SYSTEMY

PODATKOWE

mgr Łukasz Błażewicz

© Łukasz Błażewicz

1

Kontakt

•

Mail: [e-mail]

© Łukasz Błażewicz

2

Terminarz

 

Grupa 4

Grupa 3

1.

29.02.

07.03.

2.

14.03.

21.03.

3.

04.04.

11.04.

4.

18.04.

25.04.

5.

09.05.

16.05.

6.

23.05.

30.05

7.

06.06.

13.06.

Wpisy

20.06.

© Łukasz Błażewicz

3

Plan zajęć

•

Podatek dochodowy od osób fizycznych



elementy konstrukcyjne podatku;



obliczanie zaliczek na podatek od wynagrodzeń;



składanie zeznań podatkowych (obsługa systemu

e-deklaracje);

© Łukasz Błażewicz

4

•

Podatek dochodowy od osób prawnych



elementy konstrukcyjne podatku;

•

Podatek od towarów i usług



konstrukcja podatku



składanie deklaracji podatkowych;

•

Podatki i opłaty lokalne

© Łukasz Błażewicz

5

Literatura:

1.

Gomułowicz A., Małecki J., Podatki i prawo podatkowe,
LexisNexis, Warszawa 2013.

2.

Głuchowski J., Patyk J., Zarys polskiego prawa podatkowego,
Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2011.

3.

Litwińczuk H. (red.), Prawo podatkowe przedsiębiorców, LEX
a WoltersKluwer business, Warszawa 2013.

4.

Nykiel W. (red)., Polskie prawo podatkowe. Podręcznik
akademicki, Difin, Warszawa 2015.

5.

Ofiarski Z., Ogólne prawo podatkowe. Zagadnienia
materialnoprawne i proceduralne, LexisNexis, Warszawa
2013.

6.

Smoleń P. (red.), W. Wójtowicz (red.), Prawo podatkowe,
Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2015.

© Łukasz Błażewicz

6

Źródła internetowe:

•

http://www.finanse.mf.gov.pl/web/wp/pp

- strona Portalu Podatkowego (zawiera m.in.

opracowania statystyczne dotyczące rozliczenia rocznego z zakresu PIT i CIT)

•

http://sip.mf.gov.pl/sip/- baza interpretacji prawa podatkowego wydanych przez Ministra
Finansów

•

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/cbo/query- Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

•

http://ec.europa.eu/taxation_customs/tedb/taxSearch.html- baza podatków w UE

•

http://ec.europa.eu/taxation_customs/resources/documents/taxation/gen_info/economic_anal
ysis/tax_structures/2015/report.pdf

- raport Komisji Europejskiej Taxation Trends in The European Union

•

http://www.oecd.org/tax/- strona OECD dotycząca podatków

•

http://www.doingbusiness.org/- raport Banku Światowego Doing Business przedstawiający
warunki do prowadzenia działalności w większości państw na świecie, jego częścią jest
ranking Paying Taxes dotyczący przyjazności systemu podatkowego

•

ey.com/GlobalTaxGuides – opracowania na temat podatków na świecie firmy doradczej EY.

© Łukasz Błażewicz

7

Na tym świecie pewne są
tylko śmierć i podatki. – B.
Franklin

© Łukasz Błażewicz

8

Czym jest podatek?

•

Podatek

-

publicznoprawne,

nieodpłatne,

przymusowe

oraz

bezzwrotne świadczenie pieniężne na
rzecz Skarbu Państwa, województwa,
powiatu lub gminy, wynikające z ustawy
podatkowej.

(art.

