Bezpieczny

transport i

składowanie

2011

Organizacja prac transportowych i składowania

materiałów na budowie wymaga znajomości

zarówno przepisów prawa budowlanego, jak i

przepisów bhp. Przepisy dotyczące bhp przy

pracach budowlanych, określając niezbędne

elementy zagospodarowania terenu budowy,

wskazują m.in. na konieczność urządzenia

składowisk materiałów i wyrobów przed

rozpoczęciem robót budowlanych :na terenie

budowy wyznacza się, utwardza i

odwadnia miejsca do składowania

materiałów i wyrobów.

Przy organizacji prac transportowych

powinniśmy pamiętać o przepisie bhp,

który stwierdza, że pracodawca

powinien zapewnić zastosowanie

odpowiednich rozwiązań

organizacyjnych i technicznych w celu

wyeliminowania potrzeby ręcznego

przemieszczania ciężarów.

Jest tam również zapis, że przy obsłudze

urządzeń transportu

zmechanizowanego mogą być

zatrudniane tylko osoby

posiadające kwalifikacje do obsługi

określonego urządzenia.

Szczegółowe wymagania dotyczące

transportu przy użyciu dźwignic,

przenośników, wózków jezdniowych z

napędem silnikowym określają

odpowiednie przepisy.

Transport ręczny

Jeśli nie ma możliwości uniknięcia

ręcznego przemieszczania ciężarów,

należy wyposażyć pracowników w

niezbędne środki w celu zmniejszenia

uciążliwości i zagrożeń związanych z

wykonywaniem tych czynności. Ręczne

przemieszczanie i przewożenie

ciężarów o masie przekraczającej

ustalone normy jest

niedopuszczalne.

Szczegółowe wymagania, dotyczące

ręcznego transportu, określają przepisy

w sprawie bezpieczeństwa i higieny

pracy przy ręcznych pracach

transportowych oraz przepisy o pracach

wzbronionych młodocianym i pracach

szkodliwych dla zdrowia kobiet.

Pochylnie, po których dokonuje się

ręcznego przenoszenia ciężarów, nie

powinny mieć spadków większych niż

10%. Drogi komunikacyjne dla taczek

również nie mogą być nachylone więcej

niż 10%. Drogi dla wózków i taczek,

usytuowane nad poziomem terenu

powyżej 1 m, zabezpiecza się

balustradą.

Masa przedmiotów przenoszonych

przez jednego pracownika nie może

przekraczać 30 kg przy pracy stałej i

50 kg przy pracy dorywczej.

Niedopuszczalne jest ręczne
przenoszenie przedmiotów o masie
przekraczającej 30 kg na wysokość
powyżej 4 m lub na odległość
przekraczającą 25 m.

Masa ładunku przemieszczanego na

taczce, łącznie z masą taczki, nie może

przekraczać: 100 kg po twardej

nawierzchni i 75 kg po nawierzchni

nieutwardzonej.
Kobiety przy pracy stałej po terenie
równym mogą przenosić ciężary do 12
kg, a dorywczo do 20 kg.

Transport mechaniczny

Transport z użyciem sprzętu

mechanicznego przyspiesza i ułatwia

pracę, ale musimy pamiętać, że nie

wolno przekraczać określonych norm;

np. masa ładunków przemieszczanych

przy użyciu środków transportowych nie

powinna przekraczać dopuszczalnej

nośności lub udźwigu danego środka

transportowego.

Masa i rozmieszczenie ładunku na

środkach transportowych powinny

zapewniać bezpieczne warunki

przewozu i przeładunku. Ładunek

powinien być zabezpieczony, w

szczególności przed upadkiem,

przemieszczeniem i zsypywaniem się ze

środka transportu.

Składowanie materiałów

Składowiska materiałów, wyrobów i

urządzeń technicznych wykonuje się w

sposób wykluczający możliwość

wywrócenia, zsunięcia, rozsunięcia się

lub spadnięcia składowanych wyrobów i

urządzeń. Materiały składuje się na

płaskim, odpowiednio przygotowanym

terenie.

