IDYWIDUALNY PROGRAM REWALIDACYJNY
dla dziecka o umiarkowanym stopniu upośledzenia umysłowego
na rok szkolny 2009/2010
Indywidualny program rewalidacyjny dla dziecka upośledzonego umysłowo opracowałam zapoznając się z diagnozą niepełnosprawności. Analizowałam następujące dokumenty:
orzeczenia poradni psychologiczno-pedagogicznej,
wywiad, rozmowa z rodzicem (informacje dotyczące trudności dziecka w życiu, w funkcjonowaniu społecznym, informacje o osiągnięciach dziecka),
oglądanie wytworów dziecka,
realizowanie powierzonych zadań, obserwacja dziecka w trakcie wypełniania zadań.
W planowaniu pracy z wychowankiem wyszczególniłam sfery najmniej zaburzone w rozwoju w celu dostosowania zadań i ćwiczeń do możliwości rozwojowych dziecka oraz uwzględniłam kompensowanie różnego rodzaju braków w zakresie funkcjonowania procesów poznawczych.
Głównym zadaniem programu jest stymulowanie i wspomaganie rozwoju dziecka w klimacie swobody i aktywności. Dla osiągnięcia zamierzonych celów konieczna jest systematyczna współpraca z nauczycielem prowadzącym i matką dziecka.
Zajęcia odbywać się będą w gabinecie zajęć rewalidacyjnych dwa razy w tygodniu: poniedziałek; czwartek, w godzinach: od 10 do 11.
Obserwacja wstępna:
Tomasz jest dzieckiem upośledzonym umysłowo w stopniu umiarkowanym. Wychowuje się w niepełnej rodzinie. Jest dzieckiem z zaburzeniami emocjonalnymi i lekowymi, w kontaktach z dorosłymi i starszymi dziećmi jest małomówny i wycofany.
Podczas zajęć Tomasz pracuje bardzo powoli, potrzebuje dużo pozytywnych bodźców by rozpocząć pracę. Jego uwaga jest krótkotrwała. Jest raczej wytrwały i zainteresowany przedmiotem działania. Zaczętą pracę doprowadza do końca. W pracy intelektualnej wykazuje dużą męczliwość. Chłopiec ma zaburzone funkcje poznawcze, bardzo niską sprawność motoryczną, koordynację wzrokową, słuchową oraz sferę komunikacyjną i poznawczą. Tomek znacznie lepie pracuje podczas zajęć indywidualnych, ujawnia własne możliwości, potrzeby, przejawia większą aktywność aniżeli podczas zajęć grupowych.
Cele główne:
stwarzanie sytuacji sprzyjającym pozytywnym przeżyciom, prowadzących do słownego ich określania
prowokowanie do działania i nazywania tego, co dziecko czyni i do czego zmierza
stymulowanie rozwoju społeczno- emocjonalnego, stopniowe pokonywanie reakcji lękowych, wykonywanie samodzielnie zadań, rozwijanie wiary we własne możliwości, nagradzanie nawet nieznacznych postępów
kształtowanie komunikatności mowy
poznawanie otaczającego świata za pomocą narządów zmysłów w toku wzbogacanie zasobu słownictwa
wzbogacanie zaufania poprzez przydzielanie dziecku określonych ról
wyrabianie wiary we własne siły poprzez przechodzenie od rzeczy bliższych do dalszych, od łatwiejszych do trudniejszych
regulowany czas pracy
uczenie cierpliwości oraz oswajanie z możliwością niepowodzenia
bazowanie na mocniejszych stronach dziecka
usprawnianie koordynacji ruchowo-słuchowo-wzrokowej
stała współpraca z matką i nauczycielem prowadzącym, angażowanie rodziny i nauczyciela w proces edukacji i terapii dziecka, kontynuowanie oddziaływań w warunkach domowych i klasowych
Oddziaływania rewalidacyjne z Tomkiem uwzględniały jago możliwości i potrzeby, prowadzone będą systematycznie z uwzględnieniem indywidualizowania wymagań, doboru metod, środków dydaktycznych, tempa pracy.
Główne kierunki pracy rewalidacyjnej to:
Stymulacja rozwoju fizycznego ( zaburzenia funkcji ruchowych ).
A. Ćwiczenia ogólnej sprawności fizycznej:
- usamodzielnienie w czynnościach samoobsługowych
- ćwiczenia z zakresu orientacji przestrzenno- ruchowej
- zachęcanie do zabaw ruchowych (zabawy skoczne, bieżne, rzutne, ćwiczenia gimnastyczne)
- ćwiczenia z zakresu orientacji kierunkowej (przestrzennej)
- ćwiczenia gimnastyczne wyrabiające siłę, wytrzymałość, szybkość, zręczność, oraz wzmacniające mięśnie ciała
- ćwiczenia rozruchowe, zręcznościowe
- ćwiczenia metodą N. C. Kepharta (ćwiczenia sensoryczno - motoryczne)
- koordynacja wzrokowo- ruchowa w zakresie prawej i lewej ręki w rytm uderzania pałeczką
- koordynacja wzrokowo- ruchowa w zakresie obu rąk
- koordynacja wzrokowo- ruchowa w zakresie palców ręki prawej i lewej
- ćwiczenia orientacji w schemacie własnego ciała; różnicowanie kierunków
- kreślenie w powietrzu na przemian prawą i lewą ręką oraz obiema jednocześnie różnych form kolistych
