Budżet Unii Europejskiej

Podstawowe zagadnienia

mgr Marcin Lisicki

Slajd 1

Budżet Unii Europejskiej

Podstawowe zagadnienia

mgr Marcin Lisicki

[e-mail]

Slajd 2

Tematyka prezentacji

•

Regulacje traktatowe systemu finansowego
WE

•

Zasady budżetowe

•

Opracowanie budżetu

•

Wykonanie budżetu

•

Kontrola wykonania budżetu

•

Dochody własne WE

Slajd 3

Regulacje traktatowe systemu finansowego

WE

•

Postanowienia Traktatu o utworzeniu Wspólnoty Europejskiej (art. 268-
280)

•

Rozporządzenie Rady nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 roku w
sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do
budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich – reguluje m.in.:

Zasady budżetowe
Opracowywanie i strukturę budżetu
Wykonywanie budżetu
Dokonywanie zamówień
Udzielanie dotacji
Prezentację sprawozdań i rachunkowość
Kontrolę zewnętrzną
Udzielanie absolutorium

•

Rozporządzenie Komisji nr 2342/2002 z dnia 23 grudnia 2002 roku
określające szczegółowe reguły w sprawie wykonania Rozporządzenia
Rady nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego
zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich

Budżet Unii Europejskiej

Podstawowe zagadnienia

mgr Marcin Lisicki

Slajd 4

ZASADY BUDŻETOWE

1. Zasada jednolitości i rzetelności budżetowej

2. Zasada roczności

3. Zasada równowagi

4. Zasada uniwersalności

5. Zasada szczegółowości

6. Zasada należytego zarządzania finansami

7. Zasada przejrzystości

Slajd 5

1. Zasada jednolitości i rzetelności

budżetowej

•

Zgodnie z tą zasadą budżet Wspólnoty Europejskiej jest
narzędziem, dzięki któremu można dla każdego roku
budżetowego przewidzieć i zatwierdzić wszelkie dochody
i wydatki uznane za niezbędne dla Wspólnoty
Europejskiej oraz Europejskiej Wspólnoty Energii
Atomowej

•

Dochody i wydatki obejmują:

–

Dochody i wydatki Wspólnoty Europejskiej, w tym

wydatki administracyjne odnoszące się do Wspólnej Polityki

Zagranicznej i Bezpieczeństwa oraz Współpracy Policyjnej i Sądowej w
sprawach karnych

wydatki operacyjne ponoszone przy wykonywaniu tych postanowień,

jeśli są one pokrywane z budżetu

–

Dochody i wydatki Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej

Slajd 6

2. Zasada roczności

•

Środki przewidziane w budżecie są zatwierdzane na okres jednego
roku budżetowego (1 stycznia – 31 grudnia)

•

Różnego rodzaju środki:

–

Środki zróżnicowane:

Środki an pokrycie zobowiązań pokrywają łączną kwotę zobowiązań

zaciągniętych na bieżący rok budżetowy

Środki na pokrycie płatności – pokrywają wydatki wynikające ze zobowiązań

zaciągniętych w bieżącym roku budżetowym lub w poprzednich latach
budżetowych

–

Środki niezróżnicowane

•

Środki przyznane, a nie wykorzystane do końca roku budżetowego
wygasają.

•

Wyjątkowo mogą zostać przeniesione na następny rok budżetowy
na mocy decyzji instytucji, która chce je wykorzystać, podjętej
najpóźniej do dnia 15 lutego kolejnego roku budżetowego

Budżet Unii Europejskiej

Podstawowe zagadnienia

mgr Marcin Lisicki

Slajd 7

3. Zasada równowagi

•

Dochody i wydatki WE muszą być
zrównoważone, gdyż WE nie mogą zaciągać
kredytów i pożyczek na pokrycie swych
wydatków

•

Saldo z każdego roku ujmuje się w budżecie na
następny rok budżetowy jak dochody (gdy jest
nadwyżka) lub jako środki na pokrycie
płatności (długów) (gdy jest deficyt)

Slajd 8

4. Zasada uniwersalności

•

Całokształt dochodów pokrywa całokształt
wydatków

•

Konkretnym dochodom nie są
przyporządkowane konkretne wydatki

•

Zakaz potrącania przez państwa członkowskie
ich zobowiązań ponoszonych na rzecz budżetu
wspólnoty z otrzymywanymi przez nie
funduszami wspólnotowymi

Slajd 9

5. Zasada szczegółowości

•

Jednostki klasyfikacji budżetowej w budżecie WE:

–

Tytuły

–

Działy

–

Rozdziały

–

Artykuły

–

Pozycje

•

Każda instytucja wspólnotowa w ramach
własnego działu budżetu dokonywać przesunięć
pomiędzy rozdziałami oraz artykułami.
Przesunięcia te mogą dotyczyć maksymalnie 10%
środków danej jednostki klasyfikacyjnej

Budżet Unii Europejskiej

Podstawowe zagadnienia

mgr Marcin Lisicki

Slajd 10

6. Zasada należytego zarządzania

finansami

•

Wykorzystywanie środków budżetowych
zgodnie z zasadami gospodarności,
efektywności i skuteczności

•

Dokonywanie wydatków na zidentyfikowane
wcześniej cele

•

Monitorowanie realizacji wydatków

•

Dokonywanie ocen wykorzystania środków
budżetowych

Slajd 11

7. Zasada przejrzystości

•

Reguluje ustanawianie i wykonywanie budżetu
oraz przedstawianie rozliczeń

•

Budżet oraz akty go nowelizujące są
publikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej

