00 Program nauki Technik optyk 322 16

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ

MODUŁOWY PROGRAM NAUCZANIA

TECHNIK OPTYK 322[16]

Zatwierdzam

Minister Edukacji Narodowej

Warszawa 2008

322[16]/SP/MEN/2008.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Autorzy:
mgr in

. El

bieta Jarosz

dr n. med. Wiesław Braciak
mgr in

. Antoni Buraczewski

. Piotr Michałowski

Recenzenci:
dr in

. Marcin Le

niewski

dr in

. Marek Zaj

Opracowanie redakcyjne:
mgr in

. El

bieta Jarosz

Korekta merytoryczna:
mgr in

. Jolanta Podłowska

Korekta techniczna:
mgr Magdalena Mrozkowiak

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Spis tre

Wprowadzenie

Zało

enia programowo-organizacyjne kształcenia

w zawodzie

1. Opis pracy w zawodzie

Zalecenia dotycz

ce organizacji procesu dydaktyczno-

wychowawczego

II.

Plany nauczania

III. Moduły kształcenia w zawodzie

1. Podstawy działalno

ci usługowej

Stosowanie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska

Przygotowanie do zatrudnienia i prowadzenia
działalno

ci gospodarczej

Nawi

zywanie kontaktów społecznych

2. Techniczne podstawy zawodu

Stosowanie technologii informatycznych

Sporz

dzanie i czytanie dokumentacji technicznej

ytkowanie maszyn, urz

dze

elektrycznych

i elektronicznych w optyce

3. Optyka

Ocena jako

ci i stosowanie materiałów optycznych

Projektowanie elementów i układów optycznych

Stosowanie urz

dze

, przyrz

dów optycznych

i optoelektronicznych

4. Monta

, konserwacja i naprawa urz

dze

optycznych

i optoelektronicznych

Dobieranie materiałów i cz

ęś

ci maszyn do wykonywania

urz

dze

optycznych i optoelektronicznych

Wykonywanie pomiarów parametrów urz

dze

optycznych i optoelektronicznych

Montowanie, justowanie, konserwacja i naprawa
przyrz

dów urz

dze

optycznych i optoelektronicznych

5. Optyka okulistyczna

Diagnozowanie chorób oczu, ich leczenie i profilaktyka

Diagnozowanie i korygowanie wad refrakcji

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Pomoce wzrokowe

Dobieranie soczewek i opraw okularowych

Dobieranie soczewek kontaktowych

Wykonywanie pomocy wzrokowych

Prowadzenie sprzeda

y wyrobów i akcesoriów

optycznych

102

7. Praktyka zawodowa

106

Obsługiwanie klienta w salonie optycznym

109

Wykonywanie i naprawa wyrobów optycznych

112

8. Optyka okularowa

115

Projektowanie szkieł okularowych

117

Montowanie, naprawa i ocena jako

ci ró

nych typów

okularów

120

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wprowadzenie

Celem kształcenia w szkole zawodowej jest przygotowanie

aktywnego, mobilnego i skutecznie działaj

cego pracownika gospodarki.

Efektywne funkcjonowanie na rynku pracy wymaga: przygotowania
ogólnego, opanowania podstawowych umiej

tno

ci zawodowych oraz

kształcenia ustawicznego.

Absolwent współczesnej szkoły powinien charakteryzowa

otwarto

wyobra

zdolno

głego

kształcenia

i doskonalenia oraz umiej

tno

oceny własnych mo

liwo

ci.

Wprowadzenie do systemu szkolnego programów modułowych ułatwia
osi

gniecie tych zamierze

Kształcenie według modułowego programu nauczania charakteryzuje

tym,

−

cele kształcenia i materiał nauczania wynikaj

z przyszłych zada

zawodowych,

−

przygotowanie ucznia do wykonywania zawodu odbywa si

głównie

poprzez realizacj

zada

zbli

onych do tych, które s

wykonywane na

stanowisku pracy,

−

nie ma w nim podziału na zaj

cia teoretyczne i praktyczne,

−

wyst

puje w nim prymat umiej

tno

ci praktycznych nad wiedz

teoretyczn

−

jednostki modułowe integruj

tre

ci kształcenia z ró

nych dyscyplin

wiedzy,

−

w szerokim zakresie wykorzystuje si

zasad

transferu wiedzy

i umiej

tno

ci,

−

proces uczenia si

dominuje nad procesem nauczania,

−

programy nauczania s

elastyczne, poszczególne jednostki mo

wymienia

, modyfikowa

, uzupełnia

oraz dostosowywa

do poziomu

wymaganych umiej

tno

ci, potrzeb gospodarki oraz lokalnego rynku

pracy,

−

umiej

tno

ci opanowane w ramach poszczególnych modułów daj

liwo

ść

wykonywania okre

lonego zakresu pracy.

Realizacja modułowego programu nauczania zapewnia opanowanie

przez uczniów umiej

tno

ci okre

lonych w podstawie programowej

kształcenia w zawodzie oraz przygotowuje do kształcenia ustawicznego.

Modułowy program nauczania składa si

z zestawu modułów

kształcenia w zawodzie i odpowiadaj

cych im jednostek modułowych,

umo

liwiaj

cych

zdobywanie

wiadomo

oraz

kształtowanie

umiej

tno

ci i postaw wła

ciwych dla zawodu.

Jednostka

modułowa

stanowi

element

modułu

kształcenia

w zawodzie obejmuj

cy logiczny i mo

liwy do wykonania wycinek pracy,

o wyra

nie okre

lonym pocz

tku i zako

czeniu, który nie podlega

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

dalszym podziałom, a jego rezultatem jest produkt, usługa lub istotna
decyzja.

W strukturze modułowego programu nauczania wyró

niono:

−

zało

enia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie,

−

plany nauczania,

−

programy modułów i jednostek modułowych.

Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia, wykaz

jednostek modułowych, schemat układu jednostek modułowych,
literatur

Jednostka modułowa zawiera: szczegółowe cele kształcenia, materiał

nauczania,

wiczenia,

rodki dydaktyczne, wskazania metodyczne do

realizacji programu jednostki, propozycje metod sprawdzania i oceny
osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia.

Dydaktyczna

mapa

programu

nauczania,

zamieszczona

w zało

eniach programowo-organizacyjnych, przedstawia schemat

powi

dzy modułami i jednostkami modułowymi oraz okre

kolejno

ść

ich realizacji. Ma ona ułatwi

dyrekcji szkół i nauczycielom

organizowanie procesu kształcenia.

W programie został przyj

ty system kodowania modułów i jednostek

modułowych zawieraj

cy nast

puj

ce elementy:

−

symbol cyfrowy zawodu według klasyfikacji zawodów szkolnictwa

zawodowego,

−

symbol literowy oznaczaj

cy kategori

modułów:

O – dla modułów ogólnozawodowych,
Z – dla modułów zawodowych,
S – dla modułów specjalizacyjnych.

−

cyfra arabska dla kolejnego modułu w grupie i dla kolejnej

wyodr

bnionej w module jednostki modułowej.

Przykładowy zapis kodowania modułu:

322[16].O1
322[16] – symbol cyfrowy zawodu: technik optyk
O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: Podstawy działalno

ci usługowej

Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej:

322[16].Z1.02
322[16] – symbol cyfrowy zawodu: technik optyk
Z1 – pierwszy moduł zawodowy: Techniczne podstawy zawodu
02 – druga jednostka modułowa w module Z1: Sporz

dzanie i czytanie

dokumentacji technicznej

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

I. Zało

enia programowo-organizacyjne kształcenia

w zawodzie

1. Opis pracy w zawodzie

Absolwent szkoły kształc

cej w zawodzie technik optyk mo

e by

zatrudniony w:

−

przedsi

biorstwach usługowych,

−

przedsi

biorstwach rzemie

lniczych,

−

przedsi

biorstwach

produkuj

cych

sprz

optyczny

i optoelektroniczny,

−

przedsi

biorstwach u

ytkuj

cych sprz

t optyczny i optoelektroniczny,

−

gabinetach optometryczno-kontaktologicznych,

−

pracowniach optycznych,

−

salonach optycznych,

−

punktach serwisowych.

Absolwent mo

e prowadzi

równie

działalno

ść

gospodarcz

Zadania zawodowe
Zadania zawodowe technika optyka obejmuj

−

wykonywanie elementów, zespołów optycznych i optoelektronicznych,

−

dokonywanie

monta

demonta

urz

dze

optycznych

i optoelektronicznych,

−

dokonywanie weryfikacji oraz napraw cz

ęś

ci i zespołów aparatury

optycznej i optoelektronicznej,

−

justowanie

układów,

zespołów

oraz

wyrobów

optycznych

i optoelektronicznych,

−

wykonywanie pomiarów i bada

elementów, układów i zespołów

wyrobów optycznych i optoelektronicznych,

−

okre

lanie wad refrakcji i akomodacji oraz sposobów ich korekcji,

−

dobieranie oraz wykonywanie pomocy wzrokowych i przyrz

dów

optycznych,

−

doradzanie klientom wła

ciwego doboru opraw okularowych,

soczewek i powłok ochronnych,

−

prowadzenie sprzeda

y wyrobów i akcesoriów optycznych.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Umiej

tno

ci zawodowe

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umie

−

posługiwa

terminologi

z zakresu optyki instrumentalnej, optyki

okularowej (oftalmicznej), optometrii, kontaktologii, fotometrii,

−

interpretowa

podstawowe zjawiska i prawa z zakresu optomechaniki,

optoelektroniki i optyki fizycznej,

−

sporz

dza

oraz

odczytywa

dokumentacj

konstrukcyjn

i technologiczn

−

wykonywa

pomiary elementów, zespołów oraz wyrobów optycznych

i optoelektronicznych,

−

dobiera

materiały konstrukcyjne i technologiczne do monta

napraw

kontroli

zespołów

oraz

wyrobów

optycznych

i optoelektronicznych,

−

wykonywa

operacje obróbki mechanicznej,

−

wykonywa

elementy oraz zespoły optyczne i optoelektroniczne,

−

dokonywa

monta

u i demonta

u oraz napraw i konserwacji

zespołów, wyrobów optycznych i optoelektronicznych,

−

justowa

i ustawia

układy, zespoły oraz wyroby optyczne

i optoelektroniczne,

−

okre

stopie

ycia

narz

dzi

przyrz

dów

kontrolno-

pomiarowych,

−

przestrzega

procedur kontroli jako

ci materiałów, wyrobów i usług,

−

wykorzystywa

wiedz

z zakresu anatomii i fizjologii oka,

−

okre

wady refrakcji, akomodacji i sposoby ich korekcji,

−

okre

techniki dopasowywania soczewek kontaktowych,

−

przestrzega

zasad piel

gnacji soczewek kontaktowych,

−

dobiera

materiały do wykonywania pomocy wzrokowych,

−

dobiera

i wykonywa

pomoce wzrokowe,

−

ocenia

jako

ść

wykonania pomocy wzrokowych i przyrz

dów

optycznych,

−

wyposa

warsztat

optyczny,

gabinet

optometryczno-

kontaktologiczny i salon optyczny,

−

przestrzega

zasad sterylizacji, dezynfekcji i dezynsekcji,

−

posługiwa

przyrz

dami i urz

dzeniami stosowanymi w optyce

instrumentalnej, optyce oftalmicznej i kontaktologii,

−

udziela

porad z zakresu stosowania i konserwacji pomocy

wzrokowych,

−

komunikowa

z klientem,

−

posługiwa

zykiem obcym w zakresie wspomagaj

cym

wykonanie zada

zawodowych,

−

przestrzega

przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska,

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

organizowa

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

przestrzega

przepisów prawa dotycz

cych wykonywania zada

zawodowych,

−

udziela

pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach

przy pracy,

−

kierowa

zespołem pracowników,

−

korzysta

ró

nych

ródeł

informacji

oraz

doradztwa

specjalistycznego w celu doskonalenia umiej

tno

ci zawodowych,

−

prowadzi

działalno

ść

gospodarcz

i stosowa

przepisy prawa

dotycz

ce działalno

ci gospodarczej,

−

post

powa

zgodnie z zasadami etyki.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Zalecenia dotycz

ce organizacji procesu dydaktyczno-

wychowawczego

Proces kształcenia według modułowego programu nauczania dla

zawodu technik optyk mo

e by

realizowany w dwuletniej policealnej

szkole dla młodzie

y w formie stacjonarnej oraz dla dorosłych w formie

stacjonarnej i zaocznej.

Program

nauczania

obejmuje

kształcenie

ogólnozawodowe,

zawodowe i specjalizacyjne. Kształcenie ogólnozawodowe zapewnia
orientacj

w zawodzie oraz ułatwia ewentualn

zmian

zawodu.

Kształcenie zawodowe ma przygotowa

absolwenta szkoły do realizacji

zada

na typowych dla zawodu stanowiskach pracy. Ogólne

i szczegółowe cele kształcenia wynikaj

z podstawy programowej

kształcenia w zawodzie.

Tre

ci programowe zawarte s

w o

miu modułach: jednym

ogólnozawodowym,

sze

ciu

zawodowych

oraz

jednym

specjalizacyjnym. Kształcenie specjalizacyjne ma na celu dostosowanie
kwalifikacji absolwenta do potrzeb lokalnego i regionalnego rynku pracy
i mo

e odbywa

z wykorzystaniem zamieszczonego w programie

przykładowego modułu specjalizacyjnego.

Moduły s

podzielone na jednostki modułowe. Ka

da jednostka

modułowa zawiera tre

ci stanowi

ce pewn

logiczn

cało

ść

. Realizacja

celów kształcenia jednostek modułowych powinna zapewni

opanowanie

umiej

tno

ci pozwalaj

cych na wykonywanie okre

lonego zakresu

pracy. Czynnikiem sprzyjaj

cym kształtowaniu umiej

tno

ci zawodowych

jest wykonywanie

wicze

zaprogramowanych w poszczególnych

jednostkach modułowych.

Moduł 322[16].O1 - Podstawy działalno

ci usługowej - składa si

z trzech jednostek modułowych i obejmuje ogólnozawodowe tre

kształcenia

dotycz

prowadzenia

działalno

gospodarczej,

stosowania przepisów prawa i zasad ekonomiki w działalno

usługowej, komunikacji interpersonalnej, obsługiwania klienta, a tak

bardzo istotnych zagadnie

bezpiecznego wykonywania zada

zawodowych zgodnie z przepisami bezpiecze

stwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska oraz udzielania

pierwszej pomocy w nagłych wypadkach.

Moduł 322[16].Z1 - Techniczne podstawy zawodu - składa si

z trzech jednostek modułowych i zawiera tre

ci dotycz

ce wykorzystania

specjalistycznych programów komputerowych w pracy zawodowej,
sporz

dzania i czytania dokumentacji technicznej przyrz

dów i urz

dze

optycznych oraz u

ytkowania maszyn i urz

dze

elektrycznych

i elektronicznych w optyce.

Moduł 322[16].Z2 - Optyka - składa si

z trzech jednostek

modułowych i zawiera tre

ci dotycz

ce stosowania i oceny jako

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

materiałów do wytwarzania elementów, układów i przyrz

dów

optycznych oraz ich projektowania i wykorzystania.

Moduł 322[16].Z3 - Monta

, konserwacja i naprawa urz

dze

optycznych i optoelektronicznych - składa si

z trzech jednostek

modułowych i obejmuje tre

ci z zakresu dobierania materiałów

konstrukcyjnych i cz

ęś

ci maszyn do wykonywania urz

dze

optycznych

i optoelektronicznych oraz naprawy, konserwacji i justowania tych
urz

dze

Moduł 322[16].Z4 - Optyka okulistyczna - składa si

z dwóch

jednostek modułowych i obejmuje tre

ci dotycz

ce budowy i fizjologii

narz

du wzroku, fizjologii i patofizjologii procesu widzenia, analizowania

objawów, przyczyn i skutków chorób oczu, ich leczenia i profilaktyki oraz
diagnozowania i korygowania wad refrakcji.

Moduł

322[16].Z5

Pomoce

wzrokowe

składa

z czterech jednostek modułowych i zawiera tre

ci kształcenia dotycz

dobierania soczewek i opraw okularowych, soczewek kontaktowych,
wykonywania pomocy wzrokowych oraz ich sprzeda

Moduł 322[16].Z6 - Praktyka zawodowa - składa si

z dwóch

jednostek modułowych, których tre

ci zwi

zane s

z wykonywaniem

i napraw

wyrobów optycznych oraz obsługiwaniem klienta w salonie

optycznym. Zaleca si

realizacj

programu tego modułu w semestrze

czwartym.

Moduł 322[16].S1 - Optyka okularowa - zawiera tre

ci dotycz

stosowania układów optycznych do wykonywania ró

nych typów

okularów, ich montowania, naprawy i oceny jako

ci, a tak

wykonywania okularów specjalnych.

Tre

ci kształcenia poszczególnych modułów i jednostek modułowych

ze sob

le skorelowane tak, aby ucze

osi

ł optymalny

poziom opanowania umiej

tno

ci zawodowych.

Wykaz modułów i jednostek modułowych zamieszczono w tabeli.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wykaz modułów i jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Wykaz modułów

i jednostek modułowych

Orientacyjna

liczba

godzin na

realizacj

Moduł 322[16].O1
Podstawy działalno

ci usługowej

180

322[16].O1.01

Stosowanie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska

322[16].O1.02

Przygotowanie do zatrudnienia i prowadzenia działalno

gospodarczej

322[16].O1.03 Nawi

zywanie kontaktów społecznych

Moduł 322[16].Z1
Techniczne podstawy zawodu

216

322[16].Z1.01 Stosowanie technologii informatycznych

322[16].Z1.02 Sporz

dzanie i czytanie dokumentacji technicznej

322[16].Z1.03 U

ytkowanie maszyn, urz

dze

elektrycznych

i elektronicznych w optyce

Moduł 322[16].Z2
Optyka

288

322[16].Z2.01 Ocena jako

ci i stosowanie materiałów optycznych

322[16].Z2.02 Projektowanie elementów i układów optycznych

126

322[16].Z2.03 Stosowanie urz

dze

, przyrz

dów optycznych

i optoelektronicznych

108

Moduł 322[16].Z3
Monta

, konserwacja i naprawa urz

dze

optycznych

i optoelektronicznych

216

322[16].Z3.01 Dobieranie materiałów i cz

ęś

ci maszyn do wykonywania

urz

dze

optycznych i optoelektronicznych

322[16].Z3.02 Wykonywanie pomiarów parametrów urz

dze

optycznych

i optoelektronicznych

322[16].Z3.03 Montowanie, justowanie, konserwacja i naprawa

przyrz

dów i urz

dze

optycznych i optoelektronicznych

Moduł 322[16].Z4
Optyka okulistyczna

224

322[16].Z4.01 Diagnozowanie chorób oczu, ich leczenie i profilaktyka

322[16].Z4.02 Diagnozowanie i korygowanie wad refrakcji

128

Moduł 322[16].Z5
Pomoce wzrokowe

320

322[16].Z5.01 Dobieranie soczewek i opraw okularowych

322[16].Z5.02 Dobieranie soczewek kontaktowych

322[16].Z5.03 Wykonywanie pomocy wzrokowych

136

322[16].Z5.04 Prowadzenie sprzeda

y wyrobów i akcesoriów optycznych

Moduł 322[16].Z6
Praktyka zawodowa

140

322[16].Z6.01 Obsługiwanie klienta w salonie optycznym

322[16].Z6.02 Wykonywanie i naprawa wyrobów optycznych

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Moduł 322[16].S1
Optyka okularowa

256

322[16].S1.01 Projektowanie szkieł okularowych

322[16].S1.02

Montowanie, naprawa i ocena jako

ci ró

nych typów

okularów

160

RAZEM

1860

podstawie

wykazu

oraz

układu

jednostek

modułowych

sporz

dzono dydaktyczn

map

programu.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dydaktyczna mapa programu

322[16].O1

322[16].O1.01

322[16].O1.02

322[16].O1.03

322[16].Z1

322[16].Z1.01

322[16].Z1.02

322[16].Z1.03

322[16].Z2

322[16].Z2.02

322[16].Z2.01

322[16].Z3

322[16].Z3.02

322[16].Z3.01

322[16].Z5

322[16].Z2.03

322[16].Z4.02

322[16].Z4.01

322[16].Z4

322[16].Z3.03

322[16].Z5.01

322[16].Z5.03

322[16].Z5.02

322[16].Z5.04

322[16].Z6

322[16].Z6.02

322[16].Z6.01

322[16].S1

322[16].S1.01

322[16].S1.02

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dydaktyczna mapa modułowego programu nauczania stanowi

schemat powi

dzy modułami i jednostkami modułowymi oraz

okre

la kolejno

ść

ich realizacji.

Nauczyciel realizuj

cy modułowy program nauczania powinien

posiada

przygotowanie

zakresu

kształcenia

modułowego,

aktywizuj

cych metod nauczania oraz pomiaru dydaktycznego.

Nauczyciel kieruj

cy procesem nabywania umiej

tno

ci przez uczniów

powinien udziela

pomocy w rozwi

zywaniu problemów, powinien

kształtowa

umiej

tno

ci zawodowe uczniów uwzgl

dniaj

c ich

indywidualne predyspozycje, mo

liwo

ci i do

wiadczenie. Ponadto,

powinien rozwija

zainteresowania zawodem, wskazywa

na mo

liwo

dalszego kształcenia i zdobywania nowych umiej

tno

ci zawodowych.

Powinien równie

kształtowa

takie cechy uczniów, jak: dokładno

ść

i systematyczno

ść

, rzetelno

ść

i odpowiedzialno

ść

za prac

, dbało

ść

o jej

jako

ść

, sprawne komunikowanie si

i wyrozumiało

ść

dla klientów,

twórcze rozwi

zywanie problemów oraz umiej

tno

ść

współdziałania

w zespole.

Wskazane jest, aby podczas zaj

ęć

edukacyjnych stosowane były

aktywizuj

ce i praktyczne metody nauczania, takie jak: dyskusja

dydaktyczna, metoda przypadków, metoda projektów, inscenizacji, gier
dydaktycznych, metoda przewodniego tekstu, pokaz z obja

nieniem oraz

wiczenia praktyczne. Zaleca si

prezentowanie filmów dydaktycznych

oraz wykorzystywanie komputerowych programów symulacyjnych.
Wskazane jest organizowanie wycieczek dydaktycznych do zakładów
i przedsi

biorstw usługowych i produkuj

cych sprz

t optyczny w celu

zapoznania si

z rzeczywistymi warunkami pracy, jak równie

wycieczek

dydaktycznych na targi i wystawy optycznego sprz

tu medycznego,

wyrobów optycznych i okularów.

W procesie realizacji programu nale

y wdra

uczniów do

samokształcenia oraz korzystania z ró

nych

ródeł informacji:

podr

czniki, literatura zawodowa, poradniki, normy, instrukcje, katalogi,

czasopisma specjalistyczne, zasoby Internetu.

W realizacji tre

ci programowych nale

y uwzgl

dnia

współczesne

technologie, sprz

t, narz

dzia i materiały, a tak

e uwzgl

dnia

współczesne osi

gni

cia z dziedziny medycyny i techniki.

Prowadzenie zaj

ęć

aktywizuj

cymi metodami nauczania wymaga

przygotowania materiałów dydaktycznych, takich jak: teksty przewodnie,
instrukcje do metody projektów i wykonywania

wicze

, instrukcje

stanowiskowe, zestawy plansz i arkuszy do wykorzystania podczas gier
dydaktycznych, przewodniki do samokształcenia.

nym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest

sprawdzanie i ocenianie edukacyjnych osi

gni

ęć

uczniów. Wskazane

jest prowadzenie bada

diagnostycznych, kształtuj

cych i sumuj

cych.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Badania diagnostyczne, przeprowadzane przed rozpocz

ciem

procesu kształcenia, maj

na celu sprawdzenie poziomu wiedzy

i umiej

tno

ci uczniów w zakresie potrzebnym do podj

cia nauki

w wybranym obszarze. Wyniki tych bada

nale

y wykorzysta

podczas

planowania realizacji procesu kształcenia w danej jednostce modułowej.

Badania kształtuj

ce, prowadzone w trakcie realizacji programu, maj

na celu dostarczenie bie

żą

cych informacji o efektywno

ci procesu

nauczania-uczenia si

Badania sumuj

ce powinny by

prowadzone po zako

czeniu

realizacji programu jednostki modułowej. Pozwalaj

one stwierdzi

w jakim stopniu zało

one cele kształcenia zostały przez uczniów

osi

gni

te.

Informacje uzyskane w wyniku bada

pozwalaj

na dokonywanie

ewaluacji procesu nauczania.

Ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno by

realizowane za pomoc

sprawdzianów

ustnych

i pisemnych

oraz

pisemnych

testów

dydaktycznych. Umiej

tno

ci praktyczne proponuje si

sprawdza

poprzez obserwacj

pracy ucznia podczas wykonywania

wicze

oraz

przez stosowanie sprawdzianów praktycznych oraz testów praktycznych
z zadaniami typu próba pracy, zadaniami nisko symulowanymi
lub wysoko symulowanymi.

Prowadzenie pomiaru dydaktycznego wymaga od nauczyciela

okre

lenia kryteriów i norm oceniania, opracowania testów osi

gni

ęć

szkolnych, arkuszy obserwacji i arkuszy oceny post

pów.

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

w sposób ci

gły i systematyczny przez cały czas realizacji programu

jednostki modułowej. Ocenianie powinno u

wiadamia

uczniowi poziom

jego osi

gni

ęć

w stosunku do wymaga

edukacyjnych, jak równie

powinno wdra

do systematycznej pracy, samokontroli i samooceny.

W zintegrowanym procesie kształcenia modułowego nie ma podziału

na zaj

cia teoretyczne i praktyczne. Formy organizacyjne pracy uczniów

powinny by

dostosowane do tre

ci i metod kształcenia.

Podana w tabelach wykazu jednostek modułowych orientacyjna liczba

godzin przewidziana na realizacj

programu mo

e ulega

zmianie

w zale

ci od stosowanych przez nauczyciela metod nauczania

rodków dydaktycznych.

Zaleca si

, aby zaj

cia prowadzone były w grupach do 15 osób.

Proponowane formy organizacyjne prowadzenia zaj

ęć

, to: praca

w zespołach 2-4 osobowych oraz praca indywidualna.

Szkoła podejmuj

ca kształcenie systemem modułowym powinna

posiada

odpowiednie warunki lokalowe wraz z wyposa

eniem.

Do realizacji tre

ci kształcenia w zawodzie technik optyk niezb

dne

nast

puj

ce pomieszczenia dydaktyczne:

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

pracownia komputerowa,

−

pracownia technologiczna,

−

pracownia elektrotechniczna,

−

pracownia oftalmiczna,

−

pracownia optometrystyczno-kontaktologiczna,

−

pracownia obsługi klienta.

Pracownie, w których b

prowadzone

wiczenia praktyczne,

powinny spełnia

wymagania wynikaj

ce z przepisów bezpiecze

stwa

i higieny

pracy,

ochrony

przeciwpo

arowej

ochrony

przeciwpora

eniowej.

Pracownie powinny by

wyposa

one w techniczne

rodki kształcenia,

pomoce i materiały dydaktyczne. Wskazane jest, aby wyposa

enie

w pracowniach umo

liwiało symulowanie rzeczywistych warunków pracy

technika optyka. W przeciwnym wypadku nale

y cz

ęść

zaj

ęć

w poszczególnych modułach realizowa

w rzeczywistym miejscu pracy

lub w placówkach dysponuj

cych odpowiedni

baz

techniczn

i dydaktyczn

, takich jak centra kształcenia praktycznego i centra

kształcenia ustawicznego.

W trosce o jako

ść

kształcenia konieczne jest prowadzenie

systematycznych działa

szkoły polegaj

cych na:

–

uaktualnianiu obudowy dydaktycznej programu nauczania,

–

współpracy z przedsi

biorstwami optycznymi i zakładami opieki

medycznej regionu w celu aktualizacji tre

ci kształcenia zawodowego,

–

doskonaleniu nauczycieli w zakresie kształcenia modułowego,

aktywizuj

cych metod nauczania oraz pomiaru dydaktycznego,

–

pozyskiwaniu nowych

rodków kształcenia.

II. Plany nauczania

PLAN NAUCZANIA
Szkoła policealna
Zawód: technik optyk 322[16]
Podbudowa programowa: szkoła daj

ca wykształcenie

rednie

Dla

młodzie

Dla dorosłych

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Lp.