6

ordynacji

podatkowej)

© Łukasz Błażewicz

9

Podział podatków

•

Podatki bezpośrednie – tożsamość podatnika formalnego i
rzeczywistego - obowiązki związane z wpłatą podatku do
organu są nałożone na podmiot ponoszący ekonomiczny
ciężar podatku, (np. podatki dochodowe);

•

Podatki pośrednie – następuje rozdzielenie funkcji podatnika
formalnego i rzeczywistego, obowiązki publiczno-prawne
związane z wpłatą podatku do organu podatkowego
wykonuje inny podmiot niż osoba ponosząca ciężar
ekonomiczny podatku (np. podatek od towarów i usług,
podatek akcyzowy);

© Łukasz Błażewicz

10

Struktura podatku

•

Podmiot – podatnik, płatnik, inkasent;

•

Przedmiot opodatkowania – rzecz lub zjawisko podlegające
opodatkowaniu;

•

Podstawa

opodatkowania

–

konkretyzacja

przedmiotu

opodatkowania;

•

Stawka podatku – relacja między wymierzonym podatkiem a
podstawą opodatkowania;

•

Skala podatkowa – zbiór stawek obowiązujących w danym
podatku;

© Łukasz Błażewicz

11

Podatek dochodowy od osób

fizycznych

•

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku

dochodowym

od

osób

fizycznych

(Dz.U.2012.361 ze zm.)

© Łukasz Błażewicz

12

Podatnik – obowiązek podatkowy

•

Nieograniczony obowiązek podatkowy – dotyczy osób
mających miejsce zamieszkania na terytorium RP –
opodatkowaniu podlega cały dochód bez względu na miejsce
położenia źródła przychodów.

•

Ograniczony obowiązek – osoby niemające miejsca
zamieszkania w Polsce – opodatkowaniu podlega tylko
dochód osiągnięty w Polsce.

•

Miejsce zamieszkania:

•

Centrum interesów osobistych lub gospodarczych lub,

•

Przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku
podatkowym.

Powyższe zasady stosuje się z uwzględnieniem umów o

unikaniu podwójnego opodatkowania

© Łukasz Błażewicz

13

Wspólne opodatkowanie

małżonków (art. 6 ustawy o PIT)

•

Jest to prawo małżonków.

•

Warunki niezbędne:

•

Cały rok podatkowy małżeństwo, w którym jest ustrój
wspólności majątkowej;

•

Nie mogą uzyskiwać dochodów z działalności gospodarczej
opodatkowanych stawką 19% (podatkiem liniowym), kartą
podatkową,

lub

ryczałtem

od

przychodów

ewidencjonowanych;

•

Wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym;

•

Zeznanie złożone w ustawowym terminie.

© Łukasz Błażewicz

14

Osoba samotnie wychowująca

dziecko

•

Osoba stanu wolnego, która samotnie wychowuje dziecko:

•

Małoletnie,

•

Dziecko niepełnosprawne (bez względu na wiek dziecka),

•

Do ukończenia 25 roku życia, jeżeli dziecko uczy się lub
studiuje

i

nie

osiągnęło

dochodu

podlegającego

opodatkowaniu powyżej 3089 zł.

•

Podatnik (ani też dziecko) nie może uzyskiwać dochodów z
działalności gospodarczej opodatkowanych stawką 19%
(podatkiem liniowym), kartą podatkową, lub ryczałtem od
przychodów ewidencjonowanych.

© Łukasz Błażewicz

15

Małoletni jako podatnik

•

Dochody małoletnich dzieci są zasadniczo doliczane
do dochodów rodziców (wykazuje się je w załączniku
PIT-M – jest to załącznik do zeznania PIT-36).

•

Wyjątkiem dochody uzyskane przez małoletniego z
pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów
oddanych im do swobodnego użytku - w tej sytuacji
dochody są opodatkowane oddzielnie – zeznanie jest
wypełniane na imię i nazwisko dziecka (podpisuje
rodzic jako przedstawiciel ustawowy).

© Łukasz Błażewicz

16

Przedmiot opodatkowania

•

Przedmiotem opodatkowania jest zasadniczo dochód.

•

Dochodem jest nadwyżka sumy przychodów z danego źródła
przychodów nad kosztami ich uzyskania.

