Zobacz, kiedy dochodzi do przeniesienia miejsca świadczenia (opodatkowania) usługi

Drogi Czytelniku!

Jeśli w swojej codziennej pracy zajmujesz się rozliczaniem VAT, to z pewnością nawet obudzony w środku nocy pytaniem o miejsce świadczenia usług wyrecytujesz, że jest nim miejsce, gdzie świadczący usługi posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności, z którego świadczy te usługi. Jeśli świadczący usługi nie ma takiej siedziby (lub stałego miejsca prowadzenia działalności) - to usługa opodatkowana jest w miejscu jego stałego zamieszkania lub pobytu (art. 27 ust. 1 uptu). Nieco inaczej jest jednak w sytuacji, gdy usługi świadczone są pomiędzy podmiotami unijnymi, z dwóch różnych krajów Wspólnoty. Wówczas miejsce opodatkowania takich usług określasz w zależności od ich rodzaju oraz podmiotu, który ją świadczy lub nabywa (wyjątkiem są usługi wykonywane na nieruchomościach, których miejscem opodatkowania jest zawsze miejsce ich położenia).

Oznacza to, że nie zawsze Twoja firma będzie zobowiązana do opodatkowania danej usługi jako jej wykonawca. Z kolei w niektórych przypadkach to Tyjako nabywca usługi będziesz musiał ją rozliczyć. Na szczególną uwagę zasługują usługi wymienione w art. 28 ust. 3, 4, 6 i 7 uptu. Miejsce świadczenia tych czynności jest zależne przede wszystkim od tego, czy nabywca usługi poda usługodawcy swój NIP-UE, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby VAT na terytorium innego państwa członkowskiego, czy też nie. W tym przypadku podanie przez nabywcę NIP-UE wskazuje na miejsce opodatkowania danej usługi, które ma wówczas miejsce w tym kraju Wspólnoty, który nadał mu ten numer. W tych przypadkach świadczący usługę podlegającą opodatkowaniu w kraju nabywcy wystawia mu fakturę uproszczoną bez kwoty VAT z informacją, że zobowiązanym do jej opodatkowania jest właśnie jej nabywca. Dla usługodawcy jest to więc czynność niepodlegająca opodatkowaniu VAT. Pamiętaj, że przedstawiona zasada ma zastosowanie do usług:

• Transportu wewnątrzwspólnotowego towarów oraz usług pomocniczych do tego transportu, takich jak załadunek, rozładunek, przeładunek i podobne czynności oraz usług pośrednictwa i spedycji związanych z tymi usługami.

Jeżeli nabywca nie poda Ci swojego NIP-UE, to usługa ta podlega opodatkowaniu przez usługodawcę w miejscu, gdzie transport się rozpoczyna.

• Pośrednictwa.

• Wyceny majątku rzeczowego ruchomego oraz usług wykonanych na ruchomym majątku rzeczowym.

W przypadku gdy nabywca usługi nie poda Ci swojego NIP-UE, to Ty, jako usługodawca, zobowiązany jesteś do rozliczenia tej usługi - tj. do doliczenia do ceny tej usługi VAT należnego , ustalonego z zastosowaniem stawki właściwej dla miejsca jej świadczenia. Jak więc widzisz, podanie NIP-UE dla przedmiotowych usług jest dla Ciebie korzystne zarówno wtedy, gdy jesteś ich usługodawcą, jak  i wówczas, kiedy to Twoja firma jest ich usługobiorcą.

Przykład
Twoja firma świadczy w Polsce na zlecenie niemieckiego kontrahenta usługę na ruchomym majątku rzeczowym (uszlachetniania towarów) o wartości 15.000 zł. Niemiecki nabywca nie podał Ci jednak swojego NIP-DE. Oznacza to, że miejscem świadczenia tej usługi jest miejsce jej wykonania - czyli Polska. Zobowiązany jesteś zatem do  opodatkowania tej czynności z zastosowaniem 22% stawki VAT. Wartość usługi wyniesie wówczas 18.300 zł (15.000 x 22% + 15.000). Musisz także odprowadzić VAT należny  w wysokości 3.300 zł. Jeżeli natomiast Twój kontrahent podałby Ci swój NIP-DE, wówczas byłaby to dla Ciebie usługa niepodlegająca VAT, a jej wartość stanowiłaby kwota 15.000 zł.

Z podobną sytuacją spotkasz się wówczas, gdy to Ty będziesz nabywcą usługi od unijnego kontrahenta. Jeżeli podasz mu swój NIP-UE, to obowiązek opodatkowania  i rozliczenia tej usługi będzie spoczywał na Tobie (jako na jej nabywcy) w tym kraju, który wydał Ci ten numer (niekoniecznie musi to być Polska).

Masz problem z prawidłowym rozliczeniem VAT? Chcesz uniknąć pomyłek związanych z podatkiem od towarów i usług? „VAT w praktyce” dostarczy Ci gotowych argumentów w sporach z fiskusem. Już dziś zamów poradnik na 30-dniowy bezpłatny okres próbny.

Pamiętaj jednak, że podatek należny od importu usługi stanowi u Ciebie jednocześnie podatek naliczony podlegający odliczeniu na zasadach ogólnych, czyli wówczas, gdy nabyta usługa ma związek z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT. Jeżeli więc podasz usługodawcy swój NIP-UE, to nie będzie on musiał opodatkować w swoim kraju tej usługi, co oznacza jej niższą cenę. Z kolei naliczony przez Ciebie VAT należny jest jednocześnie podatkiem naliczonym podlegającym odliczeniu, zatem w konsekwencji będzie on dla Ciebie podatkowo obojętny. Jeśli chcesz wiedzieć wszystko o zasadach odliczania VAT, już dziś zamów najnowszy numer mojego poradnika "VAT w praktyce"!

Jak widzisz, nie poniesiesz żadnych negatywnych skutków finansowych w związku z opodatkowaniem tej usługi. Jeżeli zatem możesz przy imporcie usługi skorzystać z pełnego odliczenia VAT - to wówczas podanie NIP-UE usługodawcy jest dla Ciebie korzystniejsze, niż gdyby to on opodatkował tę sprzedaż. Wówczas podatek naliczony w fakturze kontrahenta VAT spowodowałby podwyższenie ceny nabywanej usługi oraz brak możliwości odliczenia go przez Ciebie z tej faktury.

Jeżeli natomiast podatek należny od importu danej usługi nie podlega u Ciebie odliczeniu (np. nabywasz usługę do wykonywania czynności zwolnionych), to  musisz sprawdzić, w którym kraju usługa podlega niższej stawce VAT.  W zależności od tego możesz rozważyć opodatkowanie tej usługi przez usługodawcę w jego kraju bądź przez Ciebie w Polsce z tytułu jej importu.

prawnik, redaktor poradnika

---