Moduły kształcenia w zawodzie

Liczba godzin tygodniowo

w dwuletnim okresie

nauczania

Liczba

godzin

w dwuletnim

okresie

nauczania

Forma

stacjonarna

Forma

stacjonarna

Forma

zaoczna

Podstawy działalno

usługowej

Techniczne podstawy zawodu

Optyka

109

Monta

, konserwacja i naprawa

urz

dze

optycznych i

optoelektronicznych

Optyka okulistyczna

Pomoce wzrokowe

136

Optyka okularowa

109

Razem

682

Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

III. Moduły kształcenia w zawodzie

Moduł 322[16].O1
Podstawy działalno

ci usługowej

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

wykonywa

prac

zgodnie z przepisami bezpiecze

stwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska,

–

udziela

pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy,

–

organizowa

stanowisko pracy optyka zgodnie z wymaganiami

ergonomii,

–

okre

wpływ

czenia

fizycznego

psychicznego

na efektywno

ść

pracy optyka,

–

analizowa

potrzeby rynku pracy w bran

y optycznej,

–

podejmowa

działania zwi

zane z poszukiwaniem pracy,

–

sporz

dza

dokumenty zwi

zane z podj

ciem zatrudnienia,

–

stosowa

przepisy kodeksu pracy dotycz

ce praw i obowi

zków

pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy,

–

rozpoznawa

formy organizacyjno – prawne przedsi

biorstw,

–

identyfikowa

podstawy

prawne

prowadzenia

działalno

gospodarczej,

–

sporz

dza

dokumenty

niezb

dne

podejmowania

i prowadzenia działalno

ci gospodarczej,

–

charakteryzowa

cechy usług,

–

opracowywa

i sporz

dza

biznesplan,

–

korzysta

ródeł informacji, dokumentacji technicznej, norm,

katalogów oraz specjalistycznego oprogramowania komputerowego,

–

rozpoznawa

kultur

organizacyjn

przedsi

biorstwa,

–

wykorzystywa

techniki komunikacji werbalnej i niewerbalnej

w ró

nych sytuacjach zawodowych,

–

stosowa

techniki radzenia sobie ze stresem,

–

stosowa

techniki rozwi

zywania konfliktów,

–

prowadzi

negocjacje handlowe,

–

rozpoznawa

potrzeby klientów,

–

organizowa

doskonalenie zawodowe pracowników bran

y optycznej,

–

charakteryzowa

etapy sprzeda

–

przestrzega

zasad etyki zawodowej,

–

identyfikowa

prawa konsumenta,

–

przeprowadza

post

powanie reklamacyjne.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

322[16].O1.01

Stosowanie przepisów bezpiecze

stwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej

i ochrony

rodowiska

322[16].O1.02

Przygotowanie do zatrudnienia
i prowadzenia działalno

ci gospodarczej

322[16].O1.03

Nawi

zywanie kontaktów społecznych

Razem

180

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Adamiec T.: Zarys wiedzy o gospodarce. WSiP, Warszawa 1999
Akty prawne: ustawy, rozporz

dzenia, zarz

dzenia (RM, MZiOS, MZ,

MPiPS)
Bielski P.: Nowe prawo przedsi

biorców. O

rodek Doradztwa

i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o., Gda

sk 2000

Brzozowski L.: Wypadki przy pracy, w drodze do pracy i z pracy. ODDK,
Gda

sk 2000

bski S.: Ekonomika i organizacja przedsi

biorstw. WSiP, Warszawa

1999
Chudy S., Pietraszewski M.: Obsługa klienta – cz. I. eMPi

, Pozna

2003

Chwałek J.: Nowoczesny sklep. WSiP, Warszawa 1995, wyd. II
Cline D. i in.: Medycyna ratunkowa. Ubran& Partner, Wrocław 2004
Daszkowska M.: Usługi, produkcja, rynek, marketing. PWN, Warszawa
1998
Dietl J., Gasparski W.: Etyka biznesu. PWN, Warszawa 2000
Garmada L.: Podr

cznik pierwszej pomocy. PZWL, Warszawa 1993

Hansen A.: Bezpiecze

stwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998

322[16].O1

Podstawy działalno

ci usługowej

322[16].O1.02

Przygotowanie do

zatrudnienia i prowadzenia

działalno

ci gospodarczej

322[16].O1.03

Nawi

zywanie kontaktów

społecznych

322[16].O1.01

Stosowanie przepisów bhp,

ochrony przeciwpo

arowej

i ochrony

rodowiska

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Kielan K., Pokora K.: Przygotowanie do działalno

ci usługowej.

Podstawy usług. Ekonomika usług. WSiP, Warszawa 2003
Kotler Ph.: Marketing. Analiza, planowanie, wdra

anie i kontrola.

Gebethner i S-ka, Kraków 1994
Lake N., Hickley K.: Podr

cznik obsługi klienta. Helion, Gliwice 2005

Łodygowska E., Rajewska K.: Psychologia kontaktu z klientem. KAW
Łód

2001

Markiewicz H.: Zagro

enia i ochrona od pora

w sytuacjach

elektrycznych. WSiP, Warszawa 2000
Martyniuk T.: Formy ewidencji podatkowej małych podmiotów
gospodarczych. O

rodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o.,

Gda

sk 2000

Michalski E.: Marketing. PWN, Warszawa 2004
Mouradian J., P.: Optycy – jak zwi

kszy

sprzeda

, WSiP, Warszawa

2001
Mudie P., Cottam A.: Usługi, Zarz

dzanie i marketing. PWN, Warszawa

1998
Olszewski J.: Podstawy ergonomii i fizjologii pracy. Wydawnictwo
Akademii Ekonomicznej, Pozna

1997

Piasecki B. (red.): Ekonomika i zarz

dzanie mał

firm

. PWN, Warszawa

1998
Polskie Normy
R

czkowski B.: BHP w praktyce. ODDK, Gda

sk 2004

Sierpi

ska M., Jachna T. Ocena przedsi

biorstwa według standardów

wiatowych, PWN, Warszawa 1999

Skuza L.: Co warto wiedzie

o ryzyku zawodowym. ODDK, Gda

sk 2003

Stanlake G., F.: Podstawy ekonomii. WSiP, Warszawa 1992
Thomson P.: Sposoby komunikacji interpersonalnej. Zysk i S-ka, Pozna

1998
Ustawa i swobodzie działalno

ci gospodarczej

Ustawa o podatkach
Wilczek P.: Rynek wewn

trzny usług. Instytut Europejski, Łód

1998

niewska J.: Moja firma. WSiP, Warszawa 1998

Wysoki

ska Z., Witkowska I.: Integracja europejska. Rozwój rynków.

PWN, Łód

1999

Wykaz literatury nale

y aktualizowa

w miar

ukazywania si

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[16].O1.01
Stosowanie przepisów bezpiecze

stwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

zinterpretowa

podstawowe przepisy prawa dotycz

ce praw

i obowi

zków pracownika oraz pracodawcy z zakresu bezpiecze

stwa

i higieny pracy,

–

okre

podstawowe obowi

zki pracodawcy w zakresie zapewnienia

bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,

–

przewidzie

konsekwencje naruszenia przepisów bezpiecze

stwa

i higieny pracy podczas wykonywania zada

zawodowych,

–

rozpozna

zagro

enia bezpiecze

stwa człowieka w

rodowisku pracy

oraz wskaza

sposoby ich usuni

cia,

–

okre

wymagania bezpiecze

stwa i higieny pracy dotycz

pomieszcze

pracy i pomieszcze

higieniczno-sanitarnych,

–

okre

wymagania bezpiecze

stwa i higieny pracy dotycz

procesów pracy,

–

okre

prace zabronione młodocianym w zakładach optycznych,

–

rozpozna

zagro

enia bezpiecze

stwa człowieka w

rodowisku pracy

oraz wskaza

sposoby ich usuni

cia,

–

dobra

sprz

t ochrony indywidualnej w zale

ci od prowadzonych

prac,

–

zorganizowa

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

–

zastosowa

podr

czny sprz

t oraz

rodki ga

nicze zgodnie

z zasadami ochrony przeciwpo

arowej,

–

zareagowa

zgodnie z instrukcj

przeciwpo

arow

w przypadku

zagro

enia po

arowego,

–

zastosowa

obowi

zuj

ce zasady ochrony

rodowiska,

–

zastosowa

zasady bezpiecznej pracy podczas eksploatacji maszyn

i urz

dze

–

zastosowa

procedury udzielania pierwszej pomocy.

2. Materiał nauczania

Podstawy prawnej ochrony pracy.
Czynniki szkodliwe dla zdrowia, uci

ąż

liwe i niebezpieczne wyst

puj

w procesach pracy.
Wymagania bezpiecze

stwa i higieny dotycz

ce pomieszcze

pracy

i pomieszcze

higieniczno-sanitarnych.

Wymagania bezpiecze

stwa dotycz

ce procesów pracy.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki ochrony indywidualnej.

Ergonomia w kształtowaniu warunków pracy.
Likwidacja lub ograniczenie zagro

mechanicznych, elektrycznych,

chemicznych.
Zagro

enia po

arowe oraz zasady ochrony przeciwpo

arowej.

Zasady ochrony

rodowiska na stanowisku pracy.

Zasady post

powania podczas wypadku, awarii urz

dzenia lub po

aru.

Pierwsza pomoc przy urazach mechanicznych, pora

eniu pr

dem

elektrycznym, zatruciach substancjami chemicznymi.
Zabezpieczenie miejsca wypadku.

wiczenia

••••

Dobieranie

rodków ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej

pracy.

••••

Opracowywanie przykładowych instrukcji i regulaminów niezb

dnych

na stanowisku pracy.

••••

Planowanie sposobu ewakuacji i alarmowania stra

y po

arnej

zgodnie z instrukcj

przeciwpo

arow

– w sytuacjach symulowanych.

••••

Dobieranie sprz

tu i

rodków ga

niczych w zale

ci od rodzaju

aru.

••••

Udzielanie pierwszej pomocy według instrukcji – w sytuacjach
symulowanych.

••••

Zastosowanie

procedur

przywołania

pogotowia

ratunkowego

do poszkodowanego – symulacja.

••••

Rozpoznawanie bł

dów w zakresie bezpiecze

stwa i higieny pracy

w obiektach,

pomieszczeniach,

maszynach,

narz

dziach,

urz

dzeniach i procesach pracy.

••••

Opracowanie projektu zagospodarowania lub utylizacji odpadów
na wybranym stanowisku pracy.

rodki dydaktyczne

Kodeks pracy.
Kodeks cywilny.
Kodeks karny.
Polskie Normy i akty prawne dotycz

ce bezpiecze

stwa i higieny pracy,

ergonomii i ochrony

rodowiska.

Regulaminy i instrukcje urz

dze

stwarzaj

cych zagro

enie.

Instrukcje i teksty przewodnie do

wicze

Ilustracje, fotografie, foliogramy dotycz

ce zagro

na stanowisku

pracy.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Filmy dydaktyczne i specjalistyczne programy komputerowe dotycz

bezpiecznej pracy przy urz

dzeniach elektrycznych, ochrony

rodowiska

na stanowisku pracy, zagro

arowych, procedury post

powania

w razie wypadków.
Odzie

ochronna i sprz

t ochrony indywidualnej.

Typowy sprz

t ga

niczy.

Apteczka pierwszej pomocy z pełnym wyposa

eniem, fantomy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest zapoznanie

uczniów z podstawowymi zagro

eniami wyst

puj

cymi na stanowiskach

pracy oraz z zasadami organizacji bezpiecznej pracy, w szczególno

przy urz

dzeniach elektrycznych.

Podczas realizacji programu nale

y zwróci

uwag

na obowi

zki

pracownika i pracodawcy w zakresie bezpiecze

stwa i higieny pracy,

znaczenia

ochrony

zdrowia

pracy

zawodowej,

ochrony

przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska, zagro

enia zdrowia i

ycia

zwi

zane z u

ytkowaniem urz

dze

elektrycznych, zagro

enia podczas

pracy z lekami, chemikaliami, soczewkami okularowymi i kontaktowymi,
maszynami oraz urz

dzeniami optycznymi.

Do osi

gni

cia zało

onych celów kształcenia wskazane jest

stosowanie aktywizuj

cych i praktycznych metod nauczania, takich jak:

inscenizacji, przypadków, sytuacyjnej, metody przewodniego tekstu
i

wicze

praktycznych. Metoda przewodniego tekstu wymaga

przygotowania

materiałów

wykonania

wicze

tj.

pyta

prowadz

cych i formularzy do wypełniania.

Dla ułatwienia zrozumienia realizowanych tre

ci kształcenia wskazane

jest prezentowanie filmów dydaktycznych zwi

zanych z tematyk

bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz wykorzystanie specjalistycznych

programów

komputerowych

umo

liwiaj

cych

symulacj

sytuacji

zagra

cych

zdrowiu

yciu

podczas

wykonywania

zada

zawodowych.

Nauczyciel powinien u

wiadomi

uczniom,

e ochrona

ycia i zdrowia

człowieka w

rodowisku pracy jest celem nadrz

dnym dla pracodawcy

i pracownika.

Program jednostki modułowej nale

y realizowa

w pomieszczeniu

dydaktycznym wyposa

onym w

rodki niezb

dne do realizacji programu

jednostki modułowej. Zaj

cia nale

y prowadzi

w grupach do 15 osób

podzielonych na 2-3 osobowe zespoły.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie post

pów uczniów powinno odbywa

systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej,
na podstawie kryteriów przedstawionych na pocz

tku zaj

ęć

. Kryteria

oceniania powinny uwzgl

dnia

poziom oraz zakres opanowania przez

uczniów wiadomo

ci i umiej

tno

ci zawartych w szczegółowych celach

kształcenia programu jednostki modułowej.

W procesie sprawdzania i oceniania osi

gni

ęć

uczniów nale

zwraca

uwag

na:

–

interpretowanie aktów prawnych w zakresie praw i obowi

zków

pracownika odno

nie bezpiecze

stwa i higieny pracy,

–

rozpoznawanie zagro

dla zdrowia i

ycia,

–

zorganizowanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

–

stosowanie

rodków ochrony osobistej na stanowisku pracy,

–

stosowanie sprz

tu ga

niczego,

–

stosowanie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy podczas

ytkowania urz

dze

elektrycznych,

–

zabezpieczanie miejsca wypadku,

–

udzielanie pierwszej pomocy.

Do sprawdzenia osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów mo

na zastosowa

testy pisemne z zadaniami zamkni

tymi i otwartymi oraz ustne

sprawdziany wiadomo

ci i umiej

tno

ci.

Podczas kontroli i oceny osi

gni

ęć

uczniów nale

y zwraca

uwag

umiej

tno

ść

operowania

zdobyt

wiedz

merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, stosowanie poj

ęć

technicznych i wnioskowanie.

Umiej

tno

ci praktyczne proponuje si

sprawdza

przez obserwacj

czynno

ci wykonywanych w trakcie realizacji

wicze

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz
poziom wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[16].O1.02
Przygotowywanie do zatrudnienia i prowadzenia
działalno

ci gospodarczej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

wskaza

zale

ci mi

dzy cen

, popytem a poda

żą

–

przedstawi

działania zwi

zane z poszukiwaniem pracy,

–

sporz

dzi

dokumenty zwi

zane z podj

ciem zatrudnienia,

–

zidentyfikowa

prawa i obowi

zki pracownika,

–

zidentyfikowa

prawa i obowi

zki pracodawcy,

–

okre

zadania instytucji sprawuj

cych nadzór nad warunkami pracy,

–

rozró

formy organizacyjno – prawne przedsi

biorstw,

–

zidentyfikowa

podstawy

prawne

prowadzenia

działalno

gospodarczej,

–

sporz

dzi

dokumenty niezb

dne do podejmowania działalno

gospodarczej,

–

sporz

dzi

dokumentacj

podatkow

i ubezpieczeniow

zwi

zan

z prowadzeniem przedsi

biorstwa,

–

scharakteryzowa

cechy usług,

–

wyodr

bni

segmenty rynku na podstawie ró

nych kryteriów,

–

zaplanowa

działania marketingowe,

–

wyznaczy

cele promocji,

–

sporz

dzi

bud

et promocyjny,

–

scharakteryzowa

składniki

maj

tku

trwałego

obrotowego

przedsi

biorstwa,

–

wskaza

ródła finansowania maj

tku trwałego i obrotowego,

–

sporz

dzi

szacunkowy rachunek zysków i strat,

–

sporz

dzi

zestawienie przepływu

rodków pieni

ęż

nych,

–

sporz

dzi

biznes plan.

2. Materiał nauczania

Mechanizm działania rynku.
Rodzaje rynków.
Rynek pracy w bran

y optycznej.

Sposoby nawi

zywania stosunku pracy.

Sposoby nawi

zywania stosunków cywilnoprawnych.

Dokumenty zwi

zane z podj

ciem zatrudnienia.

Obowi

zki pracodawcy i pracownika.

Instytucje sprawuj

ce nadzór nad warunkami pracy.

Formy organizacyjno - prawne przedsi

biorstw.

Podstawy prawa dotycz

ce prowadzenia działalno

ci gospodarczej.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dokumentacja zwi

zana z rejestracj

przedsi

biorstwa.

Dokumenty podatkowe i ubezpieczeniowe zwi

zane z prowadzeniem

przedsi

biorstwa.

Cechy usług.
Segmentacja rynku.
Podstawowe strategie marketingowe.
Maj

tek trwały i obrotowy przedsi

biorstwa.

ródła finansowania maj

tku trwałego i obrotowego.

Wynik finansowy przedsi

biorstwa.

Przepływy

rodków pieni

ęż

nych przedsi

biorstwa.

Elementy biznes planu.

wiczenia

••••

Analizowanie poda

y i popytu na towary i usługi optyczne.

••••

Analizowanie popytu i poda

y na rynku pracy w bran

y optycznej.

••••

Wypełnianie umów o prac

••••

Wypełnianie umów cywilnoprawnych.

••••

Wyszukiwanie praw i obowi

zków pracownika w kodeksie pracy.

••••

Wyszukiwanie praw i obowi

zków pracodawcy w kodeksie pracy.

••••

Wybieranie formy organizacyjno – prawnej przedsi

biorstwa.

••••

Sporz

dzanie

schematu

organizacyjnego

małego

zakładu

optycznego.

••••

Wybieranie formy opodatkowania działalno

ci gospodarczej.

••••

Wypełnianie dokumentów zwi

zanych z rejestracj

działalno

gospodarczej.

••••

Wypełnianie

dokumentów

podatkowych

ubezpieczeniowych

zwi

zanych z prowadzeniem działalno

ci gospodarczej.

••••

Identyfikowanie cech usług optycznych.

••••

Segmentacja rynku usług optycznych.

••••

Projektowanie marketingowej strategii działania małego zakładu
optycznego.

••••

Planowanie miesi

cznych kosztów stałych i zmiennych działalno

małego zakładu optycznego.

••••

Sporz

dzanie rocznego projektu promocji dla wybranego zakładu

optycznego z uwzgl

dnieniem kosztów jego wdro

enia.

••••

Ustalanie

rentowno

kapitału

własnego

przedsi

biorstwa

optycznego.

••••

Kalkulowanie cen sprzeda

y usług optycznych.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

••••

Obliczanie

przychodów,

kosztów

wyniku

finansowego

przedsi

biorstwa optycznego.

••••

Obliczanie podatku dochodowego od prowadzonej działalno

optycznej.

••••

Sporz

dzanie

zestawienia

przepływu

rodków

pieni

ęż

nych

przedsi

biorstwa optycznego.

••••

Sporz

dzanie biznes planu przedsi

biorstwa optycznego.

rodki dydaktyczne

Kodeksy pracy.
Kodeks etyki.
Akty prawne.
Wzory dokumentów.
Plansze, foliogramy, filmy dydaktyczne, specjalistyczne programy
komputerowe

dotycz

prowadzenia

działalno

gospodarczej

i sporz

dzania biznes planu.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz

zatrudnienia i prowadzenia działalno

ci gospodarczej na rynku usług

optycznych.

Podczas realizacji programu nale

y zwróci

uwag

na planowanie

kosztów

działalno

gospodarczej,

projektowanie

strategii

marketingowej, kalkulowanie cen sprzeda

y usług oraz sporz

dzanie

biznes planu. Szczególn

uwag

nale

y zwróci

na wypełnianie

dokumentów niezb

dnych w podejmowaniu zatrudnienia i prowadzeniu

działalno

ci gospodarczej.

W osi

gni

ciu zało

onych celów kształcenia du

e znaczenie ma

dobór metod nauczania. Program jednostki modułowej proponuje si

realizowa

z zastosowaniem aktywizuj

cych i praktycznych metod

nauczania: inscenizacji, metody przypadków, metody sytuacyjnej,
metody projektów oraz

wicze

praktycznych.

Szczególnej uwadze poleca si

metod

projektów, która daje

liwo

ść

doskonalenia i pogł

biania wiedzy, a tak

e planowania,

rozwi

zywania problemów, korzystania z ró

nych

ródeł informacji oraz

współpracy w zespole.

Podczas realizacji programu nauczania wskazane jest prezentowanie

filmów dydaktycznych oraz korzystanie ze specjalistycznych programów
komputerowych.

Program jednostki modułowej nale

y realizowa

w pracowniach

obsługi klienta i komputerowej. Zaj

cia nale

y prowadzi

w grupach do

15 osób podzielonych na 2-3 osobowe zespoły.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Praca w grupie pozwala na kształtowanie ponadzawodowych

umiej

tno

ci, takich jak: komunikowanie si

, zespołowe podejmowanie

decyzji, prezentowanie wykonanych prac.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie

okre

lonych kryteriów. W kryteriach oceniania nale

y uwzgl

dni

poziom

oraz

zakres

opanowania

przez

uczniów

wiadomo

i umiej

tno

ci wynikaj

cych ze szczegółowych celów kształcenia.

Systematyczne prowadzenie kontroli i oceny post

pów uczniów

umo

liwi nauczycielowi dostosowanie metod nauczania, organizacyjnych

form pracy oraz

rodków dydaktycznych do predyspozycji uczniów.

Osi

gni

cia uczniów mo

na ocenia

na podstawie: sprawdzianów

ustnych i pisemnych, testów osi

gni

ęć

szkolnych oraz obserwacji

uczniów podczas wykonywania

wicze

W procesie sprawdzania i oceniania osi

gni

ęć

uczniów nale

zwraca

uwag

na sporz

dzanie dokumentów niezb

dnych do

prowadzenia

działalno

gospodarczej,

planowanie

działa

marketingowych oraz sporz

dzanie biznes planu.

Podczas sprawdzania i oceniania projektów proponuje si

zwróci

uwag

na:

–

trafno

ść

koncepcji projektu,

–

dobór materiałów

ródłowych,

–

plan projektu,

–

podział zada

oraz stopie

zaanga

owania si

uczestników

w realizacj

projektu,

–

stopie

realizacji zamierzonych celów,

–

wykonanie i prezentacj

projektu.

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela,
poziom wykonania

wicze

oraz wykonanie i prezentacj

projektu.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[16].O1.03
Nawi

zywanie kontaktów społecznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

okre

rol

kultury organizacyjnej w przedsi

biorstwie,

–

uzasadni

znaczenie komunikacji interpersonalnej w tworzeniu

wła

ciwych stosunków w miejscu pracy,

–

wykorzysta

techniki komunikacji werbalnej i niewerbalnej w ró

nych

sytuacjach zawodowych,

–

zastosowa

techniki aktywnego słuchania w rozmowie z klientem,

–

rozpozna

objawy stresu,

–

zastosowa

techniki radzenia sobie ze stresem,

–

wyja

znaczenie zachowa

asertywnych,

–

zastosowa

techniki rozwi

zywania konfliktów,

–

zastosowa

ró

ne techniki negocjacji handlowych,

–

rozró

podstawowe typy klientów,

–

zidentyfikowa

klientów na podstawie ich zachowa

–

rozpozna

potrzeby klientów,

–

scharakteryzowa

etapy sprzeda

–

wyja

poj

cie normy etycznej oraz etyki zawodowej,

–

wyja

znaczenie etycznego post

powania dla budowania

prawidłowych relacji mi

dzy usługodawc

a usługobiorc

–

scharakteryzowa

cechy dobrego sprzedawcy,

–

wskaza

ródła aktów prawnych dotycz

cych praw konsumenta,

–

okre

zadania organizacji konsumenckich,

–

wskaza

prawa i obowi

zki konsumenta wynikaj

ce z otrzymanej

gwarancji,

–

zidentyfikowa

prawa przysługuj

ce klientowi z tytułu niezgodno

towaru z umow

lub ujawnienia si

wad w trakcie u

ytkowania

towaru,

–

scharakteryzowa

etapy post

powania reklamacyjnego,

–

przeprowadzi

post

powanie reklamacyjne.

2. Materiał nauczania

Kultura organizacyjna w przedsi

biorstwie.

Proces komunikowania si

Komunikacja werbalna i niewerbalna.
Techniki komunikacji.
Stres – istota zjawiska.
Sposoby przeciwdziałania stresowi.
Zachowania bierne, agresywne i asertywne.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Techniki negocjacji.
Sposoby rozwi

zywania konfliktów.

Typy i cechy osobowo

ci.

Typy klientów.
Systemy sensoryczne klientów.
Potrzeby klientów.
Etapy procesu sprzeda

Etyka zawodowa.
Przepisy prawa reguluj

ce ochron

praw konsumentów.

Organizacje zajmuj

ce si

ochron

praw konsumentów.

Post

powanie reklamacyjne.

wiczenia

••••

Charakteryzowanie

kultury

organizacyjnej

wybranego

przedsi

biorstwa optycznego.

••••

Stosowanie technik aktywnego słuchania w sytuacji symulowanej.

••••

Identyfikowanie czynników stresogennych.

••••

Rozpoznawanie i radzenie sobie z własnymi emocjami w kontaktach
z klientem w sytuacjach symulowanych.

••••

Stosowanie wybranej techniki rozwi

zywania konfliktów w sytuacji

symulowanej.

••••

Analizowanie zachowa

asertywnych i reagowanie na asertywno

ść

innych.

••••

Analizowanie zachowa

klientów ze wzgl

du na ich systemy

sensoryczne.

••••

Prowadzenie negocjacji handlowych w sytuacji symulowanej.

••••

Analizowanie potrzeb i zachowa

klientów bran

y optycznej.

••••

Konstruowanie pyta

słu

żą

cych rozpoznawaniu potrzeb klientów

bran

y optycznej.

••••

Prezentacja rozmów z ró

nymi typami klientów bran

y optycznej

w sytuacjach symulowanych.

••••

Charakteryzowanie etapów procesu sprzeda

y w przedsi

biorstwie

optycznym.

••••

Prezentacja wizerunku zawodowego optyka.

••••

Identyfikowanie praw konsumenta na podstawie analizy aktów
prawnych i rozporz

dze

••••

Wyszukiwanie regulacji ustawowych w zakresie bezpiecze

stwa

produktów wprowadzanych na rynek.

••••

Wypełnianie zgłoszenia reklamacyjnego.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne

Kodeks etyki zawodowej.
Akty prawne dotycz

ce praw konsumenta.

Wzory dokumentów reklamacyjnych.
Instrukcje i teksty przewodnie do

wicze

Filmy dydaktyczne dotycz

ce mowy ciała, autoprezentacji, asertywno

ci,

psychologii obsługi klienta, obsługi klienta przez telefon.
Programy na płytach CD: Profesjonalna obsługa klienta.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

nawi

zywania

kontaktów

interpersonalnych

oraz wła

ciwe rozpoznanie potrzeb i oczekiwa

klienta.

Podczas realizacji programu nale

y zwróci

uwag

na identyfikowanie

potrzeb i motywów post

powania klientów oraz na kształtowanie

zawodowego wizerunku optyka.

W procesie nauczania-uczenia si

zaleca si

stosowa

nast

puj

metody

nauczania:

dyskusj

dydaktyczn

inscenizacj

gry

dydaktyczne, metod

projektów i przewodniego tekstu oraz

wiczenia

praktyczne.

Metoda przewodniego tekstu wymaga przygotowania materiałów do

wykonania

wicze

, tj. pyta

prowadz

cych i formularzy do wypełnienia.

Proces dydaktyczny mo

na wzbogaci

prezentacjami multimedialnymi

oraz filmami dydaktycznymi dotycz

cymi ró

nych form treningu

umiej

tno

ci interpersonalnych przydatnych w zawodzie optyka.

Podczas realizacji programu wskazane jest, aby nauczyciel d

ąż

ył do

kształtowania nast

puj

cych postaw uczniów:

–

tolerancji i akceptacji zachowa

klientów,

–

odpowiedzialno

ci za skutki własnych zachowa

w kontakcie z drugim

człowiekiem,

–

asertywno

ci,

–

ąż

enia do profesjonalnego rozpoznawania potrzeb klientów.

Program jednostki modułowej nale

y realizowa

w pracowni

obsługi klienta oraz w pracowni komputerowej. Zaj

cia nale

y prowadzi

w grupach do 15 osób podzielonych na 2-3 osobowe zespoły.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie okre

lonych

kryteriów. W kryteriach oceniania nale

y uwzgl

dni

poziom oraz zakres

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

opanowania przez uczniów wiadomo

ci i umiej

tno

ci wynikaj

cych ze

szczegółowych celów kształcenia.

Systematyczne ocenianie post

pów ucznia motywuje do zdobywania

wiedzy, wpływa na kształtowanie dyscypliny, pracowito

ci, dokładno

ci,

sumienno

ci oraz odpowiedzialno

ci za wyniki pracy.