•

Jeżeli koszty są wyższe niż przychody to podatnik ponosi stratę.

•

Strata może zostać odliczona w 5 kolejnych latach
podatkowych po jej poniesieniu. Odliczenie to jest możliwe
tylko z tego źródła przychodów, z którego poniesiono stratę. W
jednym roku można odliczyć maksymalnie 50% straty
poniesionej w którymś z 5 lat poprzednich.

© Łukasz Błażewicz

17

Przychody wyłączone z

opodatkowania (art. 2)

•

Nie stosuje się przepisów ustawy do:

•

Przychodów opodatkowanych w inny sposób
(działalność rolnicza, gospodarka leśna, przychody
ze spadków i darowizn),

•

Przychody, które z różnych względów w ogóle nie
zostały opodatkowane ( np. przychody z czynności,
które nie mogą być przedmiotem prawnie
skutecznej umowy).

© Łukasz Błażewicz

18

Zwolnienia podatkowe

•

Przychody, które nie wiążą się z faktycznym uzyskaniem dochodu:

•

Odszkodowania i zadośćuczynienia,

•

Diety za podróże służbowe;

•

Zwolnienia o charakterze społecznym:

•

Środki z pomocy społecznej, niektóre zasiłki;

•

Zwolnienia o charakterze stymulacyjnym:

•

Stypendia naukowe;

•

Inne zwolnienia:

•

Wygrane w konkursach, np. w lotto do kwoty 2280 zł;

P. Smoleń (red.), W. Wójtowicz (red.), Prawo podatkowe, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2015.

© Łukasz Błażewicz

19

Źródła przychodów (art. 10 PIT)

•

Stosunek pracy i stosunki pokrewne, emerytury i renty,

•

Działalność wykonywana osobiście (np. umowy zlecenia i o
dzieło),

•

Pozarolnicza działalność gospodarcza,

•

Działy specjalne produkcji rolnej,

•

Najem, podnajem, dzierżawa oraz inne umowy o podobnym
charakterze,

•

Kapitały pieniężne i prawa majątkowe,

© Łukasz Błażewicz

20

•

Odpłatne zbycie

•

Nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do
lokalu mieszkalnego, prawa wieczystego użytkowania
gruntów,

•

Innych rzeczy,

-

Jeżeli zbycie nie nastąpiło w wykonaniu działalności
gospodarczej,

a

w

przypadku

odpłatnego

zbycia

nieruchomości zostało wykonane przed upływem pięciu lat,
licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została
nabyta (lub wybudowana), natomiast w przypadku innych
rzeczy – pół roku licząc od końca miesiąca, w którym
nastąpiło nabycie;

•

działalność

prowadzona

przez

zagraniczną

spółkę

kontrolowaną;

•

 inne źródła.

© Łukasz Błażewicz

21

Przychody z nieodpłatnych

świadczeń

•

Do przychodów zaliczamy nie tylko otrzymane pieniądze, ale
też wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych
nieodpłatnych świadczeń.

•

Problem ze świadczeniami nieodpłatnymi.

•

Wyrok TK z dnia 8 lipca 2014 r. (K 7/13).

•

Nieodpłatne świadczenie to takie, które:

•

Jest spełnione za zgodą pracownika,

•

Spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i
przynosi mu korzyść w postaci powiększania aktywów lub
uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,

•

Korzyść jest wymierna i przypisana indywidualnemu
pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla
wszystkich podmiotów).

© Łukasz Błażewicz

22

Koszty uzyskania przychodów (art. 22

ust. 1 PIT)

•

Koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo
zabezpieczenia źródła przychodów.

•

Wyróżnia się następujące cechy kosztów:

•

Został on poniesiony przez podatnika,

•

Jest definitywny (podatnik nie otrzyma zwrotu wydatku),

•

Pozostaje w związku z działalnością gospodarczą,

•

Poniesiony

w

celu

uzyskania

przychodów,

zachowania

lub

zabezpieczenia jego źródła,

•

Został właściwie udokumentowany,

•

Nie znajduje się w grupie wydatków, które z mocy ustawy nie stanowią
kosztów podatkowych (art. 23 PIT).

