WSTĘP DO PRAWOZNASTWA – ĆWICZENIA

Prawo – Państwo – Przymus jest to tzw. nierozerwalny trójkąt. Za taką koncepcją prawa opowiada się większość państw współczesnej cywilizacji i współczesnych konstytucji, w tym Polska Konstytucja z 02.04.1997 r.

Na straży przestrzegania praw wynikających z Konstytucji stoi Trybunał Konstytucyjny.

Vacatio Legis – jest to termin techniczny prawniczy oznaczający czas miedzy publikacją prawa, a jego wejściem w życie. Celem wprowadzenia Vacatio Legis jest umożliwienie wszystkim zainteresowanym zapoznania się z nowelizacjami przepisów i ich wykładnią.

Niezmiernie ważne w zakresie źródeł prawa powszechnie obowiązującego jest ścisłe określenie okresu ich obowiązywania. Zgodnie z Art. 88 ust 1 Konstytucji warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń, czy aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie. Zasady oraz tryb ich ogłoszenia jest określany na podstawie ustawy (ustawy zwykłe 14 dni).

lex superior derogat legi inferiori

- ustawa wyższa hierarchicznie uchyla ustawę hierarchicznie niższą

lex posterior derogat legi priori

- ustawa późniejsza znosi ustawę wcześniejszą

lex specialis derogat legi

- przepis specjalny uchyla przepis o charakterze ogólnym

Konstytucja jest to całokształt norm prawnych regulujących ustrój państwa. Jest aktem prawnym składającym się bezwarunkowo wymaganych norma prawnych.

Konstytucja jest to akt prawny:

• klauzula supremacyjna

• o szczególnej mocy prawnej

• o szczególnej formie

• szczególny tryb uchwalania i zmiany

• szczególna treść (świadczy o tym preambuła)

• specyficzny przedmiot regulacji, jest uszczegóławiana przez inne akty normatywne niższego rzędu.

Klauzula Supremacyjna Art. 8, ust 1 w rezultacie tej klauzuli mamy do czynienia z zakazem prawa niezgodnego z prawem konstytucyjnym na straży którego, stoi Trybunał Konstytucyjny.

Konstytucja zawiera szczególną treść oznacza to, że reguluje instytucje ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego inne akty są rozwinięciem i skonkretyzowaniem lub jej uzupełnieniem.

Delikt konstytucyjny oznacza on naruszenie lub przekroczenie konstytucji albo ustawy w sposób widoczny dla społeczności poprzez czyn niewypełniający (niewyczerpujący) znamion przestępstwa.

Na gruncie prawa konstytucyjnego delikt popełnia ten kto swoim czynem nie będącym przestępstwem umyślnie lub nieumyślnie naruszy ustawę w związku z zajmowanym stanowiskiem.

Normy kompetencyjne skierowane do organów państwa jak również do obywateli upoważniają i zarazem zobowiązują do określonego rodzaju zachowań.

Normy organizacyjne dotyczą struktury podmiotów państwa (np. struktury Sejmu, Senatu)

Normy programowe określają cele polityczne i zadania państwa maja charakter prospektywny i wyższy stopień abstrakcyjności, mają one charakter ogólny.

Uchwała jest to ujawniony wyraz woli organów kolegialnych władzy i administracji państwowej oraz organów samorządu terytorialnego. Do jej ważności potrzebna jest delegacja ustawowa.

Zarządzenie – akt normatywny, niestanowiący źródła powszechnie obowiązującego prawa, wydany przez organ jednoosobowy, np. Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów i ministrów oraz sędziów czy kierowników urzędów centralnych na podstawie ustaw, niemogący stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów. Ma charakter najczęściej wewnętrzny i obowiązuje tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu zarządzenie.

Od rozporządzenia należy odróżnić zarządzenie, które jest aktem prawa wewnętrznego, nie może być zatem podstawą rozstrzygnięcia o prawach i obowiązkach obywateli.

Instrukcja, regulamin, statut są to akty normatywne wyjaśniające i uściślające przepisy zawarte w aktach wyższego rzędu.

Dekret jet to akt prawny ogólnej treści mający moc ustawy wydany przez organ inny niż parlament. W Polsce nie istnieją organy uprawnione do wydawania dekretów.