1

II Katedra Ginekologii i Położnictwa Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

2

Zakład Propedeutyki Położnictwa Katedry Zdrowia Kobiety, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 3, zeszyt 4, 277-281, 2010

Ocena wpływu wybranych czynników socjalno-demograficznych

na przedwczesne zakończenie ciąży

i urodzeniową masę ciała noworodków

E

WA

P

IEKARSKA

1

,

G

RZEGORZ

K

RASOMSKI

1

,

J

OLANTA

D

OMINOWSKA

1

,

E

WA

T

OBOR

2

Streszczenie
Pomimo ciągłego postępu medycyny i technologii odsetek porodów przedwczesnych w krajach rozwiniętych w ciągu ostatnich lat
wciąż utrzymuje się na znacznym poziomie. Zaobserwowano, że ich częstość oraz masa ciała noworodków w dniu narodzin zależy
od silnego oddziaływania na ciężarne warunków socjalnych i demograficznych.

Cel pracy:

Określenie wpływu wybranych czynników

socjalno-demograficznych na czas zakończenia ciąży i urodzeniową masę ciała noworodków.

Materiał i metoda:

Prześledzono prze-

bieg i zakończenie ciąży u 1539 kobiet. Przeprowadzenie badania umożliwiła retrospektywna analiza dokumentacji położniczej matek,
które rodziły w Klinice Położnictwa Ginekologii ICZMP w Łodzi. Zbadano oddziaływanie wybranych czynników socjalnych i demo-
graficznych na długość trwania ciąży oraz na wartość urodzeniowej masy ciała noworodków w dniu narodzin. Analizę zgodności cech
mierzalnych przeprowadzono za pomocą testu chi

2

. Dla wnioskowania statystycznego przyjęto poziom istotności 0,05.

Wyniki:

Nie-

zależnie od miejsca zamieszkania matek ogółem odbyło się 20,73% porodów przedwczesnych. Na czas trwania ciąży istotny wpływ
miał poziom wykształcenia ciężarnych (

p

= 0,0009). W grupie matek najgorzej wykształconych odsetek porodów przedwczesnych

wyniósł 25,65%. W porównaniu z grupą z wykształceniem wyższym był większy o 10,18%. W przedstawionej populacji kobiet nie
potwierdzono istotnego oddziaływania na ciężarne pozostałych badanych parametrów.

Wnioski:

Wykształcenie ciężarnych stanowiło

najsilniejszy czynnik socjalno-demograficzny istotnie determinujący przedwczesne zakończenie ciąży.

Słowa kluczowe: czynniki socjalno-demograficzne, poród przedwczesny, urodzeniowa masa ciała

Wstęp

W literaturze znajdujemy liczne doniesienia o czynni-

kach ryzyka wystąpienia porodu przedwczesnego [2].
Dzieci urodzone przedwcześnie są bardziej wrażliwe na
zakażenia, częściej występują u nich różnego rodzaju za-
burzenia układu oddechowego, nerwowego i pokarmo-
wego [1]. W różnych populacjach kobiet ciężarnych od
wielu lat, obserwuje się kompleksowe oddziaływanie na
rozwój ciąży warunków, w jakich żyje matka [2, 5-7, 11].
Najczęściej wymienianymi w publikacjach czynnikami są:
wiek, stan cywilny, wykształcenie rodziców, warunki mie-
szkaniowe, miejsce zamieszkania, praca zawodowa, stan
odżywienia oraz problemy psychologiczne. Ich wpływ za-
znacza się szczególnie w pierwszym trymestrze ciąży [1, 3,
14, 17]. Powodem ciągłych badań jest wciąż utrzymujący
się na znacznym poziomie odsetek wcześniactwa.

Cel pracy

Określenie związku wybranych czynników socjalno-

-demograficznych na czas zakończenia ciąży i urodzenio-
wą masę ciała noworodków.