© Łukasz Błażewicz

23

Wydatki nie stanowiące kosztów

podatkowych

•

Wydatki na nabycie środków trwałych – kosztami są odpisy
amortyzacyjne,

•

Spłata zaciągniętych pożyczek (kosztami są odsetki),

•

Kary płacone w związku z nieprawidłowym zachowaniem
podatnika,

•

Wydatki na nabycie udziałów (akcji) – stanowią one koszt w
momencie zbycia tych udziałów,

•

Wydatki na działalność socjalną podatnika,

•

Podatek 0d towarów i usług,

•

Niewypłacone wynagrodzenia.

© Łukasz Błażewicz

24

Koszty przy stosunku pracy

•

Jeżeli podatnik dojeżdżał komunikacją publiczną, i koszty dojazdu wyższe
niż podane w tabeli – w rozliczeniu rocznym przyjmuje się koszty
faktycznie poniesione, udokumentowane imiennymi biletami okresowymi.

© Łukasz Błażewicz

Koszt
miesięczny

Koszt
roczny

Sytuacja

111,25 zł

1335 zł

Jeden stosunek pracy

2002,05 zł

Równocześnie kilka stosunków

pracy

139,06 zł

1668,72 zł

Jeden stosunek pracy
Zakład pracy poza miejscem
zamieszkania

2502,56 zł

Równocześnie kilka stosunków

pracy,
Zakład pracy poza miejscem
zamieszkania

25

Koszty ustalane procentowo

•

Umowa zlecenie, umowa o dzieło: 20% przychodu pomniejszonego
o składki na ubezpieczenie społeczne.

•

Przy przychodach z praw autorskich i praw pokrewnych: 50%
uzyskanego przychodu, ale nie więcej niż 42 764 zł.

•

Jeżeli podatnik udowodni że tak ustalone koszty są za niskie odlicza
koszty faktycznie poniesione.

© Łukasz Błażewicz

26

Odliczenia od dochodu

•

Składki na ubezpieczenie społeczne:

•

Zarówno zapłacone przez podatnika na własne
ubezpieczenie,

•

Potrąconych przez płatnika ze środków podatnika,

Ubezpieczenie społeczne:

•

Emerytalne,

•

Rentowe,

•

Chorobowe,

•

Wypadkowe,

© Łukasz Błażewicz

27

Obowiązek podlegania

ubezpieczeniom

Grupa osób

Emerytalne i

rentowe

Chorobowe

Wypadkowe

Pracownik

Tak

Tak

Tak

Zleceniobiorca

Tak

Dobrowolnie

Tak

Zleceniobiorca –

student

Nie

Nie

Nie

Umowa o dzieło

Nie

Nie

Nie

Przedsiębiorca

Tak

Dobrowolnie

Tak

Zlecenie/dzieło dla

pracodawcy

Tak

Tak

Tak

© Łukasz Błażewicz

28

Zmiany w oskładkowaniu zleceń od

2016 r.

•

Do 2015 r. zasadą było oskładkowanie tylko najwcześniej umowy.

•

Obecnie jeżeli podstawa wymiaru składek (w danym miesiącu) jest niższa niż
kwota minimalnego wynagrodzenia to oskładkowaniu podlegają również kolejne
umowy zlecenia z danego miesiąca (do przekroczenia minimalnego
wynagrodzenia).

•

Przykład

•

I umowa 01.01. – 1000 zł

•

II umowa 10.01. – 1500 zł

Obowiązek opłacania składek z obu umów (w pełnej wysokości).

http://www.zus.pl/pliki/poradniki/Poradnik_umowy_cywilnoprawne_01.01.2016.pdf

http://www.zus.pl/pliki/poradniki/Zasady%20podlegania%20ubezpieczeniom%
20spo%C5%82ecznym%201.01.2016.pdf

© Łukasz Błażewicz

29

Podstawa wymiaru składek

•

Dla pracowników i zleceniobiorców podstawę wymiaru składek
stanowi przychód (o którym mowa w ustawie o PIT).

