POLSKIE SIŁY ZBROJNE NA WSCHODZIE

!4.08.1941 r. - polsko-radziecka umowa wojskowa o zorganizowaniu na terenie ZSRR armii polskiej pod dowództwem gen. Andersa

Armia ta miała podlegać pod względem operacyjnym naczelnemu dowództwu ZSRR, natomiast pod względem organizacyjnym i personalnym - polskiemu naczelnemu wodzowi.

Na siedzibę sztabu armii polskiej wytypowano Buzułuk koło Kujbyszewa.

Ogłoszono amnestię dla polskich więźniów przebywających w sowieckich obozach.

Marzec 1942 r. - Kreml zawiadamia Andersa, że zmniejsza liczbę racji żywnościowych dla wojska polskiego, co oznaczało głód żołnierzy.

Churchill proponuje przeniesienie polskich oddziałów na Bliski Wsch. W sierpniu 1942 r. ewakuowano do Iranu 40 tys. Żołnierzy i oficerów oraz ok. 30 tys. Ludności cywilnej. Władze ZSRR utrudniały ewakuację, szczególnie Żydom.

Październik 1942 r. - Kreml oskarża rząd RP o odmowę użycia polskich sił zbrojnych w ZSRR przeciw Niemcom i uchylanie się od przyjętych na siebie zobowiązań. (Pod naciskiem ZSRR Czechy zawieszają rokowania z Polską w sprawie federacji).

Wrzesień 1942 r. po zakończeniu ewakuacji z ZSRR gen. Anders rozpoczyna formowanie II Korpusu Polskiego na Bliskim Wsch.

RUCH OPORU NA ZIEMIACH POLSKICH

1939 r:

1. SZP - Służba Zwycięstwu Polski 1939 r., gen. Michał Tokarzewski

2. ZWZ - Związek Walki Zbrojnej, grudzień 1939 r., został utworzony na miejsce SZP przez gen. Sikorskiego (podporządkowany rządowi emigracyjnemu), na czele stał gen. Kazimierz Sosnkowski

3. TOW - Tajna Organizacja Pracy (podległa sanacji)

4. Chłopska Straż - podległa stronnictwu Ludowemu

5. Socjalistyczna Organizacja Bojowa - podległa PPS-Wolność-Równość-Niepodległość

6. NOW - Narodowa Organizacja Wojskowa, podległa SN

7. Organizacja Wojskowa „Unia” podległa chadecji

8. Związek Harcerstwa Polskiego, Szare Szeregi, Tajna Armia Polska, Grupa Szańca, Organizacja Polska, Związek Jaszczurczy.

1941 r:

1. KWC - Kierownictwo Walki Cywilnej, Stefan Karboński, gł. Zadanie to rozpowszechnianie i egzekwowanie zasad walki cywilnej

1942 r. - ruch oporu wobec eksterminacji Żydów:

1. ŻOB - Żydowska Organizacja Bojowa, powołana w getcie warszawskim

2. „Żegota” - Rada Pomocy Żydom

1943 r.

1. KWP - Kierownictwo Walki Podziemnej - Kierownictwo Walki Czynnej + Kierownictwo Walki Konspiracyjnej

POWSTANIE WARSZAWSKIE:

Pod koniec lipca 1944 r. pod W-wą znalazły się wojska radzieckie mające dużą przewagę liczebną nad Niemcami.

Dowództwo Armii Ludowej planowało zajęcie miasta w momencie zdobywania go przez Armię Czerwoną.

Kierownictwo podziemne zdawało sobie sprawę, że zbyt wczesne uderzenie pozwoli Niemcom zgnieść powstanie, zbyt późne zaś pozbawi legalne władze RP wpływu na bieg wypadków.

31.07.1944 r - spotkanie w W-wie komendanta AK z przedstawicielami Rady Jedności Narodowej. O godz. 18.00 gen. Bór-Komorowski i delegat rządu na kraj Jankowski otrzymali meldunek o zaobserwowaniu czołgów radzieckich na Pradze i postanowili rozpocząć powstanie w W-wie nazajutrz o godz. 17.00.

1. - rozpoczęcie powstania

Po 4 dniach walki powstańcy kontrolowali Śródmieście z częścią Woli, Starym Miastem i Powiślem, Dolny Mokotów oraz Żoliborz.

Powstanie wywołało entuzjazm Warszawiaków. Przez cały sierpień alianci zachodni nie zdobyli się na żadne oświadczenie w sprawie powstania. Stalin natomiast wykorzystał okazję do zniszczenia W-wy i jej powstańców rękami niemieckimi. Armie nacierające na W-wę otrzynały rozkaz przejścia do obrony, a sam Stalin udawał przed aliantami, że nic o powstaniu nie wie.

5.08 - kontrofensywa niemiecka

Wzywano aliantów do udzielenia pomocy. 30.08 rządy USA i UK stwierdzają, że AK stanowi część sił alianckich wobec czego, każdy akt represji w stosunku do jej żołnierzy jest pogwałceniem konwencji genewskich.

