Jerzy Szacki “Wstęp do Historii Myśli Socjologicznej”
Po co historia socjologii współczesnej socjologii?
Poznawanie wiedzy społecznej jakiegoś społeczestwa jest zarazem poznawaniem jego samego.Socjologiczne obserwacje stro
żytnych historyków zdezaktualizowały się w bardzo niewielkim stopniu.
Historyczne teksty mogą zwrócić uwagę na nierozwinięty jeszcze aspekt nauki socjologicznej.
Jest to elementarne przygotowanie teoretyczne, gdyż pisząc własną pracę trzeba zdawać sobie sprawę z wcześniejszych ujęć danego tematu czy z tego z kim polemizujemy oraz jakie problemy są najczęściej opisywane i dlaczego. Podobnie jak pisarze odnosimy sie często do naszych poprzedników.
Studiowanie historii myśli społecznej może stanowić trening w rozumieniu cudzego punktu widzenia. Uczenie się postawy badacza próbującego uczestniczyć w badanym społeczestwie.Pomaga wyrobić własne poglądy na badane tematy, wyrobic je w konfrontacji z innymi stanowiskami - > dojrzałośc poglądowa.
Zakresy Historii Socjologii
Hisotria “socjologii”Kryterium nazewnictwa “socjolog”. Mo
żna śledzic historię aktywności uprawianej pod nazwą “socjologia”, w ten jednak sposób zgubilibyśmy wieki dyskusji o problemach socjologicznych, zaczynając od Comt'a i idąc przez kolejnych ludzi nazwyanych choć nie zawsze zajmujących się problemami socjologicznym, pominęlibyśmy tak np. Marksa czy Tocquevilla...
Historia socjologicznej”Kryterim merytoryczne “problemy socjologiczne”. Mo
żna śledzić przemyślenia osób często niesocjologów zajmujących sie jednak “problemami socjologicznymi” podejmowanymi współcześnie.Ale kto decyduje o granicach socjologii i co to jest “problem socjologiczny”? (współczesny podział na różne szkoły i zatarte granice nauki socjologii bardzo to utrudnia). Więc albo opiszemy w takiej historii osoby zajmujące się problemami które są uznawane za ważne przez naszą szkołę, albo szczątkowy zestaw osób będących “niewątpliwymi” socjologami. Bo wszystkich opisać się przecież nie da. Tą metodę wybiera autor zdając sobie sprawę z jej nieidealności.
Hisotira “Analizy socjologicznej”Kryterium “naukowo
ści”.Będziemy badać o tematyce socjologicznej ale przede wszystkim spełniające ustalony standard naukowości. Proces kształotowania się naukowej metody.
W dodatku te historię socjologii wciąż trzeba pojmować w kontekście i często wraz z takimi naukami jak filozofia, ekonomia,... .
“Rewolucje” prez które przeszła Historia Społeczna
Wyodrębnienie porządku ludzkiego (od porządku natury) Starożytna Grecja
Odróżneinie społeczestwa od pastwa XVII i XVIII wiek
Uczynienie społeczestwa przedmiotem systematycznej refleksji XIX wiekUnaukowienie owej refleksji o spo
łeczestwie XIX wiek (kontrola danych empirycznych, narzucenie ściślejszych rygorów formalnych)
Raymond Aron - “Socjologię zdaje sie cechować nieustanne poszukiwanie samej siebie”Stanis
ław Ossowski : wyróżnić przynajmniej sześć odrębnych nurtów, które prowadziły do zagadnie, jakie włączamy dziś do do problematyki socjologicznej: Nauka o pastwie i sztuka rządzenia
historiografia
nauka o gospodarce
nauka o “obcych ludach”nauka o człowieku (fizjologia i psychologia)
socjologia
Sam Szacki dodałby jeszcze bardzo wiele kategorii np. Takich jak filozofia, myśl religijna, ....
Sorokin isał książke o teoriach socjologicznych i rozważał która była “odkrywcza na tle swoich czasów” a która nie. Ale bądźmy szczerzy co nam da przeczytanie takiej książki?
Szacki twierdzi analizowanie dawnych poglądów z punktu widzenia ich prawdziwości czy fałszywości ma sens tylko wtedy jeśli są one głoszone do dziś w niezmienionej formie, co sie nie zdarza a jak się zdarzy to nie jest to zadanie historyka.
Koncepcja historii nauki jako prostego narastania znajomości faktów, z którą Szacki się nie zgadza, choć jakby była prawdziwa to historyk takiej nauki miałby tylko zadanie pokazywać prawdziwy sposób dochodzenia do właściwych wniosków i demaskować pomyłki i błędy myślicieli z przeszłości. Koncepcja ta była charakterystyczna dla początkowych faz rozwoju socjologii. Alebowiem my wciąż nie wiemy na 100% kto miał racje, raz pewnie zbliżamy się do prawdy by za chwilę od niej odejść.
Mills zauważa “klasycy” socjologii charakteryzują sie tym przede wszytkim stworzyli ogólne modele działania społeczestwa, takie ktre ciężko sprawdzić empirycznie, w których obrębie umiejscowiali szczegółowe teorie. Nawet jeśli poszczególne teorie okażą się błędne można je skorygować a model na tym nie ucierpi wiele, bo model jest elastyczny. Modlel tylko naprowadzają na taki czy inny sposób widzenia rzeczywistości społecznej.Więc ocenianie czy uznawanie za fałszywe dokona socjologicznych badaczy jest bezsensu najlepiej jest (jak mwi Jakub Karpiski) podejść do historii socjologii socjologicznie, tzn analizując przede wszytkim stan samowiedzy przeszłych społeczestw, jak rżne teorie socjologiczne na nich wpływały i które poglądy sie przyjęły w danej społeczności...
np. Teoria umowy społecznej, czemu była popularna i co sprawiło przestała być.
Marksowska koncepcja “śwaidomości fałszywej” jest początkiem takiego socjologicznego podejścia do socjologii. Uznawał on kolejne teorie socjologiczne za ekspresję historyczną danego społeczestwa, gdyż taki badacz żyje w konkretnej kulturze i sytuacji społecznej i w związku znią ma konkretny pogląd na świat. Człowiek obdarzony taką “fałszywą świadomością” tworzył teorie które w jego sytuacji wydawały sie nad wyraz prawdziwe.
Historia socjologii to często nie historia dyskusji socjologów a np. systemów i sytuacji społecznych w których efekcie powstawały takie a nie inne teorie.
Trzeba jednak pamiętać wiedza o socjologii jest nieusystematyzowana i niedoprecyzowana. Problemy : Jak rozumieć społeczne podłoże? (czyli to co się niby ekspresuje konkretna grupa, cały naród, paczka kumpli itd. itp)
Jaki jest stosunek społecznego” do tych poglądów?
Inne problemy historii myśli społecznej i jej roli czy wartościowania
problematyka kumulacji wiedzy i osiągnięć poznawczych
problematyka uwarunkowa społecznych i funkcji wiedzy
Problematyka szans poznawczych jakie stwarzają badaczowi poszczególne sytuacja społeczne