Materiały drobnicowe układa się w

stosy o wysokości nie większej niż 2

m, dostosowane do rodzaju i

wytrzymałości tych materiałów. Stosy

materiałów workowanych układa się w

warstwach krzyżowo do wysokości

nieprzekraczającej 10 warstw .

Przy składowaniu materiałów odległość

stosów nie powinna być mniejsza niż:

0,75 m od ogrodzenia lub zabudowań i

5 m od stałego stanowiska pracy.
Wchodzenie i schodzenie ze stosu
utworzonego ze składowanych
materiałów lub wyrobów jest
dopuszczalne wyłącznie przy użyciu
drabiny lub schodni.

Przedmioty, których wymiary, kształt i

masa decydują o ich indywidualnym

sposobie składowania, powinny być ;

ustawiane lub układane stabilnie, z

uwzględnieniem położenia ich środka

ciężkości, tak, aby zapobiec ich

wywróceniu się lub spadnięciu.

Przepisy zabraniają opierania

składowanych materiałów lub wyrobów

o płoty, słupy napowietrznych linii

elektroenergetycznych, konstrukcje

wsporcze sieci trakcyjnej lub ściany

obiektu budowlanego.

Niedopuszczalne jest składowanie

materiałów bezpośrednio pod liniami

elektroenergetycznymi napowietrznymi

lub w odległości mniejszej (licząc w

poziomie od skrajnych przewodów) niż

ustalone w przepisach.

Bezpieczeństwa kierowcy i ludzi

Podczas mechanicznego załadunku lub

roz ładunku materiałów lub wyrobów,

przemieszczanie ich nad ludźmi lub

kabiną, w której znajduje się kierowca,

jest zabronione. Na czas wykonywania

tych czynności kierowca jest

obowiązany opuścić kabinę.

Przy składowaniu materiałów w stosach

(co jest często stosowane przy

materiałach budowlanych) należy

zapewnić stateczność tych stosów

poprzez ustawianie ich na wysokość

uzależnioną od rodzaju materiałów (ich

wymiarów, masy, kształtu) oraz

wytrzymałości opakowań, wiązanie

między warstwami i układanie stosów

tak, aby środek ciężkości przedmiotów

składowanych pozostawał wewnątrz

obrysu stosów .

Konieczne jest również zachowanie

odległości między stosami,

umożliwiającej bezpieczne układanie i

przemieszczanie materiałów. Należy

również pamiętać o bezpieczeństwie

przy rozładunku stosów.

Rozładunek powinien być prowadzony

począwszy od najwyższych warstw.

Niedopuszczalne jest wyjmowanie

materiałów ze środka stosów. Przy

składowaniu materiałów na paletach lub

w kontenerach stosuje się również

odpowiednie przepisy.

Materiały sypkie, składowane luzem,

muszą mieć przewidzianą odpowiednią

powierzchnię składową, która przy

zachowaniu kąta zsypu naturalnego

umożliwi zachowanie przejść lub

przejazdów wokół usypanego materiału.

Przy pobieraniu tych materiałów należy

pamiętać o bezpiecznych metodach

pracy.

Wchodzenie pracowników na zwały

materiałów sypkich, grożących

zasypaniem, dozwolone jest jedynie w

przypadkach wyjątkowej konieczności z

zastosowaniem pomostów lub innych

urządzeń zapewniających

bezpieczeństwo, a także przy

zapewnieniu asekuracji przez drugiego

pracownika oraz odpowiedniego

nadzoru.

Przy składowaniu materiałów pylących

luzem należy zapewnić szczelne

ogrodzenie co najmniej do wysokości

0,5 m ponad wysokość

składowanego materiału. Transport

tych materiałów może odbywać się

wyłącznie specjalnymi środkami

transportu lub w zamkniętych

pojemnikach (np. kontenerach).

