Przyczyny integracji po II wojnie światowej w Europie

Przyczyny integracji po II wojnie światowej w Europie:

- nawiązanie współpracy miedzy państwami europejskimi , co było warunkiem udzielenia pomocy finansowej przez Stany Zjednoczone w ramach planu Marshalla

- obawa przed wybuchem w przyszłości wojny między państwami Europy (uznano, że jedynie integracja gospodarczo-polityczna może zapobiec zbrojnym konfliktom)

-chęć szybszego zwalczania głodu oraz restrukturyzacji gospodarek zrujnowanych przez wojnę, co było możliwe dzięki działaniom integracyjnym

- dążenie państw europejskich do odzyskania dawnej pozycji w świecie , która utraciły w wyniku II wojny światowej

GŁÓWNE TEORIE INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ:

Funkcjonalizm- integracja powinna opierać się na konkretnych sektorach gospodarczych, którymi łatwiej zarządzać niezależnej kadrze funkcjonariuszy międzynarodowych, przedstawiciele: Robert Schuman, Jean Monet, integracja ekonomiczna zapewni pokojowy wzrost w Europie.

Neofunkcjonalizm – integracja powinna zaczynać się od niekontrolowanych dziedzin i rozszerzać na sektory o większym znaczeniu politycznym

Federalizm – utworzenie czegoś na wzór Stanów Zjednoczonych w Europie, ograniczenie niezależności państw na rzecz organizacji ponadnarodowej

Konfederalizm – suwerenne państwa powinny zachować swoje kompetencje, a integracja powinna zaczynać się na drodze współpracy międzynarodowej

GŁÓWNE ETAPY POGŁĘBIANIA SIĘ INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ

zainicjowanie strefy wolnego handlu
; 2. działania zmierzające do zaistnienia unii celnej;

3. powstanie wspólnego rynku;

4.ukształtowanie się unii gospodarczej;

5. pełna integracja gospodarcza

Traktat lizboński Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską; w wersji roboczej określany jako traktat reformujący) – umowa międzynarodowa zakładająca m.in. reformę instytucji Unii Europejskiej, podpisana 13 grudnia 2007 roku w Lizbonie, weszła w życie 1 grudnia 2009

POSTANOWIENIA:

Większe znaczenie Parlamentu Europejskiego: traktat wyposaża Parlament Europejski, wybierany w wyborach bezpośrednich przez obywateli UE, w istotne nowe kompetencje w dziedzinie prawodawstwa unijnego, budżetu i umów międzynarodowych. Rozszerzenie zakresu stosowania procedury współdecyzji zapewnia Parlamentowi Europejskiemu pozycję równorzędną z Radą (reprezentującą państwa członkowskie) przy przyjmowaniu zdecydowanej większości unijnych aktów prawnych.
Większe zaangażowanie parlamentów krajowych: zwiększają się możliwości udziału parlamentów narodowych w pracach UE, w szczególności dzięki nowemu mechanizmowi gwarantującemu, że UE będzie podejmować działania jedynie, jeżeli na szczeblu unijnym można osiągnąć lepsze wyniki (zasada pomocniczości). Większa rola parlamentów narodowych i Parlamentu Europejskiego wpłynie na wzmocnienie demokracji i legitymacji władzy w UE.
Większy wpływ obywateli: dzięki inicjatywie obywatelskiej milion obywateli z różnych państw członkowskich może zwrócić się do Komisji o przedłożenie nowego wniosku legislacyjnego.
Podział kompetencji: wyraźna klasyfikacja kompetencji pozwoli jasno określić relacje między państwami członkowskimi i Unią Europejską.
Wystąpienie z Unii: w traktacie lizbońskim po raz pierwszy wyraźnie przewidziano możliwość wystąpienia z Unii.

Unia Europejska składa się z trzech filarów:

I - obejmuje trzy istniejące Wspólnoty Europejskie. Traktat z Maastricht ich nie likwiduje, ale rozszerza i dokładniej określa ich kompetencje w szeregu dziedzinach, uzupełniając i modyfikując ich traktaty założycielskie. Filar ten obejmuje zwłaszcza współpracę ekonomiczną, uzupełnioną o prowadzenie współpracy w zakresie kultury, oświaty, nauki, zdrowia, ochrony środowiska i inne.

II - obejmuje postanowienia dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, które mają polegać na stałych wzajemnych konsultacjach, ustalaniu wspólnego stanowiska i koordynacji działań na arenie międzynarodowej, docelowo także na formułowaniu wspólnej polityki obronnej;

III - obejmuje postanowienia dotyczące współpracy państw członkowskich w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, m. in. współpracę policji w zakresie walki z przestępczością międzynarodową, terroryzmem, handlem narkotykami.
Organy Wspólnot Europejskich stały się organami Unii Europejskiej, z tym, że Traktat UE powołał do życia jeszcze kilka nowych organów, niektóre do realizacji zadań I-ego filaru, inne do realizacji zadań z II-ego i III-ego filaru.