Stalin nie zgadza się na lądowanie na jego terytorium samolotów alianckich niosących pomoc powstańcom. Opór Stalina został złamany zbyt późno i powstanie upadło.

W W-wie panował głód, zaraza, pożary.

1. r. przedstawiciele Komendy Głównej AK podpisują po 63 dniach walki akt kapitulacji. Powstańcy trafiają do niewoli.

MANIFEST PKWN I POCZĄTKI POLSKI LUBELSKIEJ:

21.07.1944 - założono w Moskwie Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (PKWN), na jego czele stanął Osóbka-Morawski. Resort obrony narodowej objął gen. Rola-Żymierski, a resort bezpieczeństwa publicznego Stanisław Radkiewicz.

Kierowali nim jednak komuniści i ludzie całkowicie podporządkowani Kremlowi.

22.07.1944 r. - radio moskiewskie nadaje manifest PKWN do narodu polskiego. Manifest miał stworzyć wrażenie, że Polska kierowana przez PKWN będzie kontynuacją państwa polskiego. Program reform społecznych i gospodarczych nie wychodził poza założenia RJN, omijał również nacjonalizację przemysłu. Kategorycznie podkreślano wyłączność KRN jako jedynej „legalnej” władzy w kraju.

26.07 - podpisanie zgody przez PKWN na linię Curzona oraz przyłączenia do ZSRR Królewca z częścią Prus Wsch. (informacji tej nie podano do wiadomości publicznej).Podpisano też układ o wzajemnych stosunkach dowództwa Armii Czerwonej i administracji polskiej po wkroczeniu wojsk ZSRR.

Od sierpnia 1944 r. do stycznia 1945 r. pomiędzy Bugiem i Wisłą oraz na Białostocczyźnie powstała pod kuratelą radziecką nowa „władza ludowa”. Na mocy ustawy KRN jej przewodniczący Bierut otrzymał kompetencje głowy państwa. Faktycznym wielkorządcą Polski stał się Iwan Sierow.

23.09.1944 r. - dekretem PKWN został wprowadzony kodeks karny WP ( wojska polskiego)

30.10.1944 r. - Komitet wydaje dekret o ochronie państwa, przewidując karę śmierci z wszystkich jedenastu artykułów m.in. za próbę obalenia ustroju państwa.

6.09.1944 r. - reforma rolna, dekret o przymusowej i nieodpłatnej parcelacji majątków powyżej 100 ha powierzchni ogólnej lub 100 ha powierzchni użytków rolnych.

Na terenie „Polski Lubelskiej” stworzono pozory odradzania się dawnych partii politycznych. Powstające stronnictwa - Polska Partia Socjalistyczna, SL, SD nie miały jednak nic wspólnego z dawnymi partiami.

TEHERAN, JAŁTA, POCZDAM:

JAŁTA (luty 1945 r.):

- rokowania w sprawie polskiej (wielka trójka - UK {Churchill}, USA {Roosvelt}, Rosja {Stalin} na Krymie)

- nie ingerencja w wybory do sejmu państw alianckich (Stalin się tego domagał)

- odłożona została sprawa zachodniej granicy Polski

- zatwierdzono zabór ziem wsch. Przez ZSRR ( 11.02.1945 - ogłoszenie wyników konferencji)

- kwestię rekompensat odłożono na przyszłość

- rozwiązania te nazwano 5 rozbiorem Polski

TEHERAN (przełom X i XI 1943 r.):

- Polska nie dopuszczona do obrad Wielkiej Trójki (Churchill, Roosvelt, Stalin)

- Stalin opowiadał się za przyznaniem Polsce granicy na Odrzeustalono formułę w spraie Polski o brzmieniu: „Ognisko państwa i narodu polskiego powinno znajdować się między tzw. linią Curzona a linią rzeki Odry z właczeniem w skład Polski Prus Wsch. I prowincji opolskiej. Jednak ostateczne wytyczne granic wymagają studiów i w niektórych punktach ewentualnego przesiedlenia ludności”

- postanowień nie ogłoszono ze względu na wybory prezydenckie w USA

POCZDAM (Churchill - zastąpiony przez Attlee, Harry Truman, Stalin - lipiec 1945 r.)

- uchwały konferencji - 2.08.1945 r.

- uznanie TRJN

- byłe ziemie należące do Niemiec na wsch od Odry i Nysy Łużyckiej , łącznie z cz. Prus Wsch. I Gdańskiem trafiają pod zarząd Polski

- ostateczne ustalenie granicy zachodniej odłożono do konferencji pokojowej

Polska w epoce stalinowskiej (47-55)

Polski październik (58)

Epoka Gierka i Gomułki

(tego jeszcze nie opracowałam, wybaczcie, ale mam ochotę zwymiotować kiedy widzę Roszkowskiego)

4

---