Substancje i preparaty niebezpieczne

na terenie budowy przechowuje się,

przemieszcza i użytkuje zgodnie z

instrukcjami producenta.

Maszyny na budowie

Maszyny i inne urządzenia techniczne

oraz narzędzia zmechanizowane

powinny być montowane,

eksploatowane i obsługiwane zgodnie z

instrukcją producenta oraz powinny i

spełniać wymagania określone w

przepisach dotyczących , systemu

oceny zgodności.

Maszyny i inne urządzenia techniczne,

podlegające dozorowi technicznemu,

mogą być używane na terenie budowy

tylko wówczas, jeżeli wystawiono

dokumenty uprawniające do ich

eksploatacji.

Maszyny i inne urządzenia techniczne,

powinny być:



utrzymywane w stanie zapewniającym
ich sprawność,



stosowane wyłącznie do prac, do jakich
zostały przeznaczone,



obsługiwane przez przeszkolone
osoby.

Maszyny i inne urządzenia techniczne,

pracujące pod ciśnieniem, powinny być

poddawane regularnym kontrolom.

Przeciążanie maszyn i innych urządzeń

technicznych ponad dopuszczalne

obciążenie robocze jest zabronione.

Operatorzy lub maszyniści żurawi,

maszyn budowlanych, kierowcy wózków

i innych maszyn o napędzie silnikowym

powinni posiadać wymagane

kwalifikacje.

Maszyny i urządzenia techniczne przed

rozpoczęciem pracy i przy zmianie

obsługi powinny być sprawdzone pod

względem sprawności technicznej i

bezpiecznego użytkowania.

Oczyszczanie powierzchni oraz części

maszyn lub innych urządzeń

technicznych wykonuje się środkami do

tego przeznaczonymi.

Dokonywanie napraw i czynności

konserwacyjnych sprzętu

zmechanizowanego będącego w ruchu

jest zabronione.
Zblocza jednokrążkowe i wielokrążkowe
oraz inne zawiesia pomocnicze,
niepołączone na stałe z maszyną lub
innymi urządzeniami technicznymi,
powinny być poddawane próbie
obciążenia co najmniej raz w roku.

Przepisy mówią, że konieczna jest

kontrola urządzeń pracujących pod

ciśnieniem.
Używanie uszkodzonych przewodów
lub przewodów o nieznanej
wytrzymałości jest zabronione.
Również haki do przemieszczania
ładunków powinny spełniać wymagania
określone w przepisach i mieć wyraźnie
zaznaczoną nośność maksymalną.

Ocena stopnia zużycia haków i

ustalenie ich przydatności do dalszej

pracy powinny być przeprowadzane

przed rozpoczęciem każdej zmiany

roboczej przez osobę posiadającą

odpowiednie kwalifikacje.
Podstawki ładunkowe i palety powinny
mieć gładkie powierzchnie i krawędzie.

Zawiesia utrzymujące ciężar

przenoszonego materiału | powinny

spełniać wymagania określone w

przepisach. Dopuszczalne obciążenie

robocze zawiesi dwu- i wielocięgnowych

powinno być uzależnione od wielkości

kąta wierzchołkowego, mierzonego po

przekątnej między cięgnami, i wynosić

określony procent dopuszczalnego

obciążenia zawiesia w układzie

pionowym.

Im szerszy kąt tym mniejsze obciążenie.

Kąt rozwarcia cięgien zawiesia nie

może być większy niż 120°.

Dokładne dane oraz sposób użycia

zawiesi podają przepisy.

Do transportu pionowego na budowie

nie używa się już tradycyjnych bloków,

za pomocą których wyciągano na linach

wiadra z zaprawą czy inne materiały.

Firmy budowlane mają obecnie do

dyspozycji wiele maszyn, które

wyręczają pracowników od tych ciężkich

prac.