Osi

gni

cia uczniów nale

y ocenia

w zakresie zaplanowanych celów

kształcenia na podstawie:

–

ustnych sprawdzianów poziomu wiadomo

ci i umiej

tno

ci,

–

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

–

ukierunkowanej obserwacji czynno

ci ucznia podczas wykonywania

wicze

–

opracowanego projektu.

Obserwuj

c prac

uczniów podczas wykonywania zada

, nale

zwróci

uwag

na:

−

umiej

tno

ść

porozumiewania si

−

wykorzystanie teorii w praktyce,

−

postaw

i zachowanie na zaj

ciach,

−

stosowanie technik komunikacji werbalnej i niewerbalnej,

−

samoocen

uczniów.

Poprawno

ść

realizacji wykonywanych

wicze

nale

y ocenia

zarówno w trakcie, jak i po ich wykonaniu. Wskazane jest, aby
nauczyciel na bie

żą

co analizował popełniane bł

dy oraz zach

cał

uczniów do poszukiwania prawidłowych rozwi

Ocena po zako

czeniu realizacji programu nauczania powinna

uwzgl

dnia

wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela

sposobów sprawdzania osi

gni

ęć

ucznia.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Moduł 322[16].Z1

Techniczne podstawy zawodu

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

stosowa

arkusz kalkulacyjny do wykonania praktycznych oblicze

–

wykonywa

wykresy z zastosowaniem programu Excel,

–

korzysta

ze specjalistycznych programów do obsługi małej firmy,

–

tworzy

w programie AutoCAD szkice i rysunki elementów i urz

dze

optycznych,

–

posługiwa

instrukcjami oraz dokumentacj

techniczn

–

sporz

dza

dokumentacj

konstrukcyjn

i technologiczn

–

rozpoznawa

podstawowe elementy i układy elektryczne oraz

elektroniczne wchodz

ce w skład urz

dze

optycznych,

–

klasyfikowa

urz

dzenia

elektryczne

według

oznacze

klas

ochronno

ci,

–

rozró

nia

przewody stosowane w instalacjach elektrycznych,

–

dokonywa

pomiarów wielko

ci elektrycznych i interpretowa

ich wyniki,

–

rozpoznawa

zabezpieczenia ochronne stosowane w układach

zasilaj

cych i urz

dzeniach optycznych i optoelektronicznych,

–

ocenia

stan techniczny i prawidłowo

ść

działania elementów

urz

dze

elektrycznych, elektronicznych i optoelektronicznych

stosowanych w optyce,

–

okre

zasady

eksploatacji

przyrz

dów

optycznych

i optoelektronicznych,

–

organizowa

stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpiecze

stwa,

higieny i prawa pracy oraz ochrony przeciwpo

arowej.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

322[16].Z1.01

Stosowanie technologii informatycznych

322[16].Z1.02

Sporz

dzanie i czytanie dokumentacji

technicznej

322[16].Z1.03

ytkowanie maszyn, urz

dze

elektrycznych

i elektronicznych w optyce

Razem

216

3. Schemat układu jednostki modułowej

4. Literatura

Buksi

ski T., Szpecht A.: Rysunek techniczny. WSIP, Warszawa 2000

Chwaleba A., Poniweski M., Siedlecki A.: Metrologia elektryczna. WNT,
Warszawa 1996
Cie

lak H.: Testy i sprawdziany z rysunku technicznego. Teoria. Pomiar

dydaktyczny.

wiczenia sprawdzaj

ce. ITeE, Radom 1996

Czajewski J.: Podstawy metrologii elektrycznej. Oficyna Wydawnicza
Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2004
Czasopisma zawodowe
Dobrza

ski T.: Rysunek techniczny maszynowy. WNT, Warszawa 2001

Dusza J., Gortat G., Le

niawski A.: Podstawy miernictwa. PWN,

Warszawa 1998
Gurbiel E., Sysło M. i inni: Informatyka. Kształcenie w zakresie
rozszerzonym. WSiP, Warszawa 2006
Jaskulski A.: AutoCad 2005. MIKOM, Warszawa 2004
Kłosowski P., Grabowska A.: AutoCad 2000 i 2002 w

wiczeniach.

MIKOM, Warszawa 2002

322[16].Z1

Techniczne podstawy zawodu

322[16].Z1.01

Stosowanie technologii

informatycznych

322[16].Z1.02

Sporz

dzanie i czytanie

dokumentacji

technicznej

322[16].Z1.03

ytkowanie maszyn,

urz

dze

elektrycznych

i elektronicznych w optyce

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Kowalczyk G.: Excel 2000 PL –

wiczenia praktyczne. Helion, Warszawa

2000
Lewandowski T.:

wiczenia rysunkowe. WSiP, Warszawa 1999

Mały

poradnik

mechanika.

Wydawnictwo

Naukowo-Techniczne,

Warszawa 2005
Markiewicz H.: Instalacje elektryczne. Wydawnictwo Naukowo-
Techniczne, Warszawa 2000
Normy: PN; BN; ISO
Praca zbiorowa: Elektrotechnika i elektronika dla nieelektryków.
Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 2004
Rutkowski A.: Cz

ęś

ci maszyn. WSiP, Warszawa 1996

Szyma

ski J.: Budowa i monta

aparatury optycznej. WSiP, Warszawa

1997
Sierakowska M.: Edytor tekstu i arkusz kalkulacyjny dla zagubionych.
Wydawnictwo Pi

tek Trzynastego, Łód

1998

tek B.: Optoelektronika. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja

Kopernika, Toru

2000

Wykaz literatury nale

y aktualizowa

w miar

ukazywania si

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[16].Z1.01
Stosowanie technologii informatycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

zastosowa

arkusz kalkulacyjny do wykonania praktycznych oblicze

dotycz

cych „małej rachunkowo

ci”,

–

wykona

przy pomocy Excela wykres ilustruj

cy dane statystyczne,

odpowiednio go sformatowa

–

przygotowa

tekst do druku i wydrukowa

–

skorzysta

z typowych programów do obsługi małej firmy, salonu

optycznego,

–

stworzy

w programie AutoCAD rysunki techniczne zwi

zane

ze specyfik

zawodu optyka,

–

zmodyfikowa

schematy i rysunki techniczne w programie AutoCAD,

–

zastosowa

zasady ochrony praw autorskich,

–

skorzysta

z oprogramowania w j

zyku obcym,

–

wykorzysta

Internet jako

ródło informacji,

–

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpo

arowej.

2. Materiał nauczania

Arkusz kalkulacyjny.
Zastosowanie i mo

liwo

ci arkusza kalkulacyjnego Excel.

Program AutoCAD: funkcje i mo

liwo

ci programu, zasady pracy

z programem, podstawowe polecenia, warstwy, tworzenie rysunku
prototypowego, rysowanie figur, modyfikacje rysunku, wymiarowanie,
wprowadzanie tekstu, przygotowanie rysunku do druku i jego wydruk,
współpraca programu AutoCAD z innymi aplikacjami.
Specjalistyczne programy komputerowe do obsługi klienta w salonie
optycznym oraz do zarz

dzania przedsi

biorstwem optycznym:

programy do komputerowego doboru szkieł i oprawek okularowych do
typu twarzy klienta.
Praktyczne wykorzystanie Internetu: zaawansowane opcje wyszukiwania
internetowego – informacja a reklama, grupy dyskusyjne jako

ródło

informacji, sposoby pozyskiwania danych i grafiki z Internetu, zasady
etyczno-prawne korzystania z cudzej własno

ci intelektualnej.

Przepisy

bezpiecze

stwa

higieny

pracy

oraz

ochrony

przeciwpo

arowej.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wiczenia

••••

Tworzenie, modyfikowanie i zapisywanie danych w arkuszu
kalkulacyjnym MS Excel.

••••

Zastosowanie funkcji wbudowanych – obroty hurtowni.

••••

Obliczanie z zastosowaniem ró

nych typów adresowania, zło

onych

formuł oraz funkcji wbudowanych – plan spłaty kredytu.

••••

Wykonywanie i formatowanie wykresów danych statystycznych
przy pomocy arkusza kalkulacyjnego.

••••

Stosowanie komentarzy tekstowych do utworzonych obiektów
graficznych.

••••

Sprawdzanie, drukowanie i prezentowanie gotowych danych
z arkusza kalkulacyjnego.

••••

Wykorzystywanie przykładowych programów do zarz

dzania salonem

optycznym.

••••

Wykorzystywanie programów do prowadzenia ksi

gowo

ci małej

firmy.

••••

Tworzenie przykładowej listy klientów i zarz

dzanie ni

••••

Tworzenie w programie AutoCAD rysunków technicznych zwi

zanych

ze specyfik

zawodu optyka.

••••

Modyfikowanie rysunków istniej

cych, zapisywanie i tworzenie

własnych formatów w AutoCAD.

••••

Tworzenie

podstawowych

figur

geometrycznych

oraz

ich

modyfikowanie.

••••

Tworzenie obiektów 3D i przygotowanie rysunków do druku.

••••

Tworzenie dokumentacji technicznej przy u

yciu AutoCAD.

••••

Obsługiwanie poczty elektronicznej Outlook Express.

••••

Wyszukiwanie informacji w przegl

darce internetowej.

••••

Wykorzystywanie forum i grupy dyskusyjnej jako

ródła informacji

i opinii na dany temat.

rodki dydaktyczne

Instrukcje i teksty przewodnie do

wicze

Poradniki.
Program komputerowy AutoCAD.
Specjalistyczne programy komputerowe: do komputerowego doboru
szkieł, kształc

ce umiej

tno

ść

dobrania okularów do typu twarzy klienta,

do zarz

dzania pracowni

optyczn

, do obsługi małej firmy.

Ploter.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

ci stosowania technologii informatycznych w zawodzie optyka.

Podczas realizacji programu nale

y zwróci

uwag

na doskonalenie

umiej

tno

ci stosowania arkusza kalkulacyjnego do wykonywania

oblicze

przydatnych podczas obsługi salonu optycznego, jak równie

sporz

dzanie rysunków technicznych uwarunkowanych specyfik

zawodu optyka.

Do osi

gni

cia zało

onych celów kształcenia wskazane jest

stosowanie praktycznych metod nauczania, takich jak: pokaz
z instrukta

em, metoda przewodniego tekstu oraz

wiczenia praktyczne.

Podczas wykonywania

wicze

wskazane jest, aby nauczyciel

obserwował prac

uczniów oraz udzielał im konsultacji. Po zako

czeniu

wiczenia ucze

powinien przedstawi

uzyskane wyniki oraz dokona

ich interpretacji.

Realizacj

programu jednostki modułowej mo

e ułatwi

zastosowanie

specjalistycznych programów komputerowych.

Uczniowie powinni mie

liwo

ść

korzystania z ró

nych

ródeł

informacji: poradniki, materiały informacyjne, literatura zawodowa,
czasopisma specjalistyczne, zasoby Internetu.

Zaleca si

, aby doskonali

umiej

tno

ci uzyskiwania i analizowania

informacji pochodz

cych z Internetu. Szczególn

uwag

nale

y zwróci

na zagadnienia zwi

zane z przestrzeganiem praw autorskich

wykorzystywania

pozyskanych

wiadomo

własnych

opracowaniach zgodnie z obowi

zuj

cymi zasadami. Wskazane jest

równie

zwróci

uwag

uczniów na obcoj

zyczne wersje programów

komputerowych.

Program jednostki modułowej nale

y realizowa

w pracowni

komputerowej. Zaj

cia nale

y prowadzi

w grupach do 15 osób,

uczniowie powinni pracowa

indywidualnie, ka

dy przy swoim

stanowisku komputerowym.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie post

pów uczniów powinno odbywa

systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej
na podstawie kryteriów przedstawionych na pocz

tku zaj

ęć

. Kryteria

oceniania powinny uwzgl

dnia

poziom oraz zakres opanowania przez

uczniów wiadomo

ci i umiej

tno

ci zawartych w szczegółowych celach

kształcenia programu jednostki modułowej.

Systematyczne sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów dostarcza

nauczycielowi informacji o efektach jego pracy, o post

pach ucznia

w nauce oraz ułatwia zaplanowanie procesu kształcenia.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Osi

gni

cia uczniów nale

y ocenia

w zakresie zaplanowanych celów

kształcenia na podstawie:

–

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

–

ukierunkowanej obserwacji czynno

ci ucznia w trakcie wykonywania

wicze

W procesie sprawdzania i oceniania osi

gni

ęć

uczniów nale

zwraca

uwag

na zastosowanie arkusza kalkulacyjnego, wykorzystanie

programów do obsługi małej firmy i tworzenie rysunków technicznych
z zastosowaniem programu AutoCAD.

Ocena po zako

czeniu realizacji programu nauczania powinna

uwzgl

dnia

wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela

sposobów sprawdzania osi

gni

ęć

ucznia.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[16].Z1.02
Sporz

dzanie i czytanie dokumentacji technicznej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

rozró

rodzaje rysunków, zastosowa

podziałki i linie rysunkowe,

–

sporz

dzi

szkice i rysunki cz

ęś

ci maszyn,

–

sporz

dzi

szkice i rysunki elementów optycznych (soczewek,

pryzmatów, zwierciadeł),

–

oznaczy

stan powierzchni i powłok soczewek i pryzmatów,

–

oznaczy

tolerancj

wymiarow

oraz kształtu i poło

enia elementów

i urz

dze

optycznych,

–

sporz

dzi

rysunek schematyczny układu optycznego urz

dzenia

optoelektrycznego,

–

sporz

dzi

rysunki schematyczne prostych obwodów elektrycznych

i elektronicznych,

–

odczyta

symbole i oznaczenia na rysunkach schematycznych

urz

dze

optoelektronicznych,

–

odczyta

i zinterpretowa

zapisy konstrukcji na rysunkach

wykonawczych elementów optycznych,

–

odczyta

i zinterpretowa

zapisy konstrukcji na rysunkach

zło

eniowych urz

dze

optycznych,

–

zastosowa

oprogramowanie

AutoCAD

projektowania

dokumentacji technicznej,

–

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpo

arowej.

2. Materiał nauczania

Rodzaje i przeznaczenie rysunków technicznych.
Forma graficzna arkusza rysunkowego, jego opis, zastosowanie
podziałek i linii rysunkowych.
Porz

dkowe i szczegółowe zasady wymiarowania.

Zasady i technika wykonywania szkiców.
Konstrukcje geometryczne w rysunku technicznym.
Rysunki techniczne w formie schematów, rzutów aksonometrycznych
i prostok

tnych cz

ęś

ci urz

dze

optoelektronicznych.

Oznaczanie tolerancji wymiarowych, kształtu i poło

enia.

Oznaczanie stanu powierzchni oraz powłok.
Rysunki wykonawcze, zło

eniowe i schematyczne elementów i urz

dze

optycznych oraz optoelektronicznych.
Instrukcje i dokumentacje techniczne.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przepisy

bezpiecze

stwa

higieny

pracy

oraz

ochrony

przeciwpo

arowej.

wiczenia

••••

Wykonywanie szkiców oraz rysunków korpusów i opraw urz

dze

optycznych.

••••

Sporz

dzanie rysunków wykonawczych soczewek, pryzmatów, płytek

i zwierciadeł.

••••

Wykonywanie schematycznych rysunków układów optycznych.

••••

Wykonywanie

schematycznych

rysunków

prostych

układów

elektrycznych i elektronicznych.

••••

Rozpoznawanie elementów optycznych i cz

ęś

ci urz

dze

aparatury

optoelektronicznych na podstawie rysunków wykonawczych.

••••

Czytanie rysunków zło

eniowych układów optycznych i mechanizmów

urz

dze

optoelektronicznych.

••••

Odczytywanie symboli i oznacze

stosowanych w rysunkach

schematycznych układów optycznych.

••••

Odczytywanie symboli i oznacze

stosowanych w rysunkach

schematycznych układów elektrycznych i elektronicznych.

rodki dydaktyczne

Plansze, tablice, foliogramy dotycz

ce rysunku technicznego.

Zestawy norm: PN-EN; BN; ISO.
Przykładowe dokumentacje techniczne cz

ęś

ci maszyn elementów

optycznych i urz

dze

optycznych.

Modele cz

ęś

ci maszyn i urz

dze

elementów optycznych.

Zestawy typowych cz

ęś

ci maszyn i elementów optycznych.

Programy komputerowe do sporz

dzania dokumentacji technicznych.

5. Wskazówki metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz

sporz

dzania szkiców i rysunków elementów optycznych, sporz

dzania

rysunku

schematycznego

układu

optycznego

urz

dzenia

optoelektrycznego oraz odczytywania symboli i oznacze

na rysunkach

schematycznych urz

dze

optoelektronicznych.

Zaleca si

, aby podczas realizacji programu nauczania stosowa

praktyczne metody nauczania, takie jak: pokaz z obja

nieniem, metoda

przewodniego tekstu oraz

wiczenia praktyczne.

Nauczyciel

powinien

przygotowa

materiały

potrzebne

wykonywania

wicze

, takie jak: teksty przewodnie, instrukcje.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Podczas wykonywania

wicze

nale

y zwraca

szczególn

uwag

kształtowanie postaw przydatnych w zawodzie optyka, takich jak:
dokładno

ść

, staranno

ść

, rzetelno

ść

oraz uczciwo

ść

wiczenia zamieszczone w programie jednostki modułowej stanowi

propozycj

, któr

na wykorzysta

w czasie zaj

ęć

. Nauczyciel mo

zaplanowa

inne

wiczenia o zró

nicowanym stopniu trudno

ci,

dostosowuj

c ich zakres i poziom do potrzeb edukacyjnych uczniów oraz

wyposa

enia pracowni.

Program jednostki modułowej nale

y realizowa

w pracowni

komputerowej. Zaj

cia nale

y prowadzi

w grupach do 15 osób,

uczniowie powinni pracowa

indywidualnie.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów nale

y prowadzi

systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej,
na podstawie kryteriów przedstawionych na pocz

tku zaj

ęć

. Kryteria

oceniania powinny uwzgl

dnia

poziom oraz zakres opanowania przez

uczniów wiadomo

ci i umiej

tno

ci zawartych w szczegółowych celach

kształcenia programu jednostki modułowej.

Do sprawdzenia osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów mo

na zastosowa

sprawdziany ustne, testy pisemne z zadaniami zamkni

tymi i otwartymi,

ukierunkowan

obserwacj

czynno

ci uczniów podczas wykonywania

wicze

Podczas kontroli i oceny osi

gni

ęć

uczniów nale

y zwraca

uwag

umiej

tno

ść

operowania

zdobyt

wiedz

merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, stosowanie poj

ęć

technicznych i wnioskowanie.

Ocena po zako

czeniu realizacji programu nauczania powinna

uwzgl

dnia

wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela

sposobów sprawdzania osi

gni

ęć

ucznia.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[16].Z1.03
U

ytkowanie maszyn, urz

dze

elektrycznych

i elektronicznych w optyce

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

okre

podstawowe jednostki miar w fizyce i elektrotechnice,

–

zastosowa

i zinterpretowa

podstawowe prawa elektrotechniki,

–

rozpozna

podstawowe elementy i układy elektryczne i elektroniczne

wchodz

ce w skład urz

dze

stosowanych w optyce,

–

zidentyfikowa

urz

dzenia, w których stosowane s

elementy

optoelektroniczne

szczególnym

uwzgl

dnieniem

techniki

laserowej,

–

wyja

budow

, zasad

działania i zastosowanie podstawowych

elementów, przyrz

dów, urz

dze

i układów elektronicznych oraz

optoelektronicznych,

–

odczyta

dokumentacj

techniczn

dotycz

sprz

tu elektrycznego,

elektronicznego i optoelektronicznego,

–

rozró

i sklasyfikowa

urz

dzenia elektryczne i energetyczne

według oznacze

klas ochronno

ci,

–

zidentyfikowa

rodzaje

rodków

ochrony

przed

dotykiem

bezpo

rednim i po

rednim,

–

rozpozna

zabezpieczenia ochronne, przeci

ąż

eniowe, zwarciowe,

przeci

ąż

eniowo-zwarciowe oraz cieplne stosowane w układach

zasilaj

cych i urz

dzeniach optycznych i optoelektronicznych,

–

sprawdzi

poprawno

ść

wł

czenia i działania sprz

tu elektrycznego,

elektronicznego, optycznego i optoelektronicznego,

–

posłu

podstawowym sprz

tem ochronnym niskiego napi

cia

i przyrz

dami pomiarowymi stosowanymi w elektrotechnice,

–

zmierzy

podstawowe wielko

ci elektryczne i nieelektryczne

miernikami

elektrycznymi

oraz

elektronicznymi

przyrz

dami

pomiarowymi,

–

oceni

stan techniczny i prawidłowo

ść

działania elementów

i urz

dze

elektrycznych, elektronicznych i optoelektronicznych

stosowanych w optyce,

–

wymieni

uszkodzone elementy elektryczne oraz elektroniczne

i podzespoły wchodz

ce w skład urz

dze

optycznych,

–

oceni

na podstawie obserwacji i pomiarów poprawno

ść

działania

elementu, podzespołu, przyrz

du oraz urz

dzenia optycznego

i optoelektronicznego,

–

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpo

arowej.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Materiał nauczania

Podstawowe poj

cia i jednostki miar.

Symbole i oznaczenia stosowane w elektrotechnice i elektronice.

Podstawowe zjawiska i prawa elektrotechniki.
Obwód elektryczny jednofazowy i trójfazowy pr

du sinusoidalnego.

Podstawowe przyrz

dy półprzewodnikowe i optoelektroniczne.

Lasery, modulatory

wiatła,

wiatłowody i detektory

wiatła.

Budowa działanie i zastosowanie urz

dze

elektronicznych analogowych

i cyfrowych.
Klasyfikowanie urz

dze

elektrycznych według okre

lonych kryteriów.

Przewody w instalacjach elektrycznych.
Pomiary podstawowych wielko

ci elektrycznych i nieelektrycznych

metodami elektrycznymi.
Zasady

wymiany

elementów

podzespołów

elektrycznych

i elektronicznych wchodz

cych w skład przyrz

dów optycznych.

Zasady prawidłowego wł

czania i eksploatacji sprz

tu elektrycznego

i elektronicznego stosowanego w optyce.
Ochrona przed dotykiem po

rednim i bezpo

rednim. Ochrona

przeciwpora

eniowa przed pr

dem przet

ęż

eniowym.

Przepisy

bezpiecze

stwa

higieny

pracy

oraz

ochrony

przeciwpo

arowej.

wiczenia

••••

Przeliczanie jednostek stosowanych w układzie SI oraz zamiana
jednostek podstawowych na wielokrotne i podwielokrotne.

••••

Obliczanie napi

cia i nat

ęż

enia pr

du, rezystancji, rozpływu pr

dów,

spadków napi

ęć

, mocy prostych i rozgał

zionych obwodów

elektrycznych.

••••

Rozpoznawanie

elementów

elektrycznych,

elektronicznych

i optoelektronicznych po wygl

dzie i symbolach graficznych.

••••

Rozpoznawanie

oznacze

elementów

przyrz

dów

półprzewodnikowych na podstawie kart katalogowych.

••••

Rozpoznawanie elementów na schemacie urz

dzenia, odczytywanie

danych technicznych urz

dzenia z dokumentacji technicznej.

••••

Rozpoznawanie na podstawie oznacze

: zacisku ochronnego, izolacji

podwójnej, napi

cia SELV i PELV.

••••

Rozpoznawanie przewodów fazowych, ochronnych, ochronno-
neutralnych, uziemiaj

cych, po symbolach, kodach barwnych i kodach

alfanumerycznych.

••••

Rozpoznawanie

osłon

obudów

wzgl

du na

ochron

przed dotkni

ciem i przed dostaniem si

ciał stałych oraz wody.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

••••

Rozpoznawanie

zabezpiecze

przeci

ąż

eniowych,

zwarciowych,

przeci

ąż

eniowo-zwarciowych, nadmiarowych, ró

nicowopr

dowych

stosowanych w zabezpieczeniach urz

dze

zasilaj

cych.

••••

czenie przewodów fazowych, neutralnych i ochronnych do gniazd

i wtyków jednofazowych, trójfazowych i opraw o

wietleniowych.

••••

Obsługiwanie dwubiegunowego i jednobiegunowego wska

nika

napi

cia,

woltomierza,

amperomierza,

omomierza,

miernika

uniwersalnego, multimetru cyfrowego.

••••

Sprawdzanie i kontrola poprawno

ci działania podstawowych

elementów,

urz

dze

elektrycznych,

elektronicznych

i optoelektronicznych z wykorzystaniem miernika uniwersalnego lub
multimetru elektronicznego.

••••

czenie układów pomiarowych do pomiaru wielko

ci elektrycznych

i nieelektrycznych metodami elektrycznym

••••

Badanie działania urz

dze

stosowanych w optyce na podstawie

pomiarów ich parametrów.

••••

Wykonywanie czynno

ci zwi

zanych z konserwacj

, sprawdzaniem

działania, regulacj

sprz

tu i urz

dze

elektrycznych, elektronicznych

i optoelektronicznych stosowanych w optyce.

rodki dydaktyczne

Tablice ilustruj

ce wielko

ci fizyczne.

Normy, katalogi.
Foliogramy i prezentacje multimedialne.
Dokumentacje techniczne.
Elementy i układy elektryczne i elektroniczne.
Stanowiska pomiarowe i trena

ery.

Przewody, gniazda wtykowe, wtyki, oprawy o

wietleniowe.

Wska

niki napi

cia, przyrz

dy pomiarowe, narz

dzia stosowane

w serwisowaniu urz

dze

Stanowiska do bada

Urz

dzenia elektryczne, elektroniczne i optoelektroniczne.

Zabezpieczenia ochronne, przeci

ąż

eniowe, zwarciowe i cieplne.

rodki ochrony indywidualnej.

Apteczka pierwszej pomocy.

5. Wskazówki metodyczne do realizacji jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz

budowy oraz zasad działania, u

ytkowania i zastosowania maszyn

i urz

dze

elektrycznych i elektronicznych w optyce.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W procesie nauczania-uczenia si

powinny znale

źć

zastosowanie

aktywizuj

ce i praktyczne metody nauczania, takie jak: dyskusja

dydaktyczna - metaplan, metoda przewodniego tekstu oraz

wiczenia

praktyczne.

Wskazane jest, aby przed rozpocz

ciem

wicze

nauczyciel zapoznał

uczniów z obsług

przyrz

dów i urz

dze

wykorzystywanych podczas

bada

Metoda przewodniego tekstu wymaga przygotowania materiałów do

wykonania

wicze

, tj. pyta

prowadz

cych i formularzy do wypełniania.

Uczniowie w oparciu o pytania prowadz

ce zawarte w tek

cie

przewodnim lub instrukcji do

wicze

oraz korzystaj

c z materiałów

ródłowych planuj

przebieg bada

, organizuj

stanowisko pracy

i wykonuj

postawione przed nimi zadania. Podczas wykonywania

wicze

wskazane jest, aby nauczyciel obserwował prac

uczniów oraz

udzielał im konsultacji. Po zako

czeniu

wiczenia ucze

powinien

przedstawi

uzyskane wyniki oraz dokona

ich interpretacji.

Program jednostki modułowej nale

y realizowa

w pracowni

elektronicznej. Zaj

cia nale

y prowadzi

w grupach do 15 osób

podzielonych na 2-4 osobowe zespoły.

Praca zespołowa uczy współpracy z zespołem oraz wspólnego

podejmowania decyzji i rozwi

zywania problemów.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów nale

y prowadzi

systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej,
na podstawie kryteriów przedstawionych na pocz

tku zaj

ęć

. Kryteria

oceniania powinny uwzgl

dnia

poziom oraz zakres opanowania przez

uczniów wiadomo

ci i umiej

tno

ci zawartych w szczegółowych celach

kształcenia programu jednostki modułowej.

Systematyczne prowadzenie kontroli i oceny post

pów uczniów

umo

liwia korygowanie stosowanych metod nauczania oraz form

organizacyjnych pracy uczniów.

Osi

gni

cia uczniów mo

na ocenia

na podstawie: sprawdzianów

ustnych i pisemnych, testów osi

gni

ęć

szkolnych oraz obserwacji

uczniów podczas wykonywania

wicze

Podczas kontroli i oceny osi

gni

ęć

uczniów przeprowadzanej

w formie ustnej nale

y zwraca

uwag

na umiej

tno

ść

operowania

zdobyt

wiedz

, merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, stosowanie poj

ęć

technicznych, poprawno

ść

wnioskowania.