Materiał i metody

Metodą retrospektywnej analizy prześledzono doku-

mentację położniczą 1539 matek po porodach odbytych
w Klinice Położnictwa i Ginekologii ICZMP w Łodzi. Szcze-

gółowo prześledzono: datę ostatniej miesiączki, długość
trwania ciąży, sposób porodu oraz oddziałujące na cię-
żarną wybrane parametry (wiek, miejsce zamieszkania,
stan cywilny, wykształcenie, rodność i BMI matek). Zbada-
no związek czynników socjalno-demograficznych z przed-
wczesnym zakończeniem ciąży, urodzeniową masą ciała
noworodków oraz wpływ BMI matek na sposób ukończe-
nia porodu. Zebrany materiał poddano analizie opisowej
i statystycznej. Analizę zgodności cech mierzalnych prze-
prowadzono za pomocą testu chi

2

. Dla wnioskowania sta-

tystycznego przyjęto poziom istotności 0,05.

Wyniki

Wykształceniem zawodowym lub podstawowym w ba-

danej populacji łącznie wykazała się około 1/3 badanych
matek. Średni wiek ciężarnych zamieszkujących tereny
wiejskie wyniósł 27,9 lat, miejskie 28,4 lat. Matki nieletnie
stanowiły 2% (32) ogółu, najmłodsze z nich miały 15 lat
i były to ich pierwsze ciąże. Średni czas trwania ciąży dla
kobiet zamieszkujących środowisko wiejskie osiągnął
38,1 hbd, dla mieszkających w mieście 38,5 hbd. Najkrót-
szy średni czas trwania ciąży (średnio 36,9 hbd) dotyczył
grupy licznych wieloródek tj. rodzących zwykle 4 lub 5 raz
(średnio 4,7). Wpływ czynników socjalno-demograficznych
na czas trwania ciąży ukazuje tabela 1.

Znaczna część badanych zamieszkiwała tereny miejs-

kie (83%). Niezależnie od miejsca zamieszkania ogółem

E. Piekarska, G. Krasomski, J. Dominowska, E. Tobor

278

Tabela 1. Wpływ czynników socjalno-demograficznych na czas trwania ciąży

Czynniki

socjalno-demograficzne

Poród przedwczesny

Poród o czasie

Istotność

statystyczna

n

%

n

%

Miejsce
zamieszkania

miasto

257

20,20

1015

79,80

ns

wieś

62

23,22

205

76,78

ns

Wiek

< 18rż

9

28,13

23

71,87

ns

19-26 lat

113

21,77

406

78,23

ns

27-35 lat

171

20,12

679

79,88

ns

36-40 lat

22

19,64

90

80,36

ns

> 40 lat

4

15,38

22

84,62

ns

Stan cywilny

zamężne

233

20,21

920

79,79

ns

pozostałe

86

22,28

300

77,72

ns

Wykształcenie

wyższe

71

15,47

388

84,53

is

średnie

140

21,24

519

78,76

is

pozostałe

108

25,65

313

74,35

is

Rodność

pierworódki

207

20,21

817

79,79

ns

wieloródki

102

21,47

373

78,53

ns

l.wieloródki

10

25,00

30

75,00

ns

BMI

niedowaga

17

25,00

51

75,00

ns

prawidłowa

246

20,50

954

79,50

ns

nadwaga

43

20,87

163

79,13

ns

otyłość

13

20,00

52

80,00

ns

odbyło się 20,73% porodów przedwczesnych. Pozostałe
79,27% ciąż zakończyło się w spodziewanym terminie
porodu. Miejsce zamieszkania ciężarnych nie wykazało
istotnego wpływu na czas trwania ciąży (

p

= 0,2689). Jed-

nak odsetek porodów przedwczesnych w grupie zamiesz-
kującej wieś, osiągnął wartość większą o 3,02% w porówna-
niu z odsetkiem porodów przedwczesnych kobiet z miasta
(23,22%) (tab. 1).

W analizie stanu cywilnego matek, wyszczególniono

zamężne i pozostałe, tj. panny, kobiety rozwiedzione oraz
żyjące w wolnych związkach. Odsetek porodów przed-
wczesnych w grupie z nieuregulowanym stanem cywilnym
w porównaniu do ciężarnych zamężnych (20,21%) był
wyższy o 2,07% (22,28 %). Zależność nie była znamienna
statystycznie (

p

= 0,3848) (tab. 1).

W grupie powyżej 35 lat znalazło się 138 kobiet, sta-

nowiąc 9% ogółu. Wśród nich 35,02% odnotowanych po-
rodów odbyło się przedwcześnie. Częściej przedwcześnie
rodziły również wieloródki (25%) i młodociane (28,13%).
Pomimo to, wiek matek (

p

= 0,7109) i ich rodność (

p

=

0,6807) nie korelowały istotnie z ilością ciąż ukończonych
przed 37. hbd (tab. 1).