•

Publikacja budżetu następuje w ciągu 2
miesięcy od jego ostatecznego przyjęcia przez
Parlament Europejski

Slajd 12

OPRACOWANIE BUDŻETU

Opracowanie

projektów dochodów i

wydatków przez

Instytucje UE

Prace w KE

Przesłanie do KE do dnia

1 lipca

Przedstawienie

Radzie przez KE

wstępnego

projektu budżetu

do dnia 1

września

Przyjęcie budżetu przez

Radę

Skierowanie

budżetu do PE

do dnia 5

października

Przyjęcie budżetu

przez PE w drodze

uchwały

Budżet Unii Europejskiej

Podstawowe zagadnienia

mgr Marcin Lisicki

Slajd 13

WYKONANIE BUDŻETU

•

Trzy dopuszczalne reżimy wykonania budżetu:

–

Na zasadzie centralizacji – KE może powierzyć jego wykonywanie
następującym organom:

Agencjom wykonawczym
Organom wspólnot
Krajowym organom sektora publicznego, które wykonują zadania

służby publicznej i zapewniają odpowiednie gwarancje finansowe

–

Poprzez podział lub decentralizację zarządzania – w wykonaniu
budżetu uczestniczą państwa członkowskie i wyznaczone przez
te państwa agencje płatnicze. Dotyczy to np. wydatków
Europejskiego Funduszu Orientacji Gwarancji Rolnych, Sekcji
Gwarancji, Funduszy Strukturalnych

–

Poprzez wspólne zarządzanie z innymi organizacjami
międzynarodowymi

Slajd 14

KONTROLA WYKONANIA BUDŻETU (1)

•

Kontrola wewnętrzna – realizowana przez tzw.
kontrolerów finansów oraz księgowych
znajdujący się w każdej instytucji UE.

•

Kontrola zewnętrzna – wykonywana przez
Europejski Trybunał Obrachunkowy i
Parlament Europejski poprzez coroczne
głosowanie w sprawie udzielenia
absolutorium Komisji Europejskiej z
wykonania budżetu

Slajd 15

KONTROLA WYKONANIA BUDŻETU (2)

•

Prezentacja sprawozdań:

–

Sporządzane przez Instytucje i organy WE

–

Sprawozdania te muszą zawierać:

Informacje zbiorcze dla całej Unii
Informacje jednostkowe dla każdej instytucji i organu

–

Sprawozdania muszą być: (wg Rozporządzenia
1605/2002)

Prawidłowe
Dokładne
Wyczerpujące
Rzetelne

Budżet Unii Europejskiej

Podstawowe zagadnienia

mgr Marcin Lisicki

Slajd 16

KONTROLA WYKONANIA BUDŻETU (2)

•

Prezentacja sprawozdań

–

Do dnia 1 marca następnego roku po roku budżetowym, którego dotyczy sprawozdanie księgowi instytucji i
organów przesyłają księgowemu KE sprawozdania tymczasowe wraz ze sprawozdaniem z zarządzania
budżetem i finansami w ciągu roku

–

Księgowy KE sporządza skonsolidowane sprawozdania tymczasowe i przesyła je do Trybunału
Obrachunkowego do dnia 31 marca.

–

Trybunał Obrachunkowy przedstawia swoje uwagi dotyczące tymczasowych sprawozdań wszystkich instytucji
i organów do dnia 15 czerwca

–

Wszystkie instytucje i organy opracowują sprawozdania końcowe i przesyłają je do księgowego KE oraz do
Trybunału Obrachunkowego do dnia 1 lipca

–

KE i Trybunał Obrachunkowy tworzy końcowe sprawozdania skonsolidowane

–

KE przesyła zatwierdzone końcowe sprawozdania skonsolidowane do PE, Rady i Trybunału Obrachunkowego
do dnia 31 lipca

–

Końcowe sprawozdania skonsolidowane podlegają opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE wraz z
poświadczeniem o wiarygodności wydanym przez Trybunał Obrachunkowy

•

Kontrola zewnętrzna i absolutorium

–

PE, RE i KE niezwłocznie powiadamiają Trybunał Obrachunkowy o wszelkich aktach i działaniach podjętych w
sferze budżetowej

–

Trybunał Obrachunkowy wystawia roczny raport z wykonania budżetu

–

Do 30 kwietnia następnego roku po roku budżetowym, którego dotyczy kontrola, PE, na wniosek RE
działającej kwalifikowaną większością głosów, udziela KE absolutorium z wykonania budżetu.

–

Absolutorium dotyczy wszystkich dochodów, wydatków i rachunków WE.

Slajd 17

DOCHODY WŁASNE WSPÓLNOTY EUROPEJSKIEJ

•

Katalog z Decyzji Rady nr 2000/597/WE z 29
września 2000 roku:

–

Opłaty ustanowione w ramach wspólnej polityki rolnej
oraz cła (tzw. Tradycyjne dochody własne)

–

Udział we wpłatach z VAT każdego państwa
członkowskiego (tzw. Dochody z VAT)

–

Składka członkowska kalkulowana według PKB

–

Inne źródła (np. podatek dochodowy od wynagrodzeń
funkcjonariuszy wspólnotowych, kary pieniężne
nakładane przez organy WE, odsetki od opóźnionych
opłat

Slajd 18

Literatura

•

Brzeziński B., Matuszewski W., Morawski W.,
Olesińska A., Zalasiński A., „Prawo Finansów
Publicznych” – Toruń 2006