Umiej

tno

ci praktyczne uczniów proponuje si

sprawdzi

poprzez

obserwacj

czynno

ci wykonywanych w trakcie realizacji

wicze

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz
poziom wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Moduł 322[16].Z2
Optyka

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

interpretowa

prawa optyki geometrycznej i fizycznej,

−

wykonywa

podstawowe obliczenia optyczne,

−

stosowa

terminologi

dotycz

zjawisk optycznych oraz budowy

i wła

ciwo

ci układów optycznych,

−

rozró

nia

elementy optyczne i ich układy,

−

wyja

nia

budow

i działanie urz

dze

i przyrz

dów optycznych

i optoelektronicznych,

−

charakteryzowa

metody wytwarzania elementów optycznych,

−

ocenia

jako

ść

materiałów i elementów optycznych,

−

charakteryzowa

surowce do produkcji elementów optycznych,

−

projektowa

elementy i układy optyczne,

−

stosowa

urz

dzenia

układy

optyczne

zgodnie

ich

przeznaczeniem,

−

organizowa

stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpiecze

stwa

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

arowej.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

322[16].Z2.01 Ocena jako

ci i stosowanie materiałów

optycznych

322[16].Z2.02 Projektowanie elementów i układów optycznych

126

322[16].Z2.03 Stosowanie urz

dze

, przyrz

dów optycznych

i optoelektronicznych.

108

Razem

288

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Hanc T.: Pomiary optyczne. WNT, Warszawa 1964
Hein A., Sidorowicz A., Wagnerowski T.: Oko i okulary. WPLiS,
Warszawa 1966
Jó

wicki R.: Optyka instrumentalna. WNT, Warszawa 1970

Krawcow J., A., Orłow J., I.: Optyka geometryczna o

rodków

jednorodnych. WNT, Warszawa 1993
Mały Poradnik Mechanika. WNT, Warszawa 2005
Meyer-Arendt J., R.: Wst

p do optyki. PWN, Warszawa 1977

Nowak T., Zaj

c M.: Optyka – kurs elementarny. Oficyna Wydawnicza

Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1998
Polska Norma - Optyka i przyrz

dy optyczne, Optyka oftalmiczna.

Wydawnictwo PKN, Warszawa
R

czkowski B.: BHP w praktyce. Odidz, Gda

sk 2004

Sojecki A.: Optyka. WSiP Warszawa 1997
Szyma

ski J.: Budowa i monta

aparatury optycznej. WSiP, Warszawa,

Teicher G.: Fototechnika. WNT, Warszawa 1982
Wagnerowski T.: Optyka praktyczna, PWT, Warszawa
Zaj

c M.: Optyka okularowa. Dolno

skie Wydawnictwo Edukacyjne,

Wrocław 2003.
Zi

tek B.: Optoelektronika. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja

Kopernika, Toru

2005

Zawodowe czasopisma.

Wykaz literatury nale

y aktualizowa

w miar

ukazywania si

nowych

pozycji wydawniczych.

322[16].Z2

Optyka

322[16].Z2.02

Projektowanie elementów i układów

optycznych

322[16].Z2.03

Stosowanie urz

dze

, przyrz

dów

optycznych i optoelektronicznych.

322[16].Z2.01

Ocena jako

ci i stosowanie

materiałów

optycznych

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[16].Z2.01
Ocena jako

ci i stosowanie materiałów optycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

rozró

materiały optyczne,

–

oceni

przydatno

ść

materiału

optycznego

projektowania

elementów optycznych,

–

scharakteryzowa

surowce stosowane do wytopu szkła optycznego,

–

wyja

metody wytwarzania materiałów optycznych,

–

okre

najwa

niejsze parametry materiałów optycznych,

–

rozpozna

wady wyst

puj

ce w materiałach optycznych i poda

sposoby ich wykrywania,

–

przedstawi

metody i okre

warunki prawidłowego ci

cia szkła,

–

scharakteryzowa

budow

narz

dzi do obróbki szkła,

–

zastosowa

proszki

cierne w zale

ci od ich wła

ciwo

ci,

–

scharakteryzowa

budow

narz

dzi do obróbki tworzyw sztucznych,

–

zastosowa

tworzywo sztuczne do wyrobu okre

lonych elementów

optycznych,

–

porówna

wła

ciwo

ci mechaniczne i optyczne szkła mineralnego

i tworzyw organicznych,

–

okre

warunki sklejania elementów optycznych,

–

dobra

klej do szkła zale

nie od jego wła

ciwo

ci,

–

zastosowa

metody utwardzania tworzyw sztucznych,

–

okre

wła

ciwo

ci powłok antyrefleksyjnych,

–

wyja

budow

i działanie filtrów polaryzacyjnych,

–

okre

warunki prawidłowego powlekania pró

niowego,

–

scharakteryzowa

materiały fotochromowe,

–

zmierzy

współczynnik załamania i dyspersji materiału optycznego,

–

oceni

jako

ść

barwienia materiałów optycznych,

–

zastosowa

materiały barwione i fototropowe,

–

zorganizowa

stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpiecze

stwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska.

2. Materiał nauczania

Rodzaje, wła

ciwo

ci, sposoby wytwarzania i obróbki materiałów

optycznych.
Rodzaje klejów do materiałów optycznych, ich wła

ciwo

ci, warunki

sklejania.
Powłoki cienkowarstwowe – rodzaje i wła

ciwo

ci powłok, metody

nakładania i prawidłowego powlekania, zastosowanie powłok.
Filtry polaryzacyjne – ich wła

ciwo

ci i zastosowanie.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Metody barwienia materiałów mineralnych i organicznych.
Zastosowanie materiałów barwionych, materiały fototropowe.
Organizacja stanowiska pracy zgodnie z zasadami bezpiecze

stwa

i higieny pracy, ochron

przeciwpo

arow

i ochron

rodowiska.

wiczenia

••••

Wykonywanie pomiarów współczynnika załamania i dyspersji ró

nymi

metodami.

••••

Wykrywanie i ocena wad wyst

puj

cych w materiałach optycznych

cherzyki i wtr

cenia stałe, zabarwienie, dwójłomno

ść

, smu

ysto

ść

oraz napr

ęż

enia).

••••

Porównywanie wła

ciwo

ci elementów wykonanych ze szkła

mineralnego

tworzyw

sztucznych

sto

ść

odporno

ść

cieranie, dyspersja).

••••

Porównywanie

gotowych

elementów

barwionych

masie

i powierzchniowo.

••••

Dokonywanie oceny jako

ci sklejania elementów optycznych, kontrola

sklejonych zespołów.

rodki dydaktyczne

Normy i katalogi.
Foliogramy, plansze, komputerowe programy specjalistyczne, filmy
dydaktyczne.
Zestaw półfabrykatów i elementów optycznych wykonanych z ró

nych

materiałów: prasówki soczewek ze szkła mineralnego i tworzyw
sztucznych, soczewki sferyczne, toryczne, asferyczne i progresywne
mineralne i organiczne, ró

ne typy pryzmatów, płytki płasko-równoległe,

zwierciadła, soczewki z ró

nego typu powłokami.

Elementy klejone, próbki klejów.
Półfabrykaty z wadami materiałowymi.
Zestawy narz

dzi do obróbki mechanicznej szkła mineralnego i tworzyw

sztucznych.
Przyrz

dy pomiarowo-kontrolne: polaryskop, cienioskop, lupa.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

ci oceny jako

ci materiałów optycznych oraz ich wła

ciwe

stosowanie.

Podczas realizacji programu nale

y zwróci

uwag

na metody

wytwarzania materiałów optycznych, warunki sklejania elementów
optycznych, a tak

e ocen

jako

ci barwienia materiałów optycznych.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W procesie kształcenia zaleca si

stosowa

aktywizuj

ce oraz

praktyczne metody nauczania: dyskusj

dydaktyczn

, metod

projektów,

metod

przewodniego tekstu oraz

wiczenia praktyczne.

Szczególnej uwadze poleca si

metod

projektów, która daje

liwo

ść

doskonalenia i pogł

biania wiedzy, a tak

e planowania,

rozwi

zywania problemów, korzystania z ró

nych

ródeł informacji oraz

doskonali współprac

w zespole.

Wskazane jest, aby uczniowie korzystali z ró

nych

ródeł informacji,

takich jak:

teksty przewodnie, instrukcje, literatura zawodowa,

czasopisma specjalistyczne, poradniki, zasoby Internetu.

Dla ułatwienia zrozumienia realizowanych tre

ci kształcenia wskazane

jest prezentowanie filmów dydaktycznych oraz organizowanie wycieczek
dydaktycznych do firm i przedsi

biorstw produkuj

cych elementy

optyczne ze szkła mineralnego oraz materiałów organicznych. Uczniowie
b

mieli mo

liwo

ść

zapozna

z ró

nymi materiałami stosowanymi

w optyce, a tak

e z metodami ich wytwarzania i obróbki jak równie

metodami

utwardzania

tworzyw

sztucznych,

ich

barwienia

i uszlachetniania powierzchniowego.

Zaj

cia powinny odbywa

w pracowni technologicznej w grupie do

15 osób. Zaleca si

prowadzenie

wicze

w zespołach 2-4 osobowych.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie

okre

lonych kryteriów. W kryteriach oceniania nale

y uwzgl

dni

poziom

oraz zakres opanowania przez uczniów wiadomo

ci i umiej

tno

wynikaj

cych ze szczegółowych celów kształcenia.

W procesie sprawdzania i oceniania osi

gni

ęć

uczniów nale

zwraca

uwag

na:

−

rozró

nianie materiałów optycznych ze wzgl

du na ich wła

ciwo

mechaniczne i optyczne,

−

ocen

jako

ci materiałów na podstawie obowi

zuj

cych norm,

−

klasyfikacj

powłok

antyrefleksyjnych

ocen

ich

jako

w zale

ci od liczby warstw,

−

stosowanie prawidłowego nazewnictwa dotycz

cego materiałów

optycznych.
W trakcie realizacji programu jednostki modułowej nale

y ocenia

osi

gni

cia

uczniów

podstawie:

sprawdzianów

ustnych,

sprawdzianów

pisemnych,

ukierunkowanej

obserwacji

czynno

uczniów podczas wykonywania

wicze

oraz testów osi

gni

ęć

szkolnych.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sprawdzanie wiadomo

ci teoretycznych niezb

dnych do realizacji

czynno

ci praktycznych mo

na przeprowadza

za pomoc

testów

pisemnych otwartych lub zamkni

tych, a tak

e wypowiedzi ustnych.

Umiej

tno

ci praktyczne proponuje si

sprawdza

przez obserwacj

czynno

ci wykonywanych w trakcie realizacji

wicze

. Kryteria słu

żą

do oceny poziomu opanowania umiej

tno

ci praktycznych powinny

uwzgl

dnia

–

organizowanie stanowiska pracy,

–

dobieranie przyrz

dów kontrolnych i pomiarowych,

–

wykonywanie pomiarów,

–

interpretowanie wyników,

–

umiej

tno

ść

korzystania z norm i katalogów,

–

przestrzeganie zasad bezpiecze

stwa i higieny pracy podczas

wicze

Ocena po zako

czeniu realizacji programu nauczania powinna

uwzgl

dnia

wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela

sposobów sprawdzania osi

gni

ęć

ucznia.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[16]Z2.02
Projektowanie elementów i układów optycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

zinterpretowa

prawa optyki geometrycznej,

−

scharakteryzowa

rodki optyczne,

−

wyznaczy

rozkład cienia w zale

ci od wielko

ci i odległo

ródła

wiatła,

−

zinterpretowa

zjawiska optyczne zachodz

ce na granicy dwu

rodków (załamanie, odbicie zewn

trzne i wewn

trzne),

−

rozró

rodzaje powierzchni odbijaj

cych

wiatło pod wzgl

dem

kształtu i wła

ciwo

ci,

−

wyznaczy

obraz w zwierciadle płaskim,

−

wyznaczy

drog

wiatła przez układy zwierciadeł płaskich,

−

wyznaczy

obrazy w zwierciadłach sferycznych,

−

zastosowa

terminologi

dotycz

zwierciadeł sferycznych,

−

zastosowa

zjawisko całkowitego wewn

trznego odbicia,

−

zaprojektowa

płytk

płasko - równoległ

w zale

ci od jej roli

w układzie optycznym,

−

zaprojektowa

pryzmat o zało

onych wła

ciwo

ciach,

−

okre

i przeanalizowa

skład widma promieniowania

wietlnego

na podstawie jego dyspersji,

−

wyznaczy

bieg

wiatła przez powierzchnie kuliste (soczewki

i ich układy),

−

wyznaczy

obrazy w soczewkach sferycznych,

−

okre

moc soczewek i ich układów,

−

scharakteryzowa

układy optyczne ró

nych urz

dze

−

wyznaczy

gabaryty układów optycznych (apretury i

renice),

−

scharakteryzowa

bł

dy odwzorowania w układach optycznych

i okre

przyczyny ich powstawania (aberracje),

−

zdefiniowa

parametry ruchu falowego,

−

dokona

pomiaru wielko

ci fizycznych metodami interferencyjnymi,

−

zastosowa

zjawisko interferencji do pomiarów i projektowania

cienkich warstw,

−

zinterpretowa

obrazy widm dyfrakcyjnych,

−

zaprojektowa

siatk

dyfrakcyjn

pod k

tem jej parametrów

i zastosowania,

−

zastosowa

układy do obserwacji w

wietle spolaryzowanym,

−

zaprojektowa

parametry

wietlenia

ródeł

wiatła

z zastosowaniem jednostek fotometrycznych,

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

zastosowa

układy do holograficznej rejestracji i odczytywania

obrazów,

2. Materiał nauczania

Podstawowe prawa optyki geometrycznej (prostoliniowe rozchodzenie,
odbicie i załamanie

wiatła).

Wła

ciwo

ci o

rodków optycznych. Ciemnia optyczna. Zjawisko cienia.

Zwierciadła płaskie, podwójne, sferyczne (terminologia, powstawanie
obrazów). Rodzaje powierzchni odbijaj

cych.

Całkowite wewn

trzne odbicie. Optyka włókien.

Płytki płasko – równoległe – zastosowanie.
Pryzmaty – rodzaje pryzmatów i ich parametry (kliny, odchylaj

i całkowicie odbijaj

ce).

Dyspersja. Dyspersja

rednia, wzgl

dna, liczba Abbego. Dyspersja

anormalna. Spektrometria.
Załamanie

wiatła na pojedynczej powierzchni kulistej – poj

cia

podstawowe. Moc pojedynczej powierzchni. Definicja skolimowania
wi

zki. Reguły znaków.

Soczewki – podział ze wzgl

du na kształt powierzchni (sferyczne,

asferyczne, cylindryczne, sfero-cylindryczne).
Soczewki cienkie - układy soczewek. Powi

kszenia, przeogniskowanie,

gł

bia ostro

ci.

Soczewki grube i ich układy - obliczanie parametrów, teoria punktów
kardynalnych. Metody wyznaczania ogniskowych. Apertury i

renice.

Aberracje.
Schematy układów przyrz

dów optycznych – lunet, mikroskopów,

kolimatorów, autokolimatorów, aparatów fotograficznych i projekcyjnych,
dalmierzy.
Falowa

natura

wiatła.

Definicje

ruchu

falowego

Widmo

fal

elektromagnetycznych.
Interferencja. Superpozycja fal. Definicja drogi optycznej. Do

wiadczenie

Thomasa Younga. Ogólne warunki interferencji. Interferometria (typy
interferometrów i ich zastosowanie).
Interferencja przy wielokrotnych odbiciach. Interferencja w cienkich
warstwach. Barwy interferencyjne. Pier

cienie Newtona. Warstwy

przeciwodblaskowe. Filtry interferencyjne.
Dyfrakcja. Siatki dyfrakcyjne. Widma dyfrakcyjne. Rodzaje siatek i ich
zastosowanie.
Polaryzacja

wiatła. Typy polaryzacji. Sposoby otrzymywania

wiatła

spolaryzowanego.

Polaryzacja

interferencja.

Analiza

wiatła

o nieznanej polaryzacji. Płytka

wier

falowa.

Fotometria. Fotometria obiektywna i subiektywna. Podstawowe poj

cia

i definicje. O

wietlenie. Fotometry.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Holografia. Istota i zastosowanie. Wykonywanie i odtwarzanie
hologramów.

wiczenia

••••

Obliczanie

towych

wielko

obserwowanych

przedmiotów

i wyznaczanie biegu

wiatła w układach zwierciadeł płaskich

i sferycznych.

••••

Wyliczanie warto

ci dyspersji

redniej, wzgl

dnej i liczby Abbego

na podstawie podanych parametrów o

rodka optycznego.

••••

Obliczanie warto

ci k

towej i szeroko

ci widma dyspersyjnego przy

przej

ciu

wiatła przez granic

rodków optycznych, pryzmat

rozszczepiaj

cy lub płytk

płasko- równoległ

••••

Obliczanie mocy powierzchni kulistych, soczewek oraz ich układów,

••••

Wyznaczanie poło

enia obrazów tworzonych przez soczewki

i ich układy.

••••

Zestawianie modeli podstawowych przyrz

dów optycznych (lupa,

luneta, mikroskop).

••••

Interpretowanie układów pr

ąż

ków obserwowanych w trakcie

przeprowadzania pomiarów metodami interferencyjnymi.

••••

Obliczanie parametrów warstw przeciwodblaskowych.

••••

Obliczanie o

wietlenia na podstawie odległo

ci i parametrów

ródeł

wiatła.

rodki dydaktyczne

Urz

dzenia i elementy optyczne: soczewki, pryzmaty, płytki płasko-

równoległe, zwierciadła, filtry barwne,

wiatłomierze, laser.

Ława optyczna z wyposa

eniem i przyrz

dami justerskimi.

Polskie Normy.
Dokumentacja techniczna dotycz

ca elementów optycznych.

Foliogramy, specjalistyczne programy komputerowe, filmy dydaktyczne.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz

projektowania elementów i układów optycznych.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej szczególn

uwag

nale

y zwróci

na budow

, zasady działania i wła

ciwo

ci elementów

optycznych i ich układów.

Do osi

gni

cia zało

onych celów kształcenia wskazane jest

stosowanie aktywizuj

cych i praktycznych metod nauczania, takich jak:

metoda metaplanu, projektów, przewodniego tekstu oraz

wicze

praktycznych.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Metoda przewodniego tekstu wymaga przygotowania materiałów do

wykonania

wicze

, tj. pyta

prowadz

cych i formularzy do wypełniania.

Uczniowie w oparciu o pytania prowadz

ce zawarte w tek

cie

przewodnim lub instrukcji do

wicze

oraz korzystaj

c z materiałów

ródłowych

planuj

prac

organizuj

stanowisko

pracy

i wykonuj

postawione przed nimi zadania. Podczas wykonywania

wicze

wskazane jest, aby nauczyciel obserwował prac

uczniów oraz

udzielał im konsultacji. Po zako

czeniu

wiczenia ucze

powinien

przedstawi

uzyskane wyniki oraz dokona

ich interpretacji.

Przykładowe

wiczenia zamieszczone w programie jednostki

modułowej stanowi

propozycj

do wykorzystania przez nauczyciela.

Zakres

wicze

e by

rozszerzony w zale

ci od potrzeb

edukacyjnych i mo

liwo

ci szkoły.

Zaleca si

organizowanie wycieczek do zakładów usługowych

optycznych w celu poznania stosowanych materiałów oraz rzeczywistych
warunków pracy, a tak

e prezentowanie filmów dydaktycznych

i wykorzystywanie specjalistycznych programów komputerowych.

Program jednostki modułowej nale

y realizowa

w pracowni

technologicznej.

Zaj

cia nale

y prowadzi

w grupach do 15 osób,

uczniowie powinni pracowa

indywidualnie lub w zespołach 2-4

osobowych na odpowiednio przygotowanych stanowiskach.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej
na podstawie kryteriów przedstawionych na pocz

tku zaj

ęć

. Kryteria

oceniania powinny uwzgl

dnia

poziom wiadomo

ci oraz zakres

opanowania przez uczniów wiadomo

ci i umiej

tno

ci zawartych

w szczegółowych celach kształcenia programu jednostki modułowej.

Systematyczne prowadzenie kontroli i oceny post

pów uczniów

umo

liwi nauczycielowi dostosowanie metod nauczania, organizacyjnych

form pracy oraz

rodków dydaktycznych do predyspozycji uczniów.

Osi

gni

cia uczniów mo

na ocenia

na podstawie: sprawdzianów

ustnych i pisemnych, testów osi

gni

ęć

szkolnych oraz obserwacji

uczniów podczas wykonywania

wicze

W procesie sprawdzania i oceniania osi

gni

ęć

uczniów na podstawie

sprawdzianów ustnych nale

y zwraca

uwag

na operowanie zdobyt

wiedz

, merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi i wła

ciwe stosowanie

terminologii.

Wiadomo

teoretyczne

niezb

dne

realizacji

czynno

praktycznych mog

sprawdzane za pomoc

testów osi

gni

ęć

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

szkolnych. Zadania w te

cie mog

otwarte (krótkiej odpowiedzi,

z luk

) lub zamkni

te (wyboru wielokrotnego, na dobieranie, prawda-

fałsz).

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz
poziom wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[16].Z2.03
Stosowanie urz

dze

, przyrz

dów optycznych

i optoelektronicznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

wyja

działanie przyrz

dów wykorzystuj

cych prostoliniowe

rozchodzenie si

wiatła i prawo odbicia,

−

wyznaczy

bieg

wiatła w przyrz

dach optycznych wykorzystuj

podstawowe prawa optyki geometrycznej,

−

dobra

rodzaj lupy w zale

ci od wymaga

dotycz

cych obrazu,

−

dobra

rodzaj lunety w zale

ci od przeznaczenia,

−

dobra

typ lornetki w zale

ci od przeznaczenia (lornetka teatralna,

turystyczna, wojskowa, my

liwska, morska),

−

okre

wymagania

dotycz

dwuosiowych

przyrz

dów

obserwacyjnych i pomiarowych,

−

wskaza

podobie

stwa i ró

nice mi

dzy lunet

a mikroskopem,

−

dobra

odpowiedni rodzaj mikroskopu w zale

ci od zastosowania,

−

zastosowa

kolimator do sprawdzania układów optycznych,

−

wyja

zastosowanie autokolimatora przy regulacji układów

optycznych,

−

wskaza

cechy aparatu fotograficznego spełniaj

cego wymagania

techniczne stawiane rejestrowanemu obrazowi,

−

scharakteryzowa

aparat fotograficzny odpowiadaj

cy okre

lonemu

sposobowi u

ytkowania,

−

dobra

parametry kamery z zapisem elektronicznym,

−

okre

parametry ekspozycji posługuj

c si

wiatłomierzem,

−

zastosowa

urz

dzenia projekcyjne,

−

dobra

typ interferometru do pomiaru okre

lonej wielko

ci fizycznej,

−

wyja

działanie i budow

przyrz

dów wykorzystuj

cych dyfrakcj

wiatła,

−

wyja

działanie

przyrz

dów

wykorzystuj

cych

wiatło

spolaryzowane,

−

dokona

pomiaru o

wietlenia ró

nymi miernikami,

−

wskaza

przyrz

dy i układy, w których jest wykorzystywane

promieniowanie lasera,

−

zorganizowa

stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpiecze

stwa

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

arowej.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Materiał nauczania

Rodzaje, budowa i zastosowanie przyrz

dów wykorzystuj

cych

prostoliniowe rozchodzenie si

wiatła.

Zwierciadła i ich układy: heliograf, peryskop, sekstans, reflektor naro

ny.

wiatłowody i ich zastosowanie.

Lupy, ich rodzaje i zastosowanie: lupa z r

czk

, lupa zegarmistrzowska,

lupa Brinella.
Lunety – zasada działania, budowa i zastosowanie. Luneta Keplera,
luneta Galileusza, lunety pryzmatyczne i zwierciadlane, lunety
z soczewkowymi układami odwracaj

cymi – celownicze i my

liwskie,

lunety geodezyjne i pomiarowe (dioptryjne).
Okulary i płytki ogniskowe lunet.
Charakterystyka przyrz

dów do obserwacji dwuocznej (lornety,

mikroskop

stereoskopowy,

lunetka

podwójna

sprawdzania

równoległo

ci osi).

Mikroskopy – budowa, rodzaje i zastosowanie.
Dalmierze – zasada działania i zastosowanie.
Kolimatory – zasada działania, rodzaje, budowa i zastosowanie.
Budowa i podstawowe typy aparatów fotograficznych: lustrzanki, aparaty
celownikowe, aparaty z zapisem analogowym, aparaty z zapisem
cyfrowym, kamery filmowe.
Zale

ść

dzy parametrami elementów rejestruj

cych obraz,

a warunkami o

wietlenia.

Układy wspomagaj

ce prac

kamer i aparatów fotograficznych.

Charakterystyka

urz

dze

projekcyjnych:

diaskop,

episkop,

powi

kszalnik, projektor filmowy, projektor multimedialny.

Rodzaje interferometrów i innych przyrz

dów wykorzystuj

cych zjawisko

interferencji

wiatła.

Charakterystyka przyrz

dów optycznych wykorzystuj

cych zjawisko

dyfrakcji (siatka dyfrakcyjna, fotograficzne filtry efektowe).
Sposoby otrzymywania

wiatła spolaryzowanego, obserwacje w

wietle

spolaryzowanym. Budowa i zasada działania polaryskopu i polarymetru.
Budowa przyrz

dów do pomiarów fotometrycznych (fotometr Bunsena,

wiatłomierze fotograficzne, luksomierze).

Lasery: wła

ciwo

ci optyczne promieniowania laserowego. Laser jako

ródło

wiatła koherentnego. Celowniki i wska

niki laserowe. Tworzenie

i odtwarzanie hologramów.
Organizacja stanowiska pracy zgodnie z zasadami bezpiecze

stwa

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

arowej.

wiczenia

••••

Obliczanie wymiarów kamery otworkowej na podstawie okre

lonego

powi

kszenia.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

••••

Wyznaczanie mocy i

rednicy lupy w zale

ci od powi

kszenia

i pola widzenia.

••••

Zestawianie układu obserwacyjnego mikroskopu w zale

od powi

kszenia.

••••

Ustawianie o

wietlenia Köhlera w mikroskopie.

••••

Wyznaczanie poło

enia

renicy wyj

ciowej w lunecie.

••••

Wyznaczanie pola widzenia lunety w zale

ci od ogniskowej

obiektywu i zastosowanego okularu.

••••

Obliczanie rzeczywistej wielko

ci przedmiotu na podstawie obrazu

obserwowanego

przez

przyrz

(mikroskop,

lunetka,

okular

pomiarowy).

••••

Ustalanie formatu zapisu zdj

cia w zale

ci od skali odwzorowania,

planowanego powi

kszenia i dopuszczalnej plamki rozmycia.

••••

Obliczanie k

ta pola widzenia aparatu fotograficznego w zale

od ogniskowej i formatu kadru.

••••

Wyznaczanie

ogniskowej

obiektywu

diaskopu

zale

od zakresu odległo

ci projekcji i zwi

zanej z tym wielko

ci przesuwu

obiektywu.

••••

Ustawianie o

wietlenia fotografowanych obiektów przy u

yciu

wiatłomierza.

rodki dydaktyczne

Polskie Normy.
Dokumentacja techniczna dotycz

ca przyrz

dów i układów optycznych.

Foliogramy, specjalistyczne programy komputerowe, filmy dydaktyczne.
Ława optyczna z wyposa

eniem.

Urz

dzenia, przyrz

dy i podzespoły optyczne: lupy, lunety, lornetki,

mikroskopy, aparaty fotograficzne, kolimatory, diaskop, episkop,
powi

kszalnik

fotograficzny,

interferometr,

polaryskop,

filtry

polaryzacyjne,

wiatłomierze, laser.

Foliogramy, specjalistyczne programy komputerowe, filmy dydaktyczne.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

stosowania

obsługi

przyrz

dów

optycznych

i optoelektronicznych.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej szczególn

uwag

nale

zwróci

kształtowanie

umiej

tno

rozpoznawania

przyrz

dów optycznych i zasad ich działania. Uczniowie powinni

stosowa

wła

ciw

terminologi

techniczn

, rozró

nia

elementy

i ich rol

w przyrz

dach optycznych.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zaleca si

, aby podczas realizacji programu nauczania stosowa

nast

puj

ce metody nauczania: dyskusja dydaktyczna, metoda

projektów, metoda przewodniego tekstu oraz

wicze

praktycznych.

Metoda projektów daje mo

liwo

ść

doskonalenia i pogł

biania wiedzy

oraz współpracy w zespole, a tak

e planowania, rozwi

zywania

problemów i korzystania z ró

nych

ródeł informacji.

Wskazane jest, aby nauczyciel przed rozpocz

ciem

wicze

zapoznał

uczniów z obsług

przyrz

dów i urz

dze

wykorzystywanych podczas

bada

. Powinien równie

przygotowa

materiały niezb

dne do

wykonywania

wicze

, jak: teksty przewodnie, instrukcje do

wicze

poradniki.

Zaleca si

, aby w trakcie

wicze

nauczyciel obserwował prac

uczniów, udzielał wskazówek oraz korygował popełnione bł

dy. Po

zako

czeniu

wiczenia ucze

powinien przedstawi

uzyskane wyniki

oraz dokona

ich interpretacji.