Najsilniej oddziałującym czynnikiem był poziom wy-

kształcenia, jakim legitymowały się badane. W grupie z wy-
kształceniem wyższym, odsetek porodów przedwczesnych
w porównaniu z matkami najgorzej wykształconymi okreś-

lanymi jako pozostałe, był niższy o 10,18%. Różnice były
istotne statystycznie (

p

= 0,0009) (tab. 1).

Badaną populację kobiet zakwalifikowano do odpo-

wiednich grup w oparciu o zalecany przez Światową Orga-
nizację Zdrowia wskaźnik Queteleta, czyli tzw. wskaźnik
BMI (

Body Mass Index

). Wyrażony w kg/m

2

jest wynikiem

pomiaru zależności pomiędzy masą ciała podaną w kilo-
gramach oraz wzrostem w metrach, podniesionym do
kwadratu. Analizie poddano wzrost, przedciążową i przed-
porodową masę ciała ciężarnych oraz przyrost ciężaru
ciała w okresie ciąży. W kwalifikacji zastosowano podział
wg BMI: niedowaga < 19,8, prawidłowy19,8-26,0, nadwaga
26,1-29,0, otyłość > 29,0. Największa procentowo ilość poro-
dów przedwczesnych dotyczyła matek z niedowagą (25%).
W porównaniu z grupą z prawidłowym BMI ich odsetek był
wyższy o 4,5%. Analiza nie wykazała determinującego wpły-
wu wartości przedciążowego BMI na przedwczesne zakoń-
czenie ciąży (

p

= 0,8454) (tab. 1). Należy dodać, że w grupie

otyłych, BMI żadnej z matek nie przekroczyło 30 kg/m

2

.

Łączna ilość pojedynczych porodów noworodków

z niską urodzeniową masą ciała dotyczyła 190 ciężarnych,
stanowiąc 12,35% ogółu. Miejsce zamieszkania w okresie
ciąży nie korelowało istotnie z ciężarem ciała dzieci
w dniu narodzin (

p

= 0,8484). Odsetek noworodków ważą-

cych # 2500 g kobiet mieszkających na terenie miast
(12,34%) i wsi (12,36%) osiągnął podobne wartości. Procen-

Ocena wpływu czynników socjalno-demograficznych na przedwczesne zakończenie ciąży i urodzeniową masę ciała

279

towa ilość dzieci, których ciężar ciała w dniu narodzin
osiągnął 4000 g i więcej wśród matek wiejskich był wyższy
o 1,59% (tab. 2).

Najmniejszą średnią wartość początkową BMI miały

pierworódki (22,7), największą liczne wieloródki (24,8).
Najniższy odnotowany średni przyrost BMI (3,8) do mo-
mentu porodu wyróżnił liczne wieloródki. Średni najwyż-
szy przyrost BMI (5,3) dotyczył pierworódek. Największą
procentowo (17,65%) ilość porodów dzieci z masą cia-
ła # 2500 g odbyły kobiety z niedowagą (początkowe
BMI < 19,8), najmniejszą (10,77%) otyłe. Ciężar ciała 4000 g
i więcej, najczęściej dotyczył potomstwa kobiet otyłych
lub z nadwagą. W dniu porodu żaden z noworodków
matek otyłych nie ważył > 4500 g. Badanie nie wykazało
statystycznej zależności między badanymi parametrami
(

p

= 0,5613) (tab. 3).

Siłami natury (64,71%) oraz za pomocą kleszczy

(11,76%) najczęściej rodziły matki z niskim przedciążowym
BMI. Największy odsetek porodów zakończonych cięciem
cesarskim (43,08%) dotyczył matek otyłych i z nadwagą
(34,47%) (tab. 4).

Przedciążowy wskaźnik BMI w przedstawionej popu-

lacji kobiet nie korelował znacząco ze sposobem odbytego
porodu (

p

= 0,2121) (tab. 4).

