MECHANIZMY
HAMUJĄCE
ODPOWIEDŹ
IMMUNOLOGICZNĄ

PRZECIWCIAŁA
ANTYIDIOTYPOWE

DEFINICJA I FUNKCJA



Przeciwciała antyidiotypowe (Ab2) –
antyprzeciwciała, które są skierowane
przeciw miejscom wiążącym antygen
innych przeciwciał



Regulują w obrębie każdego organizmu
stężenie tych przeciwciał, przeciw którym
są skierowane (funkcja autoregulacyjna) –
uniemożliwiają nadmierną,
niekontrolowaną odpowiedź
immunologiczną, np. przeciw antygenowi
nieustannie pobudzającemu nasz układ
odpornościowy



Skierowane przeciw determinantom
znajdującym się we fragmencie Fab

Idiotopy – determinanty idiotypowe w Fab

Idiotopy publiczne – fenotypowe markery konkretnych

segmentów genów V, D i J – kodujących części zmienne
łańcuchów immunoglobulinowych; mogą występować na
przeciwciałach o różnej swoistości; dziedziczne

Idiotopy prywatne – wynik szczególnych i

przypadkowych zmian na złączach genów V, D i J oraz
mutacji w obrębie tych genów; obecne na
przeciwciałach o identycznej swoistości; niedziedziczne

Idiotopy regulatorowe – idiotopy publiczne szczególnie

aktywne w indukowaniu p/ciał antyidiotypowych i w
regulacji odpowiedzi immunologicznej

Idiotyp – zespół idiotopów określonego
p/ciała



Przeciwciała antyidiotypowe mogą
łączyć się z immunoglobulinami
różnych klas:



Przeciwciałami wolnymi



Receptorami immunoglobulinowymi
limfocytów B (BCR)



Receptorami limfocytów T wiążących
antygen (TCR)



Niektóre p/ciała antyidiotypowe nie
blokują zdolności wiązania antygenu,
gdy idiotopy, z którymi się łączą, leżą w
regionach zrębowych i nie tworzą
paratopu (miejsca wiążącego antygen)

ZNACZENIE LECZNICZE



Wśród immunoglobulin każdego
człowieka występuje pewien odsetek
przeciwciał antyidiotypowych. W
niektórych chorobach
autoimmunizacyjnych pojawienie się
swoistych p/ciał antyidiotypowych
koreluje z remisją choroby i
zmniejszeniem stężenia autoprzeciwciał
chorobotwórczych poprzez działanie
przeciw przeciwciałom zdolnym do
wiązania autoantygenów.

ZASTOSOWANIE



W lecznictwie:



Leczenie niektórych białaczek i
chłoniaków u ludzi



Leczenie innych nowotworów u ludzi
dzięki p/ciałom antyidiotypowym
skierowanym przeciw p/ciałom
antynowotworowym  naśladownictwo
antygenów nowotworowych



Zmniejszenie ryzyka odrzucenia
przeszczepu po przetoczeniu pełnej krwi
potencjalnym biorcom przeszczepu w
wyniku formowania przeciwciał
antyidiotypowych

ZASTOSOWANIE



W warunkach fizjologicznych:



Funkcja regulatorowa w prawidłowej
odpowiedzi immunologicznej (komórkowej i
humoralnej) poprzez jej hamowanie lub
stymulację
(stymulacja możliwa poprzez podobną
strukturę przestrzenną do antygenu lub
hormonu  wiązanie z p/ciałem lub
receptorem hormonu)



Wpływ na układ odpornościowy płodu –
przekazywanie dziecku pewnych
„doświadczeń” immunologicznych nabytych
przez matkę w ciągu jej życia

BIBLIOGRAFIA



Gołąb J. i in., Immunologia,
Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2010