10

www.gazetapodatkowa.pl

Gazeta Podatkowa nr 53 • 2.07.2007 r.

Rachunkowość dla każdego

Porady eksperta

Z

agadnienia kwalifikowania umów leasingu dla celów bilansowych regulują przepisy

art. 3 ust. 4 ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). Umowa

ma charakter leasingu finansowego jeżeli postanowienia tej umowy spełniają przynaj-

mniej jeden z niżej wymienionych warunków:

1) umowa przenosi własność jej przedmiotu na leasingobiorcę (korzystającego) po zakoń-

czeniu umowy,

2) po zakończeniu okresu umowy leasingobiorca (korzystający) ma prawo nabyć przedmiot

umowy po cenie niższej od jego wartości rynkowej,

3) okres umowy jest równy lub dłuższy niż 3/4 przewidywanego okresu amortyzacji,

4) suma opłat, pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy i przypadająca

do zapłaty w okresie jej obowiązywania, przekracza 90% wartości rynkowej przedmiotu

umowy na ten dzień,

5) umowa zawiera przyrzeczenie leasingodawcy (finansującego) do zawarcia z leasingo-

biorcą (korzystającym) kolejnej umowy o oddanie w odpłatne używanie tego samego

przedmiotu lub przedłużenia umowy dotychczasowej, na warunkach korzystniejszych

od przewidzianych w dotychczasowej umowie,

6) w umowie przewiduje się możliwość jej wypowiedzenia, z zastrzeżeniem, że wszelkie

powstałe z tego tytułu koszty i straty poniesione przez finansującego pokrywa leasingo-

biorca (korzystający),

7) przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb leasingobiorcy

(korzystającego) i tylko on może go używać bez wprowadzania w nim istotnych

zmian.

W świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym (…) leasing finansowy występuje,

jeżeli:

- umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony,

- suma ustalonych w umowie opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów

i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środka trwałego,

- umowa zawiera postanowienie, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzysta-

jący.

Jeżeli dla celów bilansowych i podatkowych umowa spełnia warunki określone dla

umowy leasingu finansowego, wówczas korzystający wartość przedmiotu leasingu zalicza

do swoich środków trwałych i amortyzuje według zasad określonych w art. 32 ust. 2 ustawy

o rachunkowości. Zgodnie z tym przepisem odpisów amortyzacyjnych dokonuje się drogą

systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amor-

tyzacji. Przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej uwzględnia się

okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, na określenie którego wpływają m.in.

prawne ograniczenia czasu używania środka trwałego.

Odpisy amortyzacyjne są kosztem działalności jednostki i stanowią koszty uzyskania

przychodów dla celów podatkowych. Wówczas opłata leasingowa w części stanowiącej

spłatę wartości początkowej środka trwałego zmniejsza wartość zobowiązania wobec fi-

nansującego (leasingodawcy) i nie podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów.

Część odsetkowa opłaty leasingowej (przekraczająca wartość kapitałową przedmiotu

leasingu) podlega zaliczeniu do kosztów finansowych i dla celów podatkowych stanowi

koszt uzyskania przychodów.

Ewidencja umowy leasingu, która dla celów bilansowych i podatkowych została uznana

za leasing finansowy może przebiegać zapisami:

1. Faktura VAT otrzymana od leasingodawcy:

a) wartość zobowiązania brutto

-Wn konto 30 „Rozliczenie zakupu”,

-Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Rozrachunki z leasingodawcą

z tytułu opłat leasingowych),

b) VAT naliczony – podlegający odliczeniu

-Wn konto 22 „VAT naliczony i jego rozliczenie”,

-Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”,

c) wartość netto

-Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Rozrachunki z leasingodawcą

z tytułu opłat leasingowych),

-Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”.

2. Przyjęcie środka trwałego – na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego:

-Wn konto 01 „Środki trwałe” (w analityce: Środki trwałe przyjęte w leasing),

-Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Rozliczenie przedmiotu leasingu).

3. Raty leasingowe:

a) część kapitałowa

-Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Rozliczenie przedmiotu leasingu),

b) część odsetkowa

-Wn konto 75-1 „Koszty finansowe”,

c) razem

-Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Rozrachunki z leasingodawcą

z tytułu opłat leasingowych).

4. Odpisy amortyzacyjne:

-Wn konto 40 „Koszty według rodzajów” (w analityce: Amortyzacja) lub konto

zespołu 5,

-Ma konto 07 „Odpisy umorzeniowe środków trwałych” (w analityce: Odpisy umo-

rzeniowe środków trwałych przyjętych w leasing).

Wykup środka trwałego po zakończeniu

umowy leasingu finansowego

Jeżeli umowa leasingu przewiduje przeniesienie własności przedmiotu leasingu na korzy-

stającego po zakończeniu umowy i zapłacie ostatniej raty, wówczas w księgach rachunkowych

korzystającego należy dokonać następującego zapisu:

1. Przeksięgowanie wartości początkowej środka trwałego:

-Wn konto 01 „Środki trwałe” (w analityce: Środki trwałe własne),

-Ma konto 01 „Środki trwałe” (w analityce: Środki trwałe przyjęte w leasing).