Zaj

cia powinny odbywa

w pracowni technologicznej w grupach

do 15 osób, w zespołach 2-4 osobowych. Praca zespołowa pozwala na
kształtowanie

ponadzawodowych

umiej

tno

ci,

takich

jak:

komunikowanie si

, zespołowe podejmowanie decyzji, prezentowanie

wykonanych prac.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej
na podstawie kryteriów przedstawionych na pocz

tku zaj

ęć

. Kryteria

oceniania powinny uwzgl

dnia

poziom oraz zakres opanowania przez

uczniów wiadomo

ci i umiej

tno

ci zawartych w szczegółowych celach

kształcenia programu jednostki modułowej.

Do sprawdzenia osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów mo

na zastosowa

sprawdziany ustne i pisemne, testy osi

gni

ęć

szkolnych oraz obserwacj

czynno

ci uczniów podczas wykonywania

wicze

Podczas sprawdzania i oceniania projektów proponuje si

zwróci

uwag

na:

–

wybór tematu i jego uj

cie,

–

stopie

realizacji zamierzonych celów,

–

korzystanie z nowoczesnych

ródeł informacji,

–

pomysłowo

ść

i przedsi

biorczo

ść

–

stopie

zaanga

owania si

uczestników w realizacj

projektu,

–

wykonanie i prezentacj

projektu.

Umiej

tno

ci praktyczne powinno si

sprawdza

obserwuj

czynno

ci wykonywane przez uczniów w trakcie realizacji

wicze

Podczas obserwacji nale

y zwróci

uwag

na dobór i wła

ciw

obsług

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

urz

dze

i przyrz

dów pomiarowych oraz posługiwanie si

nimi,

wykonywanie pomiarów i interpretowanie ich wyników, przestrzeganie
zasad bezpiecze

stwa i higieny pracy podczas

wicze

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela,
poziom wykonania

wicze

oraz wykonanie i prezentacj

projektu.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Moduł 322[16].Z3

Monta

, konserwacja i naprawa urz

dze

optycznych i optoelektronicznych

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

posługiwa

terminologi

z zakresu optyki instrumentalnej

i fotometrii,

–

dobiera

materiały konstrukcyjne i technologiczne do monta

napraw

kontroli

zespołów

oraz

wyrobów

optycznych

i optoelektronicznych,

–

dobiera

ęś

ci maszyn do monta

u urz

dze

optycznych,

–

posługiwa

aparatur

kontrolno-pomiarow

–

wykonywa

pomiary parametrów elementów, zespołów i urz

dze

optycznych i optoelektronicznych,

–

dokonywa

monta

demonta

urz

dze

optycznych

oraz konserwacji i napraw cz

ęś

ci i zespołów sprz

tu optycznego

i optoelektronicznego,

–

charakteryzowa

budow

oraz zasady działania przyrz

dów

optycznych,

optoelektronicznych

oraz

aparatury

kontrolno-

pomiarowej,

–

ocenia

stan techniczny aparatury optycznej i optoelektronicznej,

–

wykonywa

podstawowe operacje r

cznej i mechanicznej obróbki

materiałów,

–

ocenia

zgodno

ść

wykonanych wyrobów z warunkami technicznymi,

–

dokonywa

oceny jako

ci wykonanych prac,

–

korzysta

z ró

nych

ródeł informacji,

–

organizowa

stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpiecze

stwa

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

arowej.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

322[16].Z3.01 Dobieranie materiałów i cz

ęś

ci maszyn do

wykonywania urz

dze

optycznych

i optoelektronicznych

322[16].Z3.02 Wykonywanie pomiarów parametrów urz

dze

optycznych i optoelektronicznych

322[16].Z3.03 Montowanie, justowanie, konserwacja

i naprawa przyrz

dów i urz

dze

optycznych

i optoelektronicznych

Razem

216

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

enko L.: Maszynoznawstwo. WSiP, Warszawa 1996

Czasopisma zawodowe
Dretkiewicz-Wi

ch J.: Materiałoznawstwo. OBRPNiSS, Warszawa 1996

Hanc T.: Pomiary optyczne. Wydawnictwo WNT, Warszawa 1964
Hein A., Sidorowicz A., Wagnerowski T.: Oko i okulary. Wydawnictwo
Przemysłu Lekkiego i Spo

ywczego, Warszawa 1966.

Jó

wicki R.: Optyka instrumentalna. Wydawnictwo Naukowo –

Techniczne, Warszawa 1970
Krawcow J., A., Orłow J., I.: Optyka geometryczna o

rodków

jednorodnych. Wydawnictwo Naukowo – Techniczne, Warszawa 1993.

322[16]. Z3

Monta

, konserwacja i naprawa

urz

dze

optycznych

i optoelektronicznych

322[16].Z3.01

Dobieranie materiałów i cz

ęś

ci maszyn do

wykonywania urz

dze

optycznych

i optoelektronicznych

322[16].Z3.02

Wykonywanie pomiarów parametrów

urz

dze

optycznych i optoelektronicznych

322[16].Z3.03

Montowanie,

justowanie, konserwacja

i naprawa przyrz

dów

i urz

dze

optycznych i optoelektronicznych

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Mac S.: Obróbka metali z materiałoznawstwem. WSiP, Warszawa 1997
Mały Poradnik Mechanika – Wydawnictwa Naukowo Techniczne
Warszawa 2005
Meyer-Arendt J., R.: Wst

p do optyki. PWN, Warszawa 1977

Mistur L.: Spawanie gazowe i elektryczne. WSiP, Warszawa 1997
Nowak T., Zaj

c M.: Optyka – kurs elementarny. Oficyna Wydawnicza

Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1998
Normy: PN; BN; ISO
Okoniewski St.: Technologia maszyn. WSiP, Warszawa 1999
Paderewski K.: Obrabiarki. WSiP, Warszawa 1997
Polskie Normy – Optyka i przyrz

dy optyczne. Optyka oftalmiczna.

Wydawnictwo PKN
Rutkowski A.: Cz

ęś

ci maszyn. WSiP, Warszawa 1996

Sojecki A.: Optyka. WSiP, Warszawa 1997
Szyma

ski J.: Budowa i monta

aparatury optycznej. WSiP, Warszawa

1997
Wagnerowski T.: Optyka praktyczna. Pa

stwowe wydawnictwa

Techniczne, Warszawa
Zaj

ąć

M.: Optyka okularowa. Dolno

skie Wydawnictwo Edukacyjne,

Wrocław 2003
Zi

tek B.: Optoelektronika. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja

Kopernika, Toru

2005

Wykaz literatury nale

y aktualizowa

w miar

ukazywania si

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[16].Z3.01
Dobieranie materiałów i cz

ęś

ci maszyn do

wykonywania urz

dze

optycznych

i optoelektronicznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

okre

wła

ciwo

fizyczne,

chemiczne,

mechaniczne

i technologiczne metali i ich stopów,

–

sklasyfikowa

gatunki stali,

–

dobra

metale nie

elazne do wytwarzania elementów urz

dze

i przyrz

dów optycznych,

–

okre

cel i zakres stosowania trasowania,

–

dobra

narz

dzia i materiały pomocnicze do trasowania,

–

trasowa

według rysunków, szkiców, wzorników,

–

sklasyfikowa

pilniki w zale

ci od przekroju poprzecznego,

sposobu naci

ęć

i ilo

ci z

bów,

–

scharakteryzowa

proces piłowania,

–

rozró

rodzaje wierteł,

–

wyja

budow

wiertła kr

tego,

–

scharakteryzowa

proces rozwiercania i pogł

biania,

–

sklasyfikowa

rodzaje gwintów,

–

dobra

gwintowniki i narzynki do r

cznego wykonywania gwintów,

–

rozró

rodzaje nitów,

–

obja

technik

nitowania,

–

dobra

klej w zale

ci od rodzaju ł

czonych elementów,

–

dobra

rodzaje i technik

lutowania,

–

poł

czy

za pomoc

lutowania elementy wyrobów optycznych

zgodnie z dokumentacj

–

scharakteryzowa

rodzaje spawania,

–

obja

procesy mechanicznej obróbki skrawaniem,

–

rozró

typowe narz

dzia do toczenia, frezowania i szlifowania,

–

dobra

parametry obróbki skrawaniem,

–

rozró

ło

yska toczne i

lizgowe,

–

rozró

wały i osie,

–

sklasyfikowa

koła z

bate,

–

rozró

typowe przekładnie,

–

zorganizowa

stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpiecze

stwa

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

arowej.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Materiał nauczania

Wła

ciwo

fizyczne,

chemiczne,

mechaniczne,

technologiczne

i eksploatacyjne metali i ich stopów.
Stopy

elaza z w

glem, klasyfikacja i zastosowanie stali.

Metale nie

elazne i ich stopy: mied

, aluminium, cynk, cyna, chrom,

nikiel, srebro, tytan. Stopy o specjalnych wła

ciwo

ciach.

Narz

dzia i urz

dzenia do obróbki mechanicznej.

Zasada i technika trasowania.
Technika piłowania: dobór pilników do okre

lonych etapów czynno

technologicznych.
Technika wiercenia: dobór pr

dko

ci skrawania.

Budowa wiertła i geometria cz

ęś

ci skrawaj

cej.

Rozwiercanie

pogł

bianie:

narz

dzia,

technika

rozwiercania

i pogł

biania.

Klasyfikacja gwintów, technika i narz

dzia do gwintowania r

cznego.

Technika nitowania: rodzaje i budowa nitów.
Klejenie elementów optycznych, klasyfikacja klejów i ich wła

ciwo

ci.

Spajanie: lutowanie mi

kkie, lutowanie twarde: technika lutowania,

materiały, narz

dzia i urz

dzenia do lutowania, spawanie – rodzaje

i zastosowanie technik spawania, zgrzewanie – techniki i zastosowanie.
Obróbka skrawaniem: toczenie – techniki toczenia, dobór parametrów
skrawania i narz

dzi, frezowanie – techniki frezowania, narz

dzia,

szlifowanie – techniki szlifowania, narz

dzia.

Dobieranie ło

ysk tocznych i

lizgowych w maszynach i urz

dzeniach

optycznych.
Charakterystyka i rodzaje wałów i osi.
Tarcie w ło

yskach – charakterystyka nap

dów i przekładni.

Podstawowe cechy u

ytkowe przekładni. Rodzaje kół i przekładni:

batych, ła

cuchowych, pasowych i ciernych.

Organizacja stanowiska pracy zgodnie z zasadami bezpiecze

stwa

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

arowej.

wiczenia

••••

Obliczanie masy wyrobu według zał

czonych wymiarów i g

sto

materiału.

••••

Trasowanie szablonu według kształtu tarcz opraw okularowych.

••••

Piłowanie szablonu według znaków traserskich.

••••

Wiercenie i rozwiercanie otworów według dokumentacji technicznej.

••••

czne nacinanie gwintów zewn

trznych i wewn

trznych przy

odpowiednim doborze

rednicy trzpienia i otworów.

••••

Klejenie elementów optycznych i cz

ęś

ci urz

dze

optycznych.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

••••

Lutowanie elementów sprz

tu optycznego.

••••

Obliczanie parametrów obróbki skrawaniem.

••••

Rozró

nianie ró

nych typów ło

ysk i nap

dów.

rodki dydaktyczne

Plansze, tablice, poradniki.
Polskie Normy.
Foliogramy i filmy dydaktyczne dotycz

ce przekładni i ło

ysk.

Zestawy próbek materiałów konstrukcyjnych.
Zestawy narz

dzi do obróbki r

cznej.

Zestaw narz

dzi i materiałów traserskich.

Wiertarka stołowa z oprzyrz

dowaniem.

Komplet

gwintowników,

narzynki,

sprawdziany

pier

cieniowe

i grzebieniowe do gwintów.
Zestawy przykładowych poł

cze

kształtowych, spajanych.

Narz

dzia i materiały do lutowania.

Tokarko-frezarka stołowa z oprzyrz

dowaniem oraz zestaw narz

dzi.

Zestaw kół z

batych, pasowych, ła

cuchowych.

Zestaw ło

ysk tocznych i

lizgowych.

5. Wskazówki metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz

dobierania materiałów i cz

ęś

ci maszyn do wykonywania urz

dze

optycznych i optoelektronicznych.

Do osi

gni

cia zało

onych celów kształcenia wskazane jest

stosowanie aktywizuj

cych i praktycznych metod nauczania, takich jak:

metoda przypadków, przewodniego tekstu, pokazu z instrukta

em oraz

wiczenia praktyczne.

Szczególnie zalecana jest metoda przypadków, podczas której

uczniowie na podstawie opisu okre

lonych materiałów b

mogli

w warunkach symulowanych rozstrzyga

problemy i podejmowa

wła

ciwe decyzje dotycz

ce konstruowania urz

dze

optycznych

i optoelektrycznych.

Podczas wykonywania

wicze

nale

y zwraca

uwag

kształtowanie takich postaw uczniów w zawodzie technika optyka jak:
dokładno

ść

, systematyczno

ść

, staranno

ść

, rzetelno

ść

oraz uczciwo

ść

Zamieszczone w programie jednostki modułowej

wiczenia stanowi

propozycj

, któr

nauczyciel mo

e wykorzysta

w czasie zaj

ęć

lub

opracowa

inne

wiczenia wspomagaj

ce realizacj

programu jednostki

modułowej.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uczniowie powinni mie

liwo

ść

korzystania z ró

nych

ródeł

informacji takich, jak: instrukcje, poradniki, normy, materiały promocyjne
i informacyjne producentów, zasoby Internetu.

Program jednostki modułowej nale

y realizowa

w pracowni

technologicznej. Zaj

cia nale

y prowadzi

w grupach do 15 osób

podzielonych na 2-4 osobowe zespoły.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie

okre

lonych kryteriów. W kryteriach oceniania nale

y uwzgl

dni

poziom

oraz zakres opanowania przez uczniów wiadomo

ci i umiej

tno

wynikaj

cych ze szczegółowych celów kształcenia.

Systematyczne sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów dostarcza

nauczycielowi informacji o efektach jego pracy, o post

pach ucznia

w nauce oraz ułatwia zaplanowanie procesu kształcenia.

Osi

gni

cia uczniów nale

y ocenia

w zakresie zaplanowanych celów

kształcenia na podstawie:

–

ustnych sprawdzianów poziomu wiadomo

ci i umiej

tno

ci,

–

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

–

ukierunkowanej obserwacji czynno

ci ucznia podczas wykonywania

wicze

Podczas sprawdzania i oceniania proponuje si

zwróci

uwag

na:

klasyfikacj

i dobór narz

dzi oraz materiałów do poszczególnych

operacji technologicznych oraz wła

ciwy dobór cz

ęś

ci maszyn do

wykonywania urz

dze

optycznych.

W sprawdzeniu poziomu opanowania wiadomo

ci i umiej

tno

w formie ustnej nale

y zwraca

uwag

na merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, terminologi

, sposób definiowania i przeprowadzania

analizy stosowanych materiałów i technik wytwarzania.

Umiej

tno

ci praktyczne uczniów nale

y ocenia

podczas obserwacji

wykonywanych

wicze

oraz poprzez stosowanie sprawdzianów

praktycznych z zadaniami typu próba pracy.

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz
poziom wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[16].Z3.02
Wykonywanie pomiarów parametrów urz

dze

optycznych i optoelektronicznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

zmierzy

moc czołow

tyln

soczewki sferycznej za pomoc

dioptriomierza,

–

zmierzy

moc soczewki sferocylindrycznej w dwóch przekrojach

głównych i dokona

przeliczenia na zapis sferocylindryczny,

–

wyznaczy

moc soczewki metod

neutralizacji,

–

obliczy

promie

krzywizny soczewki na podstawie pomiaru strzałki,

–

wyznaczy

poło

enie ogniska soczewki lub układu optycznego,

–

okre

dokładno

ść

wykonania powierzchni optycznych na podstawie

kształtu i zag

szczenia pr

ąż

ków interferencyjnych,

–

zinterpretowa

obrazy pr

ąż

ków interferencyjnych w interferometrach

i sprawdzianach interferencyjnych,

–

okre

wymiary geometryczne soczewki,

–

wyznaczy

klinowato

ść

soczewki,

–

zmierzy

grubo

ść

płytki płasko-równoległej i wyznaczy

jej

klinowato

ść

–

dokona

pomiaru k

tów w pryzmacie,

–

zmierzy

t pola widzenia w lunecie,

–

wyznaczy

poło

enie

renicy wyj

ciowej w lunecie,

–

sprawdzi

współosiowo

ść

elementów w układzie optycznym,

–

zmierzy

t skr

cenia obrazu w lornetce,

–

okre

nierównoległo

ść

osi optycznych lornetki,

–

okre

jako

ść

odwzorowania obrazu w układzie optycznym,

–

sprawdzi

zgodno

ść

poło

enia płaszczyzny obrazu ze skal

odległo

ci w aparacie fotograficznym,

–

zmierzy

apertur

obiektywu mikroskopu,

–

okre

sposoby pomiaru o

wietlenia w ró

nych warunkach,

–

zorganizowa

stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpiecze

stwa i

higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

arowej.

2. Materiał nauczania

Parametry elementów optycznych oraz metody ich pomiaru: płytki
płasko-równoległe, zwierciadła, soczewki, pryzmaty.
Parametry układów i przyrz

dów optycznych oraz metody ich pomiaru:

ogniskowa, apertura, k

t pola widzenia, zdolno

ść

rozdzielcza,

współosiowo

ść

, równoległo

ść

osi optycznych w lornetce,

rednica

i poło

enie

renicy wyj

ciowej.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Metody sprawdzania dokładno

ci wykonania powierzchni optycznej.

Przyrz

pomiarowo-kontrolne

mechaniczne:

suwmiarki,

ruby

mikrometryczne, grubo

ciomierze, czujniki, sferometry oraz optyczne

optoelektroniczne:

lunetki,

kolimatory,

dynametry,

mikroskopy

autokolimacyjne, lunety autokolimacyjne, goniometr, frontofokometr.
Zasady stosowania przyrz

dów pomiarowo-kontrolnych.

Organizacja stanowiska pracy zgodnie z zasadami bezpiecze

stwa

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

arowej.

wiczenia

••••

Mierzenie mocy czołowej tylnej soczewek sferycznych i torycznych za
pomoc

frontofokometru.

••••

Mierzenie strzałki soczewki za pomoc

sferometru – wyznaczenie

promienia krzywizny i mocy powierzchni łami

cej.

••••

Wyznaczanie

mocy

soczewek

metod

neutralizacji

z wykorzystaniem zestawu soczewek wzorcowych.

••••

Mierzenie promienia krzywizny soczewki za pomoc

mikroskopu

autokolimacyjnego.

••••

Kontrolowanie

dokładno

wykonania

kształtu

powierzchni

za pomoc

pomiarów interferencyjnych.

••••

Mierzenie k

tów pryzmatów na goniometrze.

••••

Mierzenie k

ta pola widzenia lunety za pomoc

kolimatora

szerokok

tnego.

••••

Mierzenie

rednicy

renicy

wyj

ciowej

jej

odległo

od powierzchni ostatniej soczewki za pomoc

dynametru Ramsdena.

••••

Sprawdzanie równoległo

ci osi optycznych w lornetce pryzmatycznej

za pomoc

kolimatorów i lunetek kontrolnych.

••••

Mierzenie apertury obiektywu mikroskopu za pomoc

apertometru.

••••

Badanie zdolno

ci rozdzielczej i jako

ci obrazu lunety za pomoc

kolimatora z testem kreskowym.

••••

Mierzenie o

wietlenia za pomoc

ró

nych przyrz

dów.

rodki dydaktyczne

Polskie Normy.
Foliogramy z rysunkami układów optycznych.
Zestawy elementów optycznych i układów: soczewki sferyczne, toryczne,
płytki płasko-równoległe, zwierciadła płaskie i sferyczne, pryzmaty
ró

nych typów.

Przyrz

dy pomiarowo-kontrolne: suwmiarka,

ruba mikrometryczna,

grubo

ciomierz, sferometr, dynametr, kolimator szerokok

tny, kolimator

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

testem

kreskowym,

apertometr,

goniometr,

frontofokometr,

sprawdziany interferencyjne.
Zestaw soczewek do neutralizacji, luneta autokolimacyjna, lunetka
dioptryjna.
Ława optyczna z wyposa

eniem.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

ci wykonywania pomiarów parametrów urz

dze

optycznych

i optoelektronicznych.

W osi

gni

ciu zało

onych celów kształcenia du

e znaczenie ma

dobór metod nauczania. Program jednostki modułowej proponuje si

realizowa

zastosowaniem

nast

puj

cych

aktywizuj

cych

i praktycznych metod nauczania: metoda metaplanu i tekstu
przewodniego, pokaz z obja

nieniem i instrukta

em oraz

wiczenia

praktyczne.

Przed przyst

pieniem do

wicze

, uczniowie powinni zapozna

zasadami

bezpiecze

stwa

higieny

pracy

oraz

ochrony

przeciwpo

arowej na stanowisku pracy.

wiczenia mo

na realizowa

metod

przewodniego tekstu. Ucze

samodzielnie planuje wykonanie zadania korzystaj

c z materiałów

ródłowych oraz wykonuje zadania za pomoc

przygotowanych przez

nauczyciela tekstów przewodnich. Uczniowie powinni mie

liwo

ść

korzystania z instrukcji, katalogów, poradników, literatury zawodowej,
zasobów Internetu.

Wskazane s

formy pracy zespołowej i grupowej. Zaj

cia nale

prowadzi

w grupie do 15 osób, z podziałem na zespoły 2-4 osobowe,

w pracowni technologicznej wyposa

onej w nowoczesne

rodki

dydaktyczne.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów nale

y prowadzi

systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej,
na podstawie kryteriów przedstawionych na pocz

tku zaj

ęć

. Kryteria

oceniania powinny uwzgl

dnia

poziom oraz zakres opanowania przez

uczniów wiadomo

ci i umiej

tno

ci zawartych w szczegółowych celach

kształcenia programu jednostki modułowej.

W trakcie realizacji programu jednostki modułowej nale

y ocenia

osi

gni

cia

uczniów

podstawie:

sprawdzianów

ustnych,

sprawdzianów

pisemnych,

ukierunkowanej

obserwacji

czynno

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

uczniów podczas wykonywania

wicze

oraz testów osi

gni

ęć

szkolnych.

Wiadomo

teoretyczne

niezb

dne

realizacji

czynno

praktycznych mog

sprawdzane za pomoc

testów osi

gni

ęć

szkolnych. Zadania w te

cie mog

otwarte (krótkiej odpowiedzi,

z luk

) lub zamkni

te (wyboru wielokrotnego, na dobieranie, prawda-

fałsz).

Umiej

tno

ci praktyczne proponuje si

sprawdza

przez obserwacj

czynno

ci wykonywanych w trakcie realizacji

wicze

. Kryteria słu

żą

do oceny poziomu opanowania umiej

tno

ci praktycznych powinny

uwzgl

dnia

–

dobieranie przyrz

dów do okre

lonych pomiarów,

–

prawidłowe odczytywanie wskaza

pomiarowych,

–

poprawn

interpretacj

wyników pomiarów,

–

przestrzeganie zasad bezpiecze

stwa i higieny pracy podczas

pomiarów.
Ocena po zako

czeniu realizacji programu nauczania powinna

uwzgl

dnia

wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela

sposobów sprawdzania osi

gni

ęć

ucznia.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[16].Z3.03

Montowanie, justowanie, konserwacja
i naprawa przyrz

dów i urz

dze

optycznych

i optoelektronicznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

odczyta

dokumentacj

techniczn

przyrz

dów

urz

dze

optycznych,

–

wyja

sposób regulacji przyrz

du optycznego za pomoc

kolimatora,

–

zmontowa

lunet

, sprawdzi

jej stan techniczny i dokona

naprawy,

–

wyjustowa

kolimator,

–

wyregulowa

układ o

wietlaj

cy mikroskopu,

–

sprawdzi

układ

obserwacyjny

mikroskopu

pod

wzgl

dem,

współosiowo

ci i powi

kszenia,

–

sprawdzi

zdolno

ść

rozdzielcz

obiektywu mikroskopowego,

–

przeprowadzi

konserwacj

frontofokometru,

–

ustawi

poło

enie zerowe frontofokometru,

–

wyregulowa

układ optyczny urz

dzenia projekcyjnego,

–

wyregulowa

i sprawdzi

równomierno

ść

wietlenia w urz

dzeniu

projekcyjnym,

–

sprawdzi

stan techniczny polaryskopu i przeprowadzi

jego

konserwacj

–

sprawdzi

stan

techniczny

polarymetru,

przeprowadzi

jego konserwacj

i napraw

–

sprawdzi

zgodno

ść

poło

enia obrazu na matówce z płaszczyzn

odbiornika w aparacie fotograficznym, przeprowadzi

justowanie,

–

sprawdzi

zgodno

ść

pola widzenia wizjera z polem widzenia

obiektywu w aparacie fotograficznym,

–

ustawi

zgodno

ść

skali

odległo

aparatu

fotograficznego

z odległo

przedmiotow

–

zbada

zdolno

ść

rozdzielcz

obiektywu fotograficznego,

–

sprawdzi

prawidłowo

ść

pomiaru refraktometru,

–

sprawdzi

prawidłowo

ść

pomiaru keratometru Javala,

–

zorganizowa

stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpiecze

stwa

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

arowej.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Materiał nauczania

Dokumentacja techniczna przyrz

dów optycznych.

Lunety – monta

i regulacja.

Kolimatory – monta

i regulacja.

Mikroskopy – rodzaje układów obserwacyjnych i o

wietlaj

cych,

sprawdzanie i regulacja.
Dioptriomierz optyczny (frontofokometr) – budowa i zasada działania,
rodzaje, zale

ść

dokładno

ci wskaza

od ustawienia, justowanie.

Urz

dzenia projekcyjne – zasada działania, rodzaje, regulacja.

Polaryskopy i polarymetry – zasady konserwacji.
Aparaty fotograficzne – konserwacja, jako

ść

odwzorowania obrazu,

metody kontroli poszczególnych parametrów.
Refraktometr i keratometr Javala – poprawno

ść

pomiaru, metody

sprawdzania.
Przyrz

dy pomiarowo-kontrolne i ich zastosowanie: lunety pomiarowe,

kolimatory, lunety autokolimacyjne, goniometr, luksomierz.
Organizacja stanowiska pracy zgodnie z zasadami bezpiecze

stwa

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

arowej.

wiczenia

••••

Montowanie lunet, sprawdzanie stanu technicznego i konserwacja.

••••

Montowanie i justowanie kolimatora.

••••

Ustawianie o

wietlenia Kohlera w mikroskopie.

••••

Justowanie układu optycznego mikroskopu.

••••

Badanie zdolno

ci rozdzielczej obiektywu mikroskopowego.

••••

Sprawdzenie paracentryczno

ci i parafokalno

ci mikroskopu.

••••

Sprawdzanie stanu technicznego, konserwacja i regulowanie
frontofokometru.

••••

Konserwacja i regulowanie urz

dze

projekcyjnych.

••••

Konserwacja polaryskopu i polarymetru.

••••

Sprawdzanie stanu technicznego, konserwacja i naprawa aparatu
fotograficznego.

••••

Badanie zdolno

ci rozdzielczej obiektywów fotograficznych.

••••

Sprawdzanie prawidłowo

ci pomiaru refraktometru.

••••

Sprawdzanie prawidłowo

ci pomiaru keratometru Javala.

rodki dydaktyczne

Instrukcje i teksty przewodnie.
Polskie Normy.
Dokumentacja techniczna, schematy monta

owe,

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Foliogramy z rysunkami układów optycznych.
Katalogi cz

ęś

ci zamiennych

Przyrz

dy i urz

dzenia optyczne i optoelektroniczne. (lunety, kolimatory,

mikroskopy, urz

dzenia projekcyjne, polaryskop, polarymetr, aparaty

fotograficzne ró

nych typów, frontofokometr, refraktometr, keratometr

Javala).
Przyrz

pomiarowo-kontrolne

(lunety

pomiarowe,

kolimatory,

autokolimatory, apertometr, goniometr, luksomierz, miernik uniwersalny,
mikroskop warsztatowy, lupa dwuoczna, testy zdolno

ci rozdzielczej,

wzorzec

rogówki

oka,

wzorzec

optyki

oka),

ława

optyczna

z wyposa

eniem.

Zestawy narz

dzi do obróbki r

cznej (pilniki, gwintowniki, narzynki,

rozwiertaki, wkr

taki, szczypce monterskie, p

sety, zestawy kluczy

płasko-oczkowych,

imbusowych,

specjalnych),

wiertarka

stołowa

z oprzyrz

dowaniem.

Zestaw narz

dzi i materiałów do lutowania (palniki, lutownice

elektryczne, kalafonia, luty mi

kkie i twarde, topniki).

Tokarka kombi z urz

dzeniem frezuj

cym i podstaw

(SK-400), zestaw

mechanicznych

przyrz

dów

pomiarowych

(suwmiarka,

ruba

mikrometryczna, linijka).
Zestaw drobnych cz

ęś

ci i elementów do napraw i konserwacji (wkr

ty,

nakr

tki, podkładki, nity, zawiaski i tym podobne).

