Rozwojowe zwichnięcie

stawu biodrowego

Anna Pasieka- Gil gr.6

• Rozwojowa dysplazja stawu biodrowego to grupa

wrodzonych nieprawidłowości w budowie stawu obejmująca
dysplazję panewki (preluksacja), podwichnięcie
(subluksacja), zwichnięcie z przemieszczeniem (dyslokacja).

Etiologia:
• Czynniki genetyczne (6%, 12%, 36%)
• Ultrafizjologiczne ułożenie kończyn płodu- nadmiernym

zgięciem i odwiedzeniem uda lub wyprostowaniem
kończyny w stawie kolanowym

• Zmiany ułożenia płodu (30-50% dysplazji z ułożeń

pośladkowych)

• Wiotkość torebki stawowej utrzymująca się od momentu

urodzenia przez pierwszy tydzień życia dziecka (4-6- krotnie
częstsze występowanie dysplazji u dzieci płci żeńskiej)

• Gwałtowne wyprostowanie nóżek dziecka w czasie porodu

Epidemiologia

• Wada może powstać w okresie płodowym,

okołoporodowym i noworodkowym( ze strony matki i
płodu) o charakterze mechanicznym oraz
patofizjologicznym.

• Rozwojowa dysplazja (2-4%)
• Zwichnięcie (2%)
• Częściej dotyczy płci żeńskiej ( 3-5:1 i 4-6:1)

Rozwój i patomechanika wady

(wg Degi)

• 3 tyd. szczelina stawu biodrowego
• 7-8 tyd. wewnętrzny obrót kończyn
• 12-14 tyd. rozpoczęcie wykonywania ruchów

kończynami

• Dla zachowania zborności stawu biodrowego

powiększa się kąt przodoskręcenia szyjki kości
udowej, kąt trzonowo-szyjkowy, kąt nachylenia
stropu panewki ( staje się ona płytsza)

• W momencie porodu stawy biodrowe dziecka nie

są przystosowane do funkcjonowania w pozycji
wyprostnej. W wyniku ruchów kończyn i
stopniowego prostowania stawu biodrowego
zmniejsza się kąt przodoskręcenia szyjki i
trzonowo-szyjkowy, a panewka ulega pogłębieniu.

• Intensywny rozwój stawów biodrowych do 6-8 r.ż.

Podział

I. Rozwojowa dysplazja bez przemieszczenia
II. Rozwojowa dysplazja z przemieszczeniem:

1. Podwichnięcie
2. Zwichnięcie

Najważniejsze dla prawidłowego leczenia jest wczesne

wykrycie dysplazji

(bezpośrednio po urodzeniu dziecka).

Objawy

• Objaw Ortolaniego (przeskakiwania) po

ułożeniu dziecka na twardym podłożu zgina się
nóżki w stawach biodrowych i kolanowych do kąta
90st. Badaną nóżkę ujmuje się ręką tak aby kciuk
spoczywał na krętarzu mniejszym, a palec
środkowy na krętarzu większym. Drugą ręką
stabilizujemy miednicę dziecka. Po lekkim
uniesieniu nóżki i zbliżeniu głowy kości udowej do
panewki, odwodzi się staw biodrowy. W tym
czasie stwierdza się przeskakiwanie głowy kości
udowej przez krawędź panewki do jej wnętrza.

• + objaw świadczy o dysplazji stawu biodrowego z

przemieszczeniem głowy kości udowej

• Objaw Barlowa: nóżki chwytamy podobnie jak

przy badaniu poprzednim, naciskamy dłonią na
kolano oraz kciukiem na krętarz mniejszy. W
przypadku dysplazji i niestabilności stawu
biodrowego głowa kości udowej może być
wypchnięta z panewki stawu biodrowego.

• Ograniczenie odwodzenia spowodowane

przykurczem przywodzicieli stawu biodrowego

• Zwiększenie kąta antetorsji powyżej 30st

• Asymetria ruchów obrotowych

• Asymetria fałdów pośladkowych (może wystąpić

przy zdrowych stawach!!)

• Zwichnięciem nazywamy uszkodzenie

stawu z całkowitą oraz trwałą lub chwilową
utratą kontaktu przez jego powierzchnię.

