KLAUDIA KACZMARSKA

MAŁGORZATA NIEWCZAS

EWOLUCJA

SYSTEMÓW

BEZPIECZEŃSTWA

MIĘDZYNARODOWEG

O

STAROŻYTNOŚĆ

Struktury przypominające obecne
organizacje międzynarodowe istniały już w
starożytności, były nimi:



AMFIKTIONIE- będące organizacjami
religijno-politycznymi



SYMMACHIE- będące świeckimi
organizacjami polityczno-wojskowymi,
członkami tych grup były greckie polis

.

Kształtujące się w starożytności prawo
międzynarodowe zadziwia swą precyzją,
chociaż nie wszystkie obszary życia byłyby
zdolne regulować ją dzisiaj. Powoli
kształtowały się normy regulujące stosunki
między narodami, ale także państwami-
miastami (starożytnymi polis). Starożytnym
Rzymianom znane było "prawo narodów" (ius
gentium) różne odium civilium. W starożytnej
Indii kodeks prawny Manu akcentował
szczególną rolę posłów i dyplomatów we
wzajemnych stosunkach, w szczególności ich
niezbędność w dziele zapobiegania wojnom i
utrwalania pokoju, stawiając na pierwszym
miejscu rokowania przed rozwiązaniami
siłowymi. Obok czterech głównych cywilizacji
(arabskiej, perskiej, indyjskiej i bizantyjskiej)
w wieku IX pojawia się krąg cywilizacji
europejskiej z jej epicentrum - Świętym
Rzymskim Imperium Narodu Niemieckiego,
utworzonym w 962 r. Każda z nich wniosła do
rozwoju cywilizacji sobie właściwe formy
organizacyjne i rozwiązania prawno-
ustrojowe, wzbogacając i różnicując system
międzynarodowy.

ŚREDNIOWIECZE

W okresie średniowiecza trudno mówić o

stosunkach międzynarodowych w obecnym ich
rozumieniu. Systemem politycznej organizacji
ówczesnych społeczeństw ze zwierzchnią władzą
papieża i cesarza przypominał bowiem raczej
zmodyfikowana wersje imperium niż system
państw, państwa wprawdzie istniały ale nie były
niezależne i suwerenne. Wyróżnikiem ich istnienia
był także brak precyzyjnie określonych granicami
terytoriów. Struktury władzy służące organizacji
wspólnot politycznych miały złożony charakter.
Opierały się na religii i świeckich strukturach
politycznych. Papież i cesarz wieńczyli dwie
równolegle i połączone ze sobą hierarchie.

Europa epoki średniowiecza, z silnie

zakorzenionym chrześcijaństwem i aspi-
racjami "szerzenia" wiary katolickiej,
przeżywała wyniszczające ją wojny o
wpływy na kontynencie - np. wojna między
Anglią i Francją (1337-1453) i wyprawy
krzyżowe skierowane przeciwko islamowi
(1096-1291) - budowała powoli nowoczesny
system państw, chociaż suwerenność,
terytorialność i granice państwowe były
pojęciami pustymi. Dopiero renesans
zaczyna ten stan zmieniać

.

TWORZENIE ORGANIZACJI

MIĘDZYNARODOWYCH DZIELIMY

NA 3 ETAPY:



I etap przypada na wiek XIX w warunkach potrzeby
racjonalizacji współpracy międzynarodowej powstawały
organizacje w dziedzinach technicznych np. Centralna
Komisja Nawigacji Na Renie rok 1815.



II etap przypada na pierwszą połowę XX wieku, w okresie
tym w procesie powstawania organizacji
międzynarodowych pierwszeństwo zyskało dążenie do
tworzenia politycznych mechanizmów sterowania ładem
międzynarodowym, Liga Narodów.



III etap przypada na drugą połowę XX wieku,
charakteryzowało powstanie organizacji
międzyrządowych i pozarządowych , w niemalże
wszystkich obszarach życia społecznego, podlegających
umiędzynaradawianiu.

LIGA NARODÓW



Liga Narodów (ang. League of Nations, fr. Société des
Nations) – nieistniejąca już organizacja międzynarodowa
powstała z inicjatywy prezydenta Stanów Zjednoczonych
Woodrowa Wilsona. Statut Ligi został przyjęty przez konferencję
pokojową w Wersalu 28 czerwca 1919 r. Stał się on częścią
traktatu wersalskiego i wszedł w życie po ratyfikacji 10 stycznia
1920 roku.



