POPULACJA

Jacek Skubis

• POPULACJA

– grupa zwierząt tego samego

gatunku, bytująca na określonym terenie i mająca
pewne cechy charakterystyczne, które są
wyłącznymi właściwościami grupy

Właściwości populacji

• STRUKTURA PŁCIOWA
• STRUKTURA WIEKOWA
• STRUKTURA PRZESTRZENNA
• PROCESY DEMOGRAFICZNE
• - rozrodczość
• - śmiertelność
• - migracje

STRUKTURA PŁCI

• Najprostsza forma oddająca aktualną

sytuację populacji

• Wyrażamy wskaźnikiem:
• --stosunkiem samców do samic

(zrównoważona 1:1)

• Ma podstawowe znaczenie dla

rozrodczości populacji

Struktura płci

• U zwierząt monogamicznych

(kuropatwy) maksymalną
rozrodczość zapewnia tylko
zrównoważony udział płci – decyduje
on do możliwości przystąpienia do
rozrodu wszystkich osobników ,
jakiekolwiek przesunięcia na korzyść
samców lub samic limitują liczbę
par lęgowych

Struktura płci

• U zwierząt poligamicznych

nadmierny udział samic w populacji
powoduje zwiększoną rozrodczość.

• Jest to niekorzystne:
• - udział młodych samców w rozrodzie

(spadek jakości osobniczej)

• - trudności w sterowaniu populacją
• - zwiększone szkody łowieckie

STRUKTURA WIEKU

STRUKTURA WIEKU

• Jest to reprezentacja poszczególnych

klas wieku.

• Obraz to piramida wieku
• Znajomość tego układu umożliwia

określenie przyszłości populacji

Piramidy wieku

Struktura przestrzenna

• Liczność i ogólne zagęszczenie

zwierzyny na jednostkę powierzchni
łowiska charakteryzują stopień
zasiedlenia obwodu – dla prawidłowej
gospodarki łowieckiej ważny jest
stopień wykorzystania przez zwierzynę
poszczególnych fragmentów łowiska i
forma występowania - czyli struktura
przestrzenna

• Rozmieszczenie równomierne

• Rozmieszczenie skupiskowe

• Terytorializm

• Zjawisko izolacji – czyli obrony

terytorium

PROCESY DEMOGRAFICZNE

• ROZRODCZOŚĆ – czyli zdolność

populacji do wytwarzania nowych
osobników

• Potencjalna
• Rzeczywista

• Przyrost zrealizowany
• - Liczba młodych , która przeżyła

krytyczny okres tuz po narodzeniu i

stanowi faktyczny wskaźnik wzrostu

populacji

• Inaczej – liczba młodych na początku

sezonu łowieckiego

• Znajomość wskaźnika przyrostu

decyduje o prawidłowym sporządzeniu

planu łowiecko - hodowlanego

• Zwierzyna gruba:
• --- określamy w procentach od liczby

osobników żeńskich

• Zwierzyna drobna
• ---liczba młodych na jedną samicę

lub parę lęgową

Śmiertelność

• Człowiek:
• - odstrzał
• - kolizje komunikacyjne
• - maszyny rolnicze
• - zmiana krajobrazu

• Śmiertelność naturalna:
• - drapieżniki
• - pasożyty
• - warunki pogodowe
• - niedostatek pokarmu

Migracje

• sezonowe (głównie ptaki)
• młodych osobników
• zajmowanie wolnych przestrzeni