Płyny do mycia elementów optycznych i mechanicznych,

ciereczki,

dzelki do czyszczenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie

umiej

tno

ci odczytywania dokumentacji technicznej przyrz

dów,

urz

dze

optycznych i optoelektronicznych oraz wła

ciwego stosowania

przyrz

dów pomiarowo-kontrolnych.

W procesie nauczania-uczenia si

powinny znale

źć

zastosowanie

szczególnie

praktyczne

metody

nauczania,

takie

jak:

pokaz

z instrukta

em, metoda przewodniego tekstu oraz

wiczenia praktyczne.

Wskazane jest, aby nauczyciel przed rozpocz

ciem

wicze

zapoznał

uczniów z obsług

przyrz

dów i urz

dze

wykorzystywanych podczas

bada

, jak równie

z przepisami i zasadami bezpiecze

stwa i higieny

pracy oraz przepisami przeciwpo

arowymi na stanowisku pracy.

Powinien tak

e przygotowa

materiały niezb

dne do wykonywania

wicze

, jak: teksty przewodnie, instrukcje do

wicze

, poradniki, normy.

Uczniowie w oparciu o pytania prowadz

ce zawarte w tek

cie

przewodnim lub instrukcji do

wicze

oraz korzystaj

c z materiałów

ródłowych planuj

przebieg bada

, organizuj

stanowisko pracy

i wykonuj

postawione przed nimi zadania. Podczas wykonywania

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wicze

wskazane jest, aby nauczyciel obserwował prac

uczniów oraz

udzielał im konsultacji. Po zako

czeniu

wiczenia ucze

powinien

przedstawi

uzyskane wyniki oraz dokona

ich interpretacji.

Zaj

cia

powinny

odbywa

pracowni

technologicznej

wyposa

onej w sprz

t pomiarowo-kontrolny oraz ław

optyczn

w grupie

do 15 uczniów. Zaleca si

prowadzenie

wicze

w zespołach 2-4

osobowych. Praca grupowa uczy współpracy z zespołem oraz
wspólnego podejmowania decyzji i rozwi

zywania problemów.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Proces oceniania powinien obejmowa

diagnoz

stanu wiadomo

i umiej

tno

ci uczniów w odniesieniu do celów kształcenia. Nale

rejestrowa

post

py uczniów w toku realizacji programu nauczania oraz

rozpoznawa

trudno

ci w osi

ganiu zało

onych celów. Kryteria

oceniania powinny uwzgl

dnia

poziom oraz zakres opanowania przez

uczniów wiadomo

ci i umiej

tno

ci zawartych w szczegółowych celach

kształcenia programu jednostki modułowej.

Systematyczne ocenianie post

pów ucznia motywuje do zdobywania

wiedzy, wpływa na kształtowanie dyscypliny, pracowito

ci, dokładno

ci,

sumienno

ci oraz odpowiedzialno

ci za wyniki pracy.

Do sprawdzenia osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów mo

na zastosowa

sprawdziany ustne i pisemne, testy osi

gni

ęć

szkolnych oraz obserwacj

czynno

ci uczniów podczas wykonywania

wicze

Obserwuj

c czynno

ci ucznia podczas wykonywania

wicze

i dokonuj

c oceny jego pracy, nale

y zwraca

uwag

na:

–

korzystanie z dokumentacji technicznej i norm,

–

dobieranie przyrz

dów do kontroli i pomiarów okre

lonych

parametrów,

–

prawidłowe odczyty wskaza

i interpretacji wyników pomiaru,

–

demonta

i monta

prostych układów optycznych,

–

konserwacj

przyrz

dów optycznych i optoelektronicznych,

–

justowanie przyrz

dów optycznych,

–

dokonywanie napraw przyrz

dów i urz

dze

optycznych.

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz
poziom wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Moduł 322[16].Z4
Optyka okulistyczna

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

wyja

nia

budow

i fizjologi

narz

du wzroku,

–

analizowa

fizjologi

i patofizjologi

procesu widzenia,

–

charakteryzowa

najwa

niejsze objawy chorób narz

du wzroku,

–

charakteryzowa

oko miarowe i niemiarowe (krótkowzroczne,

nadwzroczne, niezborne),

–

charakteryzowa

metody profilaktyki chorób oczu,

–

okre

podstawowe zasady farmakologicznego i operacyjnego

leczenia chorób oczu,

–

diagnozowa

wady refrakcji,

–

korygowa

wady refrakcji.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna liczba

godzin na

realizacj

322[16].Z4.01

Diagnozowanie chorób oczu, ich
leczenie i profilaktyka

322[16].Z4.02

Diagnozowanie i korygowanie wad
refrakcji

128

Razem

224

3. Schemat układu jednostki modułowej

322[16].Z4

Optyka okulistyczna

322[16].Z4.01

Diagnozowanie chorób oczu, ich

leczenie i profilaktyka

322[16].Z4.02

Diagnozowanie i

korygowanie wad

refrakcji

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. Literatura

Adler F., H.: Fizjologia oka. PZWL, Warszawa 1968
Herbapol Medical School: Gdy wzrok słabnie. Jak zapobiega

chorobom

oczu? Ksi

ąż

ka i Wiedza, Warszawa 2003

Jarz

ska – Ve

erowa M., Tuleja D.: Podstawy refrakcji oka i korekcji

wad wzroku. Wyd. Med. Górnicki, Wrocław 2005
Ka

ski J., Allister J., Sahnon J., F.: Jaskra. Wyd. Med. Urban & Partner,

Wrocław 1998
Ka

ski J., Nischol K.: Okulistyka. Objawy i ró

nicowanie. Wyd. Med.

Urban & Partner, Wrocław 2000
Ka

ski J.: Okulistyka kliniczna. Wyd. Medyczne Górnicki, Wrocław 2005

Krzystkowa K., Paj

kowa J., Kubanko-Zieli

ska A., Nowak-Brygowa H.:

Rozpoznawanie i leczenie choroby zezowej. Zasady i metodyka pracy
ortoptystki. PZWL, Warszawa 1989
Litwin M., B., Bryg H.: Wybrane zagadnienia okulistyczne. Podr

cznik

i poradnik dla studentów i słuchaczy szkól medycznych. Wyd. Zamkor,
Kraków 2005
Ni

ankowska M., H.: Podstawy okulistyki. Volumed, Wrocław 2000

Szaflik J., Grabska-Liberek I., Izdebska J.: Stany nagłe w okulistyce.
PZWL, Warszawa 2005
Zaj

c M.: Optyka okularowa. Dolno

skie Wydawnictwo Edukacyjne

2003
Czasopisma zawodowe

Wykaz literatury nale

y aktualizowa

w miar

ukazywania si

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[16].Z4.01
Diagnozowanie chorób oczu, ich leczenie
i profilaktyka

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

wyja

budow

narz

du wzroku,

–

wyja

fizjologiczny rozwój widzenia,

–

rozró

stopnie widzenia obuocznego,

–

rozró

wady widzenia barwnego,

–

rozró

zeza towarzysz

cego, ukrytego, pora

ennego,

–

wyja

poj

cia: adaptacja, refrakcja, akomodacja, konwergencja,

–

scharakteryzowa

choroby aparatu ochronnego oka,

–

rozró

choroby przedniego odcinka gałki ocznej,

–

wyja

objawy chorób ciała szklistego, siatkówki i nerwu

wzrokowego,

–

rozró

objawy jaskry,

–

rozpozna

urazy gałki ocznej i oczodołu,

–

rozpozna

oko miarowe i niemiarowe ( krótkowzroczne, nadwzroczne,

niezborne),

–

okre

przyczyn

starczowzroczno

ci,

–

scharakteryzowa

zaburzenia

czynno

narz

wzroku

w uszkodzeniach o

rodkowego układu nerwowego,

–

rozró

wybrane objawy oczne w schorzeniach układowych,

–

rozró

leki stosowane miejscowo do oka,

–

wyja

cel

masowych

bada

wst

pnych,

okresowych

i przegl

dowych,

–

okre

działania propaguj

ce prawidłowe warunki pracy wzrokowej,

–

uzasadni

konieczno

ść

bada

okulistycznych w przypadku pojawienia

niepokoj

cych objawów ze strony narz

du wzroku,

–

rozpozna

czynniki zewn

trzne wpływaj

ce niekorzystnie na prac

narz

du wzroku.

2. Materiał nauczania

Budowa aparatu ochronnego oka. Budowa gałki ocznej.
Fizjologia widzenia: stopnie widzenia obuocznego, jednoczesna
percepcja, fuzja, stereopsja.
Wady widzenia barwnego: achromatopsja, dichromatopsja, zez
towarzysz

cy, ukryty, pora

enny.

Adaptacja, refrakcja, akomodacja, konwergencja.
Choroby aparatu ochronnego oka (powiek, narz

du łzowego, spojówek).

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Choroby gałki ocznej (twardówki, rogówki, soczewki, błony naczyniowej,
ciała szklistego, siatkówki i nerwu wzrokowego).
Jaskra: przyczyny, objawy, leczenie.
Urazy narz

du wzroku (mechaniczne, chemiczne, termiczne, energi

promienist

i elektryczn

Oko miarowe i wady refrakcji (krótkowzroczno

ść

, nadwzroczno

ść

niezborno

ść

). Starzenie si

soczewek.

Zmiany pola widzenia i tarczy nerwu wzrokowego w uszkodzeniach
o

rodkowego układu nerwowego.

Zmiany w narz

dzie wzroku w cukrzycy i nadci

nieniu t

tniczym.

Leki stosowane miejscowo w chorobach oczu (przeciwinfekcyjne,
hormonalne, znieczulaj

ce miejscowo, przeciwalergiczne).

Badania wst

pne, okresowe i przegl

dowe narz

du wzroku.

Ergonomia pracy wzrokowej.
Higiena narz

du wzroku (w okresie szkolnym, pracy przy monitorze,

w wieku starczym).

wiczenia

••••

Rozpoznawanie budowy aparatu ochronnego oka.

••••

Analizowanie budowy i fizjologii gałki ocznej.

••••

Analizowanie budowy i fizjologii gałki ocznej.

••••

Badanie stopnia rozwoju widzenia obuocznego za pomoc

synoptoforu.

••••

Badanie widzenia barwnego.

••••

Rozpoznawanie

objawów

zeza

towarzysz

cego,

ukrytego,

pora

ennego.

••••

Badanie akomodacji, konwergencji i adaptacji.

••••

Charakteryzowanie objawów i przyczyn chorób aparatu ochronnego
oka.

••••

Rozpoznawanie objawów chorób gałki ocznej.

••••

Analizowanie objawów jaskry.

••••

Rozpoznawanie objawów ró

nych urazów narz

du wzroku.

••••

Badanie i rozró

nianie oka niemiarowego (krótkowzrocznego,

nadwzrocznego i niezbornego) i jego korekcja.

••••

Okre

lanie starczowzroczno

ci i jej korekcji.

••••

Charakteryzowanie wpływu czynników zewn

trznych na prac

narz

du wzroku.

••••

Rozpoznawanie ró

nych rodzajów leków na podstawie ich próbek.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne

Atlasy anatomiczne, ilustracje, fotografie, plansze.
Tablice z optotypami Snellena. Tablice Yshihary.
Przezrocza,

foliogramy

dotycz

narz

wzroku,

fizjologii

i patofizjologii widzenia.
Filmy dydaktyczne oraz programy komputerowe dotycz

ce budowy

i fizjologii narz

du wzroku i chorób oczu.

Modele oka.

Opakowania ró

nych leków i ich próbek.

Rzutnik z testami do badania narz

du wzroku.

Foropter. Autorefraktometr. Lampa szczelinowa. Oftalmoskop.
Kaseta z próbnymi soczewkami i oprawk

. Oftalmometr Javala.

Akty prawne dotycz

ce ochrony zdrowia oraz bezpiecze

stwa i higieny

pracy.

5. Wskazówki metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz

anatomii, fizjologii i patofizjologii narz

du wzroku. Tre

ci nauczania

jednostki modułowej stanowi

podbudow

do realizacji zada

praktycznych proponowanych w nast

pnej jednostce modułowej

i modułach dotycz

cych pomocy wzrokowych.

Podczas realizacji programu nale

y zwróci

uwag

na problematyk

chorób narz

du wzroku, stosowane w okulistyce metody leczenia oraz

zagro

enia zwi

zane z urazami i wypadkami oraz wpływem czynników

ekologicznych.

Zaleca si

, aby podczas realizacji programu nauczania stosowa

aktywizuj

ce i praktyczne metody nauczania: dyskusj

dydaktyczn

pokaz z obja

nieniem, metod

projektów i przewodniego tekstu oraz

wiczenia praktyczne.

Przykładowe

wiczenia zamieszczone w programie jednostki

modułowej stanowi

propozycj

do wykorzystania przez nauczyciela.

Zakres

wicze

e by

rozszerzony w zale

ci od potrzeb

edukacyjnych i mo

liwo

ci szkoły. Szczególnie zaleca si

realizacj

wicze

dotycz

cych analizowania poszczególnych elementów budowy

narz

du wzroku przy u

yciu modeli oka, atlasów oraz albumów

anatomicznych. Dla ułatwienia zrozumienia realizowanych tre

kształcenia wskazane jest prezentowanie filmów dydaktycznych i
specjalistycznych programów komputerowych. Program jednostki
modułowej

nale

realizowa

pracowni

technologicznej

komputerowej. Zaj

cia nale

y prowadzi

w grupach do 15 osób,

uczniowie powinni pracowa

w zespołach 2-4 osobowych. Zaj

cia

powinny by

prowadzone przez lekarza okulist

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie

okre

lonych kryteriów. W kryteriach oceniania nale

y uwzgl

dni

poziom

oraz zakres opanowania przez uczniów wiadomo

ci i umiej

tno

wynikaj

cych ze szczegółowych celów kształcenia.

Osi

gni

cia uczniów mo

na ocenia

na podstawie: sprawdzianów

ustnych i pisemnych, testów osi

gni

ęć

szkolnych oraz obserwacji

uczniów podczas wykonywania

wicze

W procesie sprawdzania i oceniania osi

gni

ęć

uczniów nale

zwraca

uwag

na:

–

wyja

nianie fizjologii i budowy narz

du wzroku,

–

rozpoznawanie

objawów

chorób

poszczególnych

elementów

anatomicznych narz

du wzroku,

–

charakteryzowanie zaburze

czynno

ci narz

du wzroku,

–

podejmowanie działa

promuj

cych prawidłowe warunki pracy

wzrokowej.
Podczas kontroli i oceny osi

gni

ęć

uczniów nale

y zwraca

uwag

umiej

tno

ść

operowania

zdobyt

wiedz

merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, wła

ciwe stosowanie okre

i poprawno

ść

wnioskowania.

Ocena po zako

czeniu realizacji programu nauczania powinna

uwzgl

dnia

wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela

sposobów sprawdzania osi

gni

ęć

ucznia.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[16].Z4.02
Diagnozowanie i korygowanie wad refrakcji

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

zbada

i zinterpretowa

ostro

ść

wzroku,

–

scharakteryzowa

zało

enia budowy optotypów,

–

scharakteryzowa

testy do badania ostro

ci wzroku u dzieci,

–

wyja

wpływ szeroko

renicy na ostro

ść

wzroku,

–

wyja

budow

i działanie autorefraktometru,

–

okre

obiektywne metody badania refrakcji,

–

dobra

korekcj

sferyczn

do dali,

–

dobra

korekcj

cylindryczn

do dali,

–

dobra

korekcj

do bli

y w starczowzroczno

ci,

–

wykona

korekcj

ró

nowzroczno

ci,

–

wykona

testy równowagi obuocznej refrakcyjnej,

–

wykona

testy równowagi obuocznej mi

ęś

niowej,

–

okre

sposoby zapisu korekcji wad refrakcji.

2. Materiał nauczania

Ostro

ść

wzroku.

Rodzaje i budowa optotypów.
Fizjologiczne podstawy wpływu szeroko

renicy na ostro

ść

wzroku.

Podstawy

fizyczne

skiaskopii,

zasady

budowy

działania

autorefraktometru.
Wady refrakcji: krótkowzroczno

ść

, nadwzroczno

ść

, niezborno

ść

Starczowzroczno

ść

(fizjologiczny proces starzenia si

soczewki).

Anizometropia (ró

nowzroczno

ść

), anizeikonia (ró

nica wielko

obrazów na siatkówce).
Równowaga mi

ęś

niowa (forie, zezy, niedomogi konwergencji).

Okre

lanie sposobów zapisu korekcji wad refrakcji.

wiczenia

••••

Badanie ostro

ci wzroku do dali i bli

y przy u

yciu ró

nego rodzaju

optotypów.

••••

Badanie ostro

ci wzroku z otworem i bez otworu stenopeicznego.

••••

Badanie refrakcji metod

skiaskopii i autorefraktomertem.

••••

Dobór korekcji sferycznej.

••••

Dobór korekcji astygmatycznej.

••••

Dobór korekcji w starczowzroczno

ci.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

••••

Badanie anizeikonii.

••••

Wykonanie testów równowagi refrakcyjnej jednoocznej i obuocznej.

••••

Badanie forii i k

ta zeza.

••••

Zapisywanie korekcji wad refrakcji.

rodki dydaktyczne

Tablice Snellena, haki Pflugera, pier

cienie Landolta, test Lea,

przezrocza, foliogramy dotycz

ce anatomii narz

du wzroku i biegu

promieni w oczach z ró

nymi wadami.

Tablice testowe do badania ostro

ci wzroku do dali i bli

y, rzutnik z

ró

nymi testami (testem ró

nych optotypów, testem równowagi

jednoocznej, równowagi obuocznej, figura promienista, test krzy

owy,

test klamrowy poziomy i pionowy).
Filmy dydaktyczne dotycz

ce budowy i fizjologii narz

du wzroku.

Modele przestrzenne oka.
Strzałka Raubiczeka, szkła polaryzacyjne, szkła pryzmatyczne, pałeczka
Maddoxa, krzy

Maddoxa, foropter, kaseta z zestawem próbnych szkieł,

próbna

oprawka,

cylindry

skrzy

owane,

oftalmometr

Javala,

autorefraktometr, lampa szczelinowa.

5. Wskazówki metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz

ce bada

ostro

ci wzroku oraz doboru szkieł okularowych do dali i bli

z zastosowaniem testów sprawdzaj

cych prawidłowo

ść

doboru.

Podczas realizacji programu nale

y u

wiadomi

uczniom,

e pacjent

jest podmiotem i on ostatecznie decyduje o wyborze korekcji okularowej,
a wszystkie inne badania pełni

rol

pomocnicz

. Szczególn

uwag

nale

y zwróci

na wła

ciwy stosunek do pacjenta, cierpliwo

ść

i wyrozumiało

ść

oraz u

wiadomi

uczniom konsekwencje niewła

ciwego

doboru szkieł.

W trakcie realizacji programu nale

y ł

czy

teori

z praktyk

poprzez

odpowiedni dobór metod nauczania. W procesie nauczania-uczenia si

zaleca si

stosowa

nast

puj

ce metody nauczania: pogadank

dyskusj

dydaktyczn

gry

dydaktyczne

symulacyjne,

pokaz

z obja

nieniem, metoda przewodniego tekstu oraz

wiczenia praktyczne.

Wskazane jest, aby nauczyciel przygotował materiały niezb

dne do

wykonania

wicze

, takie jak: teksty przewodnie, instrukcje do

wicze

tablice testowe, poradniki. Zaleca si

, aby w trakcie

wicze

nauczyciel

obserwował prac

uczniów, udzielał wskazówek oraz korygował

popełnione bł

dy. Po zako

czeniu

wiczenia ucze

powinien

przedstawi

uzyskane wyniki oraz dokona

ich interpretacji.

Podczas realizacji programu nauczania wskazane jest prezentowanie

filmów dydaktycznych dotycz

cych budowy i fizjologii narz

du wzroku.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zaj

cia powinny odbywa

w pracowni optometrystyczno-

kontaktologicznej w grupie do 15 uczniów. Prowadzenie

wicze

zaleca

w zespołach 2 osobowych.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów nale

y prowadzi

systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej,
na podstawie kryteriów przedstawionych na pocz

tku zaj

ęć

. Kryteria

oceniania powinny uwzgl

dnia

poziom oraz zakres opanowania przez

uczniów wiadomo

ci i umiej

tno

ci zawartych w szczegółowych celach

kształcenia programu jednostki modułowej.

Systematyczne prowadzenie kontroli i oceny post

pów uczniów

umo

liwi nauczycielowi dostosowanie metod nauczania, organizacyjnych

form pracy oraz

rodków dydaktycznych do predyspozycji uczniów.

Osi

gni

cia uczniów mo

na ocenia

na podstawie: sprawdzianów

ustnych i pisemnych, testów osi

gni

ęć

szkolnych oraz obserwacji

uczniów podczas wykonywania

wicze

W procesie sprawdzania i oceniania osi

gni

ęć

uczniów nale

zwraca

uwag

na:

–

umiej

tno

ść

przeprowadzania bada

–

umiej

tno

ść

wła

ciwego doboru testów,

–

umiej

tno

ść

interpretacji obserwacji i wyników bada

–

prawidłowy zapis wyników bada

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz
poziom wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Moduł 322[16].Z5
Pomoce wzrokowe

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

dobiera

soczewki okularowe do opraw okularowych,

–

charakteryzowa

i wyja

nia

przeznaczenie soczewek okularowych,

–

mierzy

wielko

ci anatomiczne głowy pacjenta,

–

rozpoznawa

potrzeby pacjenta i rekomendowa

najkorzystniejsze

dla niego pomoce wzrokowe,

–

dobiera

materiały do wykonania pomocy wzrokowych,

–

stosowa

i uczy

ytkowników technik zakładania i zdejmowania

oraz zasad piel

gnacji soczewek kontaktowych,

–

przestrzega

zasad sterylizacji i dezynfekcji,

–

dobiera

pomoce optyczne dla osób słabo widz

cych,

–

wykonywa

pomoce wzrokowe,

–

udziela

wskazówek dotycz

cych higieny i ochrony narz

du wzroku,

–

ocenia

jako

ść

wykonania pomocy wzrokowych,

–

dokonywa

monta

u i demonta

u oraz konserwacji i naprawy pomocy

wzrokowych,

–

korzysta

ró

nych

ródeł

informacji

oraz

doradztwa

specjalistycznego,

–

organizowa

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

zasadami

bezpiecze

stwa

higieny

pracy

oraz

ochrony

przeciwpo

arowej.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

322[16].Z5.01 Dobieranie soczewek i opraw okularowych

322[16].Z5.02 Dobieranie soczewek kontaktowych

322[16].Z5.03 Wykonywanie pomocy wzrokowych

136

322[16].Z5.04

Prowadzenie sprzeda

y wyrobów i akcesoriów

optycznych

Razem

320

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Bartkowska J.: Optyka i korekcja wad wzroku. PZWL, Warszawa 1996
Chudy S., Pietraszewski M.: Obsługa klienta. cz. I. eMPi

, Pozna

2003

Chwałek J.: Nowoczesny sklep. WSiP, Warszawa 1995
Hein A., Sidorowicz A., Wagnerowski T.: Oko i okulary. BWHWill Libra,
Warszawa 1979
James B., Chew Ch., Brou A.: Kompendium okulistyki dla studentów
i lekarzy. PZWL, Warszawa 1997
Jarz

ska-Ve

erowa M., Tuleja D.: Podstawy refrakcji oka i korekcji

wad wzroku. Wyd. Med. Górnicki, Wrocław 2005
Krzystkowa K., Paj

kowa J., Kubatko-Zieli

ska A., Nowak-Brygowa H.:

Choroba zezowa. Rozpoznawanie i leczenie. PZWL, Warszawa 1997
Kodeks etyki zawodowej
Lake N., Hickley K.: Podr

cznik obsługi klienta. Helion, Gliwice 2005

Litwin M., B., Bryg H.: Wybrane zagadnienia okulistyczne. Podr

cznik

i poradnik dla studentów i słuchaczy szkół medycznych. Wyd. Zamkor,
Kraków 2005
Łodygowska E., Rajewska K.: Psychologia kontaktu z klientem. KAW
Łód

2001

Mouradian J., P.: Optycy – jak zwi

kszy

sprzeda

. WSiP, Warszawa

2001
Ni

ankowska M., H.: Podstawy okulistyki. Volumed, Wrocław 2000

322[16].Z5

Pomoce wzrokowe

322[16].Z5.02

Dobieranie soczewek

kontaktowych

322[16].Z5.01

Dobieranie soczewek

i opraw okularowych

322[16].Z5.03

Wykonywanie pomocy

wzrokowych

322[16].Z5.04

Prowadzenie sprzeda

wyrobów i akcesoriów

optycznych

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Pankowska B., Wojciechowska J.: Soczewki kontaktowe. Volumed,
Wrocław 1994
R

czkowski B.: BHP w praktyce. ODiDK, Gda

sk 2004

Sojecki A.: Optyka. WSiP, Warszawa 1997
Szymankiewicz S.: Soczewki kontaktowe korekcyjne i lecznicze,
powikłania. Wyd. Unia, Katowice 1997
Thompson P.: Sposoby komunikacji interpersonalnej. Zysk i S-ka,
Pozna

1998

Zaj

c M.: Optyka okularowa. Dolno

skie Wyd. Edukacyjne, Wrocław

2003
Czasopisma zawodowe: „J Z Optyka”, „Kontaktologia i Optyka
Okulistyczna”, „

wiat Okularów”

Polskie Normy z zakresu optyki oftalmicznej oraz optyki i przyrz

dów

optycznych

Wykaz literatury nale

y aktualizowa

w miar

ukazywania si

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[16].Z5.01
Dobieranie soczewek i opraw okularowych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

rozpozna

rodzaje soczewek okularowych,

–

wyznaczy

rodek optyczny soczewki,

–

dobra

soczewki okularowe do opraw okularowych,

–

okre

rol

powłok uszlachetniaj

cych,

–

rozpozna

rodzaje pryzmatów,

–

odczyta

recept

okularow

i oceni

jej poprawno

ść

–

dobra

i dopasowa

oprawy okularowe do kształtu głowy i twarzy

pacjenta,

–

zmierzy

odległo

ść

renic do dali i bli

y, długo

ść

zausznika,

szeroko

ść

mostka, wysoko

ść

rodka soczewki od dołu tarczy oprawki

okularowej,

–

obliczy

działanie pryzmatyczne zdecentrowanej soczewki,

–

poinstruowa

pacjenta o piel

gnacji pomocy wzrokowych,

–

okre

zasady higieny i ochrony narz

du wzroku,

–

zorganizowa

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

zasadami

bezpiecze

stwa

higieny

pracy

oraz

ochrony

przeciwpo

arowej.

2. Materiał nauczania

Soczewki okularowe – rodzaje, konstrukcje, materiały i wła

ciwo

ci.

Rodzaje oprawek okularowych – materiały, konstrukcje, wła

ciwo

ci,

oznakowania, dobór do kształtu twarzy pacjenta i mocy soczewek.
Powłoki uszlachetniaj

ce – rodzaje i ich znaczenie.

Pryzmaty okularowe – rodzaje, budowa, materiały i wła

ciwo

ci.

Recepty okularowe – odczytywanie ró

nych sposobów zapisu,

weryfikacja poprawno

ci.

Potrzeby klienta w zakresie doboru soczewek okularowych i oprawek
okularowych.
U

ytkowanie i piel

gnacja pomocy wzrokowych.

rodki do piel

gnacji.

Higiena i ochrona narz

du wzroku.

Organizacja stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
zasadami

bezpiecze

stwa

higieny

pracy

oraz

ochrony

przeciwpo

arowej.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wiczenia

••••

Wyznaczanie

rodka

optycznego

soczewki

okularowej

i rozpoznawanie konstrukcji soczewek.

••••

Mierzenie krzywizny soczewek.

••••

Mierzenie mocy czołowej soczewek sferycznych, sferocylindrycznych
i wieloogniskowych.

••••

Rozpoznawanie i ocena jako

ci powłok uszlachetniaj

cych.

••••

Mierzenie mocy i poło

enia bazy pryzmatu.

••••

Mierzenie pryzmatycznego działania zdecentrowanej soczewki.

••••

Odczytywanie recept okularowych i analizowanie poprawno

ci zapisu.

••••

Mierzenie rozstawu

renic linijk

optyczn

i pupilometrem.

••••

Mierzenie oprawy okularowej i porównywanie z oznaczeniami
producenta.

••••

Dobieranie i dopasowywanie opraw okularowych do kształtu głowy
i twarzy.

••••

Projektowanie

instrukcji

ytkowania

piel

gnacji

pomocy

wzrokowych.

••••

Opracowywanie instrukcji dla pacjenta z zakresu higieny i ochrony
narz

du wzroku.

rodki dydaktyczne

Polskie Normy.
Tablice do badania ostro

ci wzroku.