Dyskusja

Porody przedwczesne postrzegane są jako wciąż aktu-

alny problem współczesnego położnictwa. Wynikiem ciąż

przedwcześnie ukończonych są zwykle porody noworod-
ków niedojrzałych, niezdolnych do życia poza organiz-
mem matki. Często należy zapewnić im wysokospecja-
listyczną, długotrwałą oraz bardzo kosztowną opiekę me-
dyczną [1, 5]. Znaczna liczba porodów dzieci z niską uro-
dzeniową masą ciała jest następstwem porodów przed-
wczesnych i/lub hipotrofii wewnątrzmacicznej [2]. Często
uwarunkowana jest koniecznością ukończenia ciąży przed
terminem porodu ze względu na stan matki lub wykryte
zagrożenia dla płodu [2, 5]. Urodzeniowa masa ciała nowo-
rodka powiązana z czasem trwania ciąży, stanowi najważ-
niejszy czynnik determinujący umieralność noworodków
i zaburzenia ich prawidłowego rozwoju [5]. Szacuje się, że
około 80% wszystkich porodów przedwczesnych oraz
około 35% porodów noworodków hipotroficznych odbywa
się w placówkach III poziomu referencyjności [4]. Otrzy-
mana w badaniach własnych wielkość odsetka porodów
przedwczesnych (20,73%) także wynika z faktu, że Instytut
CZMP w Łodzi jest ośrodkiem referencyjności III stopnia
i przebywa w nim szczególnie wiele ciężarnych z powikła-
nym przebiegiem ciąży oraz z grup wysokiego ryzyka.
Zwiększoną częstość występowania porodów przed-
wczesnych oraz urodzeń noworodków z cechami hipo-
trofii wewnątrzmacicznej w wielu przypadkach przypisuje
się oddziaływaniu na matkę warunków socjoekonomicz-
nych [5-7].

Zwiększone ryzyko wcześniactwa, niskiej masy uro-

dzeniowej i opóźnionego rozwoju wewnątrzmacicznego

Tabela 2. Wpływ miejsca zamieszkania matek na masę urodzeniową noworodków

Urodzeniowa masa ciała noworodków

Miejsce
zamieszkania
matek

#

2500 g

2501-2999 g

3000-3999 g

4000-4500 g

> 4500 g

Istotność

p

n

%

n

%

n

%

n

%

n

%

Miasto

157

12,34

230

18,08

810

63,68

69

5,43

6

0,47

ns

Wieś

33

12,36

66

24,72

148

55,43

18

6,74

2

0,75

ns

Tabela 3. Wpływ wskaźnika BMI matek na urodzeniową masę ciała ich dzieci

Grupy matek

wg wartości BMI

Urodzeniowa masa ciała noworodków

Istotność

p

#

2500 g

2501-2999 g

3000-3999 g

4000-4500 g

> 4500 g

n

%

n

%

n

%

n

%

n

%

Niedowaga

12

17,65

15

22,05

30

44,12

10

14,71

1

1,47

ns

Prawidłowe

144

12

200

16,67

717

59,75

134

11,16

5

0,42

ns

Nadwaga

27

13,11

27

13,11

120

58,25

30

14,56

2

0,97

ns

Otyłość

7

10,77

18

27,69

30

46,16

10

15,38

0

0

ns

Tabela 4. Wpływ wartości BMI matek na sposób ukończenia porodu

Grupy matek

wg wartości BMI

Siłami natury

Cesarskie cięcie

Kleszczowy

n

%

n

%

n

%

Istotność

p

Niedowaga

44

64,71

16

23,53

8

11,76

ns

Prawidłowe

720

60,00

375

31,25

105

8,75

ns

Nadwaga

121

58,74

71

34,47

14

6,79

ns

Otyłość

34

52,31

28

43,08

3

4,61

ns

E. Piekarska, G. Krasomski, J. Dominowska, E. Tobor

280

jest społecznie silnie zróżnicowane. Najczęściej dotyczy
matek później i rzadziej zgłaszających się na wizyty kon-
trolne u położnika, znajdujących się w trudnych warun-
kach materialnych, palących papierosy lub których ciąże
nie są planowane [2].

Ciężarne dobrze wykształcone w mniejszym stopniu

zagrożone są wystąpieniem porodu przedwczesnego
[1, 3, 6]. Potwierdzają to wyniki naszych badań. Oczywis-
tym jest, że osoba wykształcona bardziej rozumie koniecz-
ność regularnej opieki profilaktycznej w okresie ciąży.
Z większym zrozumieniem uczęszcza do szkoły rodzenia,
świadomie reguluje sobie dietę oraz prowadzi właściwy
dla swego odmiennego stanu tryb życia [3, 10]. Kobiety
z niskim wykształceniem zazwyczaj pracują fizycznie oraz
mają niezadowalające warunki rodzinne i mieszkaniowe
[1, 3]. Obserwuje się u nich podwójone ryzyko urodzeń
noworodków z niską urodzeniową masą ciała [2].