B. Hydroterapia.
- opanowywanie własnego ciała
- kontrolowanie równowagi
- kontrolowanie głowy
- kontrolowanie oddechu
- koordynacja układu krążenia
- zmniejszenie napięcia mięśniowego, łagodzenie ruchów mimowolnych
- masaż wodny mięśni
C. Ćwiczenia sprawności manualnej i grafomotorycznej:
- malowanie palcem, pędzlem, patykiem, kredkami, rysowanie, wyrywanie, wycinanie, naklejanie, kopiowanie, modelowanie w plastelinie, glinie, majsterkowanie
- pogrubianie konturów dużych rysunków i figur geometrycznych
- kreślenie dużych płynnych linii (na dużych arkuszach papieru, na tablicy, w powietrzu)
- rysowanie wzorów po śladzie
-rysowanie za pomocą szablonów form geometrycznych i prostych przedmiotów
- kopiowanie przez kalkę
- wypełnianie konturów
- kreskowanie - linie poziome, pionowe
- rysowanie szlaczków obrazkowych, literopodobnych w liniaturze, zgodnie z kierunkiem pisania
- ćwiczenia w rozpoznawaniu liniatury (powiększony format i na kartkach zeszytu)
- montowanie konstrukcji z gotowych elementów (klocków, krążków)
- układanki płaskie (obrazkowe, geometryczne), klockowe, wtyczkowe z zachowaniem stopnia trudności; na wzorze, według wzoru i bez wzoru (z pamięci lub z domysłu)
- nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków przez otworki w tekturkach
- zwijanie sznureczka, wężyka igielitowego
- szycie ściegiem fastrygowym - przewlekanie igły z nitką przez otwory w tekturce
- łamanki papierowe (łódeczki, samoloty, czapeczki)
- stemplowanie
Stymulowanie funkcji poznawczych (zaburzenia funkcji poznawczych):
A. Stymulowanie percepcji wzrokowej:
- kierowanie spostrzeżeniami wzrokowymi
- obserwacja baniek mydlanych, sztucznych ogni
- obwodzenie konturów figur kredką, pogrubianie, kalkowanie
- nakładanie figur na siebie
- segregowanie według różnych zasad doboru
- dobieranie par jednakowych obrazków (figur geometrycznych)
- układanie obrazka z części wg wzoru lub bez wzoru
- odszukiwanie różnic pomiędzy przedmiotami
- układanie obrazków i kompozycji z figur geometrycznych wg wzoru
- odtwarzanie z pamięci układów elementów
- pisanie po śladzie
- wyszukiwanie identycznych liter
- wyszukiwanie wyrazów z daną literą
B. Stymulowanie percepcji słuchowej
- umuzykalnianie- śpiew
- zabawy rytmiczne
- różnicowanie dźwięków z otoczenia (szumy, szelesty, odgłosy przyrody)
- rozpoznawanie i różnicowanie dźwięków (wysokość, natężenie, barwa)
- odtwarzanie struktur rytmicznych ze słuchu i wg wzoru
III. Stymulowanie zaburzeń rozwoju społeczno-emocjonalnego.
- stwarzanie sytuacji, w których dziecko doznaje pozytywnych wzmocnień (pochwała, nagroda)
- unikanie sytuacji stresowych
- zachęcanie do ujawniania swoich uczuć
- aktywizowanie do działań zgodnych z możliwościami dziecka
- pomaganie dziecku w kontrolowaniu i opanowywaniu swoich reakcji emocjonalnych
- uaktywnianie poprzez działania dające poczucie sukcesu
- dostrzeganie i eksponowanie nawet niewielkich osiągnięć
- zachęcanie do samokontroli
- zadania rozwijające zaradność i dojrzałość społeczną, opanowanie czynności samoobsługowych
- relaksacja, samoakceptacja, prawidłowa komunikacja społeczna, wyrażanie własnych potrzeb, uczuć
- okazywanie cierpliwości, życzliwości i zrozumienia
IV. Współpraca z rodziną:
- informowanie o postępach chłopca
- skupienie uwagi na pozytywnych stronach dziecka
- wspólne planowanie zajęć
- ustalenie struktualizacji zajęć w ciągu dnia (wprowadzenie drobnych zwyczajów, rytuałów w trakcie przebywania z dzieckiem)
Zajęcia prowadzone będą do czasu wyeliminowania lub złagodzenia zaburzeń będących powodem do objęcia ucznia zajęciami rewalidacyjnymi.
Ćwiczenia prowadzone z Tomaszem podczas terapii będą aktualizowane i dostosowywane do potrzeb, możliwości i umiejętności dziecka.
Zajęcia rewalidacji indywidualnej z uczniem będą dokumentowane w formie opisowej (z uwzględnieniem postępów chłopca) oraz w dzienniku zajęć.
Opracowała:
mgr Iwona Gruszka
nauczyciel- wychowawca w SOSW