• Objawy zwichnięcia

– Brak głowy w panewce stawu biodrowego (nie

wyczuwa się oporu w miejscu skrzyżowania
naczyń udowych z więzadłem pachwinowym)

– Przesunięcie krętarza większego powyżej linii

Rosera-Nelatona ( linia łącząca guz kulszowy z
kolcem biodrowym przednim górnym)

– ↓ dl. względnej kończyny ( przy zwichnięciu

jednostronnym)

– W pozycji stojącej - ↑ lordoza lędźwiowa,

statyczna skolioza

– Asymetria bruzdy pachwinowej

– Ograniczenie odwodzenia i rotacji zewnętrznej

– (+) objaw pompowania- przesuwanie się uda

względem miednicy przy nacisku wzdłuż jego
osi

– (+) objaw Allisa (Galeazziego)

– (+) objaw Trendelenburga, również Duchenne’a

– Chód utykający (przy jednostronnym),

kaczkowaty ( przy obustronnym)

Badania dodatkowe

• USG

– Wg Garfego

• RTG (objawy stają się widoczne zwykle w 3 m.ż.):

– Proksymalna i boczna migracja szyjki kości udowej w

stosunku do kości biodrowej

– Płytka i nie w pełni rozwinięta panewka stawu biodrowgo
– Wtórna panewka kości biodrowej
– Opóżnienie pojawiania się jądra kostnienia głowy kości

udowej (norma 4-6 m.ż.)

Typ wg

Grafa

Cechy charakterystyczne

I

Dwa podtypy (a i b), które są równie prawidłowo

rozwiniętymi stawami.

Nie wymagają leczenia.

II

II a - ( możliwe tylko u dziecka młodszego niż

12 tygodni).

Biodra w niewielkim stopniu niedojrzałe, ale będące

NORMĄ U DZIECKA PONIŻEJ 12 TYGODNIA ŻYCIA.

Najczęściej nie wymagają leczenia (jedynie odpowiedniej

pielęgnacji i kontroli po ukończeniu 12 tygodnia życia).

II b - ( biodra identyczne z II a, ale u dziecka

starszego, niż 12 tygodni).

Niewielka dysplazja, biodra wymagają krótkotrwałego

leczenia, które praktycznie zawsze kończy się sukcesem.

II c - duża niedojrzałość stawu biodrowego.

Leczenie powinno być podjęte możliwie wcześnie.

D

Podobne do typu II c, ale niestabilne - głowa kości

udowej w badaniu wykazuje już niewielką tendencję

do przemieszczania się poza panewkę.

Wymaga pilnego leczenia.

III

Głowa kości udowej na stałe przemieszczona

częściowo poza panewkę

(podwichnięta).

Wymaga pilnego leczenia.

IV

Głowa kości udowej całkowicie przemieszczona

w stosunku do panewki.

Wymaga pilnego leczenia.

Leczenie rozwojowej dysplazji:

1. Zachowawcze-ma na celu przedłużenie okresu

przechodzenia stawu z pozycji płodowej do
wyprostowanej;

- Bezpośrednio po porodzie- szerokie ustawianie ud w

ciągu całej doby ,

-

Gdy dysplazja się utrzymuje, po > niż 3 miesiącach
jeden z aparatów utrzymujących kończyny dolne w
zgięciu i odwiedzieniu( poduszki Frejki, szyna Koszli,
szelki Pawlika)

-

Po 6-7 miesiącu życia szyny Denisa – Browna

Dobry wynik po leczeniu zachowawczym uzyskuje się

w 90-99% przypadków.

2. Operacyjne: wskazaniem do niego są nie

ustępujace po leczeniu zachowawczym objawy
dysplazji, wzmożone przodoskręcenie szyjki kości
udowej, stromość stropu panewki u młodzieży i
dorosłych ( aby zapobiec zwichnięciu i zmianom
zwyrodnieniowym).

Leczenie zwichnięcia:

• Wymaga nastawienia stawu po jego rozluźnieniu

pośrednim wyciągiem trwającym 6 tyg.

• Po nastawieniu stawu biodrowego stabilizuje się

opatrunkiem gipsowym w takim ustawieniu ud ,
aby nie spowodować nadmiernego nacisku głowy
kości udowej i nie zacisnąć naczyń w
sąsiadujących tkankach. Uda powinny być zgięte
do kąta 100-110st. Oraz odwiedzione na tyle , by
głowa mogła utrzymać się w panewce, a w
stawach kolanowych wolne ruchy. Po 3
miesiącach zmiana pozycji- uda wyprostowane,
odwiedzione i zrotowane do wewnątrz o tyle ile
wynosi kąt antewersji.

• Leczenie operacyjne przy braku możliwości

uzyskania nastawienia stawu powyższymi
sposobami . Otwarta repozycja- chirurgiczne
wprowadzenie głowy do panewki.

Powikłania

• Częściowa lub całkowita martwica głowy kości

udowej – w obrazie klinicznym bolesność,
ograniczenie ruchomości i przykurcze

• Zesztywnienie stawu
• Zakażenie rany pooperacyjnej

• Rokowanie -dobre, pod warunkiem wczesnego

rozpoczęcia leczenia