Celem Ligi Narodów było utrzymanie pokoju i współpracy na
świecie, a impulsem do jej utworzenia był rozlew krwi podczas I
wojny światowej. Siedzibą organizacji była Genewa. W związku
z powstaniem Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1945 r.,
Liga Narodów została formalnie rozwiązana w 1946 roku, choć
faktycznie nie funkcjonowała już podczas II wojny światowej.

STRUKTURA



Rada Ligi Narodów



Sekretariat Ligi Narodów



Sekretarze Generalni Ligi Narodów



Członkowie Ligi Narodów

0NZ



Organizacja Narodów Zjednoczonych jest następczynią Ligi
Narodów i przejęła od niej cele i zadania. Powstanie nowej
organizacji jest ściśle związane z II wojną światową. Liga
Narodów nie spełniła swego zadania i nie uchroniła przed wojną.
Zaistniała więc potrzeba stworzenia organizacji większej,
silniejszej i postrzeganej jako strażnik wolnego świata. Pomysł
ten narodził się już podczas wojny i był dyskutowany na
konferencjach „Wielkiej Trójki” w Teheranie, Jałcie i Poczdamie.
Głównym prekursorem powstania ONZ był Roosvelt, zaś nazwa
organizacji wzięła się od aliantów, którzy nazywani byli
„Narodami Zjednoczonymi”. Ostatecznie kształt działania i
zakres obowiązków ONZ ustalono w roku 1944 na spotkaniu
przedstawicieli 5 światowych mocarstw – ZSRR, USA, Chin,
Francji i Wielkiej Brytanii, które dziś tworzą Radę
Bezpieczeństwa. Rok później zwołano pierwszą konferencję
ONZ, w której wzięło udział 50 państw. 26 czerwca tego samego
roku podpisano Kartę Narodów Zjednoczonych, która weszła w
życie 4 miesiące później

.

CELE ONZ:



Utrzymanie międzynarodowego pokoju i
bezpieczeństwa za pomocą zbiorowych i pokojowych
wysiłków.



Rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami
na zasadach samostanowienia i równouprawnienia.



Rozwiązywanie konkretnych problemów
międzynarodowych (gospodarczych, społecznych,
kulturalnych, humanitarnych, czy dotyczących praw
człowieka) na zasadzie współpracy międzynarodowej
oraz uznania równości ras, płci, języków i wyznań.



Stanowienie ośrodka uzgadniania działań narodów w
imię wspólnych celów.

CZŁONKOSTWO ONZ:



Wystąpienie i wykluczenie z ONZ



Członkowie pierwotni



Obecni członkowie



Zasady członkostwa

NATO



NATO, North Atlantic Treaty Organization,
Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego,
Pakt Północnoatlantycki, sojusz polityczno-
wojskowy państw Europy Zachodniej, Stanów
Zjednoczonych i Kanady powołany w
Waszyngtonie 4 kwietnia 1949 na podstawie
uchwalonej przez Senat amerykański w
czerwcu 1948 tzw. rezolucji Vandenberga, która
wzywała do tworzenia bloków militarnych w
celu zapobiegania sowieckiemu zagrożeniu.

ZADANIA NATO:



Podstawowym aktem prawnym, będącym podstawą działania
NATO jest Traktat Północnoatlantycki, podpisany w Waszyngtonie
4 kwietnia 1949. Sam Traktat jest w istocie bardzo prostym
dokumentem złożonym z 14 artykułów określających
najważniejsze zobowiązania sojuszników wobec siebie z osobna,
jak i Sojuszu jako całości. Szczególnie ważny z punktu widzenia
aspektu obronności jest art. 5., który mówi o tym, że atak zbrojny
z zewnątrz zwrócony przeciwko jednemu lub kilku państwom
członkowskim traktowany będzie jako atak przeciwko całej
organizacji. Zawarta w tym artykule formuła casus foederis jest
szczególnym rodzajem solidarności wojskowej między członkami
Sojuszu. NATO jest organizacją stawiającą sobie za cel zbiorową
ochronę swoich członków, jako podstawę zachowania pokoju i
umocnienia bezpieczeństwa międzynarodowego. Z prawno
międzynarodowego punktu widzenia NATO jest międzynarodową
organizacją opartą na sojuszniczym systemie bezpieczeństwa.
Zgodnie z Traktatem Waszyngtońskim każde państwo
członkowskie zobowiązuje się przyczyniać do rozwoju pokojowych
i przyjaznych stosunków międzynarodowych.

