Lekcja 2 Renesans i barok w Polsce

podręcznik, str. 14-20 i 80-83

	Renesans europejski	Renesans polski	Barok europejski	Barok polski
Ramy chronologiczne	koniec XIII- początek XVI w. - Włochy	XVI wiek- „tzw. „złoty wiek kultury polskiej” - Polska	poł. XVI- poł. XVIII w.- Europa	XVII- poł. XVIII w. - Polska
Literatura	Francesco Petrarka- „Laura” Dante Alighieri- „Boska komedia” Giovanni Boccaccio- „Dekameron” Niccolo Macchiavelli- „Książę” ( makiawelizm- cel uświęca środki)	Mikołaj Rej- „Ojciec literatury polskiej” „Krótka rozprawa, Fraszki” Jan Kochanowski- „Treny”, Odprawa posłów greckich” Andrzej Frycz Modrzewski- „ O naprawie Rzeczypospolitej”	Racine- tragedie, np. „Fedra” Molier- komediodramaty „Świętoszek”, „Skąpiec” Lope de Vega- dramaty „Pies ogrodnika” La Fontaine- bajki John Milton- Raj utracony Wiliam Szekspir- tragedie Romeo i Julia, Makbet,	Wacław Potocki- „Pospolite ruszenie” „Polska nierządem stoi”, „Transakcja wojny chocimskiej” Jan Chryzostom Pasek- „Pamiętniki”; zawiłe, niezrozumiałe utwory, makaronizmy- obce słowa w utworach, zwykle z łaciny, włoskiego czy francuskiego Wespazjan Kochowski Jan Andrzej Morsztyn Daniel Naborowski Mikołaj Sęp Sarzyński
Sztuki plastyczne ( malarstwo, rzeźba)	Michał Anioł- rzeźby „Dawid”, „Mojżesz”, freski w Kaplicy Sykstyńskiej” Leonardo da Vinci- „Ostatnia wieczerza, Mona Lisa Tycjan- portret Pawła III		Peter Paul Rubens-„Podniesienie krzyża“ Diego Velazquez-„Chrystus ukrzyżowany“ Rembrandt van Rijn- „Straż nocna“	Stanisław Samostrzelnik- polichromie ( ozdoby ścian), miniatury Marcin Kober portret trumienny
Nauka	Jan Gutenberg- ruchoma czcionka Leonardo da Vinci- plany okrętów podwodnych, czołgów, śmigłowców, szybowców	Mikołaj Kopernik- O obrotach sfer niebieskich” - teoria heliocentryczna Józef Struś-medycyna Szkolnictwo: Szkoły parafialne=podstawowe Gimnazja jezuickie-średnie Akademie ( Zamość, Wilno)- wyższe	Johannes Kepler- prawo ruchu planet Izaak Newton- prawa dynamiki, prawo powszechnego ciążenia	Jan Heweliusz- astronomia
Architektura	Bazylika Św. Piotra- Rafael Santi, Michał Anioł, Donato Bramante	Zamek królewski na Wawelu - Kaplica Zygmuntowska Ratusz w Poznaniu, Zamościu Attyka- osłaniająca dach balustrada Arkady-łuki oparte na słupach, kolumnach	Kościół rzymski Il Gesú Wersal	Kościół Św. Piotra i Pawła w Krakowie Pałac w Wilanowie Kolumna Zygmunta Kalwaria Zebrzydowska
Filozofia Światopogląd	Eraz z Rotterdamu- „Pochwała głupoty” Tomasz Morus”- „Utopia”		Kartezjusz- „Cogito ergo sum”- Myślę więc jestem”- racjonalizm, John Locke- empiryzm- „tabula rasa”(pusty umysł)	Sarmatyzm - szlachta pochodzi od plemienia Sarmatów - strój szlachecki - wpływy orientalne( żupan, kontusz, pas, szabla - ksenofobia- niechęć wobec wszystkiego co obce - przekonanie o potędze państwa, przywiązanie do tradycji, wolności szlacheckich

---