Integracja krajów Europy Zachodniej rozpoczęła się od utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (1952r.), a następnie Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (1958r.). Z początkiem 1958r. Wszedł w życie Traktat Rzymski, ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą.
W skład EWG(Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej) weszły: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN i Włochy. W 1973 przystąpiły: Wielka Brytania, Dania i Irlandia, w 1981r.-Grecja, w 1986r.- Hiszpania i Portugalia.
Traktat Rzymski został podpisany 25 marca 1957r. ( wszedł w życie 1 stycznia 1958r.). Zostały w nim zawarte cele Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, mechanizm działania oraz funkcje podstawowych organów tego ugrupowania. Jako główny cel powstania Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej określono budowę wspólnego rynku i zbliżenie polityki gospodarczej krajów członkowskich. Traktat Rzymski z dużą dokładnością określił instytucjonalne podstawy podejmowania decyzji w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej. Obowiązywały one do 1 lipca 1987r., kiedy to wszedł w życie Jednolity Akt Europejski.
Jednolity Akt Europejski, podpisany przez kraje Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej w lutym 1986r., był ukoronowaniem wieloletnich działań podejmowanych w tej organizacji integracyjnej, zmierzających do utworzenia Unii Europejskiej. Nadał on organom Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej nowe kompetencje oraz zmodyfikował proces podejmowania decyzji, wzmacniając ich ponadnarodowy charakter.
Traktat Rzymski przede wszystkim został rozszerzony o zakres podejmowania decyzji przez Radę Ministrów, składających się z przedstawicieli państw członkowskich, w radzie ministrów, po jednym z każdego kraju. Członkowie Rady są związani instrukcjami rządów i reprezentują interesy swoich państw. Funkcję przewodniczącego pełnią kolejno w określonych półroczach. Rada Unii Europejskiej jest organem zapewniającym koordynację ogólnej polityki gospodarczej członków zapewniającym koordynację ogólnej polityki gospodarczej członków Wspólnoty i ma prawo podejmowania decyzji.
Jednolity Akt Europejski wprowadził korekty w sposobie realizacji przez Komisję Wspólnot (obecnie Komisja Europejska) jej kompetencji wykonawczych. Zasadnicza cecha statusu prawnego członków Komisji Europejskiej jest ich niezależność od rządów państw członkowskich. Komisja Europejska inicjuje i przygotowuje większość decyzji Rady Ministrów. Jednocześnie podejmuje ona własne decyzje, formułuje zalecenia i opinie. Nie są one jednak w przeważającej części prawnie wiążące; jedynie w przypadkach konkretnie wskazanych przez Traktat Rzymski decyzje Komisji są obowiązujące dla krajów członkowskich.
Jednolity Akt Europejski jednocześnie zwiększył rolę Parlamentu Europejskiego w procesie podejmowania decyzji. Jest to obok Trybunału Sprawiedliwości - organ Wspólnoty Europejskiej, Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali - Utworzenie EWWiS stanowiło pierwszy krok w kierunku integracji gospodarczej Europy. Celem Wspólnoty było utworzenie wewnętrznego rynku węgla i stali, natomiast zewnętrzne taryfy celne pozostawiono regulacji państw członkowskich, Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej - Kompetencje EWEA, działającej na podstawie Traktatu podpisanego w Rzymie z 25 marca 1957r. mają – podobnie jak w przypadku EWWiS – charakter sektorowy. Celem organizacji jest zapewnienie pokojowego wykorzystania energii atomowej oraz przyczynianie się do pozyskania dodatkowego źródła energii.
Członkowie Parlamentu Europejskiego do czerwca 1979r. Byli wybierani przez parlamenty poszczególnych państw członkowskich według procedury ustalonej przez każde państwo. Od czerwca 1979r.są oni wybierani w drodze powszechnych i bezpośrednich wyborów, według ordynacji wyborczej opracowanej i przyjętej przez Wspólnot Europejskich. Mandat członkowski trwa 5 lat. Kryterium podziału miejsc stanowi liczba ludności. W sumie kompetencje Parlamentu są skromne; pełni on funkcje doradcze w stosunku do innych organów i w ograniczonym zakresie funkcje kontroli politycznej działalności Komisji.
Akt Europejski, będący pierwszą istotną weryfikacją i uzupełnieniem postanowień Traktatu Rzymskiego, poza zmianą zakresu uprawnień Rady Ministrów (rozszerzeniem zakresu decyzji podejmowanych większością głosów) i kompetencji Parlamentu Europejskiego zaakceptował potrzebę stworzenia unii ekonomicznej i monetarnej.
Trzecim ważnym dokumentem ( poza Traktatem Rzymskim i Jednolitym aktem Europejskim) jest Układ Maastricht o Unii Europejskiej, podpisany w dniach 9-10 grudnia 1991r. Układ ten zawiera zamierzenia Wspólnot Europejskich do końca tego wieku. Obejmują one postanowienia dotyczące unii ekonomicznej i monetarnej, wspólnej polityki obronnej, obywatelstwa Unii Europejskiej, wspólnej polityki zagranicznej, dalszego zwiększenia uprawnień Parlamentu Europejskiego.
Zatwierdzenie tego przez parlamenty krajów członkowskich i Parlament Europejski należy traktować jako zaaprobowanie wspólnego programu budowy unii ekonomicznej i monetarnej, w końcowym etapie prowadzące do przyjęcia jednej waluty- ECU(Europejska Jednostka Walutowa),wspólnej dla wszystkich krajów członkowskich. Unia ma stanowić obszar bez granic wewnętrznych, ze wspólna polityką zagraniczną i jedną polityką obronną