1. Pojęcie obowiązywania

1. Obowiązywanie - mówimy, że norma (przepis prawny, akt normatywny) obowiązuje w sensie: obowiązuje w jakimś systemie prawny, jest elementem tego systemu, jeżeli została wprowadzone do systemu zgodnie z przyjętymi regułami i nie została zgodnie z tymi regułami z tego systemu wyeliminowana.

2. Początek obowiązywania:

1. norma prawa zwyczajowego - w chwili uznania przez kompetentny organ państwa,

2. norma powstała w wyniku stanowienia - w chwili dokonania ostatniej spośród całego łańcucha czynności konwencjonalnych składających się na złożony akt stanowienia prawa - urzędowe ogłoszenie lub ustanowienie.

Norma społeczna - jest to względnie trwały, powtarzalny i przyjęty w danej grupie społecznej sposób powinnego zachowania jednostki społecznej w danej sytuacji. Źródłem takiej normy jest społeczeństwo w której ona funkcjonuje. Mają one charakter powszechny, ogólny i abstrakcyjny, a ich modyfikacja jest rezultatem funkcjonowania społeczeństwa.

Rodzaje norm społecznych :

• związane z działalnością państwa :

• normy prawne

• normy polityczne

• niezwiązane z działalnością państwa:

• normy religijne

• normy moralne

• normy etyczne

• normy obyczajowe

---