•

Dla osób prowadzących działalność – 60% prognozowanego
przeciętnego

wynagrodzenia

miesięcznego.

(przeciętne

wynagrodzenie. – 4055 zł): 60% - 2433 zł

•

Dla osób rozpoczynających działalność (w okresie pierwszych 24
miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności) nie niższa niż 30%
minimalnego wynagrodzenia (czyli 555 zł).

© Łukasz Błażewicz

30

Wysokości składek

Rodzaj
składek

Pracowni
k

Pracodawca

Razem

Emerytalna

9,76%

9,76%

19,52%

Rentowa

1,5%

6,5%

8%

Chorobowa

2,45%

-

2,45%

Wypadkowe

-

0,4%-3,6%* (1,8%)** 0,4%-3,6% (1,8%)

* Składka dla pracodawców zatrudniających powyżej 10 pracowników
zależy od rodzaju działalności

** Składka dla pracodawców zatrudniających do 9 pracowników wynosi
50% najwyższej stopy procentowej – obecnie 1,8%

© Łukasz Błażewicz

31

Składki ubezpieczeń społecznych

przedsiębiorców

Rodzaj

składki

Składki

normalne

Składki ulgowe

Emerytalna

474,92 zł

108,34 zł

Rentowa

194,64 zł

44,40 zł

Chorobowa

59,61 zł

13,60 zł

Wypadkowa

43,79 zł

9,99 zł

Razem

772,96 zł

176,33 zł

© Łukasz Błażewicz

32

Odliczenia od dochodu

•

Składki na ubezpieczenie społeczne w innym kraju UE, EOG lub Szwajcarii

(oprócz dochodów które są zwolnione od opodatkowania w kraju),

•

Wpłaty na IKZE,

•

Zwrot nienależnie pobranych świadczeń,

•

Wydatki na cele rehabilitacyjne,

•

Wydatki ponoszone z tytułu użytkowania sieci Internet (do wysokości 760 zł),

•

Darowizny (do 6% dochodu) na cele:

•

Działalności pożytku publicznego,

•

Kultu religijnego,

•

Krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi - w wysokości
ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew (130 zł za litr pobranej krwi);

•

Darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczo kościołów (nielimitowana).

© Łukasz Błażewicz

33

Ulga na działalność badawczo-

rozwojową

•

Możliwość odliczenia kosztów kwalifikowanych projektu:

•

Wynagrodzenia pracowników zatrudnionych do działalności badawczo-
rozwojowej (30 % poniesionych kosztów),

•

Koszty materiałów i surowców bezpośrednio związanych z działalnością B+R,

•

Ekspertyzy,

•

Koszt korzystania z aparatury naukowo-badawczej,

•

Odpisy amortyzacyjne dokonywane od środków trwałych i wartości
niematerialnych i prawnych wykorzystywanych do działalności B+R,

•

W stosunku do pozostałych kosztów (oprócz wynagrodzeń odliczenie
wynosi 20% kosztów dla MSP i 10% dla dużych przedsiębiorców),

•

Odliczenie może być wykorzystane również w trzech kolejnych latach
po tym, w którym się należało (a podatnik nie mógł wykorzystać w
całości).

© Łukasz Błażewicz

34

Skala podatkowa

© Łukasz Błażewicz

35

Podstawa

obliczenia

podatku w

złotych

Podatek wynosi

ponad

do

 

 

85.52

8

18% minus kwota zmniejszająca
podatek 556 zł 02 gr

85.528  

14.839 zł 02 gr + 32% nadwyżki

ponad 85.528 zł

 
 

Składki na ubezpieczenie

zdrowotne

•

Odliczenie zarówno składek pobranych przez płatnika jak też
płaconych bezpośrednio przez przedsiębiorcę. Odliczenie nie może
przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru składki.