Porody przedwczesne i z niską urodzeniową masą

ciała noworodka częściej dotyczą matek samotnych [2, 6].
Mieszkające w konkubinacie z ojcem dziecka, częściej na-
rażone są na urodzenie wcześniaka lub dziecka hipo-
troficznego [6]. Ciężarne mające wsparcie męża i pro-
wadzące oszczędzający tryb życia rodzą dzieci z większą
masą urodzeniową [13]. Rymkiewicz i wsp. zwracają uwa-
gę na fakt, iż duże badania kliniczne wykluczają istnienie
związku między stanem cywilnym matki a zagrożeniem
porodem przedwczesnym [1]. Uzyskane w badaniach
własnych wyniki są zgodne.

Za ważny parametr oceny szans dla prawidłowego

rozwoju ciąży przyjmuje się wiek ciężarnej. Uważa się, że
ciąże przed 18. i po 35. roku życia narażone są na większe
ryzyko poronienia i porodu przedwczesnego [1, 7]. W gru-
pie powyżej 35 lat znalazło się 138 kobiet, stanowiąc 9%
ogółu. Wśród nich 35,02% porodów odbyło się przed-
wcześnie. Wzrost ryzyka powikłań po 35. roku życia jest
efektem procesu starzenia się układu naczyniowego matki,
a w konsekwencji zwiększonej predyspozycji do niewy-
dolności łożyska [7]. Na konsekwencje wynikające z nie-
dorozwoju narządu rodnego, szczególnie narażone są
dziewczęta do 15. roku życia. W przypadku młodocianych
ciąże są zazwyczaj nieplanowane i niechciane. Można
u nich stwierdzić duży stopień niedojrzałości w aspekcie
psychologicznym i społecznym [12]. Odsetek porodów
przedwczesnych w tej grupie był największy.

Autorzy w swoich doniesieniach zwracają uwagę na

zależność pomiędzy masą ciała noworodka a ciężarem cia-
ła matki przed ciążą. Za prawidłową wartość przedciążo-
wego wskaźnika masy ciała (

Body Mass Index

– BMI)

przyjmuje się BMI 19,8-26,0 kg/m

2

.

Czynnikiem istotnie od-

działującym na rozwój płodu jest racjonalne odżywianie
się kobiet nie tylko przed, ale i podczas ciąży. Zbyt mały
lub nadmierny przyrost masy ciała ciężarnych może nie-
korzystnie wpłynąć na ich zdrowie oraz na rozwój płodu
[8, 11]. Institute of Medicine w Waszyngtonie zaleca wzrost
ciężaru ciała zależnie od wartości BMI oraz kontrolę jego

przyrostu nie rzadziej niż raz w tygodniu. Specjaliści usta-
lili zakres optymalnego przyrostu masy ciała w okresie cią-
ży. U otyłych (BMI > 29,0) nie powinien przekraczać 6 kg
[8]. W tej grupie odnotowany odsetek noworodków z niską
urodzeniową masą ciała oraz porodów przedwczesnych
był najmniejszy. Otyłość ciężarnej wciąż uważana jest za
najczęstszą przyczynę makrosomii płodu [11].

Przed-

wcześnie najczęściej rodziły matki z niedowagą (BMI <
19,8). Wyróżniał je także najwyższy odsetek noworodków
#

2500 g. Dla nich zalecanym przyrostem ciężaru ciała jest

12,5-18,0 kg [8]. Zbyt mała ilość białka w pożywieniu cię-
żarnej może być przyczyną niskiej masy urodzeniowej jej
noworodka oraz długotrwałych następstw w postaci zabu-
rzeń neurologicznych i psychicznych. Zwiększenie masy
ciała w okresie życia płodowego, umożliwia poprawa sta-
nu odżywienia matki w okresie trwania ciąży [15]. Przyrost
masy ciała w poszczególnych grupach ciężarnych zawierał
się w zalecanych granicach.

