność.

15

Diagram sekwencji

Diagram sekwencji

Kiedy używać:

1. do analizowania przypadków użycia

-

gdy interesują nas bardziej operacje
niezbędne do realizacji danego
przypadku (czy też wzajemne
zależności między tymi operacjami), a
nie to, kto jest odpowiedzialny za
ich przeprowadzenie;

2. do zrozumienia interakcji

zachodzących między przypadkami
użycia;

3. do modelowania przetwarzania

wielowątkowego

;

16

Diagram sekwencji

Diagram sekwencji

Kiedy nie używać:

1. do pokazywania współpracy

między obiektami w trakcie
realizacji przypadku użycia;

2. do pokazywania zachowań

obiektów w trakcie ich życia, w
tym celu powinno się wykorzystywać

diagramy maszyny stanów.

17

Klasyfikatory diagramów

sekwencji

18

Samowywołanie

19

<<entity>>

Klasa

Samowywołanie

Komunikat

Samowywołanie oznacza sytuację, w której dana
instancja klasyfikatora wywołuje własną operację.

20

Rozszczepienia

21

Obiekt

Obiekt

Obiekt

Rozgałęzienia

Rozszczepienia

22

Przedstawianie iteracji

23

Przedstawianie iteracji

• Komunikat, który ma być wysłany

wiele razy poprzedzony jest
symbolem

*(gwiazdki)

24

Przedstawianie iteracji -

przykłady

• *[i:=1..10]

– komunikat zostanie

wysłany dokładnie 10 razy;

• *[i<10]

– komunikat będzie wysyłany

dopóty, dopóki i<10

• *[nie ma towaru]

– komunikat będzie

wysyłany dopóty, dopóki odpowiedni
towar nie zostanie znaleziony, czyli do
momentu, gdy warunek przyjmie
wartość FALSE

Sekwencja komunikatów xyxy

Sekwencja komunikatów xyyyxyyy

27

Pętle

28

29

Przykłady diagramów

sekwencji

30

Diagram sekwencji

31

Alternatywny diagram sekwencji dla przypadku
użycia

Wypożyczenie egzemplarza książki,

gdzie

komunikat znajdź egzemplarz jest bezpośrednio
wywoływany przez aktora

32

Diagram sekwencji zgodny z

diagramem komunikatów (współpracy)

33

Równoważność diagramu komunikacji i diagramu

sekwencji

k :

Klient

p :

PelnomocnikODBC

1: <<create>>

2: ustaAkcje(a,d,o)

3:<<destroy>>

2.1: nadajWartosc(d, 3.4)

2.2: nadajWartosc(a,

“CO”)

:

Transakcj

a

<<local

>>

<<global

>>

k :

Klient

:

Transakcj

a

{transien

t}

p :

PelnomocnikODBC

<<destroy

>>

zatwierdzo

no

ustalAkcje(a, d,

o)

<<create>

nadajWartosc(d, 3.4)

nadajWartosc(d, “CO”)

{transien

t}

34

Podsumowanie

• Budowa i funkcja diagramu

sekwencji

• Klasyfikatory diagramów sekwencji
• Przykłady diagramów sekwencji