•

Składka wynosi 9% podstawy wymiaru składki.

•

Podstawa wymiaru składki:

•

Dla przedsiębiorców zadeklarowana kwota nie niższa niż 75%
przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (obecnie
kwota ta to 3210,60zł (składka wynosi 288,95 zł, a odliczeniu podlega
248,82 zł)

•

Dla pracowników i zleceniobiorców podstawą wymiaru jest podstawa
wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne pomniejszona o składki na
ubezpieczenie społeczne.

© Łukasz Błażewicz

36

Ulga z tytułu wychowania dzieci

•

Odliczenie na każde dziecko w stosunku do którego wykonywana
władza rodzicielska (funkcja opiekuna prawnego lub rodziny
zastępczej),

•

Odliczenie za każdy miesiąc sprawowania władzy rodzicielskiej,

•

Przy jednym dziecku odliczenie przysługuje, jeżeli dochody nie
przekroczyły w ciągu roku

•

112 000 zł (dotyczy łącznego dochodu małżonków, lub osoby
samotnie wychowującej dziecko),

•

56 000 zł dotyczy osób niepozostających w związku małżeńskim.

© Łukasz Błażewicz

37

Kwota odliczenia:

Dziecko

Odliczenie
miesięczne

Odliczenie roczne

Pierwsze dziecko

92,67 zł

1112,04 zł

Drugie dziecko

92,67 zł

1112,04 zł

Trzecie dziecko

166,67 zł

2000,04 zł

Czwarte dziecko

225 zł

2700 zł

•

Są to kwoty przysługujące łącznie obojgu małżonkom.

•

Kiedy rozliczają się oddzielnie to kwotę tą mogą rozliczyć w
dowolnych proporcjach przez nich ustalonych.

•

Jeżeli rozliczają się wspólnie to nie ma znaczenia, kto dokona
odliczenia.

© Łukasz Błażewicz

38

Zwrot niewykorzystanej ulgi na

dziecko

•

Jeżeli kwota przysługującego odliczenia jest wyższa niż kwota,

która została odliczona od podatku, to podatnikowi przysługuje

zwrot niewykorzystanej ulgi.

•

Dodatkowy zwrot nie może przekroczyć kwoty składek na

ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, pomniejszonych o składki

odliczone w zeznaniu PIT-36L, i PIT-28.

© Łukasz Błażewicz

39

Obliczanie podatku przy indywidualnym

rozliczeniu

•

Przychód – koszty = dochód (suma dochodów)

•

Dochód – odliczenia od dochodu = Podstawa opodatkowania

(zaokrągla się ją do pełnych złotych)

•

Obliczamy podatek.

•

Podatek – odliczenia od podatku = Podatek należny (zaokrąglany

do pełnych złotych)

•

Przyrównujemy z zaliczkami wpłaconymi w ciągu roku

•

Podatek należny > zaliczki = podatek do zapłaty

•

Podatek należny < zaliczki = nadpłata

© Łukasz Błażewicz

40

Obliczanie podatku przy

wspólnym rozliczeniu małżonków

•

Każde z małżonków oblicza samodzielnie dochód.

•

Samodzielnie odliczają przysługujące im ulgi.

•

Dodają tak obliczone kwoty otrzymując dochód wspólny małżonków.

•

Dochód wspólny / 2 = Podstawa opodatkowania (zaokrąglona do pełnych

złotych)

•

Obliczają podatek.

•

Podatek * 2 = Podatek wspólny.

•

Podatek wspólny – odliczenia od podatku męża – odliczenia od podatku

żony = podatek należny (zaokrąglany do pełnych złotych).

•

Porównują podatek należny z sumą zaliczek zapłaconych w ciągu roku.

© Łukasz Błażewicz

41

Dziękuję za uwagę



© Łukasz Błażewicz

42