Tablice tolerancji elementów gotowych wyrobów.
Plansze, foliogramy.
Katalogi soczewek okularowych.
Zestawy soczewek okularowych o ró

nej mocy i konstrukcji, z ró

nych

materiałów.
Zestawy opraw okularowych ró

nych typów (metalowe, z tworzyw

termoplastycznych, z włókien w

glowych, ramkowe, półramkowe

bezramkowe), gotowe okulary sferyczne, cylindryczne, dwuogniskowe,
progresywne.
Zestawy 10 pryzmatów ró

nych mocy z opraw

próbn

, zestaw

mikropryzmatów, zestaw folii pryzmatycznych, okulary pryzmatyczne
ok. 5 sztuk o mocy > 5 dioptrii.
Nagrzewnice do opraw.
Frontofokometry (dioptriomierze) ró

nego typu, linijki optyczne,

pupilometry.
Stanowiska

komputerowe

oprogramowaniem

specjalistycznym

dotycz

cym wyboru opraw okularowych.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie

umiej

tno

ci rozró

niania soczewek i opraw okularowych oraz

wykorzystywania praw fizycznych i zale

ci matematycznych do

obliczania wielko

ci charakteryzuj

cych soczewki i pryzmaty.

Do osi

gni

cia zało

onych celów kształcenia wskazane jest

stosowanie praktycznych metod nauczania, takich jak: pokaz
z obja

nieniem, metoda przewodniego tekstu oraz

wiczenia praktyczne.

Metoda przewodniego tekstu wymaga przygotowania materiałów do

wykonania

wicze

, tj. pyta

prowadz

cych i formularzy do wypełniania.

Podczas realizacji

wicze

praktycznych metod

przewodniego tekstu

ucze

samodzielnie

planuje

wykonanie

zadania

korzystaj

z przygotowanych przez nauczyciela tekstów przewodnich, jak równie

wykorzystuj

c materiały

ródłowe. Uczniowie powinni mie

liwo

ść

korzystania z instrukcji, tablic, katalogów, poradników. Po zako

czeniu

wiczenia ucze

powinien przedstawi

uzyskane wyniki oraz dokona

ich interpretacji.

Wskazane jest, aby nauczyciel przed rozpocz

ciem

wicze

zapoznał

uczniów z zasadami bezpiecze

stwa i higieny pracy, zasadami

przeciwpo

arowymi

stanowisku

pracy

oraz

higieny

pracy

z pacjentem.

Podczas wykonywania

wicze

nale

y zwraca

szczególn

uwag

kształtowanie postaw przydatnych w zawodzie optyka takich jak:
dokładno

ść

, staranno

ść

, rzetelno

ść

oraz jako

ść

wykonywanych prac.

Program jednostki modułowej nale

y realizowa

w pracowni

optometrystyczno-kontaktologicznej.

Zaj

cia

nale

prowadzi

w grupach do 15 osób podzielonych na 2-4 osobowe zespoły.

Praca zespołowa pozwala na kształtowanie ponadzawodowych

umiej

tno

ci, takich jak: komunikowanie si

, zespołowe podejmowanie

decyzji, prezentowanie wykonanych prac.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie

okre

lonych kryteriów. W kryteriach oceniania nale

y uwzgl

dni

poziom

oraz zakres opanowania przez uczniów wiadomo

ci i umiej

tno

wynikaj

cych ze szczegółowych celów kształcenia.

Osi

gni

cia uczniów nale

y ocenia

w zakresie zaplanowanych celów

kształcenia na podstawie:

–

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

–

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

–

obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania

wicze

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W procesie sprawdzania i oceniania osi

gni

ęć

uczniów nale

zwraca

uwag

na:

–

wykonywanie pomiarów soczewek i pryzmatów,

–

dobieranie soczewek okularowych do opraw okularowych,

–

odczytywanie recepty okularowej,

–

przestrzeganie zasad bezpiecze

stwa i higieny pracy.

Ocena po zako

czeniu realizacji programu nauczania powinna

uwzgl

dnia

wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela

sposobów sprawdzania osi

gni

ęć

ucznia.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[16].Z5.02
Dobieranie soczewek kontaktowych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

rozró

rodzaje soczewek kontaktowych,

–

okre

zastosowanie soczewek kontaktowych,

–

wskaza

rozmiar soczewki na podstawie wielko

ci rogówki,

–

oceni

dopasowanie soczewki do oka,

–

obliczy

moc soczewki kontaktowej według mocy okularów,

–

okre

wady i zalety soczewek kontaktowych w porównaniu

z korekcj

okularow

–

okre

zasady u

ytkowania i piel

gnacji soczewek kontaktowych,

–

przeprowadzi

instrukta

ytkowania soczewek,

–

rozpozna

zagro

enia i zapobiec im podczas aplikowania soczewek

kontaktowych,

–

zorganizowa

stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpiecze

stwa

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

arowej.

2. Materiał nauczania

Rodzaje soczewek kontaktowych.
Wielko

ci fizyczne stosowanych soczewek kontaktowych.

Wpływ soczewki kontaktowej na narz

d wzroku.

Zagro

enia dla układu wzrokowego przy niewła

ciwym u

ytkowaniu

soczewek kontaktowych.
Pomiary wielko

ci rogówki oka.

Zasady dopasowania soczewki do rogówki i ocena dopasowania.
Porównanie korekcji soczewkami kontaktowymi i okularami.
Zasady okre

lania mocy soczewek kontaktowych na podstawie mocy

soczewek okularowych i odległo

ci od rogówki.

Zasady u

ytkowania i piel

gnacji soczewek kontaktowych.

Instrukta

ytkowania soczewek kontaktowych.

Specjalne zastosowanie soczewek kontaktowych.
Zasady sterylizacji i dezynfekcji soczewek kontaktowych.
Zagro

enia

przeniesienia

chorób

przy

aplikowaniu

soczewek

kontaktowych.
Organizacja stanowiska pracy i wyposa

enie w niezb

dny sprz

medyczny zgodnie z przepisami bezpiecze

stwa i higieny pracy

oraz ochrony przeciwpo

arowej.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wiczenia

••••

Rozpoznawanie ró

nych rodzajów soczewek kontaktowych.

••••

Mierzenie krzywizny rogówki i ocena filmu łzowego.

••••

Mierzenie mocy i krzywizny soczewek kontaktowych.

••••

Zakładanie i zdejmowanie soczewek kontaktowych, ocenianie
prawidłowo

ci ich dopasowania.

••••

Piel

gnowanie soczewek kontaktowych.

••••

Opracowywanie instrukcji u

ytkowania soczewek kontaktowych.

••••

Projektowanie stanowiska do aplikacji soczewek kontaktowych
ze zwróceniem uwagi na zagro

enia przeniesienia chorób.

rodki dydaktyczne

Instrukcje u

ytkowania soczewek kontaktowych.

Instrukcje producentów

rodków do piel

gnacji soczewek.

Karty u

ytkownika soczewek.

Katalogi soczewek kontaktowych.
Zestawy soczewek kontaktowych
Zestaw płynów do piel

gnacji soczewek.

Biomikoroskop okulistyczny, keratometr Javal’a lub autokeratometr.
Paski Schirmer’a lub inne testy do oceny filmu łzowego.
Umywalka, suszarka do r

k, lustro powi

kszaj

ce z o

wietleniem.

Przepisy

bezpiecze

stwa

higieny

pracy

oraz

ochrony

przeciwpo

arowej.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

identyfikowania

poszczególnych

typów

soczewek

kontaktowych, prawidłowego ich nazewnictwa oraz okre

lania zasad

doboru, u

ytkowania i piel

gnacji soczewek kontaktowych.

W procesie nauczania-uczenia si

zaleca si

stosowa

aktywizuj

i praktyczne metody nauczania, takie jak: dyskusj

dydaktyczn

, pokaz

z instrukta

em, metod

projektów oraz

wiczenia praktyczne.

Metoda projektów daje mo

liwo

ść

doskonalenia i pogł

biania wiedzy

oraz współpracy w zespole, a tak

e planowania, rozwi

zywania

problemów i korzystania z ró

nych

ródeł informacji.

Nauczyciel

powinien

przygotowa

materiały

potrzebne

wykonywania

wicze

, takie jak: instrukcje do

wicze

, instrukcje

ytkowania soczewek kontaktowych, instrukcje producentów

rodków

do piel

gnacji soczewek, poradniki oraz katalogi.

Zaleca si

, aby w trakcie

wicze

nauczyciel obserwował prac

uczniów, udzielał wskazówek oraz korygował popełnione bł

dy.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazane jest, aby nauczyciel w trakcie

wicze

zwrócił uwag

konieczno

ść

konsultacji pacjenta z lekarzem okulist

, który oceni czy nie

wyst

puj

przeciwwskazania do noszenia soczewek kontaktowych.

wiczenia zamieszczone w programie jednostki modułowej stanowi

propozycj

. Nauczyciel mo

e opracowa

inne

wiczenia dostosowane

do oczekiwa

uczniów i mo

liwo

ci szkoły.

Realizacj

programu

jednostki

modułowej

ułatwi

zorganizowanie wycieczki do placówek ochrony zdrowia gdzie uczniowie
b

mogli zapozna

z rzeczywistymi warunkami pracy.

Zaj

cia powinny odbywa

w pracowni optometrystyczno-

kontaktologicznej w grupie do 15 uczniów. Zaleca si

prowadzenie

wicze

w zespołach 2 osobowych.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Proces oceniania powinien obejmowa

diagnoz

stanu wiadomo

i umiej

tno

ci uczniów w odniesieniu do celów kształcenia. Nale

rejestrowa

post

py uczniów w toku realizacji programu nauczania oraz

rozpoznawa

trudno

ci w osi

ganiu zało

onych celów.

Kryteria oceniania powinny uwzgl

dnia

poziom oraz zakres

opanowania przez uczniów wiadomo

ci i umiej

tno

ci zawartych

w szczegółowych celach kształcenia programu jednostki modułowej.

Do sprawdzenia osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów mo

na zastosowa

sprawdziany ustne i pisemne, testy osi

gni

ęć

szkolnych oraz obserwacj

czynno

ci uczniów podczas wykonywania

wicze

Umiej

tno

ci praktyczne proponuje si

sprawdza

przez obserwacj

czynno

ci wykonywanych w trakcie realizacji

wicze

. Kryteria słu

żą

do oceny poziomu opanowania umiej

tno

ci praktycznych powinny

uwzgl

dnia

–

prawidłowe nazewnictwo soczewek i

rodków do ich piel

gnacji,

–

wła

ciw

obsług

sprz

tu i urz

dze

na stanowisku pracy,

–

umiej

tno

ść

manipulowania soczewk

kontaktow

–

opanowanie zakładania i zdejmowania soczewek z oka pacjenta,

–

przestrzeganie zasad higieny.

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela,
poziom wykonania

wicze

oraz wykonanie i prezentacj

projektu.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[16].Z5.03
Wykonywanie pomocy wzrokowych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

zastosowa

odpowiedni

technologi

wykonania i naprawy pomocy

wzrokowej,

–

przygotowa

na podstawie zlecenia dokumentacj

warsztatow

w niezb

dnym zakresie, do wykonania wyrobu,

–

wyliczy

wymagan

rednic

soczewki do wielko

ci elementu

mocuj

cego i wymaganego poło

enia

rodków optycznych,

–

dopasowa

element mocuj

cy soczewk

do krzywizny soczewki,

–

zastosowa

uchwyty monta

owe odpowiednie do materiału i kształtu

soczewki,

–

zamocowa

soczewk

do uchwytu monta

owego,

–

wykona

okulary jednoogniskowe sferyczne i sfero cylindryczne

w ró

nych typach opraw okularowych,

–

skontrolowa

i zlikwidowa

napr

ęż

enia w soczewce wywołane

mocowaniem,

–

naprawi

oprawk

okularow

metod

klejenia i lutowania twardego,

–

wymieni

uszkodzone cz

ęś

ci oprawki okularowej,

–

obsłu

urz

dzenia i sprz

t niezb

dny do szlifowania kraw

dzi

soczewek, wiercenia i wykonywania rowków,

–

dokona

wyboru szlifierki r

cznej, automatycznej szablonowej

i bezszablonowej w zale

ci od wymaganej dokładno

ci i kosztów

szlifowania,

–

uformowa

i wypolerowa

kraw

dzie elementów optycznych,

–

oceni

jako

ść

wykonanej pomocy wzrokowej,

–

oczy

i zapakowa

pomoc wzrokow

–

zapisa

w dokumentacji technologicznej wykonane czynno

ci,

–

zorganizowa

i wyposa

stanowisko pracy w niezb

dny sprz

do wykonania okularów i innych pomocy wzrokowych zgodnie
z wymaganiami i przepisami bezpiecze

stwa i higieny pracy

oraz ochrony przeciwpo

arowej.

2. Materiał nauczania

Technologia wykonywania pomocy wzrokowych.
Dokumentacja warsztatowa na podstawie zlecenia i przyj

tej technologii.

Sposoby mocowania elementów w czasie obróbki.
Zasady szlifowanie elementów optycznych.
Sposoby monta

u elementów optycznych w opraw

Naprawa pomocy wzrokowych.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Obróbka mechaniczna podczas mocowania elementów optycznych
i naprawie pomocy wzrokowych.
Organizacja stanowiska pracy zgodnie z zasadami bezpiecze

stwa

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

arowej.

wiczenia

••••

Przygotowywanie dokumentacji warsztatowej.

••••

Szlifowanie r

czne elementów optycznych.

••••

Obsługiwanie i regulacja szlifierek automatycznych.

••••

Wykonywanie

drobnych,

pomocniczych

prac

mechanicznych

(wiercenie,

gwintowanie,

frezowanie,

piłowanie,

przecinanie,

lutowanie twarde i mi

kkie, klejenie).

••••

Mocowanie elementów optycznych (przyssawki, przylepce, stopy
niskotopliwe, uchwyty).

••••

Centrowanie elementów optycznych.

••••

Montowanie soczewek do okularów i innych pomocy wzrokowych.

••••

Wykonywanie

okularów

jednoogniskowych

sferycznych

i sferocylindrycznych w oprawkach metalowych i z tworzywa,
w oprawce bezramkowej i półramkowej.

••••

Zabezpieczanie poł

cze

gwintowych przed rozkr

caniem w czasie

eksploatacji.

••••

Kontrolowanie jako

ci wykonanej pracy.

rodki dydaktyczne

Normy i tablice tolerancji.
Foliogramy, specjalistyczne programy komputerowe i filmy dydaktyczne
dotycz

ce wykonywania pomocy wzrokowych.

Szlifierki

czne,

półautomatyczne,

automatyczne

szablonowe

i bezszablonowe, szabloniarki, centroskopy, polaroskopy, wiertarki,
rowkarki, nagrzewnice, polerki.
Uchwyty monta

owe, przylepce, aparaty do lutowania twardego,

lutownica elektryczna, spoiwa, topniki.
Pisaki niezmywalne, drobne narz

dzia r

czne, wiertła, gwintowniki,

frezy, c

gi do zdejmowania uchwytów, c

gi do profilowania opraw.

ęś

ci zamienne do napraw okularów (zauszniki, nasuwki, nano

niki,

nity, wkr

ty, podkładki, nakr

tki).

Barwniki i chemiczne

rodki do utwardzania soczewek z tworzyw.

Opakowania na gotowe wyroby.

rodki do czyszczenia (płuczka ultrad

kowa,

ciereczki, bibuła

do osuszania, spirytus, aceton), kleje, p

dzelki.

Przepisy

bezpiecze

stwa

higieny

pracy

oraz

przepisy

przeciwpo

arowe.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

100

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie

umiej

tno

ci obróbki soczewek, dbało

ci o czysto

ść

powierzchni

optycznych oraz przestrzegania kolejno

ci zaplanowanych czynno

warsztatowych.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej ucze

powinien

pozna

zasady działania i obsługi urz

dze

i aparatów niezb

dnych do

pracy optyka.

W osi

gni

ciu zało

onych celów kształcenia du

e znaczenie ma

dobór metod nauczania. Program jednostki modułowej proponuje si

realizowa

z zastosowaniem praktycznych metod nauczania, takich jak:

pokaz z obja

nieniem i

wiczenia praktyczne.

Podczas

wykonywania

wicze

nale

zwraca

uwag

kształtowanie takich postaw optyka jak: dokładno

ść

, systematyczno

ść

staranno

ść

, rzetelno

ść

oraz uczciwo

ść

. Nale

y równie

zwraca

uwag

na porz

dek i czysto

ść

stanowisk oraz stosowanych narz

dzi i urz

dze

Dla ułatwienia zrozumienia realizowanych tre

ci kształcenia wskazane

jest korzystanie ze specjalistycznych programów komputerowych oraz
prezentowanie filmów dydaktycznych.

Program jednostki modułowej nale

y realizowa

w pracowni

oftalmicznej. Zaj

cia nale

y prowadzi

w grupach do 15 osób, uczniowie

powinni pracowa

na przygotowanych stanowiskach indywidualnie.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów nale

y prowadzi

systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej,
na podstawie kryteriów przedstawionych na pocz

tku zaj

ęć

. Kryteria

powinny uwzgl

dnia

poziom oraz zakres opanowania przez uczniów

wiadomo

ci i umiej

tno

ci zawartych w szczegółowych celach

kształcenia programu jednostki modułowej.

Systematyczne sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów dostarcza

nauczycielowi informacji o efektach jego pracy, o post

pach ucznia

w nauce oraz ułatwia zaplanowanie procesu kształcenia.

W trakcie realizacji programu jednostki modułowej nale

y ocenia

osi

gni

cia

uczniów

podstawie:

sprawdzianów

ustnych,

sprawdzianów

pisemnych,

ukierunkowanej

obserwacji

czynno

uczniów podczas wykonywania

wicze

oraz testów osi

gni

ęć

szkolnych.

Umiej

tno

ci praktyczne uczniów nale

y ocenia

podczas obserwacji

wykonywanych

wicze

. Kryteria słu

żą

ce do oceny poziomu opanowania

umiej

tno

ci praktycznych powinny uwzgl

dnia

–

wła

ciw

obsług

aparatów i sprz

tu,

–

umiej

tno

ść

zastosowania wła

ciwych urz

dze

do poszczególnych

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

101

czynno

ci,

–

umiej

tno

ść

regulacji urz

dze

i wymiany zu

ywaj

cych si

elementów,

–

prawidłowe wykonywanie pomocy wzrokowych,

–

wła

ciwe zorganizowanie stanowiska pracy.

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela,
poziom wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

102

Jednostka modułowa 322[16].Z5.04
Prowadzenie sprzeda

y wyrobów i akcesoriów

optycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

rozpozna

potrzeby klienta w zakresie wyrobów i akcesoriów

optycznych,

–

rozró

rodzaje, budow

i przeznaczenie wyrobów optycznych,

–

okre

rodzaje i przeznaczenie akcesoriów optycznych,

–

dobra

pomoce optyczne dla osób słabowidz

cych,

–

poinstruowa

klienta o zasadach u

ytkowania wyrobów optycznych,

–

sporz

dzi

zamówienie na wyroby i akcesoria optyczne,

–

obsłu

kas

fiskaln

–

zidentyfikowa

podmioty uprawniaj

ce do realizacji refundacji kosztów

pomocy wzrokowych,

–

zorganizowa

stanowisko pracy zgodnie z zasadami ergonomii,

przepisami

bezpiecze

stwa

higieny

pracy

oraz

ochrony

przeciwpo

arowej.

2. Materiał nauczania

Potrzeby klienta w zakresie wyrobów i akcesoriów optycznych.

ródła informacji dotycz

ce wyrobów i akcesoriów optycznych.

Pomoce optyczne dla osób słabowidz

cych.

Sposoby u

ytkowania wyrobów optycznych.

Obsługiwanie kasy fiskalnej.
Sporz

dzanie zamówienia wyrobów i akcesoriów optycznych zgodnie

z zapotrzebowaniem klienta.
Zasady refundacji kosztów pomocy wzrokowych w Polsce i w Europie.
Organizacja stanowiska pracy zgodnie z zasadami ergonomii,
bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska.

wiczenia

••••

Rozmowa z klientem dotycz

ca zakupu potrzebnych wyrobów

i akcesoriów optycznych – symulacja.

••••

Dobieranie opraw okularowych do kształtu twarzy i typu urody –
symulacja.

••••

Dobieranie okularów ochronnych (na przykład przeciwsłonecznych,
polaryzacyjnych) – symulacja.

••••

Dobieranie pomocy optycznych dla osób słabowidz

cych.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

103

••••

Posługiwanie si

katalogami i cennikami.

••••

Porównywanie powi

kszenia lup i pola widzenia przy ró

nych

sposobach u

ytkowania.

••••

Obsługiwanie kasy fiskalnej.

••••

Sporz

dzanie ewidencji sprzeda

y (w komputerowej bazie danych

i kasie fiskalnej).

••••

Przygotowywanie i wysyłanie zamówie

••••

Sprawdzanie jako

ci wydawanych pomocy wzrokowych.

••••

Prowadzenie instrukta

u dotycz

cego przechowywania i piel

gnacji

wyrobów optycznych.

rodki dydaktyczne

Stoliki do obsługi klienta, lusterka stołowe.
Tablice do badania ostro

ci wzroku, plansze.

Katalogi soczewek okularowych.
Formularze zamówie

Foliogramy i filmy dydaktyczne przedstawiaj

ce pomoce dla słabo

widz

cych.

Specjalistyczne

programy

komputerowe

dotycz

rejestrowania

przyj

tych zlece

Zestaw

demonstracyjnych

soczewek

okularowych

ró

nych

konstrukcjach i z ró

nych materiałów.

Oprawki okularowe ró

nych typów.

Akcesoria pomocne do wyboru rodzaju soczewek w presbyopii (na
przykład kaseta Aida) i doboru

rednicy (na przykład Ditest).

Katalogi lup i pomocy dla słabowidz

cych.

Lupy ró

nego rodzaju, okulary lupowe, okulary lornetkowe, monookulary.

Akcesoria okularowe: futerały, ła

cuszki,

ciereczki, płyny do

czyszczenia.
Akcesoria

piel

gnacji

soczewek

kontaktowych:

płyny

przechowywania, mycia,

rodki do odbiałczania, krople nawil

ce,

pojemniki.
Frontofokometr (dioptriomierz), pupilometr, linijka optyczna, kaseta
okulistyczna z oprawk

próbn

Kasa fiskalna.
Przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz

rozpoznawania potrzeb klienta w zakresie wyrobów i akcesoriów
optycznych, dobór pomocy optycznych dla osób słabowidz

cych oraz

sporz

dzanie zamówie

na wyroby i akcesoria optyczne.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

104

Zaleca si

, aby podczas realizacji programu nauczania stosowa

aktywizuj

ce i praktyczne metody nauczania: inscenizacji, sytuacyjn

gry symulacyjne oraz

wiczenia praktyczne.

Zamieszczone w programie jednostki modułowej

wiczenia stanowi

propozycj

, któr

nauczyciel mo

e wykorzysta

w czasie zaj

ęć

lub

opracowa

inne

wiczenia wspomagaj

ce realizacj

programu jednostki

modułowej.

Podczas realizacji programu nauczania wskazane jest prezentowanie

filmów dydaktycznych przedstawiaj

cych pomoce dla słabo widz

cych,

a tak

e korzystanie ze specjalistycznych programów komputerowych do

ewidencjonowania zamówie

i sprzeda

Zaleca si

równie

organizowanie wycieczek do salonów optycznych

w celu poznania rzeczywistych warunków pracy, jak równie

rodków

dla

osób

słabowidz

cych

celu

zapoznania

z telewizyjnymi czytnikami pisma oraz specjalistycznymi programami
komputerowymi dla osób niedowidz

cych.

Wskazane s

formy pracy indywidualnej i zespołowej, w zespołach

2-4 osobowych. Zaj

cia nale

y prowadzi

w grupie do 15 osób

w pracowni obsługi klienta.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie

okre

lonych kryteriów. W kryteriach oceniania nale

y uwzgl

dni

poziom

oraz zakres opanowania przez uczniów wiadomo

ci i umiej

tno

wynikaj

cych ze szczegółowych celów kształcenia.

Osi

gni

cia uczniów nale

y ocenia

w zakresie zaplanowanych celów

kształcenia na podstawie:

–

ustnych sprawdzianów poziomu wiadomo

ci i umiej

tno

ci,

–

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

–

ukierunkowanej obserwacji czynno

ci ucznia podczas wykonywania

wicze

Wiadomo

teoretyczne

niezb

dne

realizacji

czynno

praktycznych mog

sprawdzane za pomoc

testów osi

gni

ęć

szkolnych. Zadania w te

cie mog

otwarte (krótkiej odpowiedzi,

z luk

) lub zamkni

te (wyboru wielokrotnego, na dobieranie, prawda-

fałsz).

W procesie sprawdzania i oceniania umiej

tno

ci praktycznych

uczniów nale

y zwróci

uwag

na:

–

umiej

tno

ść

wyszukiwania i prezentowania najkorzystniejszych

dla klienta pomocy wzrokowych i akcesoriów optycznych,

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

105

–

wła

ciw

obsług

klienta,

–

staranno

ść

w prowadzeniu ewidencji zlece

i zamówie

Ocena po zako

czeniu realizacji programu nauczania powinna

uwzgl

dnia

wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela

sposobów sprawdzania osi

gni

ęć

ucznia.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

106

Moduł 322[16].Z6
Praktyka zawodowa

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

rozpoznawa

potrzeby klienta,

–

przyjmowa

zamówienia na pomoce wzrokowe,

–

dobiera

pomoce optyczne zgodnie z zapotrzebowaniem klienta,

–

mierzy

wielko

ci anatomiczne głowy klienta,

–

dobiera

materiały do wykonania pomocy wzrokowych,

–

wykonywa

pomoce wzrokowe,

–

ocenia

jako

ść

wykonania pomocy wzrokowych,

–

wydawa

klientowi zamówione pomoce wzrokowe,

–

obsługiwa

kas

fiskaln

–

prowadzi

sprzeda

wyrobów i akcesoriów optycznych,

–

mobilizowa

klientów do stosowania w codziennym

yciu zasad

higieny wzrokowej,

–

dokonywa

monta

u i demonta

u oraz napraw i konserwacji pomocy

wzrokowych,

–

stosowa

i uczy

ytkowników technik zakładania i zdejmowania

oraz zasad piel

gnacji soczewek kontaktowych,

–

przestrzega

zasad sterylizacji, dezynfekcji,

–

przestrzega

wymaga

ergonomii, przepisów i zasad bezpiecze

stwa

i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska podczas wykonywania pracy,

–

organizowa

i utrzymywa

porz

dek na stanowisku pracy.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

322[16].Z6.01 Obsługiwanie klienta w salonie optycznym

322[16].Z6.02 Wykonywanie i naprawa wyrobów optycznych

Razem

140

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

107

3. Schemat układu jednostek modułowych

Zaleca si

, aby uczniowie odbyli praktyk

zawodow

w salonach

i przedsi

biorstwach optycznych stanowi

cych ich potencjalne miejsca

pracy.

Praktyka zawodowa powinna by

tak zorganizowana, aby umo

liwi

uczniom

zastosowanie

pogł

bienie

zdobytej

wiedzy

i umiej

tno

ci zawodowych w rzeczywistych warunkach pracy.

Program praktyki zawodowej nale

y traktowa

w sposób elastyczny.

Ze wzgl

dów organizacyjnych dopuszcza si

pewne zmiany zwi

zane ze

specyfik

przedsi

biorstwa, w którym ucze

odbywa praktyk

Praktyk

zawodow

w wymiarze czterech tygodni zaleca si

realizowa

w czwartym semestrze.

4. Literatura

Bartkowska J.: Optyka i korekcja wad wzroku. PZWL, Warszawa 1996
Chudy S., Pietraszewski M.: Obsługa klienta. cz. I. eMPi

, Pozna

2003

Chwałek J.: Nowoczesny sklep. WSiP, Warszawa 1995
Hein A., Sidorowicz A., Wagnerowski T.: Oko i okulary. BWHWill Libra,
Warszawa 1979
Jarz

ska-Ve

erowa M., Tuleja D.: Podstawy refrakcji oka i korekcji

wad wzroku. Wyd. Med. Górnicki, Wrocław 2005
Kielna K., pokora K.: Przygotowanie do działalno

ci usługowej.