CELE NATO



Głównym celem Sojuszu jest zagwarantowanie – środkami
politycznymi i militarnymi – wolności i bezpieczeństwa
wszystkim państwom członkowskim. Do osiągnięcia tego celu
NATO wykonuje podstawowe zadania w zakresie
bezpieczeństwa:



zapewnia fundament trwałego bezpieczeństwa w Europie,
opartego na rozwoju instytucji demokratycznych i pokojowym
rozwiązywaniu konfliktów;



zapewnia środki odstraszania i obrony przed jakąkolwiek
formą ataku na terytorium każdego państwa członkowskiego;



rozwija bezpieczeństwo międzynarodowe poprzez stałą i
aktywną współpracę ze wszystkimi państwami partnerskimi
należącymi do programu Partnerstwo dla Pokoju (PdP) oraz
Euroatlantyckiej Rady Partnerstwa;



wysyła swoje misje wojskowe do państw, na terytorium
których toczy się konflikt zbrojny, celem zażegnania tego
konfliktu.

UKŁAD WARSZAWSKI



Podpisanie Układu Warszawskiego było reakcją na
powstanie

NATO

i remilitaryzację RFN (przyjętej do

NATO w 1955). Celem wewnętrznym sojuszu było
ujednolicenie struktur wojskowych i
podporządkowanie ich ZSRR oraz usankcjonowanie
obecności wojsk radzieckich na terytorium NRD,
Polski, Rumunii i Węgier. Układ miał obowiązywać
20 lat z automatycznym przedłużeniem o 10 lat, o
ile żadna ze stron go nie wypowie. W 1975
przedłużono go o 10 lat, a w 1985 o dalsze 20.

UKŁAD WARSZAWSKI



Warszawski Układ, właściwie Układ o
Przyjaźni, Współpracy i Pomocy
Wzajemnej, europejski sojusz
wojskowo-polityczny ZSRR i państw
od niego uzależnionych. Podpisany
14 maja 1955 w Warszawie przez
Albanię (wystąpiła w 1968), Bułgarię,
Czechosłowację, NRD, Polskę,
Rumunię, Węgry i ZSRR. Wszedł w
życie 6 czerwca 1955.

OBWE



Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w
Europie, OBWE (ang. Organization for Security
and Co-operation in Europe, OSCE) – organizacja
międzynarodowa uznawana za organizację
regionalną w rozumieniu rozdziału VIII Karty
Narodów Zjednoczonych. Jej celem jest
zapobieganie powstawaniu konfliktów w Europie.
Oprócz państw europejskich jej członkami są także
Stany Zjednoczone, Kanada, Gruzja, Armenia,
Azerbejdżan, Kazachstan, Uzbekistan, Kirgizja,
Tadżykistan, Turkmenistan. OBWE powstała 1
stycznia 1995 w wyniku przekształcenia Konferencji
Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie w
organizację.

KBWE



Idea zwołania Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE)
była nie tylko konsekwencją sytuacji politycznej Europy po II wojnie
światowej, ale również próbą budowy ogólnoeuropejskiego systemu
bezpieczeństwa. Proponowano wzajemne zobowiązania stron do
nieagresji, nie używania siły i uregulowania kwestii spornych za pomocą
pokojowych środków rozstrzygania tych sporów. W razie ataku na jedną ze
stron układu, inne państwa zobowiązane miały być do zastosowania
przymusu wobec agresora. Podstawę prawną tego porozumienia miał
stanowić rozdział VIII Karty Narodów Zjednoczonych o układach i
organizacjach regionalnych.



Idea powstania konferencji zrodziła się w latach 60. XX wieku, kiedy stało
się jasne, że dla dobra Europy należy nawiązać współpracę pomiędzy
państwami należącymi do NATO i Układu Warszawskiego. Propozycja
zwołania międzynarodowej konferencji bezpieczeństwa i współpracy
została zgłoszona przez polskiego ministra spraw zagranicznych Adama
Rapackiego 14 grudnia 1964 na XIX sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ.
Pierwsze spotkanie przygotowawcze odbyło się w 1972 r., od następnego
roku toczyły się konferencje dwu- i wielostronne.



W momencie zwołania Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w
Europie kwestia mniejszości narodowych została na nowo zauważona na
kontynencie europejskim. Znalazło to odzwierciedlenie w Akcie Końcowym
KBWE odbywającej się w Helsinkach 1 sierpnia 1975.

ŹRÓDŁA:



Międzynarodowe Stosunki
Polityczne, Redakcja naukowa
Marek Pietraś, Wyd. UMCS.



Sieć internetowa.



Dziękuję za uwagę!