Wcześniejsze doniesienia przedstawiały dzietność kobiet

jako istotny czynnik ryzyka dla nieprawidłowego przebiegu
ciąży i porodu. Najnowsze dane w piśmiennictwie tego nie
potwierdzają [13]. Uzyskane przez nas wyniki również.

Poród siłami natury ma najkorzystniejszy przebieg dla

rodzącej i jej dziecka. Charakteryzował grupę z niskim
i prawidłowym indeksem BMI. Cięcia cesarskie dotyczyły
najczęściej kobiet otyłych. W przypadku dużych płodów,
poród siłami natury wiąże się ze wzrostem ryzyka wystą-
pienia dystocji barkowej, a w jej następstwie z uszkodze-
niem splotu barkowego [11]. Niewątpliwie największym
ryzykiem niepowodzenia próby porodu drogami natury
obarczone są kobiety z chorobliwą otyłością. Wśród bada-
nych wartości BMI > 40,0 nie odnotowaliśmy. Opieka nad
ciężarnymi otyłymi w porównaniu z matkami z prawidło-
wą masą ciała jest droga, a ponoszone koszty leczenia są
zdecydowanie wyższe. Wynika to głównie z większego od-
setka cięć cesarskich oraz hospitalizacji noworodków
na oddziale neonatologicznym.

Porody przedwczesne w poważnym stopniu rzutują na

zachorowalność i umieralność noworodków lub niemow-
ląt [1]. Postrzegane są jako problem medyczny i socjo-
ekonomiczny. Na zmniejszenie ich częstości może mieć
wpływ poprawa warunków socjalnych oraz wzrost pozio-
mu ekonomicznego w społeczeństwie [16]. Niezwykle
istotna jest świadomość, że działania profilaktyczne prowa-
dzone przed ciążą i w okresie ciąży mogą skuteczne zmi-
nimalizować problem wcześniactwa oraz narodzin z niską
masą ciała [2, 4]. Należy pamiętać, że w zapobieganiu poza
działaniami obejmującymi profilaktykę wtórną i wczesne
leczenie niezbędna jest prewencja pierwotna [9]. Pre-
wencja musi być ukierunkowana na parametry odwra-
calne, które w danej populacji ciężarnych wykazują
szczególnie niepożądane oddziaływanie [2]. Powinna obej-
mować poradnictwo prekoncepcyjne i porady podczas
ciąży, których celem jest ustalenie czynników ryzyka oraz
edukację kobiet łącznie ze zmianą ich stylu życia [9].

Ocena wpływu czynników socjalno-demograficznych na przedwczesne zakończenie ciąży i urodzeniową masę ciała

281

Zapobieganie wcześniactwu i opóźnieniu rozwoju wew-
nątrzmacicznego sprzyja poprawie stanu zdrowia w do-
rosłym okresie życia [2].

Wnioski

Wykształcenie ciężarnych stanowiło najsilniejszy czyn-

nik socjalno-demograficzny istotnie determinujący przed-
wczesne zakończenie ciąży.

Piśmiennictwo

[1] Rymkiewicz L., Leibschang J., Filipp E. i wsp. (2003)

Wiek

matki, wykształcenie, jakość opieki położniczej w czasie cią-

ży a ryzyko wystąpienia porodu przedwczesnego

. Medycy-

na Wieku Rozwojowego, supl. 1, 7(3): 149-156.

[2] Chazan B. (2003)

Mała masa urodzeniowa – czy poradzimy

sobie z tym problemem?

Medycyna Wieku Rozwojowego,

supl. 1, 2(3): 11-24.

[3] Cekański A. (1996)

Wpływ czynników socjoekonomiczno-kul-

turowych na ciążę i płód

. Ann. Acad. Med. Siles., supl. 22, 71.

[4] Cieśla B., Hanke W., Kawczynski P. i wsp. (2006)

Ocena reali-

zacji trójpoziomowej opieki perinatalnej w województwie

łódzkim w przypadku wcześniactwa i hipotrofii

. Klin. Peri-

natol. Ginekol. 42(2): 65-68.

[5] Pankiewicz E., Konefał H. (2006)

Skrajne wcześniactwo wi-

dziane w aspekcie definicji, statystyki medycznej, proble-

mów klinicznych i etycznych

. Klin. Perinatol. Ginekol. 42(2):

28-31.