2. Przeksięgowanie dotychczasowego umorzenia:

-Wn konto 07 „Odpisy umorzeniowe środków trwałych” (w analityce: Odpisy umo-

rzeniowe środków trwałych przyjętych w leasing),

-Ma konto 07 „Odpisy umorzeniowe środków trwałych (w analityce: Odpisy umo-

rzeniowe środków trwałych własnych).

Jeżeli zawierając umowę leasingu jednostka nie miała wystarczającej pewności, że

uzyska tytuł własności przedmiotu leasingu po wygaśnięciu umowy, wówczas powinna

ustalić okres i stawkę amortyzacyjną uwzględniając czas trwania umowy leasingu.

Okres trwania umowy leasingu stanowi wówczas prawne ograniczenie czasu używania

środka trwałego, który można uznać za równoznaczny z okresem ekonomicznej użytecz-

ności. W takim przypadku w momencie zakończenia umowy przedmiot leasingu powinien

być całkowicie umorzony.

Natomiast jeżeli w momencie zawierania umowy korzystający miał wystarczającą

pewność, że uzyska tytuł własności przedmiotu leasingu, mógł dokonywać odpisów

amortyzacyjnych na ogólnych zasadach. W takim przypadku po zakończeniu umowy

leasingowany środek trwały może nie zostać całkowicie zamortyzowany. Wówczas korzysta-

jący zobowiązany jest kontynuować amortyzację tego środka trwałego na dotychczasowych

zasadach – przy zastosowaniu tej samej metody i stawki amortyzacyjnej. Dokonywane odpisy

amortyzacyjne będą również stanowiły koszty uzyskania przychodów dla celów podatko-

wych. Znajduje to potwierdzenie w piśmie Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego

w Warszawie z dnia 14 lutego 2006 r., nr 1471/DPD/1/423/1/06/MK/1.

Ewa Gruchot

Gdy kupujemy płacąc kartą płatniczą

Posiadamy kartę płatniczą i dokonując drobnych zakupów używamy jej

do zapłaty zobowiązań. Jak w księgach rachunkowych zaewidencjonować

rozliczenie transakcji zakupu za pomocą karty płatniczej?

Księgowanie zapłaty zobowiązań za pomocą karty płatniczej odbywa się

na podstawie zestawienia operacji dokonanych przy użyciu karty płatniczej,

potwierdzającego dokonanie płatności i obciążenie rachunku bankowego posia-

dacza karty przez bank, który wydał kartę. Zestawienie takie jednostka otrzymuje

z banku przeważnie raz w miesiącu (w terminach określonych w umowie z bankiem).

Uzasadnia to utworzenie dodatkowego konta rozliczeniowego, na którym bieżąco

ujmowane będą operacje dokonywane przy użyciu karty płatniczej. Może to być

konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Rozliczenie karty płatniczej). Przy czym

do konta tego warto prowadzić bardziej rozbudowaną analitykę (np. według numerów

kart płatniczych będących w posiadaniu jednostki albo też według osób, którym powie-

rzono kartę), umożliwiającą kontrolę rozliczeń dokonywanych kartą płatniczą. Przyjęty

sposób ewidencji transakcji zapłaty zobowiązań kartą płatniczą jednostka powinna

zapisać w swoich zasadach (polityce) rachunkowości.

Przykład

Jednostka zakupiła na potrzeby prowadzonej działalności materiały biurowe. Zo-

bowiązanie uregulowano kartą płatniczą. Faktura dokumentująca zakup materiałów

zawierała następujące dane:

a) wartość według cen zakupu

400 zł,

b) naliczony podatek VAT

88 zł,

c) łączna kwota zobowiązania

488 zł.

Jednostka prowadzi ewidencję kosztów wyłącznie na kontach zespołu 4.

Dekretacja

1. Zakup materiałów biurowych – na podstawie faktury VAT:

a) wartość w cenie zakupu (bez VAT)

400 zł

-Wn konto 30 „Rozliczenie zakupu”,

b) VAT naliczony podlegający odliczeniu

88 zł

-Wn konto 22-1 „VAT naliczony i jego rozliczenie”,

c) łączna kwota zobowiązania

488 zł

-Ma konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”

(w analityce: Konto imienne kontrahenta).

2. Zaliczenie wydatków poniesionych na zakup materiałów biurowych

w ciężar kosztów działalności operacyjnej jednostki:

400 zł

-Wn konto 40 „Koszty według rodzajów”

(w analityce: Zużycie materiałów),

-Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”.

3. Ujęcie zobowiązania zapłaconego kartą płatniczą na dodatkowym

koncie rozrachunkowym:

488 zł

-Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”

(w analityce: Konto imienne kontrahenta),

-Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Rozliczenie karty płatniczej).

4. Potwierdzenie obciążenia rachunku bieżącego jednostki zapłatą

dokonaną kartą płatniczą – na podstawie wyciągu bankowego:

488 zł

-Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Rozliczenie karty płatniczej),

-Ma konto 13-0 „Rachunek bieżący”.

Dorota Przybyszewska