Podstawy usług. Ekonomika usług. WSiP, Warszawa 2003
Kodeks etyki zawodowej
Kodeks pracy
Kodeks spółek handlowych
Lake N., Hickley K.: Podr

cznik obsługi klienta. Helion, Gliwice 2005

Litwin M.B., Bryg H.: Wybrane zagadnienia okulistyczne. Podr

cznik

i poradnik dla studentów i słuchaczy szkół medycznych. Wyd. Zamkor,
Kraków 2005

322[16].Z6.01

Obsługiwanie klienta w salonie

optycznym

322[16].Z6

Praktyka zawodowa

322[16].Z6.02

Wykonywanie i naprawa wyrobów

optycznych

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

108

Łodygowska E., Rajewska K.: Psychologia kontaktu z klientem. KAW,
Łód

2001

Mouradian Jean-Patric: Optycy – jak zwi

kszy

sprzeda

. WSiP,

Warszawa 2001
Mudie P., Cottam A.: Usługi, zarz

dzanie i marketing. PWN, Warszawa

1998
Ni

ankowska M.H.: Podstawy okulistyki. Volumed, Wrocław 2000

Pankowska B., Wojciechowska J.: Soczewki kontaktowe. Volumed,
Wrocław 1994
R

czkowski B.: BHP w praktyce. ODDiK, Gda

sk 2007

Sojecki A.: Optyka. WSiP, Warszawa 1997
Szymankiewicz S.: Soczewki kontaktowe korekcyjne i lecznicze,
powikłania. Wyd. Unia, Katowice 1997
Zaj

c M.: Optyka okularowa. Dolno

skie Wyd. Edukacyjne, Wrocław

2003
Czasopisma zawodowe: „J Z Optyka”, „Kontaktologia i Optyka
Okulistyczna”, „

wiat Okularów”

Polskie Normy z zakresu optyki oftalmicznej oraz optyki i przyrz

dów

optycznych

Wykaz literatury nale

y aktualizowa

w miar

ukazywania si

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

109

Jednostka modułowa 322[16].Z6.01
Obsługiwanie klienta w salonie optycznym

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

rozpozna

potrzeby klienta,

–

odczyta

recept

okularow

i oceni

jej poprawno

ść

–

zmierzy

i oceni

dotychczas u

ywane pomoce wzrokowe,

–

zmierzy

odległo

ść

renic do dali i bli

y, długo

ść

zausznika,

szeroko

ść

mostka, wysoko

ść

rodka soczewki od dołu tarczy oprawki

okularowej,

–

dobra

i dopasowa

oprawy okularowe do kształtu głowy i twarzy

pacjenta,

–

dobra

soczewki okularowe do opraw okularowych,

–

dobra

materiały do wykonania pomocy wzrokowych,

–

doradzi

pomoce optyczne dla osób słabo widz

cych,

–

przyj

ąć

zamówienie na pomoce wzrokowe,

–

wykona

pomoce wzrokowe,

–

zmobilizowa

klientów do stosowania w codziennym

yciu zasad

higieny wzrokowej,

–

oceni

jako

ść

wykonania pomocy wzrokowych,

–

udzieli

informacji o wła

ciwej piel

gnacji pomocy wzrokowych,

–

udzieli

informacji dotycz

cych higieny i ochrony narz

du wzroku,

–

wyda

klientowi zamówione pomoce wzrokowe,

–

sprzeda

wyroby i akcesoria optyczne,

–

obsłu

kas

fiskaln

–

dokona

monta

u i demonta

u oraz napraw i konserwacji pomocy

wzrokowych,

–

obja

sposób aplikowania i piel

gnacji soczewek kontaktowych,

–

zastosowa

zasady sterylizacji, dezynfekcji,

–

zorganizowa

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

przepisami i zasadami bezpiecze

stwa i higieny pracy, przepisami

ochrony przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska,

–

utrzyma

porz

dek na stanowisku pracy.

Materiał nauczania

Poznanie zasad obsługi klienta.
Rozpoznawanie potrzeb klienta w zakresie doboru soczewek
okularowych i oprawek okularowych.
Prowadzenie rozmów z klientem.
Dobór oprawy w zale

ci od kształtu twarzy i mocy soczewek.

Dopasowywanie oprawy do głowy klienta.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

110

Przygotowanie i prowadzenie dokumentacji.
Przyjmowanie i wydawanie zamówie

na pomoce wzrokowe.

rodki do piel

gnacji okularów i innych akcesoriów.

Instrukta

klienta o sposobie u

ytkowania okularów.

Higiena i ochrona narz

du wzroku.

Obsługa kasy fiskalnej.
Organizacja stanowiska pracy.

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu doskonalenie

umiej

tno

ci uczniów podczas obsługi klienta w salonie optycznym.

Praktyki organizowane w przedsi

biorstwach optycznych powinny

odbywa

indywidualnie pod kierunkiem pracowników posiadaj

cych

odpowiednie kwalifikacje i do

wiadczenie zawodowe.

Przed

rozpocz

ciem

zaj

ęć

nale

zapozna

uczniów

z programem oraz szczegółowym harmonogramem praktyki, zasadami
i instrukcjami obowi

zuj

cymi w salonie optycznym oraz z przepisami

bezpiecze

stwa i higieny pracy i ochrony przeciwpo

arowej.

Podczas praktyki nale

y obserwowa

prac

ucznia i udziela

pomocy w rozwi

zywaniu problemów zawodowych.

Szczególn

uwag

nale

y zwróci

na pogł

bianie umiej

tno

dotycz

cych:

–

dobierania i dopasowywania opraw okularowych do kształtu głowy

i twarzy klienta,

–

dobierania soczewki okularowej do opraw okularowych,

–

doradzania pomocy optycznych dla osób słabowidz

cych.

Ucze

zobowi

zany jest do prowadzenia dzienniczka praktyki

zawodowej, w którym dokumentuje jej przebieg opisuj

c codziennie

zakres wykonywanych czynno

ci i spostrze

enia.

4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osi

gni

ęć

edukacyjnych powinno odbywa

podstawie znanych uczniom kryteriów przez cały czas realizacji
programu jednostki modułowej.

Umiej

tno

ci uczniów nale

y ocenia

obserwuj

c ich prac

podczas

wykonywania zada

zawodowych.

W procesie sprawdzania i oceniania nale

y zwraca

uwag

na:

–

przestrzeganie zasad obsługi klienta,

–

kultur

osobist

i zawodow

ucznia,

–

zdyscyplinowanie i punktualno

ść

–

pracowito

ść

, dokładno

ść

i rzetelno

ść

w wykonywaniu powierzonych

zada

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

111

–

odpowiedzialno

ść

za powierzony sprz

t i wyposa

enie salonu,

–

przestrzeganie przepisów i zasad bezpiecze

stwa i higieny pracy.

Po zako

czeniu realizacji programu jednostki modułowej opiekun

praktyki zawodowej powinien wpisa

w dzienniczku praktyki opini

o pracy i post

pach ucznia oraz ocen

cow

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

112

Jednostka modułowa 322[16].Z6.02
Wykonywanie i naprawa wyrobów optycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

sprawdzi

jako

ść

oprawki okularowej przygotowanej do monta

–

sprawdzi

jako

ść

soczewek

okularowych

przygotowanych

do monta

–

sprawdzi

kompletno

ść

i zgodno

ść

z zmówieniem materiałów

do wykonania wyrobu,

–

wykona

wyrób na podstawie przyj

tego zlecenia i recepty,

–

sprawdzi

jako

ść

wykonanego wyrobu,

–

wymieni

yte cz

ęś

ci w wyrobie przyj

tym do naprawy,

–

wymy

, wyczy

i zakonserwowa

wyrób optyczny,

–

wmontowa

soczewk

w oprawk

okularow

–

dokona

naprawy p

kni

tej oprawki okularowej,

–

wyczy

i zakonserwowa

soczewki kontaktowe,

–

przeprowadzi

sterylizacj

i dezynfekcj

sprz

tu do zakładania

soczewek kontaktowych,

–

wyczy

zakonserwowa

ywany

sprz

narz

dzia

po zako

czeniu pracy,

–

zorganizowa

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

przepisami i zasadami bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz

przepisami ochrony przeciwpo

arowej.

2. Materiał nauczania

Organizacja i struktura funkcjonowania przedsi

biorstwa optycznego.

Technologia stosowana przy wykonywaniu i naprawach wyrobów
optycznych.
Prowadzenie dokumentacji.
System

magazynowania

i zamawiania

ęś

materiałów

do wykonywania wyrobów i dokonywania napraw.
Oprawy – ich dobór pod wzgl

dem estetyki w zale

ci od kształtu

twarzy i mocy soczewek.
Oprawy – ich dopasowywanie do głowy klienta.
Sposób przyjmowania i wydawania zamówie

na pomoce wzrokowe.

rodki do piel

gnacji okularów i innych akcesoriów.

Instrukta

o sposobie u

ytkowania okularów.

Higiena i ochrona narz

du wzroku.

Wybór soczewek i opraw zapewniaj

cy najwi

ksze korzy

ci dla klienta.

Zasady sterylizacji i dezynfekcji soczewek kontaktowych.
Zagro

enia przeniesienia chorób przy aplikacji soczewek kontaktowych.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

113

Organizacja stanowiska pracy i wyposa

enie w niezb

dny sprz

zgodnie

wymaganiami

ergonomii,

przepisami

zasadami

bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz przepisami przeciwpo

arowymi.

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest doskonalenie

nabytych w procesie kształcenia wiadomo

ci i umiej

tno

ci zawodowych

w rzeczywistych warunkach pracy. Praktyk

zawodow

uczniowie

powinni odbywa

w przedsi

biorstwach optycznych, w których istnieje

liwo

ść

wykonywania i naprawiania wyrobów optycznych.

Przed rozpocz

ciem praktyki zawodowej nale

y zapozna

uczniów

z przepisami bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpo

arowej, instrukcjami obsługi urz

dze

i sprz

tu technicznego,

na stanowiskach pracy, a tak

e zwróci

uwag

na obowi

zek

przestrzegania

regulaminu

obowi

zuj

cego

przedsi

biorstwie

optycznym. Uczniowie powinni zosta

równie

zapoznani z programem

oraz szczegółowym harmonogramem praktyki.

Uczniowie pod nadzorem wykwalifikowanego optyka powinni

wykonywa

samodzielnie okre

lone zadania zawodowe. Proces

realizacji programu praktyk i przygotowania uczniów do przyszłej pracy
zawodowej powinien kształtowa

równie

cechy osobowo

ciowe, takie

jak:

rzetelno

ść

zdyscyplinowanie,

obowi

zkowo

ść

poczucie

współodpowiedzialno

ci za wykonywane zadanie zawodowe.

W trakcie odbywania praktyki zawodowej uczniowie powinni

prowadzi

dzienniczki

praktyki,

których

rejestrowane

wykonywane czynno

ci i spostrze

enia.

4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osi

gni

ęć

edukacyjnych powinno odbywa

podstawie znanych uczniom kryteriów przez cały czas realizacji
programu jednostki modułowej.

Umiej

tno

ci uczniów nale

y ocenia

obserwuj

c ich prac

podczas

wykonywania zada

zawodowych.

W procesie sprawdzania i oceniania nale

y zwraca

uwag

na:

–

wykonanie wyrobu na podstawie przyj

tego zlecenia i recepty,

–

wymianie zu

ytych cz

ęś

ci w wyrobie przyj

tym do naprawy,

–

dokonywanie naprawy p

kni

tej oprawki okularowej,

–

jako

ść

wykonanej pracy,

–

umiej

tno

ść

organizowania własnej pracy.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

114

Wskazane jest, aby ucze

po zako

czeniu jednostki modułowej

przedstawił opiekunowi praktyk sprawozdanie dotycz

ce przebiegu

pracy w danym przedsi

biorstwie optycznym.

Po zako

czeniu realizacji programu jednostki modułowej opiekun

praktyki zawodowej powinien wpisa

w dzienniczku praktyki opini

o pracy i post

pach ucznia oraz ocen

cow

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

115

Moduł 322[16].S1
Optyka okularowa

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

projektowa

meniskowe jednoogniskowe soczewki okularowe,

–

projektowa

i wykonywa

okulary jednoogniskowe dla oczu

bezsoczewkowych,

–

projektowa

i wykonywa

okulary dwuogniskowe, wieloogniskowe

i progresywne,

–

projektowa

i wykonywa

okulary jednoogniskowe dla osób

starczowzrocznych,

–

projektowa

i wykonywa

okulary pryzmatyczne,

–

projektowa

i wykonywa

okulary lupowe,

–

montowa

okulary lornetkowe,

–

oblicza

moc układów optycznych w zale

ci od potrzeb klienta,

–

dobiera

materiały do wykonywania okularów,

–

ocenia

jako

ść

wykonania okularów,

–

dobiera

pomoce optyczne dla osób słabowidz

cych,

–

okre

skutki u

ywania niewła

ciwych okularów,

–

współpracowa

z lekarzami okulistami i ortoptystkami,

–

korzysta

ró

nych

ródeł

informacji

oraz

doradztwa

specjalistycznego,

–

stosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpo

arowej.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

322[16].S1.01 Projektowanie szkieł okularowych

322[16].S1.02

Montowanie, naprawa i ocena jako

ci ró

nych

typów okularów

160

Razem

256

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

116

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Bartkowska J.: Optyka i korekcja wad wzroku. PZWL, Warszawa 1996
Hein A., Sidorowicz A., Wagnerowski T.: Oko i okulary. BWHWill Libra,
Warszawa 1979
James B., Chew Ch., Brou A.: Kompendium okulistyki dla studentów
i lekarzy. PZWL, Warszawa 1997
Jarz

ska-Ve

erowa M., Tuleja D.: Podstawy refrakcji oka i korekcji

wad wzroku. Wyd. Med. Górnicki, Wrocław 2005
Krzystkowa K., Paj

kowa J., Kubatko-Zieli

ska A., Nowak-Brygowa H.:

Choroba zezowa. Rozpoznawanie i leczenie. PZWL, Warszawa 1997
Litwin M., B., Bryg H.: Wybrane zagadnienia okulistyczne. Podr

cznik

i poradnik dla studentów i słuchaczy szkół medycznych. Wyd. Zamkor,
Kraków 2005
Ni

ankowska M., H.: Podstawy okulistyki. Volumed, Wrocław 2000

Pankowska B., Wojciechowska J.: Soczewki kontaktowe. Volumed,
Wrocław 1994
R

czkowski B.: BHP w praktyce. ODDiK, Gda

sk 2004

Sojecki A.: Optyka. WSiP, Warszawa 1997
Szymankiewicz S.: Soczewki kontaktowe korekcyjne i lecznicze,
powikłania. Wyd. Unia, Katowice 1997
Zaj

c M.: Optyka okularowa. Dolno

skie Wyd. Edukacyjne, Wrocław

2003
Czasopisma zawodowe: „J Z Optyka”, „Kontaktologia i Optyka
Okulistyczna”, „

wiat Okularów”

Polskie Normy z zakresu optyki oftalmicznej oraz optyki i przyrz

dów

optycznych

Wykaz literatury nale

y aktualizowa

w miar

ukazywania si

nowych

pozycji wydawniczych.

322[16].S1

Optyka okularowa

322[16].S1.01

Projektowanie szkieł okularowych

322[16].S1.02

Montowanie, naprawa i ocena jako

ró

nych typów okularów

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

117

Jednostka modułowa 322[16].S1.01
Projektowanie szkieł okularowych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

zaprojektowa

meniskowe jednoogniskowe soczewki okularowe,

–

zaprojektowa

okulary jednoogniskowe dla oczu starczowzrocznych,

–

zaprojektowa

okulary jednoogniskowe dla oczu bezsoczewkowych,

–

zaprojektowa

okulary dwuogniskowe, wieloogniskowe i progresywne,

–

zaprojektowa

okulary pryzmatyczne,

–

obliczy

moc i poło

enie bazy pryzmatu na podstawie składowych

pionowych i poziomych,

–

zaprojektowa

okulary lupowe,

–

obliczy

moc lupy w zale

ci od potrzeb klienta,

–

obliczy

moc optyczn

soczewek przy zmianie odległo

ci soczewek

od rogówki,

–

zastosowa

filtry optyczne w okularach,

–

oceni

jako

ść

wykonanych okularów,

–

zorganizowa

stanowisko pracy zgodne z zasadami ergonomii,

bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

arowej.

2. Materiał nauczania

Meniskowe jednoogniskowe soczewki okularowe o zmniejszonych
aberracjach.
Okulary

jednoogniskowe

dla

osób

starczowzrocznych:

dla krótkowidzów i osób nadwzrocznych z osłabion

konwergencj

Okulary dwuogniskowe typu T, C, E-line – ustalanie poło

enia

rodków

optycznych od

rodka nosa i wysoko

ci linii podziału.

Okulary wieloogniskowe i progresywne: ustalanie poło

enia

rodka

optycznego od dołu ramki i

rodka nosa oraz k

ta pantoskopowego

i odległo

ci soczewki od rogówki.

Optymalna

rednica soczewki i jej kształtu.

Okulary pryzmatyczne: obliczanie mocy i poło

enia bazy pryzmatu

na podstawie składowych pionowych i poziomych.
Stosowanie

pryzmatów

gładkich,

mikropryzmatów

folii

mikropryzmatycznych.
Okulary lupowe: ustawienie

rodków optycznych soczewek dla

skompensowania nadmiernej konwergencji.
Zasady obliczania mocy optycznych soczewek przy zmianie odległo

soczewek od rogówki.
Specjalne filtry optyczne w okularach.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

118

wiczenia

••••

Obliczanie krzywizn jednoogniskowych soczewek meniskowych.

••••

Projektowanie okularów dla krótkowzrocznych i nadwzrocznych osób
starczowzrocznych z osłabion

konwergencj

••••

Projektowanie okularów dla oczu bezsoczewkowych: wybór materiału,

rednicy i filtrów, obliczanie masy i grubo

ci soczewek.

••••

Projektowanie okularów dwuogniskowych typu C, T i E-line dla
dorosłych i dla dzieci.

••••

Projektowanie okularów wieloogniskowych i progresywnych.

••••

Projektowanie

okularów

pryzmatycznych:

obliczanie

wielko

i poło

enia bazy, wybór rodzaju pryzmatu, obliczanie szeroko

ci bazy.

••••

Obliczanie mocy lupy i wybór sposobu u

ytkowania.

rodki dydaktyczne

Tablice optyczne.
Wykresy kołowe do okre

lania mocy i poło

enia bazy pryzmatu.

Katalogi soczewek i półfabrykatów.
Specjalistyczne programy komputerowe do wykonywania oblicze

charakteryzuj

cych soczewki.

Linijki optyczne, pupilometry.
Zestawy soczewek i oprawek okularowych oraz pomocy dla
słabowidz

cych.

Kalkulatory z funkcjami trygonometrycznymi.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

projektowania

ró

nych

typów

okularów

zgodnie

zapotrzebowaniem

klienta,

prawidłowe

obliczanie

wielko

charakteryzuj

cych soczewki oraz stosowanie specjalnych filtrów

optycznych.

W osi

gni

ciu zało

onych celów kształcenia du

e znaczenie ma

dobór metod nauczania. Program jednostki modułowej proponuje si

realizowa

z zastosowaniem nast

puj

cych metod nauczania: dyskusji

dydaktycznej, pokazu z obja

nieniem, metody projektów, metody

przewodniego tekstu oraz

wicze

praktycznych.

Metoda projektów daje mo

liwo

ść

doskonalenia i pogł

biania wiedzy

oraz współpracy w zespole, a tak

e planowania, rozwi

zywania

problemów i korzystania z ró

nych

ródeł informacji.

Wskazane jest, aby nauczyciel przygotował materiały niezb

dne do

wykonania

wicze

, takie jak: teksty przewodnie, instrukcje do

wicze

tablice optyczne, katalogi.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

119

Zaleca si

, aby w trakcie

wicze

nauczyciel obserwował prac

uczniów, udzielał wskazówek oraz korygował popełnione bł

dy. Po

zako

czeniu

wiczenia ucze

powinien przedstawi

uzyskane wyniki

oraz dokona

ich interpretacji.

Zaj

cia powinny odbywa

w pracowniach komputerowej

i oftalmicznej w grupie do 15 uczniów. Zaleca si

prowadzenie

wicze

indywidualnie i w zespołach 2 -3 osobowych.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów nale

y prowadzi

systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej,
na podstawie kryteriów przedstawionych na pocz

tku zaj

ęć

. Kryteria

oceniania powinny uwzgl

dnia

poziom oraz zakres opanowania przez

uczniów wiadomo

ci i umiej

tno

ci zawartych w szczegółowych celach

kształcenia programu jednostki modułowej.

Systematyczne prowadzenie kontroli i oceny post

pów uczniów

umo

liwia korygowanie stosowanych metod nauczania oraz form

organizacyjnych pracy uczniów.

Do sprawdzenia osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów mo

na zastosowa

sprawdziany ustne i pisemne, testy osi

gni

ęć

szkolnych oraz obserwacj

czynno

ci uczniów podczas wykonywania

wicze

Podczas sprawdzania i oceniania projektów proponuje si

zwróci

uwag

na:

–

trafno

ść

koncepcji projektu,

–

stopie

realizacji zamierzonych celów,

–

korzystanie z nowoczesnych

ródeł informacji,

–

innowacyjno

ść

i kreatywno

ść

–

stopie

zaanga

owania si

uczestników w realizacj

projektu,

–

wykonanie i prezentacj

projektu.

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela,
poziom wykonania

wicze

oraz wykonanie i prezentacj

projektu.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

120

Jednostka modułowa 322[16].S1.02
Montowanie, naprawa i ocena jako

ci ró

nych typów

okularów

1.

Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

–

dobra

materiały do wykonywania okularów,

–

wykona

okulary jednoogniskowe dla osób starczowzrocznych,

–

wykona

okulary jednoogniskowe dla oczu bezsoczewkowych,

–

wykona

okulary dwuogniskowe, wieloogniskowe i progresywne,

–

wykona

okulary pryzmatyczne,

–

wykona

okulary lupowe,

–

zmontowa

okulary lornetkowe,

–

zmieni

moce optyczne soczewki po zmianie odległo

ci soczewek

od rogówki,

–

zbada

zakres konwergencji i akomodacji pacjenta w wykonanych

okularach,

–

zbada

widzenie stereoskopowe pacjentowi w wykonanych okularach,

–

zbada

anizeikoni

i zastosowa

metody jej zmniejszenia,

–

zastosowa

filtry optyczne w okularach,

–

dobra

pomoce optyczne dla osób słabowidz

cych,

–

wskaza

skutki u

ywania niewła

ciwych okularów,

–

podj

ąć

współprac

z lekarzem okulist

i ortoptystk

–

skorzysta

z ró

nych

ródeł informacji oraz z doradztwa

specjalistycznego.

–

zorganizowa

stanowisko

pracy

zgodnie

przepisami

bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

arowej

i ochrony

rodowiska.

Materiał nauczania

Dobór materiałów do wykonywania ró

nego typu okularów.

Okulary jednoogniskowe dla osób starczowzrocznych z osłabion

konwergencj

u osób nadwzrocznych i krótkowzrocznych.

Okulary dla oczu bezsoczewkowych.
Okulary dwu i wieloogniskowe oraz progresywne.
Okulary gładkie sfero-cylindryczno-pryzmatyczne i naklejanie folii
milkropryzmatycznych.
Okulary lupowe jedno i dwuoczne.
Montowanie lornetek do okularów.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

121

Zmiana mocy soczewki okularowej w układzie oko-okulary, przy zmianie
odległo

ci soczewek od rogówki.

Dobór materiałów do wykonywania ró

nego typu okularów.

Badania zakresu akomodacji i konwergencji pacjenta w okularach.
Badanie widzenia stereoskopowego do dali i bli

y pacjenta w okularach.

Badanie składowej poziomej i pionowej anizeikonii pacjenta w okularach
– sposoby zmniejszania ró

nicy wielko

ci obrazów.

Zasady higieny pracy wzrokowej. Skutki noszenia niewła

ciwych

okularów.
Współpraca z o

rodkami dla osób słabowidz

cych.

Projekty wyposa

enia stanowiska pracy.

wiczenia

••••

Wykonywanie

okularów

jednoogniskowych

dla

osób

starczowzrocznych w oprawkach ró

nego rodzaju,

••••

Wykonywanie

okularów

jednoogniskowych

dla

oczu

bezsoczewkowych w oprawkach ró

nego rodzaju.

••••

Wykonywanie okularów dwuogniskowych typu C, T i E-line
dla dorosłych i dla dzieci w oprawkach ró

nego rodzaju.

••••

Wykonywanie okularów wieloogniskowych.

••••

Wykonywanie okularów progresywnych w oprawkach ró

nego

rodzaju.

••••

Wykonywanie okularów pryzmatycznych na podstawie składowych
pionowych i poziomych z pryzmatów gładkich (sfero-cylindrycznych)
oraz z mikropryzmatów.

••••

Naklejanie folii mikropryzmatycznych.

••••

Wykonywanie okularów lupowych jedno i dwuocznych.

••••

Monta

lornetek do okularów.

••••

Obliczanie mocy okularów przy zmianie odległo

ci soczewki

od rogówki.

••••

Badanie zakresu konwergencji i akomodacji pacjenta w okularach.

••••

Badanie anizeikonii u pacjenta w okularach.

••••

Badanie widzenia stereoskopowego pacjenta w okularach.

••••

Projektowanie wyposa

enia stanowiska pracy.

rodki dydaktyczne

Tablice optyczne.
Testy

badania:

widzenia

stereoskopowego,

konwergencji

i akomodacji, anizeikonii.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

122

Szlifierki

czne,

półautomatyczne,

automatyczne

szablonowe

i bezszablonowe, szabloniarki, centroskopy, polaroskopy, wiertarki,
rowkarki, nagrzewnice, polerki.
Uchwyty monta

owe, przylepce, aparaty do lutowania twardego,

lutownica elektryczna, spoiwa, topniki.
Pisaki niezmywalne, drobne narz

dzia r

czne, wiertła, gwintowniki,

frezy, c

gi do zdejmowania uchwytów, c

gi do profilowania opraw.

ęś

ci zamienne do napraw okularów: zauszniki, nasuwki, nano

niki,

nity, wkr

ty, podkładki, nakr

tki.

Barwniki i chemiczne

rodki do utwardzania soczewek z tworzyw.

Opakowania na gotowe wyroby.

rodki do czyszczenia: płuczka ultrad

kowa,

ciereczki, bibuła

do osuszania, spirytus, aceton.
Soczewki: sfero-cylindryczne jednoogniskowe, dwuogniskowe typu C, T,
I E-line, wieloogniskowe, progresywne.
Soczewki o wi

kszych mocach dla oczu bezsoczewkowych i do

okularów lupowych.
Oprawki okularowe.
Lornetki. Lupy.
Przepisy

bezpiecze

stwa

higieny

pracy

oraz

ochrony

przeciwpo

arowej.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz

wykonywania monta

u, naprawy i oceny jako

ci ró

nych typów

okularów.

Zaleca si

, aby podczas realizacji programu nauczania stosowa

praktyczne metody nauczania, takie jak: pokaz z obja

nieniem, metoda

przewodniego tekstu oraz

wiczenia praktyczne.

wiczenia mo

na realizowa

metod

przewodniego tekstu. Ucze

samodzielnie planuje wykonanie zadania korzystaj

c z materiałów

ródłowych oraz wykonuje zadania za pomoc

przygotowanych przez

nauczyciela tekstów przewodnich.

Podczas wykonywania

wicze

wskazane jest, aby nauczyciel

obserwował prac

uczniów oraz udzielał im konsultacji. Po zako

czeniu

wiczenia ucze

powinien przedstawi

uzyskane wyniki oraz dokona

ich interpretacji.

wiczenia zamieszczone w programie jednostki modułowej stanowi

propozycj

, któr

na wykorzysta

w czasie zaj

ęć

. Nauczyciel mo

zaplanowa

inne

wiczenia o zró

nicowanym stopniu trudno

ci,

dostosowuj

c ich zakres i poziom do potrzeb edukacyjnych uczniów oraz

wyposa

enia pracowni.

„Projekt współfinansowany ze

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”

123

Program jednostki modułowej nale

y realizowa

w pracowniach

oftalmicznej i technologicznej. Zaj

cia nale

y prowadzi

w grupach do 15

osób, uczniowie powinni pracowa

indywidualnie.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie

okre

lonych kryteriów. W kryteriach oceniania nale

y uwzgl

dni

poziom

oraz zakres opanowania przez uczniów wiadomo

ci i umiej

tno

wynikaj

cych ze szczegółowych celów kształcenia.

Osi

gni

cia uczniów mo

na ocenia

na podstawie sprawdzianów

ustnych i pisemnych, testów osi

gni

ęć

szkolnych oraz obserwacji

uczniów podczas wykonywania

wicze

Wiadomo

teoretyczne

niezb

dne

realizacji

czynno

praktycznych mog

sprawdzane za pomoc

testów osi

gni

ęć

szkolnych. Zadania w te

cie mog

otwarte (krótkiej odpowiedzi,

z luk

) lub zamkni

te (wyboru wielokrotnego, na dobieranie, prawda-

fałsz).

Kontrol

poprawno

ci wykonania

wiczenia nale

y przeprowadzi

w trakcie i po jego wykonaniu. Ucze

powinien samodzielnie sprawdzi

wyniki swojej pracy według przygotowanego przez nauczyciela arkusza
oceny. Nast

pnie według tego samego arkusza, kontroli powinien

dokona

nauczyciel oceniaj

c poprawno

ść

, jako

ść

i staranno

ść

wykonania zadania.

Ocena po zako

czeniu realizacji programu nauczania powinna

uwzgl

dnia

wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela

sposobów sprawdzania osi

gni

ęć

ucznia.