Są to m.in.: wciągarki budowlane, linowe

dźwigi budowlane, windy budowlane

(towarowe i towarowo-osobowe),

różnego rodzaju podnośniki, dźwigi oraz

platformy transportowe. Nie ma również

problemu z rozładowaniem materiałów

dostarczanych na budowę, bo dostawa

materiałów najczęściej odbywa się

samochodami samowyładowczymi .

Ładowarki umożliwiają załadunek

wszelkich materiałów, dźwigi

samojezdne mogą szybko

przemieszczać się w miejsca, gdzie są

niezbędne. Zastosowanie maszyn

wymaga jednak szczególnego

zwrócenia uwagi na problem

bezpieczeństwa przy ich obsłudze i

eksploatacji.

Środki transportu do przewozu na

terenie budowy butli z gazami

technicznymi, kwasami lub innymi

żrącymi cieczami powinny być

wyposażone w urządzenia

zabezpieczające ładunek przed

wypadnięciem lub przemieszczeniem.

Żurawie na budowie

Przepisy dość dokładnie precyzują, jakie

wymagania i warunki powinny być

spełnione przy zastosowaniu żurawi na

budowie. Dotyczą one warunków pracy

osób obsługujących żuraw oraz samej

pracy żurawia.

Podano w nich, że w przypadku

zastosowania żurawia na budowie

zabrania się w szczególności:



składowania materiałów i wyrobów
pomiędzy skrajnią żurawia lub
pomiędzy torowiskiem żurawia a
konstrukcją obiektu budowlanego lub
jego tymczasowymi zabezpieczeniami,



przechodzenia osób w czasie pracy

żurawia pomiędzy obiektem

budowlanym a podwoziem żurawia lub

wychy lania się przez otwory w obiekcie

budowlanym,



pozostawiania zawieszonego elementu
lub innego ładunku na haku żurawia w
czasie przerwy w pracy lub po jej
zakończeniu,



podnoszenia żurawiem zamrożonych lub

zakleszczonych przedmiotów, wyrywania

słupów oraz przeciągania wagonów

kolejowych,



podnoszenia żurawiem przedmiotów o
nieznanej masie,



instalowania dodatkowych lamp
oświetleniowych na konstrukcjach
żurawia,



podnoszenia ładunku przy ukośnym
ułożeniu liny żurawia

Są i inne szczegółowe przepisy - np.:

poziome przemieszczanie ładunku

żurawiem powinno odbywać się na

wysokości nie mniejszej niż 1 m ponad

przedmiotami znajdującymi się na

drodze przenoszonego ładunku .

W czasie mechanicznego załadunku i

rozładunku materiałów i wyrobów

przemieszczanie ich bezpośrednio nad

ludźmi lub nad kabiną kierowcy jest

zabronione. Roboczy zasięg haka

żurawia powinien być większy co

najmniej o 0,5 m od położenia środka

masy montowanego elementu lub

miejsca układanego ładunku.

Przy dostarczaniu betonu na budowę

jest również szereg wymagań

dotyczących bezpieczeństwa, np.:

podniesienie i opuszczenie kosza

betoniarki powinno być poprzedzone

sygnałem umownym, w szczególności

dźwiękowym. Wchodzenie pod

podniesiony kosz betoniarki jest

zabronione.

Pomiędzy stanowiskiem odbioru

mieszanki betonowej lub zaprawy a

operatorem pompy powinna być

zapewniona sygnalizacja. Przejeżdżanie

lub przechodzenie po przewodach

służących do transportu mieszanki

betonowej lub zaprawy jest zabronione.

Są również zalecenia dotyczące

rozbierania lub przedłużania

przewodów, którymi dostarczana jest

zaprawa - czynności te można

wykonywać po uprzednim wyłączeniu

pompy i zredukowaniu w przewodach

ciśnienia do ciśnienia atmosferycznego.

W razie zatkania się przewodu

przepychanie go od strony wylotu jest

zabronione. W czasie rozłączania i

oczyszczania przewodu należy zawsze

stosować środki ochrony indywidualnej.

Zwiększenie ciśnienia w przewodach

ponad wartość dopuszczalną jest

zabronione.