[6] Anholcer P, Bręborowicz G.H., Skręt A. i wsp. (2003)

Wybra-

ne społeczno-medyczne czynniki ryzyka porodu przed-

wczesnego

. Klin. Perinat. Ginekol. 39(1): 54-57.

[7] Kaźmierczak W., Fiegler-Rudol P., Węgrzyn P. i wsp. (2005)

Przebieg ciąży i porodu u kobiet poniżej 18 oraz powyżej 35

roku życia

. Ginekol. Pol. 76(12): 980-985.

[8] Koplan J., Liverman C., Kraak V. i wsp. (2005)

Preventing

childhood obesity health in the balance

. Ed. by Committee

on Prevention of Obesity in Children and Youth. Food and
Nutrition Board, Board on Health Promotion and Disease
Prevention, Institute of Medicine of the National Academies
Washington: National Academy Press.

[9] Kolben M., Martius J. (2000)

Pravention und Therapie der

vorzeitigen Wehentatigkeit

. 60: 206-211.

[10]

March of Dimes Birth Defects Foundation

.

Nowy program

działań zwalczających wcześniactwo

. (2003) Ginekol. Dypl.

5: 72-79.

[11] Seremak-Mrozikiewicz A. i wsp. (2007)

Otyłość ciężarnych

jako problem w położnictwie.

Ginekol. Pol. 78: 234-238.

[12] Rycel M., Wilczyński J., Sobala W. i wsp. (2008)

Analiza

przebiegu ciąży i porodu u nastolatek latach 2000-2006

.

Ginekol. Pol. 79: 867-870.

[13] Kuś E., Nowacka A., Berner-Trąbska M. i wsp. (2008)

Wpływ

dzietności matki na masę urodzeniową noworodka

. Ginekol.

Pol. 79: 352-357.

[14] Finch B.K. (2003)

Socioeconomic gradients and low birth-

weight: empirical and policy considerations

. Health Serv.

Res. 38: 1819-1841.

[15] Bręborowicz G.H., Gadzinowski J. (2006)

Zasady organizacji

opieki perinatalnej

. [W:]

Ciąża wysokiego ryzyka

. Red. Brę-

borowicz G.H. Wyd. 2. Ośrodek Wydawnictw Naukowych,
Poznań.

[16] Czajka R. (2006)

Nieprawidłowy czas trwania ciąży.

[W:]

Ciąża wysokiego ryzyka

. Red. Bręborowicz G.H. Wyd. 2.

Ośrodek Wydawnictw Naukowych, Poznań.

[17] Hobel C.J. (2004)

Stress and Preterm Birth

. Clin. Obstet. Gy-

necol. 4 (4): 856-880.

J

Ewa Piekarska
II Katedra Ginekologii i Położnictwa UM w Łodzi
93-338 Łódź ul. Rzgowska 281/289
e-mail: [e-mail]

Assessment of the influence of selected socio-demographic factors

on premature termination of pregnancy and birth weight of newborns

Despite continuous progress of medicine and technology the percentage of premature births remains at significant levels in developed
countries in recent years. It was observed that their frequency and birth weight of newborns on the day of birth depends on strong
influence of pregnant women’s socio-demographic status.

Objectives:

The main aim of this project is to discover the influence on

selected socio-demographic factors which have the effect

on time of termination of pregnancy and birth weight of newborns.

Material

and methods:

The course and termination of pregnancy of 1539 women was investigated. Conducting the research allowed retro-

spective analysis of obstetrical documents of mothers, who gave birth in Clinic of Obstetrics and Gynecology ICZMP in Łódź. The
influence of selected socio-demographic factors on the duration of pregnancy and birth weight of newborns on the day of birth was
also investigated. The compatibility analysis of measurable characteristics was performed

by using Chi-square test. For statistical

inference the level of significance was 0.05.

Results:

Regardless of mothers’ place of residence, total percentage of premature births

was 20.73%. Level of education of pregnant had a significant influence on the duration of pregnancy (

p

= 0.0009). Among the worst-

educated mothers percentage of premature births was 25.65%. It was 10.18% higher in comparison with the group with higher educa-
tion. The other examined parameters did not show significant effects on pregnant.

Conclusions:

Education of pregnant was the most

significant socio-demographic factor, which significantly determined premature termination of pregnancy.
Key words: socio-demographic factors, premature birth, birth weight